Morgunblaðið - 19.02.1989, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIR/INNLENT
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 19. FEBRÚAR 1989

U nglingastarfið
er hans líf og yndi
FRÁBÆR árangur íslendinga á Norðurlandamóti einstaklinga í
skólaskák, sem fram fór 10.—12. febrúar sl. íslenskur sigur í górum
af fimm keppnisflokkum og annað sætið, naumlega á stigum, í
þeim fimmta, er árangur, sem ekki næst nema með markvissu undir-
búningsstarfi.
Maðurinn á bak við frábæran árangur íslenskra ungmenna í skák
síðustu 15 árin er Ólafur H. Ólafsson, stjórnarmaður í Taflfélagi
Reykjavíkur. Hann hefur verið höfundur og leikstjóri í þessu leik-
húsi fslenskra skákungmenna allt firá þvf, að hann var fyrst kjörinn
í stjórn Taflfélags Reykjavíkur árið 1974. Ólafur er Iftið fyrir að
láta á sér bera og því er hann lítt þekktur utan raða skákáhuga-
manna.
*
Olafur fæddist í Reykjavík 8.
janúar 1945, elsti sonur hjón-
anna Guðrúnar Sveinbjömsdóttur
og Ólafs F. Ólafssonar. Foreldrar
hans slitu samvistir, þegar hann
var ungur að árum og ólst hann
upp hjá móður sinni og bræðrum,
Skúla og Val, á Grettisgötunni 5
Reykjavík. Faðir Ólafs rak pijóna-
stofu í Reykjavík í húsnæði því, sem
Taflfélag Reykjavíkur á nú.
Ólafur gekk menntaveginn, lauk
stúdentsprófi frá MR 1964 og prófi
f viðskiptafræði frá Háskóla íslands
1964. Að loknu prófí hóf hann störf
á Hagstofu íslands, síðan lá leiðin
á Skattstofu Reykjavíkur, og loks
til Ríkisskattanefndar.
Ólafur fékk ungur áhuga á skák
og gekk í Taflfélag Reykjavíkur
fyrir þijátíu árum. Hann vann sig
upp í meistaraflokk og var kominn
í röð betri skákmanna landsins um
1970. Ólafur tefldi í sveit stúdenta
á heimsmeistaramóti í Puerto Rico
1971 og í landsliðsflokki á Skák-
þingi íslands 1972. Eftir keppnina
í landsliðsflokki dofnaði áhugi Ól-
afs á að tefla og hann sneri sér
að stjómarstörfum í Taflfélagi
Reykjavíkur.
Ólafur var fyrst lq'örinn í stjóm
félagsins árið 1974, og hefur átt
sæti í henni síðan. Að auki hefur
hann setið í stjóm Skáksambands
íslands.
Ólafur lagði strax mikinn metn-
að í störfín fyrir Taflfélagið og
SVIPBIYWP
eftir Braga Kristjánsson
hefur verið aðalmaður stjóma fé-
lagsins, síðan hann kom i stjóm.
Hann þykir ráðríkur og fylginn
sér, þótt ekki hafi hann sitt fram
með ofsa. Hann kann því mjög illa,
að koma ekki fram málum sínum,
og ræðir málin við menn og hættir
ekki ótilneyddur, fyrr en hann hef-
ur unnið viðmælendur á sitt band.
Ólafur þykir rökfastur og sam-
kvæmur sjálfum sér í allri umræðu
og háttum.
„Hann vill ráða en ekki vera
formaður,“ sagði einn viðmælandi
Morgunblaðsins, en mörgum kem-
ur það spánskt fyrir sjónir, að Ólaf-
ur skuli aldrei hafa verið formaður
Taflfélags Reykjavíkur. í þessu
birtist eitt aðaleinkenni skapgerðar
Ólafs. Hann hefur frá fyrstu tíð
þótt hæverskur og lítið fyrir að
trana sér fram og baða sig í sviðs-
ljósinu. En hann hefur mjög
ákveðnar skoðanir á málunum og
viðrar þær umbúðalaust, þar sem
honum þykir það við eiga.
