Morgunblaðið - 06.11.1988, Síða 6

6 C
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 6. NOVEMBER 1988
'Kfsfljóánu
Þið ejgið að vera svo ameríkaniser-
aðir, Islendingar. Nei, ég þekki ekki
íslenska popptónlist. Jú, Mezzaforte
auðvitað, en þeir segja mér ekki
neitt þeir spila það sem ég er vanur
að kalla kaffimúsík. Nei, ég hef
aldrei heyrt um Sykurmolana. Það
getur verið að ég hafi hefyrt í þeim
í útvarpinu, hér er útvarpið á alla
daga, en — hann glottir og bendir
á autt pláss í gluggakistunni — það
er bara í viðgerð núna, þess vegna
er svona rólegt hérna ...
En hvaða hugmyndir gerir þú
þér um ísiand?
Hugmyndir? Tja, allt fullt af snjó,
fjöll, háir klettar og þjörg, svona
grænlenskt umhverfi, og svo liggur
þorpið niðri við ströndina. Og þorps-
menningin er ameríkaniserað, í
mótsögn við náttúruna umhverfis.
En hvað á ég að segja, nýir staðir
koma mér alltaf á óvart með því
að vera öðruvísi en ég hafði ímyn-
dað mér. Þegar ég fór til dæmis til
Grænlands, þá hafði ég einhveija
hugmynd úr æsku um þrjátíu metra
háan ísvegg beint uppúr sjónum og
að nokkur hundruð metrum frá
brúnini væri eitt snjóhús. En svo
þegar ég kom þangað og sá engan
ís og spurði hvar jökullinn væri, þá
var hann sem sagt í fleiri kílómetra
frarlægð inní í landi.
Þegar ég segi honum að testarn-
ir hans séu mikið notaðir við
dönskukennslu í errunnskólanum
grettir gamli kennarinn sig og hrist-
sem samin eru til að standa á prenti
eru allt annars eðlis en popptextar.
Textar eftir mig, já eða bee-bop-a-
lula, eru oftast hallærislegir á
prenti, en um leið og tónlistin kem-
ur til sögunnar og þeir eru sungnir
á réttan hátt þá öðlast þeir merk-
ingu sem maður skilur ekki alveg
en skynjar þess betur og það er
galdurinn .. .
Hvað með texta eins og Yummi,
Yummi, — er ekki boðskapur eða
áróður að finna í honum um að
hafa alltaf smokkinn við hendina?
Yummi Yummi er hreinasta
paródía maður, segir han og hafði
hrist óþolinmóður hausinn meðan
ég bar fram spurninguna _og sagt
nei á eftir hveiju orði. Ástæðan
fyrir því að ég samdi Yummi Yummi
er að þegar aidsherferðin fór í gang,
þá hugsaði ég með mér . . . í fyrstu
greip mikill ótti um sig meðal fólks,
þar var bókstaflega dauðskelkað
og það eru langtum fleiri sem deyja
í umferðinni, langtum fleiri sem
deyja í öllum þessum styrjöldum
útum allt og... En alir töluðu um
aids, það var það nýjasta. .. Og
svo sá maður á strætisvögnum allt
í einu risaplaköt af smokkum og
þá hugsaði ég með mér: Þetta er
smekkleysa. Og hvað gerir maður
þegar manni finnst eitthvað smekk-
laust? Jú, þá býr maður til enn
meiri smekkleysu og þetta með altid
huske aldrig glemmi, gummi ude
gummi hjemme, — það er bara al-
gjört píp. Ég er ekkert að hvetja
unglina eða fólk á mínum aldri eða
eldra fólk til að ganga með smokk
eftir Pél Pólsson/myndir Elsa María Ólafsdóttir
KIM LARSEN er fjörutíu og tveggja ára
gamall. Kim Larsen er vinsælasti poppari
Danmerkur seinni ára. Kim Larsen hefur
verið á toppi íslenska vinsældarlistans
undanfarnar vikur. Kim Larsen er hélt sína
fyrstu hljómleika á íslandi í vikunni. Eruði
svöng heilsar hann í dyragættinni; með
troðfullan munninn og veifar hnausþykkri
amagersamloku (rúgbrauð og sigtibrauð
með lifrarkæfu á milli.) — Á ég að smyrja
fyrir ykkur eina . . .? Nei takk, við . . . Kaffi?
