Morgunblaðið - 30.06.1988, Blaðsíða 54

54
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 30. JÚNÍ 1988
/,Veistu ah pab exu ±% ár sí&an
xrib fórum íii um hrabatyreiSsiu-'
hlíðici ?
Ég vil ekki láta dást að
mér í olíulitum heldur i
mink.
Með
morgimkaffmu
Nærgöngull? Nei mamma,
ekki enn. Ég hringi þá
strax.
HÖGNI HREKKVÍSI
Tollur af hjálpartækjum fatlaðra
- svar við grein Gísla Helgasonar í Morgunblaðinu 21. júní 1988
Til Velvakanda.
í grein í Morgunblaðinu 21. júní
s.l. sem Gísli Helgason skrifar og
nefnir: „Góð ríkisstjóm með frá-
bæran fjármálaráðherra?“, fjallar
hann um innheimtu aðflutnings-
gjalda og söluskatts af hjálpartækj-
um til fatlaðra og þær breytingar
sem urðu á gjaldtöku þessari um
síðustu áramót í þeim breytingum
á skatta- og tollalögum sem þá tóku
gildi. í framhaldi af því birtist les-
endabréf frá „borgara" um sama
efni í dálkum Velvakanda 26. júní.
í þessum pistlum er því haldið
fram að lagabreytingar þessar hafi
komið sér illa fyrir fatlaða þar sem
hjálpartæki séu ekki lengur undan-
þegin aðflutningsgjöldum og á sölu
þeirra sé lagður söluskattur.
Af þessu tilefni þykir mér rétt
að skýra nánar þær breytingar sem
urðu í þessum efnum, rök fyrir
þeim og áhrif þeirra:
1. Til síðustu áramóta var í þágild-
andi tollskrárlögum heimild til fjár-
málaráðherra til að fella niður að-
flutningsgjöld af ýmsum hjálpar-
tækjum fyrir sjón- og heymarskert
fólk. Heimild þessi var í fram-
kvæmd einnig látin taka til sölu-
skatts af innflutningi á þessum
vörum.
Við breytingu tollalaga um ára-
mótin var felldur niður allur toll-
ur af flestum þeim tækjum sem
hér um ræðir. Ekki var því lengur
talin þörf á heimild til niðurfellingar
á tollum og var hún því afnumin.
Um leið urðu tækin söluskattsskyld
á ný.
2. Rök fyrir því að fella úr lögum
heimildir til að veita undanþágur
og niðurfellingu gjalda hafa marg-
oft verið tíunduð. Undanþáguleiðin
er ómarkviss, erfið í framkvæmd,
býður heim geðþóttaákvörðunum
og kapphlaupi um gott sæti á vin-
sældalistanum. í því efni sem hér
er sérstaklega fjallað um eru mar-
katilvik þeirra. Þá er á það að líta
að gegnum Tryggingastofnun
ríkisins og aðrar hjálparstofnan-
ir tekur ríkið í mörgum tilvikum
þátt í kostnaði fatlaðra við öflun
hjálpartækja.
Hins vegar er alveg ljóst að það
var ekki og er hvorki ætlan fjár-
málaráðherra né ríkisstjómarinnar
að íþyngja í neinu aðstöðu fatlaðra
við þessar breytingar á tekjuöflun-
arkerfí ríkisins.
Gengið hefur verið út frá því að
reglur Tryggingastofnunar um
þátttöku í kostnaði við fatlaða við
öflun hjálpartækja verði endurskoð-
aður þannig að aukin aðstoð vegi
upp hugsanlegan kostnaðarauka.
Heilbrigðisyfírvöld hafa þegar
gert grein fyrir fjárþörf vegna hluta
þeirra tækja sem breytingamar
taka til og var í því tilefni veitt
þriggja milljóna króna aukafjár-
veiting í aprílmánuði til þessa.
Að auki er unnið að í ráðuneytinu
skoðun á því hvaða breytingar
æskilegt er að gera á lögum til að
auðvelda frekar fötluðum að afla
sér þeirra nauðsynlegu tækja sem
geri þeim fært að lifa sem eðlile-
gustu lífi og að taka eins mikinn
þátt í atvinnulífí og kostur er á.
Frumvarp þessa efnis var lagt
fyrir ríkisstjóm á s.l. vetri en varð
innlyksa vegna fjölda mála á þingi.
Samkvæmt þessu frumvarpi var
gerð breyting á 7. grein söluskatt-
slaga og kveðið á um undanþágur
vegna „hjólastóla, segulbandstækja
og segulbanda fyrir sjónskert fólk,
stafí, úr og önnur öryggis- og hjálp-
artæki sem sérstaklega eru gerð
með tilliti til þarfa sjón- og heymar-
skertra.“ - Þetta frumvarp bíður
afgreiðslu á haustþingi.
