Morgunblaðið - 15.03.1989, Síða 48

48
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 15. ,MARZ 1989
Innhverf íhugun
Tæknin innhverf íhugun hefur verið kennd hérlend-
is í meira en 15 ár. Hún er margrannsökuð leið til
að draga úr streitu og spennu og stuðla að þróun
hugar og líkama. Tæknin er auðlærð og auðvelt
er að iðka hana. Nánari upplýsingar í síma 26031.
Kynningarfyrirlestrar í Ford-húsinu, Skeifunni 17,
2. hæð, f kvöld kl. 20.30 og fimmtudagskvöldið
16. mars á sama tfma.
íslenska íhugunarfélagið.
Maharishi Mahesh Yogi
ÚTSAIA
á kuldaúlpum og skíðaanórökum.
Helmings afsláttur.
Don Cano-búöin,
Glæsibæ, sími 82966.
éfc AÐALFUNDUR
FÉLAGS ÍSLENSKRAIÐNREKENDA
Aðalfundur Félags íslenskra iðnrekenda verður
haldinn fimmtudaginn 16. mars 1989 í Kristalsal
Hótels Loftleiða og hefst kl. 10.00.
Dagskrá:
10.00 Þingið sett.
Aðalfundartstörf skv. 22. gr. laga félagsins.
11.15 Ræða formanns FII
— Viglundur Þorsteinsson.
Ræða iðnaðarráðherra
— Jón Sigurðsson.
12.00 Hádegisverður í Víkingasal í boði félagsins.
13.30 Lögð fram endurskoðuð stefnuskrá FÍI.
Framsaga: Kristinn Björnsson.
Starfsskilyrði iðnaðar:
Framsaga um helstu þætti.
Umræður um stefnuskrá og skilyrði.
16.00 Ályktun ársþings.
17.00 Þingslit.
Stjórn
Félags íslenskra iðnrekenda.
SUMARLITER 19C
Útsölustaðir:
Ingólfsapótek, Kringlunni.
Stella, Bankastræti 3.
Brá, Laugavegi 74.
Snyrtistofan, Rauðarárstíg 27.
Lilja, Grenigrund 7, Akranesi.
Kaupf. Skagfirðinga, Skagfirðingabúð.
Kaupf. Eyfirðinga, Akureyri.
Húsavíkurapótek, Húsavík.
Egilsstaðaapótek, Egilsstööum.
Vestmannaeyjaapótek, Vestmannaeyjum.
Á milli tveggja elda
Kvikmyndir
Arnaldur Indriðason
Eldhússtrákurinn („The Kitchen
Toto“). Sýnd í Regnboganum.
Bresk-Bandarisk. Leikstjórn
og handrit: Harry Hook. Helstu
Stórborg-
arvestrar
í djörfum leik („The Dead
PooI“). Sýnd í Bíóhöllinni. Leik-
stjóri: Buddy Van Hom. Hand-
rit: Steve Sharon. Aðalhlutverk:
Clint Eastwood.
Þótt Dirty Harry Callahan hafi
starfað sem lögreglumaður í San
Francisco í hálfan annan áratug
með félögum sínum Smith og
Wesson og sannarlega haft uppá
mörgum verstu fólum stórborgar-
innar, er ekkert lát á ofbeldisverk-
unum eins og ljóslega má sjá í
nýjustu og einni skemmtilegustu
mynd hans, I djörfum leik.
Dásamlegt, hreytir hann útúr sér
á milli samanbitinna tannanna og
dauðhreinsar enn eitt vopnað rán,
sem verður á vegi hans. Hann á í
höggi við þessa venjulegu góðkunn-
ingja; geðsjúkan morðingja, salt-
vonda yfírmenn og ágenga frétta-
menn og nú bætist í hóp þeirra sem
fara í hárfínar taugamar á honum,
leikstjóri B-hryllingsmynda sem
grunaður er um að fremja hrottaleg
morð og ijarstýrðir leikfangabílar
sem drepa.
Dirty Harry-myndimar eru stór-
borgarvestrar og Clint Eastwood
er John Wayne. Þær eru líka
Bond-myndir, óbeint framhald
þeirrar sem á undan er gengin,
sömu persónumar, sömu kringum-
stæðumar en samt alltaf eins og
glænýjar tryggum aðdáendum
sínum.
Eastwood er iðulega í essinu sínu
þegar hann leikur Sóða-Harty og
I djörfum leik er einkar lífleg
skemmtun, þökk sé fantagóðum
húmor í handriti Steve Sharon;
atriðið þegar Harry fær einhvern
Jóann til að hætta að senda á sig
leigumorðingja er einfalt en óborg-
anlegt, og leikstjóm Buddy Van
Hom sém heldur uppi þokkalegum
hasar og gefur orðinu bílaeltinga-
leikur nýja vídd.