Já takk.
ari og þiggur af okkur sígarettu.
Hann hjálpaði mér að sækja
steríógræjurnar í viðgerð, já ég á
fínar græjur, þær eru þarna — hann
bendir á innkaupapoka í stól við
enda borðstofuborðsins — nú get
ég aftur farið að spila plöturnar
mínar...
Kim kemur með nýlagað kaffið
og helli í bollana okkar. Sest og
tekur við Morgunblaðinu sem ég
hafði meðferðir til að sýna honum
viðtal sem ég átti við félag Erik
Clausen fyrr á árinu. Hann opnar
blaðið í miðjunni og við blasir
tveggja síðna auglýsing frá ölgerð
Egils Skallagrímssonar um nýju
dósimar með áfasta upptakaranum,
og segir:
Nú er búið að banna svona dósir
í Danmörku og plastumbúðir
líka ... Er þetta ekki léttur pilsner?
Já, þar er ekki enn kominn sterk-
ari bjór, en . J.
Það er fínt, ég drekk ekki annað
en léttan pilsner. Hah, þeir verða
alltaf jafn hissa í Svíþjóð, þegar ég
bið um léttan pilsner. Dani sem
drekkur Idéettan pilsner. Dani sem
drekkur léttan pilsner, skilja þeir
ekki. . . En við eigum alveg sterkan
bjór, segja þeir aftur og aftur...
Drekkurðu þá aldrei sterkan bjór,
ekki einu sini hoff eða grönn?
Afar sjaldan, maður verður að
hafa peruna í lagi, sesgir hann ann-
ars hugar, flettir Mogganum og
rýnir öðruhvoru fast í textann. —
Púh, það er gott að þið skiljið
dönsku þarna uppfrá... ann-
ars ... hmm, það eru margar aug-
lýsignar í þessu blaði.. .
Það eru alltaf auglýsingar í dag-
blöðum, segir Benni og stendur
upp. — Jæja, ég þakka fyrir kaffið.
Við sjáumst í næsku viku Kim . ..
angið í bæinn, segir hann
og vísar okkur til borðstofu, þar
situr lágvaxinn verkamaður á sex-
tugsaldri og snæðir, jú auðvitað
amagersamloku. — Má ég kynna;
Benni gluggahreinsari. Benni, þetta
eru íslenskir blaðamenn sem ætla
að eiga við þig viðtal...
Já ísland — Benni lætur ekki
poppsöngvarann slá sig út af laginu
— það var eitthvað um ísland í sjón-
varpinu um daginn. Stjómmálakon-
ur...
Uss Benni, þú hugsar ekki um
annað en konur.
Nei...
Viltu meira brauð? Kaffi? Já, nú
fer ég og helli uppá ...
Á meðan virðum við fyrir okkur
húsakynnin. Goðsögnin um Kim
Larsen, eina danska poppmilljóne-
rann, er að því leyti ekki dæmigert
fyrir poppstjömu, að hún gengur
útá hversu blátt áfram og venjuleg-
ur maður hann sé. Frægð og pen-
ingar hafa ekki stigið honum til
höfuðs, hann býr enn í gamla fjöl-
býlishúsinu með sambýliskonu og
bömum, notast enn við gömlu slitnu
húsgögnin, ekur enn um á gamla
citroenbragganum, klæðist galla-
buxum, stutterma bol og skyrtu úr
vinnufatabúðinni (þetta sýnist okk-
ur allt passa.) Hann er að auki fé-
lagslega meðvitaður, spilar oft
ókeypis fyrir hin og þessi góðgerð-
arfélög, styrkir mikilvæg málefni
með bienum fjárframlögum ...
Við vorum að koma úr bíltúr um
bæinn, semgir Benni gluggahreins-
Benni
glugga-
hreinsari
kynntur til
sögunnar:
„Það var
eitthvað um
ísland í
sjónvarpinu um
daginn.
Stjórnmálakon-
ur“
Já, þakka þér fyrir komuna. Égg
hringi. . .Hei, gleymirðu ekki ein-
hveiju? kallar hann svo á eftir
gluggahreinsaranum sem var að
loka útidymnum á eftir sér, en kem-
ur nú aftur inn.
Ha hveiju gleymi ég?
Benni minn ...
