Morgunblaðið - 01.12.1987, Qupperneq 1

96 SIÐUR B
273. tbl. 75. árg._________________________________ÞRIÐJUDAGUR 1. DESEMBER 1987_______________________________Prentsmiðja Morgunblaðsins
Reuter
Almenningur á kjöratað í Varsjá. Innfellda myndin sýnir vegg-
spjald sem stjórnvöld dreifðu til að velga athygli á þjóðarat-
kvæðagreiðslu um efnahagsumbætur, sem þjóðin hafnaði. Þetta
er í fyrsta skipti sem íbúar í kommúnistaríki fá að opinbera hug
sinn til stefnu stjórnvalda og er litið á niðurstöðuna sem mikið
áfall fyrir stjórn Jarúselskís, leiðtoga pólskra kommúnista.
Embætti framkvæmdastj óra NATO:
Willoch hættir
við framboð sitt
Osló, Reuter.
KÁRE Willoch, fyrrverandi forsætisráðherra Noregs, hefur ákveðið
að draga til baka framboð sitt til embættis framkvæmdastjóra Atl-
antshafsbandalagsins. Bandarikin og níu riki önnur höfðu heitið
Manfred Wörner, vamarmálaráðherra Vestur-Þýskalands, stuðningi
sínum, en fjögur ríki, þeirra á meðal ísland, höfðu ákveðið að styðja
Willoch.
Willoch tilkynnti um ákvörðun
sína í gær í bréfí til norsku ríkis-
stjómarinnar. „Afstaða tiltekinna
aðildarríkja mótast greinilega af því
hvaðan frambjóðandinn er og hvert
framlag heimlands hans er til sam-
eiginlegra vama ríkja bandalags-
ins,“ sagði í bréfinu. Vegna þessa
hefði hann ákveðið að draga sig í
hlé. Ekki hefur tíðkast að halda
uppi kosningabaráttu þegar velja
þarf nýjan mann til þessa starfs
heldur hefur sú hefð skapast að
ríkin nái samkomulagi um hver
skuli valinn til starfans. Willoch
kvaðst í gær telja að í lagi væri
að tveir menn kepptu um embættið
en í tilteknum stöðum væri oft betra
að hann væri aðeins einn.
Víst þykir nú að Wömer verði
valinn eftirmaður Carringtons láv-
arðar, sem hyggst láta af störfum
á miðju næsta ári. Raunar skýrði
vestur-þýska vikuritið Der Spiegel
frá því á laugardag að Norðmenn
hygðust afturkalla framboð
Willochs og mæla með þriðja mann-
inum ti! starfans. Hafði nafn Joe
Clarke, utanríkisráðherra Kanada,
verið nefnt í þessu samhengi. Sagði
í frétt blaðsins að á þennan hátt
hygðust Norðmenn koma í veg fyr-
ir kjör Wömers, því stærri og
áhrifameiri ríki bandalagsins
myndu styðja Clarke.
Búist er við að tilkynnt verði
hver hlotið hafí starf framkvæmda-
stjóra NATO er utanríkisráðherrar
aðildarríkjanna koma saman í
Briissel þann 11. desember.
Þjóðaratkvæðagreiðsla í Póllandi:
Reuter
Ozaláfram við völd
Flokkur Turguts Ozal, for-
sætisráðherra Tyrklands,
vann sigur í þingkosningum,
sem fram fóru á sunnudag,
og fékk 292 menn kjörna.
Kosið var til 450 þingsæta og
mun Ozal gegna embætti for-
sætisráðherra næstu fimm
árin. Myndin sýnir hann
fagna sigri er niðurstöður
kosninganna lágu fyrir.
Sjá einnig „Ozal vann
hreinan . . .“ á bls. 50.
Sendiráðastríði lokið
í París og Teheran
Karachi, Reuter.
ÍRANIR létu í gær lausan fransk-
an sendiráðsmann í skiptum fyrir
íranskan túlk, en undanfarna
mánuði höfðu mennirnir neyðst
til að lifa við umsátursástand í
sendiráðum rfkjanna í Parfs og
Teheran.
Skiptin fóru fram á flugvellinum
í Karaehi, höfuðborg Pakistans. Frá
því í júlímánuði hafði Paul Torri,
ræðismaður Frakka í Teheran, ekki
getað farið út fyrir hússins dyr
vegna þess að íranskir hermenn sátu
um bygginguna. Sama ástand hafði
ríkt í París en þar hafði verið setið
um Vahid Gordji, sem sagður er
vera túlkur en Frakkar telja að hafí
verið í vitorði með hryðjuverkamönn-
um í París.
