Morgunblaðið - 12.03.1989, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIR/INNLENT
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 12. MARZ 1989

iguijón Óskawson:
'æddur: 3. mai
SáTttðíSÆ
Kvœntur Signrla^*1
íSSSTÆrtí;
fylfa.^em hefur nýlojuð
,yhekk Stýrimannaskol-
'ns í Vestmannaeyjum
og Þóru Hrönn, sem er
15 ára nemi.
Einstaklega feng-
sæll og farsæll
Siguijón Óskarsson skipstjóri og útvegsbóndi í Vestmannaeyjum
er ekki aðeins í hópi mestu aflamanna sem ísland hefúr alið, held-
ur er hann einstakur lánsmaður á öðrum sviðum og í síðustu viku
var hann enn einu sinni á réttum stað á réttum tíma til þess að
aðstoða skipbrotsmenn í nauðum. 27 mönnum hefur hann bjargað
og einu skipi sem hann dró af strandstað með því að sigla skipi
sínu inn í hvítfyssandi brimgarð og ná í dráttartaug á meðan varð-
skip gat ekki athafiiað sig. Sigurjón hefúr orðið aflakóngur Vest-
mannaeyja oftar en nokkur annar skipstjóri og það sama á við um
landið allt. Þeim sem þekkja hann ber saman um að hann sé gull
af manni og þótt alltaf megi eitthvað að öllum fínna er erfitt að
fínna því stað á Siguijóni. Hann býr yfir hörku föður síns, mýkt
móður sinnar og seiglu þeirra beggja en sporin hans í fasi og fram-
komu liggja nær mildi móður hans.
ótt Sigurjón Óskarsson sé
ekki nema 43 ára gamall er
hann ein mesta aflakló sem fram
hefur komið og frá því að hann
varð skipstjóri hefur hann 10 sinn-
um orðið aflakóngur Vestmanna-
eyja og \ flest skiptin einnig afla-
kóngur íslands. Fyrstu sjóferðina
sína fór hann sem laumufarþegi
með föður sínum, falinn í síldar-
tunnu. Hann stundaði síðar sjó
með Óskari Matt föður sínum,
mikilli aflakló og eitilhörðum veiði-
manni sem gustaði af fyrir magn-
aðan persónuleika og tilþrif. Hjá
honum lærði Siguijón öll grund-
vallaratriði veiðimennsku og sjó-
mennsku eins og bræður hans.
Sigurjón hefur alið allan sinn aldur
í Vestmannaeyjum. Að loknu
skyldunámi í gagnfræðaskóia lauk
hann vélskólanámi og síðan námi
frá Stýrimannaskólanum í Vest-
mannaeyjum. í bók Hjartar Gísla-
sonar blaðamanns frá í haust Afla-
kóngar og athafnamenn segir m.a.
um Siguijón: „Siguijón er hæglát-
ur, að minnsta kosti við fyrstu
kynni, og hógvær. Hann gerir ekki
mikið úr aflasæld sinni, en segir
þó að reglusemi og dugnaður auk
góðrar áhafnar skipti miklu máli.
Siguijón kemst það sem hann æti-
ar sér.“ Niðurlagið í þessari tilvitn-
un segir einmitt mikið um Sigur-
jón, því hann hefur sýnt það svo
ekki verður um villst að hann býr
yfir miklum hæfíleikum til þess
að ná miklum árangri í því sem
hann tekur sér fyrir hendur. Marg-
ir strákanna í skipshöfn hans hafa
verið með honum frá því að hann
byijaði sinn skipstjómarferil og
honum hefur haldist vel á mann-
skap, enda ekki að furða því mað-
urinn er einstakt ljúfmenni þótt
það sé ef til vill ekki hin hefð-
SVIPMYND
Ámi Johnsen
bundna ímynd mikils veiðimanns.
En það má líka segja með sanni
að líkur sækir líkan heim þegar
talað er um skipshöfn Siguijóns á
Þórunni Sveinsdóttur.
Vinir Siguijóns gefa honum þá
umsögn að hann sé vinur í raun
og að til hans sé alltaf hægt að
leita ef á bjátar. Siguijón er reglu-
maður á vín og tóbak og hans
aðalsmerki er að hafa reglu á hlut-
unum. Þótt hvessi í kring um hann
í mannlífi, lofti eða til hafsins, þá
er hann alltaf í sama góða skap-
inu. Honum hleypur oft kapp í
kinn, en ætíð á léttu nótunum þó
á móti blási. Þegar hann byijar
úthald á sjó, þá er hann á sjó. Ef
eitthvað er hægt að finna að hon-
um þá er það sá þáttur í fari hans
að vera hrekkjalómur, en í Vest-
mannaeyjum þykir það kostur en
ekki löstur, því gamansemi og
góðlátlegur prakkaraskapur er
beinlínis ræktaður í mannlífinu þar
og til þess ætlast að hann haldi
velli. Þegar sá gállinn er á Sigur-
jóni vill hann fá andsvör, en um-
fram allt er hann skemmtilegur
og heiðarlegur. Hann fer ekki um
með hávaða en vinir hans hafa oft
á orði að hann komist þótt hægt
fari. Ef honum fínnst sér misboðið
getur hann reiðst, en hann heldur
yfirvegun sinni. Ef hann hins veg-
ar þarf að sinna einhveiju sem
honum fínnst ekki skipta miklu
máli þá segir hann gjaman að
þetta sé ekki svo „naujið". Hann
þykir mjög laginn með veiðarfæri,
sama hvaða veiðarfæri er, og til
marks um það er fyrsta úthaldið
hans á síld. Þá fór hann á Þórunni
með gamla nótadruslu eftir að
hafa farið með reyndum síldarskip-
stjóra til þess að læra af honum.
