Morgunblaðið - 01.08.1989, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 1. ÁGÚST 1989
Álver við Eyjafíörð
eftir Halldór Blöndal
Nú eru 33 ár síðan Jóhann Haf-
stein, þá iðnaðarráðherra, kom til
Akureyrar til móts við unga sjálf-
stæðismenn. Þá voru samningar um
álver við Straumsvík í deiglunni.
Þá var sú stefna mörkuð, að næsta
álver skyldi rísa við Eyjafjörð. Hún
var rökstudd með því, að óhjá-
kvæmilegt væri að efla Akureyri
svo, að hún gæti orðið mótvægi við
höfuðborgarsvæðið. Höfuðásinn í
byggð landsins yrði milli þessara
tveggja staða, en auk þess yrðu
miðstöðvar eða byggðakjarnar í
öðrum landsfjórðungum.
Við sáum myndina svona fyrir
okkur:
Með því að greiðum samgöngum
með uppbyggðum vegum yrði kom-
ið á frá Olafsfirði til Húsavíkur
yrðu byggðir Eyjafjarðar og Skjálf-
anda eitt samfellt þjónustusvæði
með gagnkvæmum viðskiptum og
samskiptum. Við sjáum, að þetta
hefur ræst varðandi Dalvík. Eg er
þess fullviss, að hið sama muni
verða uppi á teningnum varðandi
Húsavík og síðar Ólafsfjörð.
Við lögðum áherslu á, að nauð-
synlegt væri að gera atvinnulíf fjöl-
þættara og breikka grunn þess. Við
fögnuðum því frumkvæði, sem
Magnús Jónsson og Sjálfstæðis-
flokkurinn höfðu að því að reisa
kísilgúrverksmiðju við Mývatn. Um
leið lögðum við áherslu á, að næsta
„Nú hefur iðnaðarráð-
herra flokksins lýst
yfír, að hann vilji stuðla
að því, að álver rísi við
Eyjafjörð. Það er gott
að fá stuðninginn en
fyrst er að sjá, hvernig
honum gengur við ál-
verið við Straumsvík.“
álver risi við Eyjafjörð.
í tíð síðustu vinstri stjórnar
gleymdist Eyjaijörður í skýrslu,
Söngverk eftir J.S. Bach
_________Tónlist______________
Jón Ásgeirsson
Johann Sebastian Bach var að
mestu gleymdur í ein 100 ár og
ástæðan var aðallega sú, að um
svipað leyti og hann lést, varð
bylting í viðhorfum manna til tón-
listar og hljóðfærasmíði, er leiddi
til þess, að leiktækni tók ótrúlega
miklum framförum, svo að menn
voru því ekki aðeins að hafna
gömlum stíl, heldur einnig að taka
í notkun ný og „betri“ hljóðfæri.
Klassísk fegurðarformfesta
leysti barokkina af hólmi og göm-
ul vinnutækni var lögð til hliðar
en rómantísk tiifinningatúlkun
tók síðan við og þá var fegurðar-
formfestunni hafnað fyrir frum-
leika. í „modernismanum" varð
frumleikinn yfirmarkmið en þá
urðu um leið merkilegar breyting-
ar á flutningi tónlistar, svo að
gamall tími varð ekki lengur
geymdur a'söfnum. Samhliða því
voru menn farnir að finna til þess
að eitthvað hafði gleymst og var
ekki að hafa í nýju tónlistinni og
gömul vinnugildi eins og t.d.
kontrapunktur urðu áhugaverð
fyrirbæri, eins og heyra má hjá
helstu tónskáldum nútímans.
Það sem er merkilegt við sam-
býli nýrrar og gamallar listar í
dag, er að listamennirnir sjálfir
hafa reynt að fylla í tómarýmið
méð því að sækja í gamlar lindir
listsköpunar og mun slíkt sambýli
vera að því leyti til einstætt, að
á fyrri tímum var gömlu ávallt
og algeriega hafnað þegar eitt-
hvað nýrra og „betra“ var að
hafa í staðinn. Hvað er það sem
hefur gleymst? Er það uppruna-
legur einfaldleiki frumstæðrar
tónlistar, seiðmagnaður undir-
tónninn í gregoríanska sálma-
söngnum, raddgleðin og ástin í
söngverkum endurreisnarinnar,
tilbeiðslan og stórlætið í verkum
barokkmanna, fagurögunin í
klassíkinni, tilfinningatúlkunin og
rómantískar manngildishugsjónir
byltingaráranna eða ef til vill eitt-
hVað allt annað. Hvað svo sem
vantar, þá hefur nútíma listasköp-
un ekki enn náð að fullnægja
sínum tíma og því horfa listflytj-
endur æ meir til baka, þvi lengra
sem aðrir leita eftir einhverri
frumlegri framtíð, leit, sem orðin
er eins konar mannfyrrt og hug-
myndafræðilegt trúboð.