Dásamlegt.
hlutverk: Bob Peck, Phyllis Log-
an, Edwin Mahinda.
Þegar litið verður til baka á
breska kvikmyndagerð á níunda
áratugnum má alveg eins vera að
hann verði kallaður áratugur ný-
lendumyndanna. Bretar, allt frá
hinum aldna meistara David Lean
til innflytjenda eins og Hanif Ku-
reishi, hafa íjallað um gamla
heimsveldið eða afleiðingar heims-
valdastefnunnar á Bretland nú-
tímans á undanfömum árum, bæði
í sjónvarpi og kvikmyndum og Eld-
hússtrákurinn („The Kitchen
Toto“), sem sýnd er í Regnbogan-
um, er grein af þeim meiði.
í þetta sinn er sögusviðið Kenýa
árið 1950, þegar landið var enn
nýlenda Breta, en það var ekki
nema rúmur áratugur þar til Kenýa
fékk sjálfstæði sitt, að undangeng-
inni blóðugri baráttu; í myndinni
kemur fram að 80 Evrópubúar
hafi látist en 14.000 Kenýamenn.
Eldhússtrákurinn er vægðarlaus
og grimmileg lítil dæmisaga úr
þessari baráttu og lýsir á kaldrana-
legan hátt og án allrar tilfínninga-
semi hvemig blóðug skæruliðabar-
átta bitnar á þeim sem hana hvorki
þekkja né skilja; bömum. Hún seg-
ir frá blökkudrengnum Mwangi
sem fastur er milli tveggja elda;
annarsvegar eru skæruliðar, sem
myrtu föður hans og fara um í
skjóli nætur og boða ógn og skelf-
Hinir ákærðu („The Accused").
Sýnd í Háskólabíói.
Bandarísk. Leikstjóri: Jonath-
an Kaplan. Handrit: Tom Topor.
Framleiðendur: Stanley R. Jaffe
og Sherry Lansing. Helstu hlut-
verk: Kelly McGillis, Jodie Fost-
er, Bernie Coulson og Ann Fras-
er.
Síðast voru það hættur fram-
hjáhaldsins, núna er það nauðgun.
Framleiðendumir Stanley R. Jaffe
og Sherry Lansing eiga sjálfsagt
eftir að gera myndir um önnur og
fleiri þjóðfélagsvandamál og það
er engin ástæða til annars en að
ætla að þær verði jafn áhrifamiklir
og vel gerðir þrillerar og Hættuleg
kynni í fyrra og Hinir ákærðu(„The
Accused"), sem sýnd er í Há-
skólabíói, í ár.
Þessir tveir framleiðendur hafa
sérstakt lag á því að gera vanda-
málamyndir að þrillerum og ásamt
leikstjóranum Jonathan Kaplan
hefur þeim tekist að gera drunga-
lega og hrottalega mynd um sér-
stætt nauðgunarmál sem má segja
að komi inn á tvöfalda sekt; sekt
þeirra sem nauðga og þeirra sem
hvetja aðra til verknaðarins. Og
ef lögfræðingar nauðgaranna
fengju einhvetju ráðið vildu þeir
bæta einni sekt við; sekt þeirrar
sem nauðgað er.
Allt er þetta að sjálfsögðu um-
deilanlegt. Hinir ákærðu er laus-
lega byggð á raunverulegum mála-
ferlum í Bandaríkjunum og vakti
upp talsverðar umræður vestra um
nauðganir, en hún segir frá Söru
Tobias (Jodie Foster sýnir stórgóð-
an leik í hlutverkinu), sem kvöld
eitt labbar inn á sóðalega krá búin
að reykja svolítið marijúana og
drekka talsvert, æsir upp karlmenn
með eggjandi klæðnaði og dansi
og er nauðgað uppá spilakassa af
þremur mönnum undir fagnaðar-
látum og hvatningarópum annarra
í einhveiju lengsta og óhugnanleg-
asta nauðgunaratriði kvikmynd-
anna.
Málaferlin sem á eftir fylgja
ganga út á að lögmenn nauðgar-
anna reyna að sýna fram á að
Sara hafí viljað láta nauðga sér.
Þetta var ekki nauðgun heldur
kynlífssýning; Sara er ábyrg fyrir
því hvemig fór, sökin er hennar.