Það mun ekki, þrátt fyrir áhyggj-
ur af afkomu ríkissjóðs, stranda á
núverandi fjármálaráðherra að
veita nauðsynlegar aukafjárveiting-
ar til að standa við það stefnumál
að fötluðum verði ekki gert í neinu
erfíðara að afla sér hjálpartækja
og er því Gísla, sem og öðrum sem
svipað er ástatt fyrir um, bent á
að leita til tryggingastofnunar með
erindi sín.
Jón Baldvin Hannibalsson,
fjármálaráðherra.
A hverjum
degimeð
Bjama Degi
Til_ Velvakanda.
Ég vakna kl. 7 á morgnana við
rödd Bjarna Dags Jónssonar á
Stjömunni í útvarpinu og þykir mér
þetta sérlega þægileg byijun á deg-
inum sem fer í hönd. Mig langar
til að þakka Bjama Degi fyrir hvað
hann lífgar upp á tilveruna í út-
varpsþáttum sínum. Mér segir svo
hugur að ég sé ekki ein um það
álit. Hann er virkilega fundvís á
ljúfar minningar í tónlistinni, svo
er hann einkar áheyrilegur sjálfur.
Bestu þakkir fyrir margar góðar
stundir, Bjami Dagur. Mér fínnst
þú alveg ómissandi. „. ,
Sigrun.
Víkverji skrifar
Víkverji er undrandi á þeirri
ástæðu, sem gefin er fyrir þvi
að ísland komst ekki á blað í könn-
un um réttindi kvenna í heiminum.
Frá niðurstöðum hennar var greint
í frétt í Morgunblaðinu á þriðjudag-
inn og höfðu þær þá birzt í banda-
ríska blaðinu Washington Post dag-
inn áður. Sharon L. Camp, talsmað-
ur þeirra, sem stjórnaði könnuninni
geftir þá skýringu, að ekki hafí
tekizt að fá nægjanlegar og ábyggi-
legar upplýsingar frá íslandi um
jafnrétti kvenna. í þessu svari kem-
ur ekki afdráttarlaust fram, hvort
og þá hvernig reynt var að afla
upplýsinga frá íslandi. En hafi það
verið gert, hlýtur það að teljast með
ólíkindum, að ekki hafi verið hægt
að svara því erindi á fullnægjandi
hátt. Víkveiji hélt satt að segja, að
allar tölulegar upplýsingar lægju
ljósar fyrir hér á landi og að nægir
starfskraftar væru fyrir hendi hjá
þvi opinbera til að setja saman svar-
bréf um réttindi kvenna hér á landi,
svo ekki sé minnzt á samtök kvenna
eða sjálft jafnréttisráð.
En úr þessu má bæta, því þeir
sem könnunina gerðu segjast gjarn-
an vilja taka á móti upplýsingum
um stöðu kvenna á íslandi og birta
þær. Það skilyrði er sett, að hagtöl-
ur megi ekki vera eldri en frá árinu
1974. Víkverji trúir því ekki að það
skilyrði standi í þeim, sem eiga að
gæta hagsmuna okkar, stórra sem
smárra, í hinum stóra heimi. Það
skaðar vart málstað Islands, þótt
upplýsingar um réttindi kvenna á
íslandi birtist í Bandaríkjunum um
þessar mundir. Varla yrðu þær vatn
á myllu „Grænfriðunga".
xxx
*
Inýlegu Skagablaði rakst Víkveiji
á viðtal við Kristínu Steinsdóttur
rithöfund, þáfysem hún fjallar með-
al annars um barnabækur, en sjálf
hefur Kristín m.a. skrifað verð-
launabókina „Franskbrauð með
sultu" og semur nú framhald henn-
ar.
í viðtalinu segir Kristín: „Fyrir
nokkrum árum voru varla skrifaðar
aðrar bækur fyrir börn en vanda-
málabækur. Raunsæisstefnan var
þá í fyrirrúmi og auðvitað eru
vandamál barna í þjóðfélaginu okk-
ar sígilt umræðuefni. En mér fund-
ust þessar bækur of gleðisnauðar
og held, að þær hafi nú gengið sér
til húðar.
Síðan hafa komið á markaðinn
nokkrar bækur sem fara aftur í
tíma og eru gjaman byggðar á ævi
eða bernsku höfundanna. Yfír þess-
um bókum hefur gjaman verið
ævintýrablær, en engin heims-
hryggð eins og í vandamálabókun-
um.“
Víkveiji minnist þess, að í lesefni
hans í æsku vom mörg ævintýri
og að sögur gengu bæði út á gleði
og sorg, en voru ekki gleðisnauðar
með öllu, eins og Kristín lýsir
vandamálabókunum. Það gleður því
Víkveija ósegjanlega, að ævintýrið
skuli aftur vera komið í bamabæk-
umar. Enda er heimshryggð og
ekkert annað auðvitað jafnfjarri
raunveruleikanum og að hann sé
eintóm gleði. Vitaskuld verða sögu-
persónur bæði fyrir gleði og sorg
segir Kristín í framangreindu sam-
tali. Þannig er það líka í raun-
vemlegum ævintýmm.