í gömlu nótadrusluna tók hann
síðan síldarkvótann á 10 dögum,
en að því loknu var nótinni hent
eins og til hafði staðið. Sem dæmi
um gamansemina um borð má
nefna að strákarnir skíra trossum-
ar gjaman eftir konum sínum og
oft væna þeir Siguijón um að halda
betur við trossunni sinni, Sigur-
laugu, en öðrum trossum. Það
kemur hins vegar ekki á óvart því
þau Sigurlaug og Siguijón hafa
alltaf hlúð vel hvort að öðru. Það
er haft á orði að guð og gæfan
fylgi Siguijóni Óskarssyni, því
heilladísirnar hafa svo oft komið
óvænt við sögu. Björgunarþáttur
hans er sérstæður, 27 menn og
einn bátur. Hann bjargaði 11
manna áhöfn af togaranum Bylgj-
unni frá Reykjavík, sem sökk út
af Alviðruhömrum, hann bjargaði
áhöfn humarbátsins Jóhönnu
Magnúsdóttur sem kviknaði í á
Meðallandsbugt, hann bjargaði í
síðustu viku bróður sínum og sex
skipveijum hans þegar Nanna Ve.
fórst út af Reynisdröngum og und-
irritaður fylgdist með því þegar
hann bjargaði Eyjabátnum Katrínu
af strandstað á Skeiðarársandi.
Við Morgunblaðsmenn sveimuðum
í flugvél yfir strandstað á meðan
Siguijón sigldi Þómnni Sveins inn
í brimgarðinn og athafnaði sig þar
í vitlausu veðri á meðan varðskip
gat ekkert aðhafst fyrir utan. Sig-
uijón greip til sinna ráða eins og
svo oft áður og það var ævintýra-
legt að sjá þegar hann dró bát
föðurbróður síns til hafs á ný milli
boðafalla og grynninga. í lúkars-
spjalli með nokkrum Eyjaskipstjór-
um í Vestmannaeyjahöfn í fyrra-
dag fór ekkert á milli mála að
menn telja Siguijón búa yfír sér-
stæðri fískináttúm og útsjónar-
semi, en það var einnig haft á
orði, að ef það væri ástæða til
þess að hengja Fálkaorðuna á ein-
hvern mann þá væri það Siguijón
Óskarsson bæði af virðingu við
hann og starf hans og ekki síður
í virðingarskyni við Fálkaorðuna.
Atvinnutryggingarsjóður:
40% umsókna hef-
ur verið synjað
STJÓRN Atvinnutryggingarsjóðs hefúr afgreitt umsóknir frá 108
fyrirtækjum, en sjóðnum hafa nú borist umsóknir frá tæplega 200
fyrirtækjum. Af þeim umsóknum sem hafa verið afgreiddar hafa 66
fengið jákvæða afgreiðslu en 42 umsóknum hefúr verið synjað. Sam-
tals er búið að lána fyrirtækjunum 108 tæplega 2,1 milljarð úr Atvinnu-
tryggingarsjóði, en þar af eru peningar 775 milljónir, og 1314 milljón-
ir eru í formi skuldabréfa.
Að sögn Gunnars Hilmarssonar
formanns stjórnar Atvinnu-
Þ-yggingarsjóðs er nú beðið eftir
ársreikningum frá flestum þeim fyr-
irtækjum sem ekki hafa enn verið
afgreidd, en að hans sögn eru þeir
nú óðum að berast. Gunnar sagðist
telja að búið verði að afgreiða um
tvo þriðju hluta af þeim fyrirtækjum
sem sótt hafa um fyrirgreiðslu hjá
Atvinnutryggingarsjóði, en endan-
legri afgreiðslu yrði væntanlega ekki
lokið fyrr en í byijun næsta árs.