Tónlistin eftir Johann Sebast-
ian Bach er merkilegt upprifjunar-
efni, stórbrotin í innri gerð sinni,
jafnvel mest þar sem minnst er
haft umleikis i hljóðfærum. Kant-
ötumar (nærri 200) er Bach samdi
til flutnings við messur eru því
miður margar týndar og aðrar
aðeins til sem brot. Þó er þar af
nógu að taka og á tónleikum í
Skálholti um síðustu helgi var
fiutt kantatan Nach dir, Herr,
Ann Wallström ííðluleikari
stjórnaði tónleikunum.
verlanget mich (nr. 150) og aría
úr Siisser Trost, mein Jesus
kommt (nr. 151). Tónleikunum
lauk með nokkrum þáttum úr h-
moll messunni. Einsöngvararnir
Margret Bóasdóttir (sópran),
Sverrir Guðjónsson (alt), Michael
Antonio Vivaldi var sérkenni-
legur maður en umfram allt mjög
afkastamikið tónskáld. Fyrir utan
um það bil hálft hundrað óperu-
verka samdi hann á fimmta
hundrað konserta, sem enn í dag
njóta mikilla vinsælda, t.d. Árstí-
ðirnar, konsertarnir fjórir. Sú út-
gáfa á verkum Vivaldis, sem hafði
hvað mest að segja fyrir þróun
og sögu tónlistar, var án efa út-
gáfan á op. 3, tólf konsertum, sem
gefnir voru út í Amsterdam árið
1711. Fimm af konsertunum í op.
3, umritaði J.S.Bach fyrir orgel
og konsertinn sem Vivaldi-tón-
leikamir í Skálholti um síðustu
helgi hófust á, var einn af þeim,
eða op. 3, nr. 11, sem í tónverka-
skrá Bachs er merktur BWV 596.
Svona í framhjáhlaupi mætti
skjóta því hér inn, að fróðlegt
væri að heyra á einum tónleikum
bæði frumgerð Vivaldis og umrit-
un Bachs eða jafnvel fleiri tón-
skálda sem einnig er vitað um.
En allt um það. Flutningur verks-
ins var sannfærandi og fallega
útfærður, en einleikarar voru Lilja
Hjaltadóttir, Dóra Björgvinsdóttir
og Bryndís Björgvinsdóttir.
Annað verkiðá efnisskránni var
Sumarið úr Árstíðunum og ein-
leikarinn var Ann Wallström, sem
stjómaði leik kammersveitarinnar
J. Clarke (tenór) og Ragnar Dav-
íðsson (bássi), sungu bæði sem
einsöngvarar og kór við undirleik
kammersveitar undir stjórn Ann
Wallström.
Flutningurinn var í alla staði
mjög góður. Margrét Bóasdóttir,
sem er sérlega góð í túlkun bar-
okktónlistar, söng mjög vel en
sérverkefni hennar voru þijár ar-
íur, fyrst Doch bin, úr fyrri kantö-
tunni, þá Siisser Trost og síðast
Laudamus te úr h-moll messunni.
Michael J. Clarke er reyndur og
góður söngvari svo sem vel mátti
heyra í dúettinum Domine Deus
úr h-moll messunni og í tríó
aríunni úr fyrstu kantötunni.
Sverrir Guðjónsson er orðinn feik-
nagóður altsöngvari en hann
leiddi „karlatríóið", þar sem tekin
er líking af sedrastré og í Christe
eleison dúettinum, úr h-moll
messunni var söngur hans frá-
bær, þó honum hefði hætt til að
yfirgnæfa Margréti. Ragnar
Davíðsson, sem er nýliði, stóð sig
vel, en hann er enn í söngnámi
hér heima.
Ann Wallström stjórnaði tón-
leikunum og það var sterkur stíll
yfir flutningnum og auðheyrt að
hún kann vel til verka, auk þess
að vera ágætur fiðlari.
og lék með sem konsertmeistari.
Líklegt er að leikur ýmissa af-
burðahljómsveita, sem heyra má
af geisladiskum valdi nokkra um
vonbrigðin með flutninginn á
„Sumrinu“ sem þó var ekki illa
fluttur. Síðasti konsertinn var
„Nóttin“ en sá konsert er til í
tveimur gerðum úr hendi tón-
skáldsins. Einleikararnir vora
Kolbeinn Bjamason á flautu og
Rúnar Vilbergsson á fagott.