Allir viðmælendur Morgunblaðs-
ins hafa verið sammála um, að
Ólafur lifí fyrir Taflfélagið og ungl-
ingastarfíð sé hans sérdeild.
Margir segja, að sjóndeildar-
hringur Ólafs nái ekki út fyrir TR
og unglingastarf þess. Það er auð-
vitað of mikið sagt, en víst er, að
Ólafur ber hag félagsins og yngstu
meðlima þess mjög fyrir bijósti.
Hann hefur frá fyrstu stjómarárum
hjá TR verið skákstjóri í öllum
grunnskóla- og framhaldsskóla-
mótum innanlands, og aðalskipu-
leggjandi unglingaæfinga í skák-
heimili TR alla laugardaga. Ólafur
var einn aðalhvatamaður að þátt-
töku íslendinga í Norðurlandamót-
um grunnskóla og framhaldsskóla
og ávallt „fylgt drengjunum s(num“
á þau mót sem fararstjóri. Hann
hefur vakað yfír velferð þeirra og
séð um, að þeir tefli við bestu hugs-
anlegar aðstæður. Með þessu hefur
hann lagt grunninn að einstakri
sigurgöngu íslendinga á Norður-
landamótum í skólaskák, því yfír-
leitt vinna íslendingar flesta flokka
á mótunum. Svo mjög hefur ungl-
ingastarfíð þótt hafa mikinn for-
gang hjá TR, að stofnað var nýtt
taflfélag í Reykjavík árið 1975
vegna þess, „að ekki var friður til
að tefla fyrir krökkum".
Ólafur leggur sitt til þessara
mála af hugsjón eftir „gamla skól-
anum“. Hann hefur lagt mikla fíár-
muni frá sjálfum sér í þessar ferð-
ir og unglingastarfíð almennt og
„er næstum því feiminn, ef hann
leggur fram reikninga fyrir útlögð-
um kostnaði, þótt þeir séu ávailt
allt of lágir", eins og einn viðmæl-
andi blaðsins komst að orði.
Unglingar í taflfélaginu tala oft
í gamni um Ólaf sem pabba sinn,
en hann er þeim bæði sem þjálfari
og faðir. Heima hjá honum er allt-
af opið hús fyrir drengina, og þar
koma þeir oft saman til að tefla
og ræða málin „yfír kók og prin-
spóló“.
En Ólafur sinnir fleiri málum
TR en unglingamálum. Hann ritar
flestar fundargerðir, ársskýrslur
og skráir úrslit allra móta, og hef-
ur frá fyrstu tíð ritað mikið í Frétta-
blað TR.
Ólafur hefur fleiri áhugamál en
skák. Hann hefur yndi af sagn-
fræði og á mikið safn rita um það
efni, sem hann hefur kjmnt sér
vel. Hann hlustar mikið á sígilda
tónlist og eru óperur Verdis og
Mozarts honum kærar.
„Ólafur er ómetanlegur maður
fyrir skákhreyfínguna á íslandi,"
segir Þráinn Guðmundsson, forseti
Skáksambands íslands. Það eru orð
að sönnu. Ólafur hefur verið lykil-
maður í uppbyggingu blómlegs og
sterks skáklífs á Islandi, sem byggt
er á grunni þess mikla skákáhuga,
sem rekja má til glæsilegrar
frammistöðu Friðriks Ólafssonar
og einvígis Fischers og Spasskíjs.
Ólafur hefur haft skilning á því,
að skáklíf verður að byggja frá
grunni, þ.e. byija á þeim yngstu.
Sagt er, að Ólafur taki við skák-
mannsefnum bömum að aldri, ali
þau upp í góðum skáksiðum og
síðan taki Skáksambandið og Jó-
hann Þórir Jónsson, ritstjóri Skák-
ar, við og haldi mót til að gefa
ungu mönnunum færi á að öðlast
reynslu og alþjóðlega titla.
Um helmingnr hækk-
unar innflutnings-
verðs út í verðlagið
TÆPLEGA helmingur af hækkun innflutningsverðs síðustu
mánuði hefur skilað sér út í verðlagið, samkvæmt upplýsingum
Qármálaráðuneytisins. Segir ráðuneytið, að þetta megi skýra
með áhrifum af vaxandi samkeppni og minnkandi eftirspum
á undanfömum mánuðum.
