Morgunblaðið - 12.02.1988, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 12. FEBRÚAR 1988
31
38 alnæmistil-
felli greind
Á ÍSLANDI hafa greinst 38 alnæmistilfelli. 5 eru taldir alnæmissjúkling-
ar, 3 hafa látist og 15 eru enn einkennalausir. Af þessum 38 einstakl-
ingum eru 34 karlar og 4 konur. Þetta kom fram í svari Guðmundar
Bjarnasonar, heilbrigðisráðherra, við fyrirspurn frá Guðna Ágústssyni
(F/Sl) um alnæmi.
/‘v'*-
<st

ft
Í V

Heilbrigðisráðherra sagði að að-
gerðir heilbrigðisyfirvalda til að hefta
útbreiðslu alnæmis hefðu hingað til
aðallega byggst á upplýsingastreymi
til starfsfólks í heilbrigðisstörfum og
áhættuhópa.
.Á þessu ári yrði varið 10 milljónum
til alnæmisvama og færu 7 mkr. þar
af til upplýsinga en 3 milljónir til að
kosta starfsfólk sem fylgdist með því
hvað væri að gerast á þessum vett-
vangi erlendis.
Ráðherrann var einnig spurður
hversu mörg alnæmistilfelli hefðu
verið greind hér á landi. Hann sagði
að í lok desember á siðasta ári hefðu
alls 38 alnæmistilfelli greinst hér á
landi, 34 karlar og 4 konur. í 70%
tilvika væri um að ræða homma og
í 20% tilvika eiturlyfjaneytendur. 5
væru taldir vera alnæmissjúkir og
væru 3 látnir. 15 einstaklingar væru
enn einkennalausir.
Heilbrigðisráðherra sagði ein-
kennalausa sjúklinga fá enga með-
ferð en hinir væru í sambandi við
lækna með þekkingu á sjúkdómnum.
Sjúklingar fengju bætur frá al-
mannatryggingum ef þeir gætu ekki
sinnt störfum vegna sjúkdómsins.
Erfítt væri að segja til um það
hvort fyrirbyggjandi aðgerðir al-
mennt í heiminum væru farnar að
skila einhveijum árangri, en talið
mögulegt að hægt væri að stöðva
ýmsa útbreiðsluhætti, s.s. í gegnum
blóðgjöf. Blóð hér á landi hefði verið
skimað síðan 1985 en einn einstakl-
ingur hefði smitast í gegnum blóð-
gjöf fyrir þann tíma.
Viðskiptaráðherra:
Seölabanki að kanna hvernig
best megi ná stöðugu gengi
TILLAGA til þingsályktunar um íslenskan gjaldmiðil kom til umræðu
í sameinuðu þingi í gær. Flutningsmenn tillögunnar eru þeir Kristinn
Pétursson (S/Al), Eyjólfur Konráð Jónsson (S/Rvk), Guðni Ágústsson
(F/SI) og Karl Steinar Guðnason (A/Rn). Lagt er til að skipuð verði
nefnd til þess að kanna hvort og þá hvemig helst kæmi til greina að
tengja íslenskt myntkerfi við stærra myntkerfi þannig að íslenskur
gjaldmiðill myndi qjóta alþjóðlegrar viðurkenningar og varanlegum
stöðugleika yrði náð í gengismálum hér á landi. Jón Sigurðsson, við-
skiptaráðherra, sagði að Seðlabanki væri nú að kanna fyrir hann hvern-
ig best mætti ná stöðugleika í gengismálum og væri þvi verið að kanna
þetta sama mál og tillagan gerði ráð fyrir.
Eyjólfur Konráð Jónsson
(S/Rvk) mælti fyrir tillögunni. Hann
harmaði það að Kristinn Pétursson,
fyrsti flutningsmaður tillögunnar,
gæti ekki tekið þátt í umræðum þar
sem hann sæti nú ekki á þingi. Ey-
jólfur Konráð vitnaði stðan í ræðu
sem Kristinn hélt á síðasta aðalfundi
Sambands íslenskra fískvinnslu-
stöðva. Kristinn ræddi þar vanda
fískvinnslunnar þegar gengið stæði
I stað en kostnaður við framleiðsluna
hækkaði stöðugt. Spákaupmennska
af ýmsu tagi ýtti síðan undir verð-
bólgu á Islandi því íslendingar
treystu því ekki fyllilega að gengi
krónunnar myndi standast boðaða
fastgengissteftiu. Loks endurspegl-
uðu himinháir vextir vantrú borgar-
anna á gjaldmiðlinum.
