Morgunblaðið - 20.06.1989, Síða 43

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJÚDAGUR 20. JÚNÍ 1989
43
Hástemmd grein
um hámenntað fólk
efitir Róbert Berman
Til að byija með langar mig til
að lýsa ánægju rninni með að verk-
fall BHMR hafi lyktað með því að
háskólamenntað fólk fái greidd laun
sem eru í samræmi við mikilsvert
framlag þess til þessa þjóðfélags.
Einnig vil ég taka það fram að ég
er fylgjandi verkföllum undirokaðs
starfsfólks, en það hafa meðlimir
BHMR verið og eru enn.
Þrátt fyrir það verð ég að segja
að það að háskólamenntað fólk sem
starfar hjá hinu opinbera sé í eigin
sjálfstæðu stéttarfélagi er bæði bros-
legt og tilgerðarlegt. Þó ég hafi nú
búið á ísiandi síðan 1980, kunni
mjög vel við mig, sé orðinn íslenskur
þegn og hyggist búa hér það sem
eftir er, er ég í ýmsu tilliti, auðvitað,
útlendingur. Ég er, ólíkt „alvöru ís-
lendingi“, undrandi og mér er
skemmt yfir stéttarfélagi háskóla-
mentaðra opinberra starfsmanna.
Ég geri mér grein fyrir þvi að í
landi þar sem bjór var bannaður þar
til fyrir skemmstu og heit pylsa kost-
ar eitt sterlingspund, geti hið óvenju-
lega verið eðlilegt. Mér til gamans
reyndi ég að hugsa mér stéttarfélag
sem væri jafn fáránlegt og BHMR.
Ég gat það ekki. Hér er þó hugmynd
sem er ekki fjarri því:
Ég hugsa mér þjóðfélag þar sem
ekki væri aðeins „litið upp til“ hávax-
ins fólks, heldur nyti það mikillar
virðingar vegna hæðar sinnar. í
þessu þjóðfélagi hávaxinna hefur lýð-
ræðislega kjörin ríkisstjóm (sem vit-
anlega er skipuð hávöxnu fólki að
mestu) alltaf lagt á það áherslu að
hvetja íbúana til að ná að minnsta
kosti hæðinni 177 sm, að leita hærra,
ef svo má að orði komast. Þjóðfélag-
ið sýnir það á marga vegu hver virð-
ing er borin fyrir líkamshæð. (Til að
mynda birtast greinar í dagblöðunum
í hvert sinn sem einhver landsmanna
nær tveggja metra hæð. Stutt æviá-
grip hans/hennar er gefið og birt
mynd.)
Vegna þess hve mikil virðing er
bundin við líkamshæð leggja menn
ýmislegt á sig til að verða hærri.
Vanfærar konur reykja ekki, til að
takmarka ekki - vaxtarmöguleika
bama sinna; þrisvar á dag neytir
fólk prótíns í miklum mæli; fólk tek-
ur inn vaxtarhormón og er „strekkt"
á sérstökum bekkjum sem svipar til
pyntingabekkja sem trúvillingar mið-
alda voru spenntir á.
í þessu landi, teldi hávaxið fólk
sig, vitanlega, vera merkilegra en
annað fólk. Það héldi því hópinn:
hávaxnir giftust hávöxnum; hávaxn-
ir ættu hávaxna vini; hávaxnir opin-
berir starfsmenn stofnuðu eigið
stéttarfélag! Inntöku fengju ekki
aðrir en þeir sem náð hefðu lág-
markshæðinni 177 sm. Það þýddi að
í þessu sérstaka þjóðfélagi væm
t.a.m. innan við helft starfsmanna
sjónvarpsins, margir starfsmenn
sjúkrahúsa og flestir flugmenn í
sama stéttarfélagi. Vegna offram-
boðs af 177 sm fólki í landinu yrði
stéttarfélagið láglaunafélag.
Það yrði því blásið til verkfalls og
krafist sömu launa og hávaxið fólk
á almennum vinnumarkaði fengi:
„Laun samkvæmt virðingu," væri
heróp félagsins. En útsendingar sjón-
varps héldu áfram, sjúkrahús væru
opin og flug héldi áfram, þar sem
smávaxið fólk væri í eigin stéttarfé-
lagi. Verkfallið drægist á langinn og
því lyktaði með því — þökk sé flug-
mönnum sem væru flestir hávaxnir
— að hávaxnir verkfallsmenn hefðu
eitthvað fyrir sinn snúð.
Nú gæti utanaðkomandi spurt í
sakleysi sínu hvort hinir smávöxnu
myndu sætta sig við hve hallaði á
þá með sigri hávaxinna. Yrði réttlæt-
anlegt slagorð smávaxinna ekki
„Sömu laun fyrir sömu vinnu“?
Myndu smávaxnir setja meira úr
skorðum en hinir hávöxnu og þannig
ná fram meiru?
Lokaspurningar hins ókunnuga
gætu orðið: „Hví eru ekki allir, há-
vaxnir sem smávaxnir, sem vinna
sömu störf, í sama stéttarfélagi?
Myndi slíkt stéttarfélag ekki ná
miklu fram með því að fara í verk-
fall? Og myndu hagstæðir kjara-
samningar sjónvarpsstarfsfólks
koma slíku róti á flugmenn að smá-
vaxnir hugsuðu sér til hreyfmgs?
Sakleysinginn gæti bent til annarra
landa þar sem verkföll allra starfs-
manna sjónvarpsins, alls starfsfólks
sjúkrahúsa og allra flugmanna skila
miklum ávinningi til verkfallsmanna.
Vitanlega gætu þar verið til stéttar-
félög opinberra starfsmanna, en þau
væri ekki bundin við líkamshæð.
Þessar spumingar gætu blasað við
utanaðkomandi, sem er óvanur því
að stéttarfélög séu miðuð við líkams-
hæð. Sá utanaðkomandi myndi aftur
á móti vart kunna að meta dulúð
Róbert Berman
þess að vera hávaxinn í þessu ein-
kennilega litla samfélagi.
Róbert Bcrman er
h&skólamcnntaður stundakennari
við Menntaskólann í Hamrahlíð.
Hann er 188 smá hæð.
EVHIRUDE
UTANBORÐSMÓTORAR
1.5—300 HESTOFL
Fyrstir og fremstir
Léttir og liprir ,
Stórir og stæltir
Eitthvaö fyrir alla
■ •— - - I '
o ÞÓRf
SÍMI: 681500 - ÁRMÚLA 11
AEG 0ÚNYY\V$>(fö
AEG
AEG
STINGSÖG
STPE 400
Áöur kr. 7.966,-
6.998v>
m

AEG
SLÍPIROKKUR
'WS 602
Áöur kr. 8.916,-
7.994,-
AEG
BRAUÐRIST
AT 21
Áöur kr. 2.321,-
1.895,
AEG
Kaffivél
Black Line
Áöur kr. 5.363,-
4.295,<
AEG
ÖRBYLGJUOFN
MC 275
Áöur kr. 24.300,-
17.998s-
stgr.

EG T

crr

]
(D-
AEG
JUÐARI VSSE 208
Áöur kr. 9.100,-
7.995,-
AEG
HÖGGBORVÉL
SB2E16RL
Áður kr. 13.581,- j
11.997/
AEG
ELDAVÉL
FN 640 W
Áöur kr. 34.900,-
29.674,-
stgr.
BRÆÐURNIR
<Ö>© ©€)©(&

ÖRMSSONHF
Lágmuli 9 S 8760 128 Reykjavik
AEG SÖLUAÐILAR UM ALLT LAND
AFKOST
ENDING
GÆÐI