Vísitala framfærslukostnaðar
hefur hækkað um tæp 4% frá
september 1988 til febrúarbyijun-
ar 1989, sem svarar til 9% árs-
hækkunar. Má rekja fjórðung
þessarar hækkunar til hækkunar
óbeinna skatta, samkvæmt
ákvörðun ríkisstjómarinnar.
Á þessum tíma hefur verið í
gildi verðstöðvun, en tekið var til-
lit til verðhækkana erlendis. Verð-
hækkun á innfluttum vörum hefur
leitt til 1,5-2% hækkunar fram-
færsluvísitölunar, þegar áhrif
skattahækkana eru undanskilin. í
ljósi gengisþróunar hefði hins veg-
ar mátt ætia að áhrifín yrðu um
4,5%.
Afgang vísitöluhækkunarinnar,
1-1,5%, má rekja til ýmissa verð-
hækkana, svo sem á skólabókum,
námskeiðum, happdrættismiðum
o.fl.
Lækkun verðbólgu og vaxta
hafa leitt til rúmlega 9% lækkunar
á vaxta- og verðbótagreiðslum í
húsnæðislið vísitölunnar. Þetta
hefur lækkað vísitöluna um rúm-
lega 0,5% á síðustu mánuðum.
ATLANTAL:
Erlendar kostnað-
arhækkanir ekki
síður en innlendar
- segir Jóhannes Nordal
JÓHANNES Nordal formaður
stóriðjunefiidar segir að erlend-
ar kostnaðarhækkanir ekki
síður en innlendar geri nýtt ál-
ver á íslandi óhagkvæmara en
áður var talið. Jóhannes átti
fimd með fulltrúum ATLAN-
TAL hópsins í London í vik-
unni, þar sem þessi mál voru
rædd. Endanleg hagkvæmnis-
könnun liggur enn ekki fyrir
en ATLANTAL hópurinn hefur
fengið í hendur bráðabirgðaálit
frá bandariska ráðgjafafyrir-
tækinu Bechtel Inc.
+
Afundi okkar kom fram að full-
trúar ATLANTAL hópsins
telja nauðsynlegt að Bechtel kanni
ýmis atriði nánar," segir Jóhannes
Nordal. Hann á ekki von á að
endanleg hagkvæmniskönnun
liggi því fyrir fyrr en um páska.
I máli Jóhannesar kemur fram
að næsti formlegur fundur fulltrúa
ATLANTAL hópsins með stóriðju-
nefnd hér heima verði ekki fyrr
Könnun Félagsvísindastofiriunar á ferðalögum:
62% fslendinga fóru í frí til
útlanda á síðustu þremur árum
Konur duglegri að ferðast en karlar
KÖNNUN Félagsvísindastofhunar Háskólans á ferðalögum íslend-
inga til útlanda sem gerð var í nóvember leiddi í Ijós að 62% að-
spurðra fóru í frí til útlanda á síðustu þremur árum og af þeim
fóru 67% til útlanda á síðasta ári. Fleiri konur fóru til útlanda en
karlar og heldur fleiri ferðuðust á eigin vegum en í skipulegum
hópferðum. Af þeim sem fóru í skipulegar hópferðir ferðuðust flest-
ir á vegum Samvinnuferða-Landsýnar, en af þeim sem ferðuðust á
eigin vegum fóru flestir með Flugleiðum.
háð ýmsu. Af þeim sem myndu
ekki velja sömu ferðaskrifstofu eða
flugfélag sögðu 40% að það væri
vegna þjónustunnar.
Fjórðungur þeirra sem fóru til
útlanda á síðustu þremur árum
ferðuðust með Flugleiðum, 5,4%
með Amarflugi, 24,8% með Sam-
vinnuferðum-Landsýn, 11,3% með
Þeir sem höfðu farið til útlanda
á síðustu þremur árum voru
spurðir hvort þeir hyggðust fara í
frí til útlanda á þessu ári. Tæplega
42% svöruðu játandi, 30% neitandi
og 28% voru óákveðnir. Af þessum
hópi gætu 70% hugsað sér að fara
með sömu ferðaskrifstofu eða flug-
félagi aftur, 14,6% myndu velja
annað og 15,5% sögðu að það væri
Útsýn, 5,7% með Úrvali og 27,9%
með öðrum ferðaskrifstofum.
