Morgunblaðið - 01.12.1987, Side 17

Morgunblaðið - 01.12.1987, Side 17
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 1. DESEMBER 1987 17 aðeins fyrir hluta áhvílanndi skulda. Ekki er þó sama frá hvorri Keflaví- kinni róið er. Öðru máli hefði e.t.v. gegnt um djúprækju og ýmsar aðr- ar físktegundir, sem eru léttvægari í Þjóðarbúskap íslendinga. Milton Friedman, Nobelsverð- launahafí í hagfræði er þeirrar skoðunar að í stað þess að ríkissjóð- ur greiði kostnað skóla, ætti að senda nemendum heim ávísanir á skólagjöld. Þeim væri síðan í sjálfs- vald sett hvar þeir keyptu sér skólavist. Á sama hátt væri hægt að hugsa sér að skattborgarar þessa lands fengju sendar heim ávísannir á ákveðinn afla sem þeir gætu síðan ráðstafað að eigin vild. Þar með væri úr sögunni deilan um það hvort þessi landshluti eða hinn ætti fisk- inn í sjónum, útgerðin eða fisk- vinnslan. Því er líklegt að sala veiðileyfa sé vænlegri kostur við stjóm fískveiða enn auðlindaskattur þó um sé að ræða greinar af sama meiði. Sala veiðileyfa býður upp á ýmsa möguleika. Lejrfínn gætu ver- ið vertíðarbundin og jafnvel háð löndun í ákveðnu umdæmi svo öllu réttlæti væri fullnægt. Þá væri reyndar farið að skipta afla eftir landshlutum en um það hefur deilan um stjóm fískveiða snúizt. Niður- staðann verður ávallt sú sama. Togstreita ríkir á milli hagrænna og félagslegra sjónarmiða. Ákvarð- anir hafa verið teknar um að fóma þeim hagrænu á altari þeirra fé- lagslegu. Sú spurning hlýtur því að vakna, hversu langt sé hægt að ganga í þeim efnum. íslenzkum landbúnaði er líkt við vemdaðan vinnustað. Sjávarútvegur lendir væntanlega aldrei í þeirri stöðu enbáðir þessir atvinnuvegir bú avið dulið atvinnuleysi, þar eð takmark- andi aðgerðir koma í veg fyrir að þeir séu reknir með fullum afköst- um. Dulið atvinnuleysi er eflaust víðar enn sízt til eftirbreytni. Samkvæmt tölum um stærð þorskstofnsins og aldursdreifíngu afla er íslenzkur sjávarútvegur í alvarlegri úlfakreppu. Ástandinu mætti líkja við bónda, sem væri að hokra með 300 ær en hefði alla burði, vélakost, haga, hús og tún til að vera með 600 fjár á fóðrum. Afkoma verður ekki bætt nema með því að setja á fleiri líflömb sem þýðir skerta neyzlu í nokkur ár en hann sér sér það ekki fært vega þess hversu bágur efnahagurinn er. Greint er á milli tvenns konar ofveiði, hagrænnar og lífrænnar. Lífræn ofveiði veldur viðkomu- bresti. Enn hefur ekki komið fram samband á milli stærðar hrygning- arstofns þorsks og nýliðunar þannig að í þeim skilningi er þorskstofninn væntanlega langt frá því að vera ofveittur en vetrarvertíð sunnan- lands og vestan byggist eingöngu á veiðum á kynþroska hluta stofns- ins þannig að stærð hrygningar- stofnsins hefur veruleg áhrif á afkomu Suðumesjamanna þó svo hún snerti Seyðfírðinga e.t.v. ekki neitt. Suðurnesjamenn gætu því haldið fram með réttu að þorsk- stofninn væri hagrænt ofveittur þótt hann væri það ekki frá bæjar- dyrum Seyðfírðinga. íselndingar telja norsk-íslenzka síldarstofninn ofveiddan út frá hagrænu sjónar- miði en sjálfsagt álíta Norðmenn að með tilliti til félagslegra sjónar- miða sé hann það ekki. Norskur sjávarútvegur er reyndar í ógöngum, ríkisstyrktur í miklu mæli og til þess ráðs hefur verið gripið hreinlega að sökkva hluta flotans vegna verkefnaskorts. Vart getur skírari dæmi um óstjórn. Víti eru til varnaðar. Æskilegast væri að ekki þyrfti að takmarka sókn í neinn fískstofn en því miður er því ekki til að dreifa. Reynslan hefur sýnt að eng- inn nytjastofn þolir gegndarlausa veiði árum saman. Bjarni Sæ- mundsson, fískifræðingur, taldi ástæðulaust að óttast að síldin yrði ofveidd en samt er íslenzki vor- gotssíldarstofninn nú því sem næst algerlega horfínn vegna linnulausr- ar rányrkju á tímabili. Ekki hefur fundizt nema sfld og síld úr honum á stangli í mörg undanfarin ár. mast sem ar-tem- BJÓRINN EYKUR HEILDARNEYSLU ÁFENGIS! . 1111.111 •. ARTIUM AMANS SKIPHOLTI 50B REYKJAVÍK SÍMI 687353 ARTIUM AMANS - VEISLA FYRIR AUGU FAGURKERANS Þórarinn Tyrfingsson yfiriæknir: „ . . . enda þótt dragi úr neyslu á sterku áfengi fyrst í staö þá mun heildarneyslan aukast." (HP. 31/1 1985). AUKA ÞAU NEYSLUNA? Minnkum áfengisneysluna um fjórðung fram til aldamóta og bætum heilbrigði (Alþjóöaheilbrigðisstofnunin) Dr. Þorkell Jóhannesson prófessor í lyfjafræði: „Óskhyggja að draga megi úrneyslu annars áfengis með áfengum bjór." (Lyfjafræði miðtaugakerfisins 1984). Guðrún Agnarsdóttir læknir og alþingismaður: „Reynsla annarra þjóða bendir til að áfengur bjór muni auka heildarneyslu áfengis. Tilmæli Alþjóðaheilbrigðisstofnunarinnar eru skýr: Draga þarf úr áfengisneyslu." (Rúv. 29/10 1987). Dr. Tómas Helgason prófessor í geðlæknisfræði: „f stað þess að minnka um fjórðung, eins og Alþjóðaheil- brigðisstofnunin telur nauðsyn- legt, mun áfengisneysla aukast um þriðjung verði bjórstefnan ofan á." (Mbl. 9/4 1986). Pétur Pétursson læknir: „Það er sannfæring mín að með tilkomu áfengs öls muni áfengis- neysla ungmenna og dagdrykkja þjóðarinnar aukast að miklum mun." (Um daginn og veginn, Rúv. 29/4 1985). Jósep Ó. Blöndal læknir: „Möguleíkar mannsins á að halda sér þurrum þegar hann hverfur undan verndarvæng meðferðar- stofnunarinnar eru hverfandi, því bjórinn er alls staðar." (Mbl. 25/5 1985). Jóhannes Bergsveinsson yfirlæknir: „Reynsla annarra þjóða af því að leyfa sölu áfengs öls hefur hvar- vetna orðið sú að það hefur leitt til meiri neyslu vínanda og aukins skaða af hans völdum." (Mbl. 26/2 1985). Guðsteinn Þengilsson yfiriæknir: „ ... ekki hefur enn verið unnt að benda á það land í veröldinni þar sem sterkt öl hefur dregið úr áfengisneyslu heldur virðist það bætast við." (DV. 24/4 1985). Stórslúka íslands». Bindindisfélag ökumanna • Islenskir ungtemplarar Höfundur er viðskiptafræðingur.

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.