Morgunblaðið - 25.11.1987, Blaðsíða 34

34
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 25. NÓVEMBER 1987
Sovétríkin:
Begun fær fararleyfi
en f ör hans enn tafin
16 ára bið senn á enda?
Moskvu, Reuter.
SOVESKI gyðingurinn og and-
ófsmaðurinn Jósif Begun fékk í
gær vegabréfsáritun frá Sov-
étríkjunum eftir 16 ára bið, en
fjölskylda hans sagði að hún
væri eigi að siður ekki á förum
til ísraels. Sagði Boris sonur
hans að sér hefði verið boðin
vegabréfsáritun, en beiðni hans
um að fá að vera sovéskur þegn
áfram hefði verið hafnað. Tjáði
hann fréttamönnum að þar til sá
vandi hefði verið leystur færi
fjölskyldan ekki frá Moskvu.
Jósif Begun, sem er 54 ára gam-
all, var sleppt úr fangelsi í febrúar
síðastliðnum eftir að sérstök náðun
hafði borist úr Kremlarmúrum.
Honum var upphaflega leyft að fara
úr landi í septamber, en var sagt
að sonur hans fengi ekki að fara
úr landi nema að fengnu samþykki
tengdaforeldra sinna. Jósif neitar
að fara til ísrael án sonar síns.
í gær var Jósif kvaddur á skrif-
stofu OVIR, sem hefur það með
höndum að gefa út vegabréfsáritan-
ir. Var honum sagt að ákveðið hefði
verið að Borís þyrfti ekki að fá
umrætt leyfi tengdaforeldra sinna.
Þegar Jósif kom frá skrifstofunni
var hann hins vegar bara með þijú
vegabréf — sitt eigið, konu sinnar,
Innu, og móður.
Embættismenn OVIR höfðu boð-
ið Borís, konu og tveimur börnum
vegabréfsáritun með því skilyrði að
hann afsalaði sér ríkisborgararétti.
Því hafnaði hann. „Ég vil vera so-
véskur þegn til þess að eiga
auðveldar með að ferðast heim og
heimsækja ættingja," sagði Borís.
Fari hann úr landi mun hann skilja
Reuter
Jósif Begun með vegabréfsárit-
anirnar.
móður sína (konu Jósifs af fyrra
hjónabandi) eftir, sem og tengda-
foreldra, þá sem neituðu að veita
samþykki sitt fyrir brottförinni.
„Ég fer ekki án sonar míns,“
sagði Jósif og fór ekki dult með að
langri baráttu hans væri ekki lokið,
þó svo að vonir stæðu til að hún
tæki enda í gærmorgun. Vega-
bréfsáritun Beguns gildir til 8.
desember og er tekið fram að ekki
sé hægt að framlengja hana.
Begun sagði í gær að gyðingar
væru þeir einu, sem sviptir væru
ríkisborgararétti þegar þeir fengju
fararleyfi frá Sovétríkjunum.
„Þetta er enn eitt dæmið um hvem-
ig þjóð mín er misrétti beitt,“ sagði
hann. Hann bætti við að meðan
Míkhaíl Gorbatsjov, Sovétleiðtogi,
sleppti þekktum andófsmönnum
eins og sjálfum sér væru þúsundir
sovéskra gyðinga, sem biðu þess
án árangurs að komast til fyrir-
heitna landsins, ísraels.
Veruleg’ skatt-
svik í Noregi
Óaló. Reuter.
NORÐMENN, sem stynja undan
þungum sköttum, skjóta rúmlega
10 milljörðum nkr., 58 milljörð-
um isl. kr., undan skatti á hverju
ári.
Willy Ovesen, ríkisskattsjóri,
sagði í viðtali við blaðið Aftenpost-
en, að hann teldi, að helmingur
skattundandráttarins væri fólginn
í aukavinnu, sem ekki væri gefin
upp til skatts, en í Noregi renna
annars tveir þriðju teknanna fyrir
slíka vinnu beint til ríkisins.
Lægsta skattþrepið í Noregi er
rúmlega 30% og þar að auki eru
óbeinir skattar miklir. Kostar nú
sígarettupakkinn 30 nkr. eða 174
ísl. kr.

Heimsins sjaldséðasti R,'u,"r
hryggleysingi
Gæslumaður í dýragarðinum í Lundúnum gætir fágætasta hrygg-
leysingja veraldar. Snigillinn, sem lifir á Moorea-eyju í Frönsku
Pólýnesíu (skammt frá Tahiti), er frægur vegna hlutverks hans
við að varpa ljósi á þróunarsöguna. Þessi snigill er af einni af
sjö tegundum Moorea-snigla og eru aðeins til sjö fullorðnir snigl-
ar af þessari tegund í heiminum. Aðgerðir eru hafnar í Bretlandi,
Bandaríkjunum og Astralíu til að fjölga sniglunum.
V ínarráðstef nan:
16. skák einvígisins:
Kasparov
gaf skákina
Staðan nú jöfn
Sevilla; Reuter.
GARRI Kasparov, heims-
meistari í skák, gaf 16. skák
sína gegn áskorandanum,
Anatolíj Karpov, í gær.
Kasparov hefur nú tapað
forystunni í einvígi þeirra
Karpovs. Eftir 15 fyrstu skák-
imar hafði Kasparov forystuna,
8-7, en nú er staðan jöfn 8-8.
Deilur um mannréttinda-
mál tefja fyrir lokaskjali
Vín, frá Önnu Bjarnadóttur, fréttaritara Morgunblaðsins.