Já, hveiju gleymi ég?
Græjumar maður!
Jah, steríógræjurnar mína, he —
ég ætti nú bara ... Þetta var ann-
ars fínn bíltúr sem við fómm í áð-
an. Við gætum kannski farið aftur
seinna...
Það máttu bóka. Ég hringi í
næstu viku . . .
Benni kveður öðm sinni og kem-
ur ekki meira við sögu hér, því nú
byijar viðtalið.
Um hvað eigum við að tala?
Við getum byijað á því að tala
um_ ísland .. .
Ég veit ekkert um ísland, ja, ég
var náttúrlega neyddur til að lesa
einhveijar fornsögur í menntó ...
Já, vom þær svona leiðinlegar?
Nei, nei, alls ekki, mér fannst
þær alveg ágætar. OG þekkti meira
að segja dálítið til þeirra fyrir, því
móðurafi minn var svo hrifinn af
þeim og hafði gaman af að segja
guttanum frá gömlu kempunum.
En annars veit ég bara, eða mér
hefur verið sagt, að þið akið um á
stómm amerískum dollaragrínum.
ir höfuðið.
Æ, ég er ekki hrifinn af því að
vera eitthvað svona kúltúrelt. Ég
vil heldur vera hreint og klárt popp,
frekar vara spilaður á diskótekum
en vera kennsluefni í skólum. Það
hefur talsvert verið gert af þessu
líka hér í Danmörku og ég er mjög
á móti því. Vissulega getur verið
sniðugt að nota rokktónlist við
kennslu, en það verður bara svo
fljótt þreytt og leiðinlegt, sérstak-
lega ef krakkarnir þurfa að lesa
textana til prófs. Svo em til svo
mörg góð skáld sem hafa skrifað
texta sem em vel til þess fallnir
að sitja yfir og skoða og skilgreina,
en það á ekki við um mína texta.
Þeir em hluti af tónlistinni, sem er
oftast notuð þár sem allt er á fullu.
Þeir hafa heldur enga dýpt, eða það
finnst mér ekki, ég er ekki ljóðskáld.
Mörgum finnst nú fáum takast
eins vel og þér í taxtum þínum að
fanga dönsku þjóðarsálina, og svo
hafa þeir oftast einhvem boðskap
um innihaldið.
Það er boðskapur í Biblíunni, en
ekki textunum mínum, en ég segi
mína meiningu, hvernig mér líður
og hvað mér finnst um eitt og ann-
að. Og ég vil undirstrika að popp-
textar em hluti af tónlistinni. Besti
popptextinn er að mínum dómi bee-
bop-a-lula she’s my baby, sem seg-
ir ekki neitt og þó heilmikið. Ljóð
uppá vasann, það er þeirra mál.. .
En taka ekki margir laginu ein-
mitt sem innlegg þitt í aidsáróður-
inn, enn eitt dæmið um hversu fé-
lagslega meðvitaður þú ert?
Það getur vel verið, en það er
ekki þannig hugsað frá minni hálfu.
Ég veit vel að ég ber ábyrgð, en
hún felst í því að gera það sem ég
geri eins vel og ég get. Ég má ekki
svindla eða reyna að komast billega
frá hlutunum, það er mín móralska
ábyrgð gagnvart áheyrendum og
sjálfum mér, sérstaklega sjálfum
mér. Og talandi um áheyrendur,
hvaða skyldur hefur maður gagn-
vart þeim? Ég ber engar skyldur
gagnvart þeim sem þeir hafa ekki
gagnvart mér. Og þeir bera engar
skyldur gagnvart mér, ef þeir fá
leið á mér, þá hætta þeir bara að
koma á hljómleikana, hætta að
kaupa plöturnar og svo framvegis.
Og fyrst afstaða þeirra til mín er
svona laus í reipunum, þá hlýtur
það sama að gilda um afstöðu mína
til þeirra. Og hvað er þá eftir? Það
er tónlistin, sem við spilum hvort
sem það eru áhreyrendur eða ekki.
Ég myndi aldrei hætta að spila
mína tónlist þótt fólk hætti að
hlusta á mig. Það er aðalatriðið
eins vel og maður getur, þar liggur
ábyrgðin.
Ef við tölum þá aðeins um hvern-
ig þú hefur beitt áhrifum þínum í