Saksóknarinn í máli Söru (leikinn
kuldalega af Kelly McGillis) hefur
ingu hveijum sem þá svíkja eða
fara ekki að þeirra óskum, og hins
vegar eru hvítu nýlenduherrarnir
sem hann þjónar og eru á höttunum
eftir skæruliðunum. Mwangi lendir
í miðju hinna striðandi fylkinga og
fyrir hann er ekkert skjól að fínna,
aðeins óskiljanlegt miskunnarleys-
ið.
Til að undirstrika enn frekar
btjálæðið í þessari ósættanlegu
veröld dregur leikstjórinn og hand-
ritshöfundurinn, Harry Hook, upp
andstæðu blökkudrengsins í
hvítum jafnaldra hans og leikfélaga
á meðal nýlenduherranna, sem einn
er til að verja heimili sitt með
hörmulegum afleiðingum þegar
skæmliðar gera árás.
Þetta em sterkar og ónotalegar
myndir sem Hook bregður upp úr
nýlendustríðinu í knöppum en ein-
beittum frásagnarstíl sem sneiðir
af allan hugsanlegan óþarfa. Efnið
er skýrt afmarkað, atburðarásin
einangmð og frásögnin látlaus. Hér
er ekki verið að fást við stórbrotna
sögu heldur sáralitla og lítilvæga,
ekki ofbeldisfulla sjálfstæðisbar-
áttu eða óvægna nýlendustefnu eða
hrokafulla herraþjóð og undirgefna
þjóna hennar en allt speglast það
þó í þessum litla atburði, þessari
stuttu sögu af eldhússtráknum
Mwangis — um sakleysingjana sem
alltaf fá verstu útreiðina.
Fyrir rétti; Jodie Foster í Hin-
um ákærðu.
lítinn áhuga, Sara er svo sem eng-
inn engill, fortíð hennar og fram-
koma varla til fyrirmyndar, svo
henni finnst í lagi að gera niður-
lægingu Söm að samningsatriði;
nauðgaramir fara í fangelsi í stutt-
an tíma ef fallið er frá nauðgunar-
kæm og henni breytt í minni sakar-
giftir.
Niðurstaðan gerir Söm að dmslu
sem fékk það sem hún bað um,
alveg eins og nauðgaramir vora
alltaf að segja. Til að bjarga mann-
orði hennar og samvisku sinni fer
saksóknarinn aftur í mál, í þetta
skipti gegn þeim sem hvöttu til
nauðgunarinnar.
Þungamiðja myndarinnar liggur
í þeim málaferlum og spumingunni-
um ábyrgð þeirra sem hvetja til
glæps án þess að taka raunvemleg-
an þátt í honum. Kaplan, sem gert
hefur nokkrar minniháttar myndir,
og handritshöfundurinn Tom Topor
taka einkar sannfærandi á málum
innan ramma melódramans, byggja
upp eftirvæntingu og spennu og
ekki síst samúð með Söm í harðn-
eskjulegri lýsingu á henni sem
fómarlambi nauðgunar; lögfræð-
ingana varðar ekki um raunir Söm,
það er hæðst að henni og hennar
hegðun er túlkuð á versta veg.
Jafnvel hennar eigin lögfræðingur
sér ekki hennar hlið á málinu fyrr
en seint og um síðir.
Hinir ákærðu er sterk mynd,
athyglisverð og vel leikin og hún
hefur mikið til málanna að leggja.
Eftiröpun
Kylfusveinninn II („Caddyshack
II“). Sýnd í Bióhöllinni.
Kylfusveinninn II er heldur
ómerkilegt framhald gamanmynd-
ar sem Harold Ramis gerði árið
1980 með Chevy Chase, Bill
Murray og Rodney Dangerfield í
aðalhlutverkunum.
Kylfusveinninn hafði alla burði
til að verða leiðinleg framhalds-
myndaröð eins og t.d. Lögreglu-
skólamyndimar en það varð aldrei
til allrar lukku og fyrir bragðið
minnist maður hennar með a.m.k.
góðvild.
Kylfisveinninn II, sem gerð er
næstum áratug eftir fmmmyndina,
misnotar þessa góðvild með ódýrri
eftiröpun í fimmaurabrandarastíl.
Sá eini sem hefur ósvikna kímni-
gáfu í myndinni, sem er stútfull
af frægum nöfnum eins og Dyan
Cannon, Dan Aykroyd og Robert
Stack, er Chevy Chase, algerlega
úr tengslum við umheiminn í hlut-
verki auðkýfíngs. Vinur hans
Aykroyd á hins vegar vemlega
slæman dag, Cannon er ekkert
nema brosið og glæsileikinn, Jackie
Mason er styttri útgáfa af Dan-
gerfíeld og Stack er ekki rétti
maðurinn í aulafyndni eins og
þessa.
HINIR ÁKÆRÐU