Morgunblaðið - 12.03.1989, Blaðsíða 12

12
f MORGUNBLAÐIÐ' SUNNUDAGUR 12. MARZ 1989
K6M
GOLFTEPPIfl
FERl
HREYFIHG
Ætli það sé ekki vegna
þessarar verðlaunaveit-
ingar sem mér er boðið
til íslands, segir hann
þegar við höfum komið
okkur þægilega fyrir í „stofunni" á
skrifstofunni á Austurbrú í Kaup-
mannahöfn, sem er í rauninni sæmi-
lega rúmgóð tveggja herbergja
íbúð, enda annað heimili hans. —
Og svo eru bækur mínar víst eitt-
havð notaðar í skólum og eitthvað
hefur verið þýtt... Ég veit ekki
hve margar bækur eftir mig hafa
komið út á íslensku, umboðsmaður-
inn minn sér alfarið um þau mál,
en veit þó að það stendur til að
gefa út síðustu tvær skáldsögumar
mínar, Den Cubanske Kabale og
Mánen over Bella Bio, á íslandi á
þessu ári.“
- Hefurðu einhvem tíma komið
til íslands?
íslenska rithöfunda?
Nei, ja íslendingasögurnar og
verk Halldórs Laxness em hluti af
námsefninu hér, en ég hef ekki les-
ið neitt eftir aðra höfunda. En ég
veit af þeim og á þá til góða. Ég
fékk reyndar um daginn senda
skáldsögu eftir Einar Má Guð-
mundsson sem hefur komið út á
dönsku og fengið alveg hreint frá-
bæra dóma og ætla endilega að
lesa hana áðuren ég fer til íslands.
Ég hef heyrt mikið látið af bók-
menningu íslendinga; þeir útgef-
endur sem ég hef hitt em til dæm-
is mjög drífandi og áhugasamir og
hugsa stórt. Upplögin em gífurlega
stór miðað við höfðatölu, — ég er
ansi hræddur um að dönsk bókaút-
gáfa væri ekki uppá marga fiska
ef- bókamarkaðurinn væri bara í
Árósum, sem er borg með svipaðan
íbúafjölda og ísland. Hér er meðal-
»»
1988“ í Danmörku,
Bjarne Reuler,
höfundur vinsæfla
skáldsagna og
kvikmyndahandrita,
kemur til Islands um
næstu helgi og heldur
fyrirlestur í hoði
Norræna hússins. Hér
ræðir hann um ímynd
íslands, samspil
skáldsagna, afköst sín
og áhuga á
unglingsárunum, glæpi
hversdagslífsins og
margt fleira í samtaii
við Morgunblaðið.
eftir Pól Pólsson/mynd Elso Moría Ólofsdóttir
Á ÞEIM fímmtán árum sem liðin eru
síðan Bjarne Reuter geystist fram á
ritvöllinn hefiir hann aðallega
skrifað barna- og unglingabækur.
Nokkrar þeirra hafa náð miklum
vinsældum víða um heim, ekki síst
þær sem kvikmyndaleikstjórinn Bille
August hefiir fært uppá hvíta tjaldið:
Heimur Bústers, Zappa og Trú, von
og kærleikur sem gerð er eftir
sögunni Nár snerlen blomstrer.
Þessar sögur eru jafíiframt þær sem
íslensk ungmenni þekkja best; sú
fyrstnefhda hefiir komið út í þýðingu
Ólafs Hauks Símonarsonar, hinar
tvær mikið notaðar við
dönskukennslu í efri bekkjum
grunnskólans.
Bjarne Reuter er með afbrigðum
afkastamikill höfúndur. Verkaskrá
hans telur nú hátt í 30
bækur, og hann hefiir líka
skrifað
kvikmyndahandrit,
leikrit fyrir svið, útvarp
og sjónvarp. Og einsog
þetta sé ekki nóg hefiir
hann um langt skeið
haldið úti Fréttastofú Reuters,
vikulegri heilsíðu í dagblaðinu Det
Fri Aktuelt, þarsem hann Qallar um
fréttir líðandi stundar á skoplegan
hátt, og að auki gagnrýnt 2—4
kvikmyndir á viku fyrir sama blað.
Bjarne Reuter hefúr hlotið ótal
verðlaun og viðurkenningar fyrir
verk sín — siðast í gær tók hann við
Gullna lárviðarsveignum, sem
rithöfúndur ársins 1988 í Danmörku,
en fyrir þeim verðlaunum standa
samtök útgefenda og bóksala.
11:7: m
Nei, mér var boðið á sínum tíma
ásamt Bille August þegar kvik-
myndin Trú, von og kærleikur var
frumsýnd þar, en átti ekki heiman-
gengt. En mig hefur alltaf langað
mikið til þess að heimsækja ísland,
og það er fyrst og fremst þess vegna
sem ég þáði boðið um að halda fyrir-
lestur í Norræna húsinu, því yfir-
leitt hafna ég öllu slíku. Ég verð
þar reyndar bara í þrjá daga, en
vona að ég nái að fá sæmilega
mynd af þessu fámenna samfélagi,
sem þrátt fyrir bæði danska og
ameríska íhlutun hefur tekist að
halda uppi öflugri og sjálfstæðri
menningu. Ef marka má það sem
maður hefur lesið og heyrt, þá er
íslensk menning alveg einstakt fyr-
irbæri... Er ennþá ekkert sjónvarp
á fimmtudögum?
- Nei...
Það var leiðinlegt, mér fannst
það alveg frábær hugmynd þegar
eg heyrði fyrst talað um sjónvarps-
lausan dag í hverri viku og hef
verið talsmaður þess að slíkt fyrir-
komulag yrði tekið upp hér í Dan-
mörku.
- Hefurðu lesið eitthvað eftir
upplag á fagurfræðilegri skáldsögu
fyrir fullorðna um það bil þúsund
eintök. En ég held nú að þetta eigi
eftir að breytast, að bókin eigi eftir
að ná sér aftur á strik. Þegar sjón-
varpsfárið er gengið yfir; þegar það
verður ekki lengur málið að sjá allt
sem er sýnt í sjónvarpinu því fram-
boðið verður svo mikið að það verð-
ur ekki Iengur hægt, þá trúi ég að
fólk eigi eftir að snúa sér aftur að
bókinni í ríkari mæli. Við munum
líka fara að uppskera hversu dugleg
við höfum verið að halda bókum
að bömum í seinni tíð. Fyrir 1960
var ekki gefið mikið út af bamabók-
um hér, en núna koma út um þús-
und titlar á ári. Það hefur líka
ákveðin grisjun átt sér stað í bóka-
útgáfu síðustu ára, þannig að hrein-
ar afþreyingarbókmenntir eru á
hröðu undanhaldi, enda fullnægir
sjónvarpið núorðið þörfinni fyrir
þær. Ef litið er á listann yfir met-
sölubækumar, þá eru þar að lang-
mestu leyti bækur sem flokkast
undir góðar bókmenntir. Isabélla
Allende hefur til dæmis um nokk-
urt skeið verið einna vinsælasti og
mest lesni rithöfundurinn hér í