Morgunblaðið - 30.06.1988, Blaðsíða 47

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 30. JÚNÍ 1988
47
Afmæliskveðja:
Guðrún Stefánsdóttir
Lífið er skóli sem við öll göngum
í. Sumir fara í gegnum þann skóla
án þess að þurfa nokkum tíma að
taka þung próf. Aðrir taka mörg
og þung próf. Enginn veit af hvetju
sumir eru látnir ganga í gegnum
mörg ógurleg próf, þegar aðrir virð-
ast aðeins fá klapp á kollinn og
grænt ljós um að halda sínu striki.
Sumir þeirra sem fá erfíð próf í
skóla lífsins falla rétt eins og þeir
sem falla í skóla mannanna. En
aðrir ná þeim og virðast búa yfír
óendanlegu og miklu andlegu þreki.
Þó eru erfið próf í skóla lífsins
ætíð mun erfiðari en þau sem skól-
ar mannanna geta lagt á fólk því
þau eru miðuð við allt önnur tak-
mörk en þau sem skóli lífsins býður
upp á.
Skóli lífsins á það til að rífa úr
okkur hjartað. En skóli mannanna
er mest í því að hrista mismikið
upp í heilasellunum og þjarma að
okkur á annan hátt.
Skóli lífsins tekur mun dýpra á
okkur. Hann á það til að krefjast
alls af okkur. Hluta sem enginn
getur lært um í skóla hvemig á að
takast á- við. Hluta sem enginn
getur búið sig undir, og þó einstakl-
ingurinn væri allt lífíð að reyna að
búa sig undir það, yrði það tak-
mörkuð hjálp því þessi próf taka á
þann hátt á dýpstu hjartarótum að
enginn andlegur eða veraldlegur
undirbúningur samsvarar því.
En fólk er sett í þessi próf alger-
lega óundirbúið burtséð frá hæfni.
Aftur á móti getur enginn tekið
tiltekin háskólapróf án þess að fyr-
ir sé viss hæfni og þekking á efninu
til að gangast undir það. Að því
leyti er háskólapróf bamaleikur á
móti þyngri prófum í skóla lífsins.
Létt og þung próf í skólum mann-
anna. Létt og þung próf í skóla
lífsins.
Ef fólk mætti velja úr því að
taka létt próf úr skóla mannanna
og þung úr skóla lífsins eða þung
próf úr skóla mannanna og létt úr
skóla lífsins, held ég að flestar
hugsandi verur myndu kjósa að
fara í þungt próf í skóla mannanna
en létt í skóla lífsins.
En við emm ekki spurð. Sumt
veljum við en annað ekki. Stundum
er eins og allt sé ákveðið fyrirfram
og margir fínna fróun í að álíta að
svo sé. Sumt fólk fellur í prófum
þeim sem skóli lífsins setur fyrir
þau en aðrir ná þeim með glæsi-
brag. Stundum er eins og umbun
þeirra sem ná með glæsibrag sé
veitt í öfugu formi, og fyrir þau eru
lögð enn erfiðari próf til að reyna
meira á þeirra andlega styrk og
þolgæði. Rétt eins og fyrir góða
nemendur í háskóla sem fá enn
erfiðari verkefni ef þeim tekst vel
með það sem búið er.
Þannig sé ég líf vinkonu minnar
Guðrúnar Stefánsdóttur frá Skuld
í Vestmannaeyjum sem staðið hefur
af sér fleiri og erfíðari próf í skóla
lífsins en mér fínnst réttlætanlegt
að lagt sé á eina manneskju. Þau
verða ekki talin upp hér en þeir sem
til þekkja vita um þau.
Sem bam á fermingaraldri hafði
ég heyrt um nokkur þeirra prófa
sem hún hafði gengist undir. Þar á
meðal að missa tvo syni á unga
aldri. Það er meira en margur
myndi álíta að hann gæti haft af.
En fleiri vom prófín og af ýmsu
tagi og reyndu á gmnn tilveru
hennar, stundum til viðbótar erfíð-
leikum á öðmm sviðum.
Hugsandi um þessa hluti sem
bam gerði ung og óreynd stúlka
sér vissar hugmyndir um hvaða
áhrif slík reynsla myndi hafa á
manneskjuna. Gat ekki ímyndað sér
annað en að manneskjan væri nið-
urbrotin og að fas hennar myndi
einkennast af sorg og biturð það
sem eftir væri ævinnar. En það var
bara skammsýnt viðhorf bams sem
vissi ekki margt um mannlegt eðli.
Fyrstu og ógleymanlegu vem-
legu kynni mín af henni var er hún
gaf mér það í fermingargjöf að
koma til Vestmannaeyja í heim-
sókn. Áður hafði gmnnur þessara
kynna verið lagður hjá ömmu minni
og móður og var framlengdur þama