Kristinn sagði á þessum fundi að
það að þurfa að skipta gjaldeyrinum
yfír í íslenskar krónur, eins og út-
flutningsatvinnuvegimir þyrftu að
gera, væri eins og að skipta á Benz
og Skoda og sætta sig við viðskiptin.
Fyrir íslensku krónuna væri ekki
hæjrt að kaupa neitt nema það sem
búið væri að smyija verðbólgukostn-
aðinum á. Gera mætti krónuna að
alvöru gjaldmiðli með því að tengja
hana við stærra myntkerfí. Eyjólfur
Konráð sagði að nú væru 95 þjóðir
sem tengdu gjaldmiðil sinn við stærri
myntkerfí.
Eyjólfur Konráð sagði að í ferð
utanríkismálanefndar til Brussel á
síðasta ári hefði hann sannfærst um
að íslendingar ættu ekki að ganga
í Evrópubandalagið, en við gætum
náð við það hagstæðum samningum.
Hann varaði við öllu tali um inn-
göngu, það gæti spillt fyrir slíkum
samningum.
Eyjólfur Konráð vék næst að pen-
ingamálum og sagði að meginástæða
hinna háu vaxta væri að fimmtungur
alls sparifjár væri frystur. Vextir
væru fijálsir en engir peningar væru
til. Vextir væru hækkaðir með vald-
boði, frystingu og skömmtunar-
stjórn. FVamboð af peningum væri
of lítið þar sem „ríkissauðurinn"
tæki of mikið af peningum í skatta
og frysti síðan það sem yrði afgangs.
Það ga?ti verjð eðlileg leið til þess
að auka framboð á peningum og
lækka þar með vexti að leyfa hér
starfsemi erlendra banka, en aðalat-
riðið væri að hætta frystingu pen-
inga, en alls væri nú 21% innlána
bankanna fiyst með bindiskyldu og
lausafjárskyldu. Eyjólfur Konráð
sagði þessa takmörkun peninga-
magns vera byggða á „bullkenning-
um“ og hafa þveröfug áhrif við það
sem ætlast væri til.
Guðni Ágústsson (F/Sl) sagði
áhyggjur af þróun efnahagsmála
hafa fengið stuðningsmenn til þess
að standa saman að þessari tillögu.
Guðni sagði að það kynni að vera
að með núverandi gengisstefnu væru
einhveijir aðrir að draga að sér auð
undirstöðuatvinnuveganna. Flutn-
ingsmenn hefðu kannski frekar átt
að flytja tillögu um að þeir sem gjald-
eyrisins öfluðu fengju að selja hann
hæstbjóðanda.
Guðni sagði verðbólguna hafa
hoggið djúpt skarð í krónuna á
síðasta ári og spurði hvernig sjávar-
útvegurinn og t.d. vænlegasta ný-
greinin, ferðamannaiðnaðurinn, ættu
að laga sig að þessu.
Guðni sagðist vera orðinn þreyttur
á að heyra að vel rekin fyrirtæki í
sjávarútvegi væru á hausnum. Hjá
útflutningsatvinnugreinunum ríkti
verðstöövun af manna völdum á
meðan aðrir gætu velt kostnaði
sínum yfír í verðlagið. Það eitt að
1 binda krónuna við annað myntkerfi
dygði líka lítið ef kostnaði yrði áfram
velt út í verðlagið og ríkið og aðrir
opinberir aðilar héldu áfram þenslu-
stefnu sinni.
Stefán Valgeirsson (SJF/Ne)
sagðist vera ánægður með yfirlýs-
ingu Eyjólfs Konráðs varðandi Evr-
ópubandalagið. Hann væri líka
ánægður með það sem hann sagði
um bindiskyldu og vexti. Stefán taldi
að bindingin væri nú orðin 23-25%
eftir árstíma.
Þingmaðurinn sagðist vera myrk-
fælinn fyrir þeirri hugmynd sem
þingsályktunin gengi út á en hefði
þó ekki haft nógan tíma til þess að
hugleiða hana alveg. Hann myndi
treysta sér til þess að greiða því at-
kvæði að þetta yrði skoðað, en það
, skipti máli hvernig nefndin yrði skip-
uð. Það þyrftu að vera þar menn sem
tækju mið af öðru en fjármagninu
einu sáman.
Steingrimur J. Sigfússon
(Abl/Ne) sagði það mjög varhuga-
vert að fara inn á þá braut sem þama
væri stungið upp á. Hann teldi aðal-
atriðið vera að gengið væri rétt skráð
og raunhæf ávísun á þau verðmæti
sem lægju að baki. Það væri óaðskilj-
anlegur hlutur af okkar sjálfstæði
að hafa okkar eigin gjaldmiðil og
ekkert sem segði að smáþjóðir gætu
ekki haft sterkan gjaldmiðil, ef rétt
væri haldið á okkar málum.