Sjá einnig „Telur að
Waite . . .“ á bls. 38.
Reuter
FÓTUM TROÐIN KJÖRGÖGN Á HAITI
Forsetakosningum á Haiti, sem fram áttu að fara um helgina,
hefur veríð frestað um óákveðinn tíma vegna ofbeldisverka and-
stæðra fylkinga. Ráðamenn f Bandaríkjunum hafa ákveðið að kalla
heim bandarfska hernaðarráðgjafa vegna þess hve ótryggt ástand-
ið er. Myndin var tekin f gær og sýnir Igörgögn liggja fyrir hunda
og manna fótum í Port-au Prince, höfuðborg Haiti.
Sjá einnig „Kosningum frestað vegna . . á bls. 40.
New York, Reuter.
HLUTABRÉF lækkuðu í verði um
heim allan í gær í kjölfar verð-
lækkunar á Bandaríkjadollar.
Hefur dollarinn ekki veríð Iægrí
gagnvart helztu gjaldmiðlum
heims.
Sérfræðingar í gjaldeyris- og
vaxtamálum óttast að dollarinn eigi
eftir að lækka enn frekar og að það
muni síðan leiða til enn meiri lækk-
unar hlutabréfa.
Aðeins klukkustund eftir opnun
verðbréfamarkaðarins í Wall Street
hafði Dow Jones-verðbréfavísitala
lækkað um 57 stig. Var um tíma
óttast nýtt verðbréfahrun á borð við
verðfallið 19. október.
Sjá „Lækkun dollars ...“ á bls.
39.
Urslitin eru vantraust og
áfall fyrir ríkisstj órnina
Varsjá, Reuter.
ÞVERT gegn þvf sem búist hafði
veríð við hafnaði almenningur í
Póllandi niðurskurðaráætlun og
tillögum pólskra sfjórnvalda um
pólitískar tilslakanir f þjóðarat-
kvæðagreiðslu sem fram fór á
sunnudag. Þetta er í fyrsta skipti
sem almenningi í kommúnista-
ríki er gefið tækifæri til að láta
í ljós álit á stefnu stjórnvalda og
þykir niðurstaðan jafngilda van-
traustsyfirlýsingu.
Leiðtogar „Samstöðu", hinnar
óleyfílegu verkalýðshreyfíngar Pól-
veija, höfðu nvatt landsmenn til að
hundsa þjóðaratkvæðagreiðsluna,
sem þeir sögðu sjónarspil stjóm-
valda.
Samkvæmt tölum sem birtar
voru í gær kváðust 44 prósent sam-
þykk áætlunum stjómvalda um
aðgerðir á sviði efnahagsmála og
46 prósent lýstu sig fylgjandi
pólitískum tilslökunum, sem stjóm-
völd höfðu heitið en aldrei skýrt
nánar. Yfírvöld höfðu heitið að virða
niðurstöðuna, en hún mun hafa í
för með sér að hægt verður á þeim
umbótum sem boðaðar höfðu verið.
26 milljónir manna voru á kjör-
skrá og var þátttakan 68 prósent,
um 10 prósentum minni en í síðustu
kosningum sem fram fóru í Pól-
landi árið 1985.
I þjóðaratkvæðagreiðslunni var
þess farið á leit að almenningur
samþykkti spamaðaráform stjóm-
valda, sem gera ráð fyrir að niður-
greiðslur til landbúnaðar og iðnaðar
verði afnumdar. Þetta hefði haft í
för með sér að verð á matvælum
tvöfaldaðist og húsaleiga og kynd-
ingarkostnaður þrefaldaðist. Gegn
þessu höfðu stjómvöld heitið að
auka lýðréttindi.
Talsmenn stjómarinnar sögðu að
niðurstöðuna mætti rekja til þess
að Pólveijar væm óvanir þjóðarat-
kvæðagreiðslu. Jozef Pinior, einn
leiðtoga „Samstöðu", sagði niður-
stöðuna sýna að almenningur væri
ekki reiðubúinn til aðfallast á efna-
hagslega endurskipulagningu nema
til kæmu aukin mannréttindi.
Hlutabréf og
dollar lækka