Nokkuð átti Kolbeinn erfitt með
að halda í við Rúnar, enda er fag-
ottinn mun hljómsterkara hljóð-
færi en ómþýð barokkflautan. Að
öðra leiti var konsertinn þokka-
lega leikinn og tónleikarnir í heild
ágætir og auðheyrilega vel æfðir.
Tónlist Vivaldis er svo „opinská"
og skýr í framsetningu, að engu
má muna í tóngæðum og tón-
stöðu, svo að færastu hljóðfæra-
leikarar kalla sig góða, að komast
vel frá því að leika Vivaldi-kon-
sertana.
Auk þeirra sem nefndir hafa
verið og tóku þátt í tónleikunum,
vora Þórdís Stross (fiðla), Ásdís
Runólfsdóttir (lágfiðla), Páll
Hannesson (kontrabassi) og á
sembal og orgel (á báðum tónleik-
um) léku Helga Ingólfsdóttir,
Guðrún Óskarsdóttir og Hilmar
Öm Agnarsson.
Vivaldi í Skálholti
Halldór Blöndal
sem lögð var fyrir Alþingi um stór-
iðjumál. Ég tók þá málið upp. Ég
vakti athygli á, að við Norðlending-
ar hefðum ekki gert athugasemd
við, að kísilmálmverksmiðja risi við
Reyðarfjörð, en þá vora veralegar
vonir bundnar við, að samingar
tækjust um hana. Slík verksmiðja
hefði orðið minni í sniðum en álver
og hentaði því Austurlandi betur.
Ég lagði áherslu á, að íbúafjöld-
inn á Eyjafjarðarsvæðinu væri það
mikill, að kostir stórrar álverk-
smiðju nýttust til fulls, þ.e. hún
gæti sótt þangað alla þjónustu.
Auðvitað er forsenda fyrir slíkum
rekstri, að honum fylgi ekki meng-
un né náttúruspjöll.
Háskólinn á Akureyri hefur nú
haslað sér völl í sjávarútvegsfræð-
um. Það er undarlegt að sjá það
haft eftir þingmanni Alþýðuflokks-
ins í kjördæminu sl. haust, að há-
skólinn hefði komið tveim árum of
fljótt. Og annar þingmaður flokks-
ins líkti háskólanum við loðdýrabú
á Alþingi. Það minnir á að formað-
ur sama flokks var að þvælast fyr-
ir, þegar ákvörðun var tekin um,
að jarðgöng yrðu sprengd í gegnum
Múlann. Nú hefur iðnaðarráðherra
flokksins lýst yfir, að hann vilji
stuðla að því, að álver rísi við Eyja-
fjörð. Það er gott að fá stuðninginn
en fyrst er að sjá, hvemig honum
gengur við álverið við Straumsvík.
Eitthvað virðast þeir samningar
ætla að ganga verr en gefið hafði
verið í skyn. Auk þess era engar
horfur á, að Alþýðuflokkurinn verði
í færurA um að setja skilyrði, þegar
álver við Eyjafjörð kemur á dag-
skrá, sem betur fer. Það kemur í
annarra hlut að hrinda því þjóð-
þrifamáli í framkvæmd.
Höfundur er þingmaður
Sjálfstæðisttokksins í Norðurlandi
eystra.
• 1
Glæsilóð
Til sölu er ræktuð 790 fm lóð sólarmegin við voginní
Kópavogi. Einstaklega fallegt útsýni og umhverfi. Á lóð-
inni er 35 fm hús í fullri leigu sem er gamall uppgerður
sumarbústaður. Glæsileg byggingarlóð eða sumarhús
við bæjardyrnar.
Fyrirtækjasalan, Suðurveri,
símar 82040 og 84755,
Reynir Þorgrímsson.
■ HIÍSVANGUU
BORGARTÚNI29,2. HÆÐ.
♦* 62-17-17
Stærri eignir
Einb. - Digranesv. Kóp.
Ca 130 fm einbhús við Digranesveg á
besta stað. Parket. Fallegur garður.
Bílsk. Mikið útsýni. Verð 8,9 millj.
Einbýli - Vesturbergi
Ca 200 fm glæsil. einb. við Vesturberg.
5-6 svefnherb. Bílsk. Ákv. sala. Laust
fljótl.
Lóð - Seltjnesi
830 fm eignarlóð undir einbhús við
Bollagarða. Verð 2,5 millj.