Steingrímur J. sagði að honum
leiddist það dekur sem stundum hefði
komið fram gagnvart Evrópubanda-
laginu. Það væri stórhættulegt. Það
væru einnig stórhættulegar hug-
myndir, ef rætt væri um sjálfstæði
þjóðarinnar, að tengja krónuna við
stærra myntkerfi og hleypa erlendum
bönkum inn í landið.
Jón Sigurðsson, viðskiptaráð-
herra, sagði þessa tillögu'vera at-
hyglisverða. Það væri yfírlýst stefna
stjómarinnar að halda gengi stöðugu
og hefði hann falið Seðlabankanum
að kanna hvemig best mætti halda
þeim stöðugleika. Þessi athugun
stæði nú yfír og væri verið að fjalla
um sama málið og tillagan fjallaði
um.
Viðskiptaráðherra sagði, að um
þijá kosti væri að ræða í þessu sam-
bandi. í fyrsta lagi að halda áfram
núverandi fyrirkomulagi, myntkörfu
sem tæki mið af viðskiptum okkar.
í öðru lagi að binda krónuna form-
lega við erlenda myntkörfu Alþjóða-
gjaldeyrissjóðsins, SDR. í þriðja lagi
formleg aðild eða tenging við Mynt-
bandalag Evrópu (EMS) og gjaldmið-
il þess, ECU.
Viðskiptaráðherra sagði, að það
hlyti að fylgja gengistengingu af
þessu tagi að menn væm að þrengja
hlut sinn í stjómun efnahagsmála,
þetta væri sjálfviljugt framsal á efna-
hagslegu sjálfstæði. Ef til þessa
kæmi þyrfti að athuga hvaða vog
næði best yfír alla þætti íslensks
efnahagslifs. Ef við tækjum eina
mynt fram yfír aðra, yrði þeim fyrir-
tækjum sem versluðu í henni hlíft
við breytingum á gengismarkaði á
kostnað annarra fyrirtækja. Þama
yrði líklega togstreita milli þeirra
fyrirtælqa sem væm annarsvegar á
Evrópumarkaðnum og hinsvegar
Bandaríkjamarkaðnum.
Varðandi tengsl við Evrópubanda-
lagið sagði viðskiptaráðherra að að-
ild værí ekki á dagskrá, þar sem
bandalagið hefði ekki eins og stæði
áhuga á að taka inn fleiri aðild-
arríki. Það væri nú mikið keppikefli
að ná hagstæðum samningum um
þessi mál. Viðskiptaráðherra sagði
það einnig vera athyglisvert að
stjómarformaður BlS-bankans
(Bank for Intemational Settlement)
hefði nýlega hvatt til þess að öll
Evrópulönd tengdu við evrópska
myntkerfíð hvort sem þau væm aðil-
ar að EB eða ekki. Þetta værj nú á
dagskrá hjá Norðmönnum og Svíum.
Mikilvægasta spumingin væri þó
hvort unnt væri að ná varanlegri
hjöðnun verðbólgu með því að veita
genginu aðhald. Hann teldi reyndar
að hin sveigjanlega gengisstefna
hefði gengið sér til húðar.
Guðmundúr H. Garðarsson
(S/Rvk) sagðist taka undir orð Stef-
áns Valgeirssonar um nefndaskipan-
ina. Það gæti orðið hættulegt ef í
nefndinni sætu menn sem ekki bæm
virðingu fyrir íslenskum atvinnu-
greinum.
Guðmundur H. sagðist geta fallist
á að þetta mál yrði kannað, en ef
þetta yrði framkvæmt myndi það
fela í sér framsal á sjálfstæði og
ákvörðunarrétti. Svona könnun gæti
þó kannski upplýst með hvaða hætti
væri hægt að styrkja stöðu gjald-
miðilsins. Ef það væri tilgangurinn
gæti hann stutt hana.
Eyjólfur Konráð Jónsson lagði
til að þingnefnd sú sem myndi fjalla
um málið myndi athuga hveijir ættu
að eiga sæti í nefndinni sem skipuð
yrði samkvæmt tillögunni. Það væri
líka umhugsunarvert, ef við ætluðum
að halda okkar mynt, að hafa á henni
íslenskt nafn, s.s. mörk og aurar.
Stuttar
þingfréttir
Nýr þingmaður
Kolbrún Jónsdóttir, fyrsti
varaþingmaður Borgaraflokksins
á Reykjanesi, tók í gær sæti á
Alþingi í stað Hreggviðs Jónsson-
ar. Þetta er í fyrsta sinn sem
Kolbrún tekur sæti á Alþingi.