til einnar kynslóðar í viðbót.
Það var lágvaxin stúlka með tak-
markað sjálfsálit sem kom út úr
flugvélinni þennan sumarmorgun
og vissi ekki alveg á hveiju hún
ætti von. Guðrún tók á móti mér
og sonur hennar sem hafði ekið
henni til að sækja mig. Flugvöllur-
inn var fmmstæður malarvöllur en
ég man ekki hvernig bíllinn var.
Húsið á Heiðarveginum var stórt
og myndarlegt. Mér var boðið í eld-
húsið til að fá eitthvað að borða.
Eiginmaður Guðrúnar, Helgi Bene-
diktsson, fyrmm útgerðarmaður
með meiru, kom í dymar og heils-
aði upp á mig. Fermingarbamið
verðúr að játa að því brá við að sjá
þennan stóra dökka mann sem eig-
inmann hennar. En það var einung-
is dæmi um barnaskap þess og
þekkingarleysi á lífinu.
Fyrsta tilfinningin sem kom í
hugann var hve Guðrún var ljúf og
góð kona og hvað hún hefði mikið
að gera með að sinna fjölskyldunni
og hugsa um þetta stóra hús á
þremur hæðum.
Með takmarkaða vitund og vitn-
eskju um skynjunarhæfileika
mannsins var ég undrandi á að
blindur drengur gæti greint hve
lágvaxin ég var. Já, margt hefur
lærst um mannlega eiginleika og
óendanlega þroska og aðlögunar-
hæfíleika manneskjunnar síðan þá.
Einig að það er eins og sumir séu
gæddir þeim hæfíleikum að missa
aldrei sjónar á sólinni ,þrátt fyrir
oft óendanlegt og að því er virðist
óyfírstíganlegt andstreymi sé að
ræða. Þannig er Guðrún í mínum
augum.
Þessa daga í Vestmannaeyjum
gerðum við Guðrún margt saman
og hún gaf sér tíma til að spjalla,
bregða á leik og fara í gönguferðir
þrátt fyrir stórt heimili og miklar
annir. Ég fékk tilfínningu fyrir að
vera virt til viðtals sem manneskja.
Ég fékk innsýn í daglegt líf Guð-
rúnar og daglega hringrás. Mynd
sem þögul en hugsandi og feimið
fermingarbarn fékk um líf Guðrún-
ar hefur lifað sem góð og lær-
dómsrík minning í huganum síðan.
I hjarta mínu óx væntumþykja
og óendanleg virðing fyrir því
hvemig skap hennar og viðhorf
hefur alltaf verið ljúft og bjart, þó
svo margt erfítt hafi drifíð á dag-
ana. Þó árin liðu stundum án þess
að við sæjumst hefur plássið ávallt
verið frátekið handa henni.
Árin liðu og fleiri erfíð próf voru
lögð fyrir. Ég varð kvíðin og spurði
sjálfa mig, getur hún staðið þetta
af sér. Er mælirinn ekki fullur?
En alltaf var Guðrún létt í lund
og þykir gaman að bregða sér út
fyrir landsteinana sem einnig er
kjörin aðferð til að hefja hugann
upp fyrir allt og hverfa á vit ævin-
týra. Það er þessi hæfileiki til að
heija hugann upp til móts við ævin-
týrin sem oft er mikil hjálp við að
hrista af sér öll erfið áföll þegar
sjór lífsins tekur sitt.
Stundum er eins og manneskj-
unni sé lagt svo margt til á móti
því sem á hana er lagt. Guðrún er
svo sannarlega í þeim flokki og
hefur komið samferðamönnum á
óvart með sinni sérstöku skapgerð
jafn oft og prófin hafa verið lögð
fyrir.
Gott skap og jákvætt viðhorf
ásamt eiginleika til að hefja hugann
upp fyrir það að velta sér upp úr
hlutunum virðist það sem þarf til
að fleyta fólki í gegnum slíkt.
En eftir stöndum við hin og erum
jafn undrandi í hvert sinn sem hún
stenst þessi erfiðu próf. Og ekki
hefur hún útlit áttræðrar konu, það
gæti enginn látið sér detta í hug
sem sér hana.
Alltaf er notalegt að heimsækja
hana og við spjöllum um daglegt
líf, gerum að gamni okkar og ræð-
um ævintýr lífsins. Það er nú því
miður ekki hægt þessa dagana þar
sem hálf veröldin skilur okkur að í
veruleika. Ekkert kemur þó í veg
fyrir að maður hugsi til góðra vina
og skreppi í heimsókn í anda.
Matthildur Björnsdóttir,
Adelaide, Ástralíu.
Við greiðum sparifjáreigendum
Kr. 1.300.000.000,00
í skattfrjálsar vaxtatekjur um mánaðamótin !
GULLBOK
METBÓK

fáunvaxta á árí.

$,34% raúnvaxta
á —

mssssmmm
IRAUvS'n JR BAN K1