Morgunblaðið - 13.01.1990, Page 13

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 13. JANUAR 1990
Nú veg'a þingmenn
títt í sama knérunn
eftir Jóhann
Þórðarson
í lögum nr. 94/1976 um skrán-
ingu og mat fasteigna er ákveðið
að matsverð fasteigna skuli vera
gangverð þeirra miðað við stað-
greiðslu eins og það er í nóvember
ár hvert. Af þessu leiðir að fast-
eignamat eigna er mjög mismun-
andi eftir því hvar þær eru á
landinu. Hér í Reykjavík er t.d.
fasteignamat eigna mismunandi
eftir því hvar eignin er, þó stærð
og gæði séu þau sömu. Til að fylgja
hinni aldagömlu reglu við að leggja
skatta og gjöld á þegnana, þ.e.
eftir efnum og ástæðum, hefur mat
þetta verið lagt til grundvallar sem
álagningarstofn t.d. við álagningu
á eignarskatti og fasteignaskatti,
en fasteignaskattur er einn af tek-
justofnum sveitarfélaga.
Með lögum nr. 91 frá 1. júní
1989 fannst þingmönnum réttlæt-
ismál að hverfa frá þessari álagn-
ingarreglu því að í 2. mgr. 3. gr.
þessara laga segir svo: „Stofn til
álagningar skattsins á hús og
mannvirki skal vera afskrifað end-
urstofnverð þeirra margfaldað með
markaðsstuðli fasteigna í
Reykjavík samkvæmt matsreglum
Fasteignamats ríkisins. Stofn til
álagningar fasteignaskatts á aðrar
fasteignir skal vera fasteignamat
þeirra“. Hér er um að ræða nokkuð
flókið ákvæði sem vart er skiljam
legt, þar sem hugtök þau sem eru
í ákvæðinu eru ekki skilgreind. Ég
skil orðið endurstofnverð á þann
veg að það sé það verð á húseign,
sem kostar að byggja hana. Við
ákvörðun á verði þessu er miðað
við verðlag 1. okt. ár hvert. Af
framangreindu leiðir að mikili mun-
ur hlýtur að vera á fasteignamati
eignar og endurstofnverði hennar.
Ljóst er að miðað við þessa reglu,
sem hið virðulega Alþingi hefur
komið á, þá mun álagningarstofn
fasteignaskatts í hinum dreifðu
byggðum og þeim byggðarlögum,
þar sem atvinnuástand er verst,
hækka mjög verulega og þar með
fasteignaskattar þeirra aðila, sem
þar eiga húseignir. Ég hef nokkur
hrikaleg dæmi um slíkt, þar sem
fasteignaskattar þeirra sem af-
skekktast búa hækka í sumum til-
vikum um meira en þijúhundruð
prósent á milli áranna 1989 og
1990. Ég geri ekki ráð fyrir því
að menn geri sér grein fyrir því
hversu þingmenn með þessari laga-
setningu ráðast ómaklega að þess-
um hópi þegnanna sem síst skyldi.
Þingmönnum er fullkunnugt um
að margar eignir, bæði íbúðarhús
og atvinnuhúsnæði á afskekktum
stöðum og þar sem fólksflótti er
mestur, t.d. sumum þéttbýlisstöð-
um úti á landi, eru vart seljanlegar
eða þá á broti af endurstofnverði
þeirra, sem nú á að nota sem álagn-
ingarstofn. Auk þess eru húseignir
á afskekktum stöðum oft lítið not-
aðar vegna fámennis. Hvað t.d. um
gripahús, sem mönnum er bannað
að nota vegna takmörkunar á
framleiðslurétti, eða á þeim stöðum
eða jörðum þar sem hann er eng-
inn? Ég held að flestir nljóti að
staldra við og hugsa: Hvers ætlast
löggjafinn til? Ekki er nokkur vafi
á því að með þessari eignaupptöku,
sem ég vil meina að hér sé við
höfð, er stuðlað mjög að því að
gera mönnum ókleift að búa á þess-
um stöðum. Skattpíning sem þessi
Wýtur að kalla á auknar tekjur, ef
menn ætla ekki að missa eignir
sínar. En sá möguleiki er ekki til
staðar, þar sem skattur þessi
hækkar mest á þeim sem hafa
minnsta möguleika á auknum tekj-
um. Bein afleiðing af þessu er sú
að ganga verður á eignir og þær
eftir atvikum seldar á nauðungar-
uppboðum til lúkningar greiðslu
skattsins, fólkið flytur í burtu og
byggðirnar leggjast í eyði.