Ástæða fyrir staðarvali sögðu
flestir að væri sú að áfangastaður-
inn væri áhugaverður, eða 40,7%.
Næst flestir, eða 22,6%, sögðu að
þeir hefðu ákveðið staðinn vegna
þess að ferðin þangað var ódýr.
Algengast var að fólk dveldi þijár
vikur í útlöndum.
Yfír 60% íslendinga 18-59 ára
hafí farið í frí til útlanda á síðustu
þremur árum, en rúmlega 50%
þeirra sem eru á aldrinum 60-75
ára. Sérfræðingar og atvinnurek-
endur eru duglegastir að ferðast
og fóru 80% þeirra í frí til útlanda
á síðustu þremur árum. Næst kem-
ur skrifstofu- og þjónustufólk,
73,9%, 66,8% iðnaðarmanna, 63,3%
þeirra sem ekki vinna úti, 50,6%
verkafólks, en bændur og sjómenn
ferðast minnst því aðeins 29,5%
þeirra höfðu farið til útlanda á
síðustu þremur árum.
Fólk ferðast meira eftir því sem
menntun þess er meiri og af þeim
sem hafa farið til útlanda á síðustu
þremur árum eru 72,8% Reyk-
víkíngar, 69,7% Reyknesingar og
46,3% af landsbyggðinni.
Þessar spurningar voru lagðar
fyrir fólk í þjóðmálakönnun sem'
Félagsvisindastofnun gerði í nóv-
ember á síðasta ári fyrir Samvinnu-
ferðir/Landsýn. Leitað var til 1500
manna á aldrinum 18 til 75 ára af
öllu landinu. Svör fengust frá 1097
manns, eða 73,1%, en nettósvörun
var 78,6%.
en í lok mars eða byijun apríl.
Hinsvegar verða fundir haldnir
áfram ytra fram að þeim tíma um
tæknileg málefni.
Elsti Þing-
eyingur-
innlátmn
Húsavík.
ELSTI Þingeyingurinn, Hólm-
firiður Sveinbjarnardóttir, lést
síðastliðinn fimmtudag á elli-
deild sjúkrahússins á Húsavík
tæpra hundrað ára, fædd 26.
september 1889. Hólmfrfður var
barnborinn Suður-Þingeyingur
fædd að Hólsgerði í Kinn, dóttir
hjónanna Sveinbjamar Gunn-
Iaugssonar og Helgu Sörens-
dóttur, sem Jón í Yzta-Felli skrif-
aði um merka bók.
Hólmfríður fór ung að aldri í
kaupavinnu austur á Langanes
og kynntist þar manni sínum,
Magnúsi Guðbrandssyni. Hófu þau
búskap að Skálum á Langanesi, en
þá var þar tölvert útræði. Sfðar
hófu þau búskap að Hrollaugsstöð-
um og bjuggu um tíma víðar á
Langanesi, en voru nýflutt aftur
að Hrollaugsstöðum þegar Hólm-
fríður missti mann sinn 1937. Hélt
hún samt áfram búskap, fyrst með
einkasyni sínum Vilhjálmi og síðar
með Agnari sonarsyni sínum þar
til þau flytjast til Þórshafnar 1961.
Þegar heilsu hennar fór að hraka
fluttist hún til Húsavíkar hvar
einkasonur hennar bjó og dvaldi á
ellideild sjúkrahússins síðustu tvö
árih. Hólmfríður sat með pijóna
sína fram að síðustu vetumáttum
að heilsu hennar hrakaði mjög, svo
að hún var rúmfost síðustu mánuð-
Fréttaritari
ína.
Leiðrétting
í frétt Morgunblaðsins um lát Eir
Briem var farið rangt með al<
hans. Sagt var að hann hefði or
64 ára en hið rétta er að hann ’
73 ára er hann lést. Er beðist \
virðingar á þessum mistökum.