Einb. - Víðihvammí Kóp.
Ca 225 fm fallegt vel staðsett hús, tvær
hæðir og kj. Arinn í stofu. Mögul. á
séríb. í kj. Ákv. sala. Laus strax. Hagst.
lán áhv.
Raðhús - Völvufelli
120 fm nettó raðh. á einni hæð m.
bílsk. Vandaðar innr. Mikið endurn.
eign. Snjóbræðsla í stéttum. Húsið
getur losnað fljótl.
Einb. - Hraunbrún Hf.
Rúmgott einbhús á tveimur hæðum við
Hraunbrún. Mögul. á 2ja herb. íb. á
neðri hæð. Húsið afh. tilb. u. trév. að
innan, fullb. undir máln. að utan. Skipti
á 3ja-5 herb. íb. mögul. Tvöf. bílsk.
Sérh. - Holtagerði Kóp.
120 fm nettó falleg efri sérh. í tvíb.
Nýtt rafm. Bílsk. m. opnara. Gott út-
sýni. Garður í rækt. Verð 8,5 millj.
Sérh. - Grundum Kóp.
130 fm nettó falleg efri sérh. í tvíb.
3ott útsýni. Parket. Bílsk. Verð 8,5 m.
íbhæð - Austurbrún
Falleg íb. á 1. hæð í fjórb. Þvottaherb.
innan íb. Blómaskáli. Bílsk. Ákv. sala.
4ra-5 herb.
Flúðasel m. bílag.
100 fm glæsil. íb. i blokk. Ný Ijós innr.
Þvottaherb. innan ib. Verð 6,3 millj.
Fífusel - suðursv.
Vantar eignir með
nýjum húsnlánum
Höfum fjölda kaupenda að 2ja,
3ja og 4ra herb. íb. með nýjum
húsnæðislánum og öðrum lán-
um. Mikil eftirspurn.
Grettisgata - laus
Ca 109 fm nettó falleg íb. á 2. hæð.
Nýl. rafmagn og þak. Ekkert áhv. Hátt
brunabótamaL______________
Kaplaskjv. 60% útb.
Ca 117 fm nettó glæsil. endaíb.
í lyftuhúsi (KR-blokkin). Parket.
Vandaðar innr. Verð 8,0 millj.
Útb. 4,7 millj.
Barmahlíð
Ca 92 fm falleg rishæð í þríb. Manng.
ris yfir allri íb. Verð 4,9 millj.
3ja herb.
Vesturborgin - nýtt
Fjórar 3ja herb. íb. á 2. og 3. hæð.
Selst tilb. u. trév. að innan, fullb. að
utan. Frág. lóð. Afh. í mars ’90.
Álftamýri
Góð 3ja herb. íb. m. suðursv. Áhv. 2,0
millj. hagst. lán.
Kríuhólar - lyftuh.
80 fm falleg íb. á 4. hæð. Suðvestursv.
Verð 4,7 millj.
Miðborgin
Ca 78 fm björt og falleg íb. á horni
Hverfisgötu og Vatnsstígs. Ekkert áhv.
Hátt brunabótamat. Verð 4,5 millj.
Hraunbær
Ca 81 fm falleg íb. á 3. hæð. Suðvest-
ursv. Hagst. lán áhv. Hátt brunabmat.
Grensásvegur
Ca 80 fm mjög góð íb. Ný eldhúsinnr.
Gott útsýni. Vestursvalir. Verð 4,7 millj.
2ja herb.
Óðinsgata - nýuppg.
Góð nýuppg. kjíb. Verð 3,1 millj.
Skógarás - nýl. íb.
Rúmg. 2ja herb. íb. á jarðh. Vandaðar
innr. Sérþvh. Suðurverönd. Bílsk. Góð
lán áhv.
Hrísateigur/ný uppg.
103 fm nettó falleg íb. á 3. hæð. Þvotta-
herb. innaf eldh. Verð 6,0 milíj.
Seljabraut - ákv. sala
100 fm nettó björt og falleg íb. á 3.
hæð. Þvottahús innaf eldhúsi. Laus 1.
sept. Hátt brunabótamat. Verð 6 millj.
hstjpi. nau urunaDOiai
PH FiimbogiKii
pHi Guðmundur
Glæsil. 62 fm nettó 2ja herb. kjíb. Sér-
inng. Sérþvh. Parket og nýjar innr. Verð
3,9 millj.
Snorrabraut - ákv. sala
50 fm góö íb. á 1. hæð. Áhv. veðdeild
650 þús. Verð 3,1 millj.