Morgunblaðið - 01.08.1989, Blaðsíða 13

sannleikur. Löndin, sem Sveinn
Pálsson sá breytast úr grænu engi
í svartan sand, eru sem óðast að
gróa á nýjan leik. Á bernskuslóðum
mínum, þar sem Hornafjarðarfljót
áttu farveg um miðja þessa öld,
hafa á síðustu árum gróið upp
víðáttumikil beijalönd og víðir og
birki náð rótfestu. Þannig má ætla
að innan tíðar verði á þessum slóð-
um víðáttumiklar víði- og birkilend-
ur.
Þá vekur ekki síður eftirtekt
hvað gróður er víða í framför í
úthaga. í síðustu ferð minni um
Austur-Skaftafellssýslu sem ráðu-
nautur höfðú tveir bændur í Lóni
orð á að í úthaga jarða þeirra væri
kjarrlendi í mikilli framför. Svipuð
er þróun víða um Austurland, það
hefí ég sannfærst um á ferðum
mínum. Skýringar á þessum
ánægjulegu breytingum er að finna
í breyttum búskaparháttum í land-
búnaði er hófust með stórfelldri
túnrækt um miðja þessa öld og
leitt hefur til minna beitarálags á
úthaga.
Þessi auknu landgæði eru ein
skýrasta sönnun þess að full sátt
ríkir á milli bónda og jarðar eins
og vera ber. Það hefur verið mér
umhugsunarefni hvað þessarar
hagstæðu þróunar í gróðurfari
landsins hefur lítið verið getið af
áhugafólki um gróðurfar þess. Þar
getur varla valdið skortur á þekk-
ingu. Enda verður hiklaust að ætl-
ast til þess að samtímamenn sjái
fyrir sér í gróðurfari landsins það
sem Sveinn Pálsson skráði fyrir
200 árum að verða myndi í tímans
rás.
Þrátt fyrir þessar breytingar
verðum við að halda vöku okkar
við varðveislu gróðurs og upp-
græðslu landa þar sem jarðveg-
seyðing á sér enn stað. Tæpast
getur það talist ofraun þótt við
miðum landgræðslustarfið við að
eyðing landa af völdum sandfoks
verði úr sögunni um næstu alda-
mót.
Það hefur verið ríkt í fari flestra
mepningar|)jóða að nýta eigin nátt-
úruauðlindir í sem ríkustum mæli
fremur en að sækja framfærslu til
annarra landa. Svo hefur það einn-
ig verið um okkur íslendinga og
er enn. Auðlindir okkar eru fá-
breyttari en flestra annarra þjóða:
orkan í fallvötnum og heitum lind-
um og matarforðinn í gróðri lands-
ins og fengsælum miðum við
strendur þess. Að þessu verðurrt
við að laga okkur og nýta gjafir
landsins sem best. Það vekur því
eftirtekt að nú upp á síðkastið hafa
þær raddir orðið stöðugt háværari
að við ættum að opna landið fyrir
erlendum matvælum sem að stór-
um hluta eru niðurgreidd og inn-
lend framleiðsla getur ekki keppt
við. Einn áhrifamesti fjölmiðill
tandsins valdi sjálfan sjómanna-
daginn til þess að koma þessu
hugðarefni á framfæri. I leiðara,
sem ber yfirskrift „Sjómannadag-
ur“, segir svo:
„Jafnframt þarf að bijóta niður
gamla fordóma um, að ekki megi
flytja til íslands matvæli með sama
hætti og gerist í öllum öðrum lönd-
um í okkar heimshluta. Það er að
verða eitt helzta hagsmunamál sjó-
manna, sem annarra launþega, að
frelsi verði stóraukið í matvælainn-
flutningi til þess að launafólk geti
búið við hæfilegt verð á matvælum.
Margir hagsmunaaðilar standa
gegn umbótum af þessu tagi vegna
^OfiGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 1. ÁGÚST 1989
13
þröngsýni og fordóma. Hvorki sjó-
menn né aðrir launþegar eru
bundnir af slíkum þröngum hags-
munum.“
Köld er þessi kveðja til fólksins,
sem á heimili sín í dreifðum byggð-
um landsins, og einkunnarorðin,
sem því eru gefin, „þröngsýni" og
„fordómar", eru óvenjuleg á hátíð-
arstundu. En hitt er þó enn verra
að færa sér í nyt frídag sjómanna
til að koma þessum hugðarefnum
á framfæri og þá með þeim hætti
að etja saman fólkinu í landinu eins
og hér er leitast við. Frekar þykir
mér ólíklegt að íslenskir sjómenn
verði liðsmenn í þeirri aðför að
sveitafólki sem hér er til stofnað.
Þeir vita það betur en flestir aðrir
að sjávarútvegur, og þá um leið
sjómannastéttin, hefur þegar næg-
ar framfærsluskyldur í þjóðfélag-
inu þótt bændur landsins bætist
þar ekki við, því að auðvitað eru
það framleiðsluverðmæti í sjávar-
útvegi, landbúnaði og orkulindum
landsins sem íslenska þjóðin lifir á.