Tökum þátt í strjál-
býlisátaki
I svari við fyrirspum frá
Danfríði Skarphéðinsdóttur
(Kvl/Vl) og Kristínu Einarsdóttur
(Kvl/Rvk) sagði Steingrímur
Hermannsson utanríkisráðherra,
að gert væri ráð fyrir því að ís-
lendingar tækju þátt í stijálbýl-
isátaki Evrópuráðsins á þessu ári.
Tollalög endurskoðuð
Fjármálaráðherra sagði í svari
við fyrirspum frá Hjörleifi Gutt-
ormssyni að ljóst væri að fyrir lok
þessa árs yrði að leggja fram
frumvarp um breytingar á lögun-
um um tolla og vörugjald. Bæði
þyrfti að laga galla sem hefðu
komið í ljós síðan þau vom sam-
þykkt um síðustu áramót og einn-
ig þyrfti að aðlaga þau virðis-
aukaskattinum sem ráðgert er
að verði tekinn upp í byijun næsta
árs.
Hjörleifur spurði fjármálaráð-
herra hvort 17,5% vörugjald á
búmet til loðdýraræktar yrði fellt
niður. Fjármálaráðherra sagði að
þetta gjald væri til komið vegna
þess að ákveðið hefði verið að
leggja vömgjald á vír og net i
tekjuöflunarskyni. Tollskráin
gerði engan greinarmun þama á
og væm því búmet ekki sérstak-
lega tilgreind. Þetta yrði lagað
fram að áramótum með þvi að
endurgreiða innflytjendum vöm-
gjaldið, en þeir væru einungis
þrír. Þetta yrði siðan lagfært
þegar áðumefnt fmmvarp yrði
lagt fram.
Sveitarfélög ákveði
aflagjald
Matthías Á. Mathiesen, sam-
göngumálaráðherra, sagði í svari
við fyrirspum frá Hjörleifi Gutt-
ormssyni í gær, að eftir helgi
ytði lagt fram fmmvarp til breyt-
inga á hafnarlögum. í þessu
fmmvarpi væri gert ráð fyrir að
ákvörðun um aflagjald til hafna
yrði fært frá samgöngumálaráðu-
neytinu yfír til sveitarfélaganna,
sem væm eigendur hafnanna.
Samgöngumálaráðherra sagði
það vera afstöðu sfna að auka
bæri sjálfstæði sveitarfélaga og
því bæri að fela þeim þetta
ákvörðunarvald.
Iðnaðarráðherra sagði í fyrir-
spumartíma á Alþingi í gær að
hann hefði átt viðræður við fjár-
málaráðherra um það hvemig
fara eigi með skuldir Orkubús
Vestfjarða og RARIK við ríkið.
Taldi ráðherrann að í lok ársins
yrðu þær skuldir 1200 m.kr.
Viðskiptaráðherra:
Nefnd verði skipuð til að
kanna löggjöf um auglýsingar
JÓN- Sigurðsson, viðskiptaráð-
herra, svaraði í sameinuðu þingi
í gær fyrirspum frá Steingrfmi
J. Sigfússyni (Abl/Ne) um undir-
búning löggjafar um auglýsingar.
Ráðherrann sagðist ætla að skipa
nefnd til þess að kanna þessi mál,
en ráðuneytið væri nú að athuga
hvernig þessum málum væri hátt-
að í nágrannalöndunum.
Viðskiptaráðherra sagði að hann
hyggðist skipa nefnd á næstunni til
þess að kanna þessi mál í kjölfar
þingsályktunarinnar um auglýsinga-
löggjöf sem samþykkt hefði verið á
sfðasta ári. Hann hefði enn ekki
ákveðið nánar um nefndaskipanina
en myndi fela nefndinni að kanna
hvemig best væri að haga reglum
um auglýsingar.
Jón sagðist ekki treysta sér til
þess að spá fyrir um verklok, en
undanfarið hefði viðskiptaráðuneytið
verið að afla upplýsinga um hvemig
þessum málum væri háttað í nálæg-
um löndum.
Steingrímur J. Sigfússon spurði
einnig hvemig ráðherrann hyggðist
tryggja að nauðsynleg neytenda-
vemd, þar með talið að vemda böm
fyrir innrætandi auglýsingum, yrði
hluti af löggjöf. Viðskiptaráðherra
sagðist mundu beina því sérstaklega
til nefndarinnar að kanna þetta mál
og hafa í því sambandi samráð við
m.a. bamavemdarráð.