DEILUR um mannréttindi tefja
nú fyrir framvindu mála á Vínar-
ráðstefnunni um öryggi og
samvinnu i Evrópu. Lokadegi
hennar hefur þegar verið frestað
frá júlí 1987 fram í nóvember-
lok, en ekki sér fyrir endann á
henni enn. Viðræður um öryggis-
og viðskiptamál hafa gengið vel,
þótt lokasamþykktir liggi ekki
fyrir, en viðræðum um mannrétt-
indamál hefur lítið miðað áfram
undanfarna tvo mánuði.
Fimmtán ár em liðin frá því haf-
inn var undirbúningur að Helsinki-
ráðstefnunni, sem lauk með
undirritun Helsinki-yfirlýsingarinn-
ar árið 1975. Fulltrúar nokkurra
þátttökuríkja litu yfir farinn veg
af því tilefni í síðustu viku. Warren
Zimmermann, sendiherra Banda-
ríkjanna, kvað upp neikvæðan dóm
um ástandið í Vín í ræðu sinni.
Hann sagði að óánægja innan og
utan ráðstefnunnar færi stöðugt
vaxandi af því að fulltrúum land-
anna 35 hefði ekki tekist að ná
samkomulagi um eitt einasta mikil-
vægt atriði í sambandi við mann-
réttindi og mannúðarmál. „Hvemig
getum við fullyrt að þessi ráðstefna
hafí bætt mannréttindi á einhvern
hátt ef við getum ekki einu sinni
komist að samkomulagi um ákveð-
inn afgreiðslufrest á brottfararárit-
unum fyrir fólk sem óskar eftir að
heimsækja dauðvona ættingja er-
lendis?" spurði Zimmermann.
Sovétmenn hafa ávallt lagt meiri
áherslu á öryggismál í framhalds-
1
NÝI ÍSLENSKI HABITAT
MYNDALISTINN ER KOMINN
l----------------------------------i
| Vinsamlegast sendið mér fslenska HABITAT myndalistann. i
NAFN
X
HEIMILi
I_________________________I
HABITAT ER HEIMIUSVERSLUN
viðræðum á gmndvelli Helsinki-
sáttmálans en mannréttindamál.
Vesturlandaþjóðimar vilja hins veg-
ar ekki samþykkja umbætur í
öryggismálum án þess að árangur
náist einnig í mannréttindamálum.
Þær krefjast þess að Austur-Evró-
puríkin standi við það sem þau
samþykktu í Helsinki-sáttmálanum
og auki athafna- og trúfrelsi íbúa
sinna.
Sovétmenn vilja ólmir halda sér-
staka mannréttindaráðstefnu í
Moskvu. Ríkisstjórnir Vesturlanda
hafa enn ekki samþykkt það. Full-
trúar þeirra vilja fá ófrávíkjanlega
tryggingu fyrir því að ráðstefnan
verði haldin í anda Helsinkisáttmál-
ans og áhugamanna- og þrýstihóp-
ar um mannréttindamál fái að
fylgjast með henni áður en þau
samþykkja að sækja hana. Sovét-
menn hafa ekki uppfyllt þessar
kröfur Vesturlanda, en vilja ekkert
gefa eftir í mannréttindamálum
fyrr en Vesturlönd leggja blessun
sína yfir ráðstefnu í Moskvu.
Beðið leiðtogafundar
Róbert T. Árnason, sendiráðu-
nautur í íslenska utanríkisráðuneyt-
inu situr undirbúningsfundi um
viðræður um takmörkun hefðbund-
inna vopna í Vín og Vínarráðstefn-
una um þessar mundir. Hann sagði
að margir vonuðust til að leiðtoga-
fundur stórveldanna í Washington
í næsta mánuði myndi hafa það í
för með sér að andrúmsloftið á ráð-
stefnunni batnaði og starfið yrði
auðveldara. „Það er pólitískur
þrýstingur á fulltrúunum hér að
ljúka ekki ráðstefnunni án þess að
ganga frá lokaskjali,“ sagði Róbert.
„Spumingin er hversu mikils virði
það verður, hvort við náum raun-
verulegum árangri eða ekki. Ég
býst við að samkomulag um að
halda aðra Stokkhólmsráðstefnu
um öryggismál náist á næsta ári
en það á eftir að koma í ljós hveiju
við náum fram í mannréttindamál-
um.
Helsinki-sáttmálinn opnaði leið
til að ná fram umbótum í mannúð-
armálum og það hefur sýnt sig að
það er hægt að hafa áhrif á stefnu
Sovétríkjanna í gegnum hann. Þró-
unin frá ráðstefnunni í Helsinki
hefur því síður en svo verið til einsk-
is. Hið jákvæðasta í sambandi við
hana er kannski það að ekkert að-
ildarlandanna hefur dregið sig í hlé
og þau hlýða hér oft á óvægna
gagnrýni nágrannaþjóða sinna.“
Lundúnir:
Þjófur skot-
inn til bana
Lundúnum, Reuter.
VOPNAÐUR maður var skotinn
til bana og annar særður í skot-
bardaga milli lögreglu og
búðarræningja í Lundúnum i
fyrradag. Lögreglumaður særð-
ist á fæti í bardaganum.
Vopnaðir lögreglumenn sem voru
á vakt við verslanir í úthverfinu
Woolwich, í suðausturhluta Lund-
úna, urðu vitni að því er þrír menn
komu útúr verslun með illa fengið
fé og eltu þá á bifreið. Skammt frá
versluninni tókst lögreglunni að
stöðva för þjófanna sem reyndu að
komast undan og skutu að lögregl-
unni. Einn þjófanna var skotinn til
bana, einn þeirra særðist en sá
þriðji meiddist ekki. Lögreglumaður
fékk skot í fótlegg í bardaganum.