Ástæða þess að ég hef hér vakið
athygli á þessari neikvæðu umræðu
um áníðslu á landið og innflutning
á afurðum landbúnaðar er sá hugs-
unarháttur og skilningsleysi á þjóð-
félagslegar aðstæður vinnandi
fólks sem þar gætir. Þessi viðhorf
eru gagnstæð þeim sem færðu
þessa þjóð til nýrra tíma í upphafi
þessarar aldar þar sem skyldurnar
við landið og trúin á það voru í
fyrirrúmi, enda er þessi boðskapur
nánast það eina sem felur í sér þær
hættur fyrir þjóðernisvitund okkar
á komandi tímum sem ég óttast.
Þess vegna hvet ég menn til varð-
stöðu gegn þeim ófögnuði sem hér
er á ferð.
Við eigum miklar og ótvíræðar
skyldur gagnvart gengnum kyn-
slóðum sem færðu okkur þetta land
til forsjár, betur búið að gögnum
og gæðum en dæmi eru um í sögu
þess. Meðal annars þess vegna eru
skyldur okkar við framtíðina enn
ríkari en genginna kynslóða.
Það verða margar ræður fluttar
og heit gefin þegar ný öld rennur
upp. Við eigum mikiar og ótvíræð-
ar skyldur gagnvart gengnum kyn-
slóðum sem færðu okkur þetta land
til forsjár, betur búið að gögnum
og gæðum en dæmi eru um í sögu
þess.
Það kvöldar að þeirri öld sem tók
við andstæðunum tveim, bjartsýni
og fátækt, öldinni okkap, og nú
kemur í okkar hlut að skila arfinum
til næstu kynslóða. Æskan sem
prýtt hefur þennan leikvang og
jafnaldrar hennar eiga þó enn þann
aldur sem æskuljóminn er mestur.
En lífíð þokast áfram, skyldurnar
aukast og áhrif hennar í þjóðfélag-
inu vaxa. Þess vegna fær hún að
heiti „aldamótakynslóð" eins og sú
kynslóð hefur verið nefnd er gróð-
ursetti ungmennafélagsskapinn,
vorblóm íslenskrar menningar.
Við skulum sjá til þess að þessi
æska geti með þekkingu og áræði
varðveitt það sem við dýrmætast
eigum, trúna á landið og frelsi þjóð-
arinnar, svo að um ókomna tíð
standi dýrasti boðskapur ung-
mennafélagshreyfingarinnar, Is-
landi allt.
Höfíwdur er alþingismaður
Sjállstæðisflokksins í
Austurlandskjördæmi. Greinin er
aö stofíii til ræöa sem höfímdur
flutti á æskulýðsmóti
ungmennafélaganna á Eiðum.
Hreindýraveiðar hefjast í dag:
Veiðikvótmn aukinn um 23 dýr
Lög um friðun hreindýra endurskoðuð á næsta þingi
Menntamálaráðherra hefur gefið út reglur um hreindýra-
veiðar í ár. Veiðitíminn verður eins og undanfarin ár frá 1.
ágúst til 15. september. Heimilað verður að veiða 353 dýr og
er það 23 dýrum fleira en heimilað var að veiða á síðasta ári.
Verður Bæjarhreppi, Nesja-
hreppi, Hafnarhreppi, Mýrar-
hreppi og Borgarhafnarhreppi
heimilað að veiða fleiri dýr en í
fyrra og er sú breyting einkum
byggð á nauðsyn þess að hefta
útbreiðslu hreindýra í vestur og
því mati að þessi landsvæði beri
ekki mikinn fjölda hreindýra,
skv. fréttatilkynningu mennta-
málaráðuneytisins.
Fyrirkomulag hreindýraveiða
verður óbreytt frá því verið hef-
ur, en þó er að finna tvenn ný-
mæli í hinum nýju reglum um
hreindýraveiðar, er lúta að góð-
um siðum við veiðamar. í fyrsta
lagi er sérstaklega tekið fram
að óheimilt er að skjóta hreindýr
úr vélknúnu farartæki eða nota
slík tæki til að smala hreindýrum
á ákveðinn veiðistað. í öðru lagi
er áréttað að sá sem særir dýr
er skyldur til að gera allt hvað
hann getur til af aflífa það.
Menntamálaráðherra mun
leggja fram frumvarp til nýrra
laga um friðun hreindýra á
næsta löggjafarþingi.
15 ára
FRAKKLAND
Ifyrra á sama tímabili skipulagði Land og Saga samskonar ferð
sem var það vel heppnuð, að búast má við að hún verði árlegur
viðburður. Flogið er til London og þaðan til Moskvu, einnig er
flogið á milli borga (RússlandL Gert er ráðfyrir að gista 4 nœtur
á lstaflokks hóteli íMoskvu og sá tími notaður til skoðunarferða um
borgina. Frá Moskvu er svoflogið til Yalta og þar er gist á glœsilegu
strandhóteli við Svartahqfið. Sjórinn er um 20 gráðu heitur í ágúst -
tilvalinn til böðunar og siglinga milli skoðunarferða. Eftir vikudvöl t
Yalta ersvo haldið til Leningrad,þarsem heimsfrœg söfn, hallir, styttur
og byggingar verða skoðuð. Fararstjóri erlngibjörg Haraldsdóttir.
LAND OG SAGA
Bankastrœti2(Bemhöftstoifu), sími: (91) 62 7144
Um vínuppskerutímann
13 dagar -17. - 29. september
■mm
HÚSGÖGN OG GIAFA VÖRUR
VEGI13 SÍMI625870 ^
Mikið úrval af gjafavörum og húsbúnaði fyrir heimilið. Vv^v