„Við vitum ekki hvað verður um
stóru fyrirtækin sem Hlutabréfasjóði
er ætlað að fjalla um, en verði mál-
efni þeirra leyst með auknu hlutafé,
þá hlýtur Atvinnutryggingarsjóður
að koma þar inn í sem skuldbreyt-
ingaraðili. Ef að því kemur er líklegt
að af þeim fyrirtækjum sem þegar
hafa fengið neitun hjá okkur verði
mál um 15 fyrirtækja tekin fyrir á
ný.“
Gunnar sagðist gera ráð fyrir að
í heild verði um 5 milljörðum ráðstaf-
að til fyrirtækja úr Atvinnutrygging-
arsjóði. Rúmlega fjórir milljarðar
verði í formi skuldbreytinga, þar af
væru um 1200 milljónir í peningum,
en síðan væru um að ræða 800 millj-
ónir í hagræðingarlánum. Af þessum
5 milljörðum væru því peningar um
2 miíljarðar, en helmingurinn af
þeirri upphæð væri erlent lán og
helmingur framlag ríkisins. Skuld-
breytingar milli fyrirtækja væru um
3 milljarðar.
Brimið felldi
spennustaur
Eyrarbakka.
RAFMAGN fór af Eyrar-
bakka og Stokkseyri um sex-
leytið á fimmtudagsmorgun.
Orsökin var sú að brimið við
ströndina hafði hálffellt einn
háspennustaurinn vestan Ölf-
usárósa og slitið rafstrenginn.
Þegar saman fer mikið brim,
stórstreymi og lágur loft-
þrýstingur, eins og var hér að-
faranótt fimmtudags, gengur
brimið hærra en annars.
Mestur hluti tangans austan
rafmagnsmastranna hefur skol-
ast burtu, enda hefur sjór flætt
yfir allan lægsta hluta Hafnar-
skeiðsins. Á háflóðinu braut á
miðju mastranna.
Ekki hefur annað tjón orðið í
þessu brimi hér um slóðir, en
fullyrða má að tjón hefði orðið
verulegt, ef ekki hefði verið búið
að byggja upp sjóvamagarðana
framan við þorpið.
Óskar
Sambandsstjórnarfundur SAL:
Málshöfðun gegn rík-
inu vegna nýju láns-
kjaravísitölunnar
í ÁLYKTUN sem samþykkt var á sambandsstjórnarfúndi SAL þar
sem fjallað var um nýju lánskjaravísitöluna segir m.a.: „í ljós þess
að stjórnvöld hafa hafiiað öllum samkomulagsleiðum telur sambands-
stjórnin nauðsynlegt að lífeyrissjóður láti á málið reyna fyrir dóm-
stólum og er framkvæmdastjórn SAL falið á grundvelli fyrri sam-
þykkta og álitsgerðar lögfræðinga samtaka sjóðanna að fylgja mál-
inu eftir.
SAL, Samband almennra lífeyris-
sjóða, telur að þrátt fyrir ítrek-
aðar samningsumleitanir af hálfu
fulltrúa lífeyrissjóðanna hafi stjórn-
völd ekki sýnt neinn samkomulags-
vilja. Harmar sambandsstjórnar-
fundurinn þann ósveigjanleika sem
fram hefur komið af hálfu stjórn-
valda en hann hefur leitt til þess
að ekki hefur fundist viðunandi
lausn á málinu.
Álitsgerð sú sem vitnað er til hér
í upphafi var unnin af lögfræðing-
unum Jóni Steinari Gunnlaugssyni
og Ragnari Aðalsteinssyni. Sam-
kvæmt henni er hvorki heimilt að
taka upp beina viðmiðun við launa-
breytingar í grundvelli lánskjaraví-
sitölu né er hægt að breyta efni
verðtryggingar í gildandi lánssamn-
ingum.
Uppgræðsla Mýrdalssands:
Fjárveitingar ráða
mestu um hraðann
„MÝRDALSSANDUR er langtimaverkefiii hjá okkur enda hafa for-
gang þau miklu verkefiii sem við eigum fyrir höndum annars staðar
við að stöðva sandfok og gróðureyðingu. Við reynum að sinna þessu
verkefni eftir bestu getu en fjárveitingar munu þó ráða mestu um
hraðann,“ sagði Sveinn Runólfsson landgræðslustjóri um Mýrdalssand.
Ákveðið hefúr verið að gera vesturhluta hans að landgræðslusvæði
og stefiit að láta það ná yfir allan sandinn.
Sveinn sagði að ekki hefði verið
gerð heildaráætlun um upp-
græðslu sandsins og því erfitt að
áætla kostnað. En verkefnið væri
mikið og merkur áfangi hjá Land-
græðslunni. Næsta vor verður byijað
á því að sá meðfram þjóðveginum
og verður unnið að því í samvinnu
við Vegagerð ríkisins. Síðan verður
gert að jarðvegssárum í Hjörleifs-
höfða og Hafursey. Annað hefur
ekki verið ákveðið, að sögn Sveins.
Sáð verður fyrir grasi og lúpínu á
sandinum. Túnvingull, beringspuntur
og melgresi eru þær grastegundir
sem notaðar verða. Sveinn sagði að
með friðun svæðisins fyrir sauðfé
næðist ákveðinn áfangi, þó ekki hefði
verið margt fé þar, og í framhaldi
af því myndi náttúran sjálf hjálpa
til við uppgræðsluna.