Ef það er vilji þingmanna, er
lagasetning þessi skiljanleg.
Nú þykist ég vita að sveitarfélög-
in þurfi á auknum tekjum að halda
vegna tilkomu laga nr. 87/1989,
Jóhann Þórðarson
„Ég hef nokkur hrika-
leg dæmi um slíkt, þar
sem fasteignaskattar
þeirra sem afskekktast
búa hækka í sumum til-
vikum um meira en
þrjúhundruð prósent á
milli áranna 1989 og
1990.“
sem fjalla um breytingu á verka-
skiptingu ríkis- og sveitarfélaga,
sem hljóta, þegar tekið er mið af
þessari auknu tekjuþörf sveitarfé-
laganna, að þýða það að ríkissjóður
er að losa sig við útgjaldáliði, sem
hann hefur haft og færir þá yfir á
sveitarfélögin. í raun er því ríkis-
valdið að losa sig við gjöld með því
að færa þau með löggjöf yfir á þá
sem afskekktast búa í landinu og
eru með arðlausar eða arðlitlar
eignir. Það var látið líta svo út
þegar 1 nr. 87/1989 voru sett að
13
með því væri verið að færa valdið
frá Reykjavík út á landsbyggðina.
Hvaða gagn er að slíkri tilfærslu,
ef enginn tekjustofn er látinn
fylgja? Hvaða gagn er að vatns-
veitu, ef ekkert er vatnsbólið? sagði
einn fróður maður. Að sjálfsögðu
er sveitarstjórnum heimilt að nota
þá heimild að lækka álagningarpró-
sentu, en það þýðir að þá skerðist
framlag til þeirra úr jöfnunarsjóði,
þannig að það er engin lausn.
Ég vil að lokum benda á eitt
dæmi til viðbótar, sem þingmenn
færa þegnunum sem nýársgjöf en
það er það ákvæði í lögum um virð-
isaukaskatt, sem taka gildi 1. jan.
1990 og fjallar um það að greiða
skuli virðisaukaskatt af flutnings-
kostnaði innanlands — það á ekki
að greiða virðisaukaskatt af flutn-
ingum til og frá landinu. Með þessu
ákvæði er einmitt ráðist að -þeim
hópi fólks, sem fær mesta hækkun
á fasteignaskatti og því fólki sem
býr fjærst innflutningshöfnum, þar
sem það verður að greiða mun
hærri flutningskostnað á öll að-
föng. Virðisaukaskattur á þessa
þjónustu er hrein viðbót við það sem
verið hefur, þar hefur ekki verið
lagður söluskattur á flutninga.
Ljóst er að virðisaukaskattur á
flutninga kemur illa við verslun í
dreifbýli, þar sem hann óhjákvæmi-
lega hlýtur að bætast við vöruverð-
ið, sem verður þeim mun hærra
út úr búð sem skattinum nemur.
Þetta eykur því mjög á það að
menn sæki verslun út fyrir sitt
byggðarlag, sem vart er á bæt-
andi. Þetta gera þingmenn um leið
og þeir í orði þykjast vera að vinna
að bættri stöðu dreifbýlisverslunar-
innar. — Er hér af heilindum unnið?
Höfiindurer
hæstaréttarlögmaður.
ÁRBÆJARPRESTAKALL: Barna-
samkoma kl. 11 árdegis. Guðs-
þjónusta kl. 14. Sr. Ólafur Jens
Sigurðsson messar. Organleikari
Jón Mýrdal. Fyrirbænastund mið-
vikudag kl. 16.30. Sr. Guðmund-
ur Þorsteinsson.
ÁSKIRKJA: Barnaguðsþjónusta
kl. 11. Guðsþjónusta kl. 14. Sr.
Guðmundur Guðmundsson
prédikar. Kaffi eftir messu. Sr.
Árni Bergur Sigurbjörnsson.
BREIÐHOLTSKIRKJA: Barna-
guðsþjónusta kl. 11. Guðsþjón-
usta kl. 14. Organisti Daníel Jón-
asson. Bænaguðsþjónusta og
altarisganga þriðjudag kl. 18.30.
Sr. Gísli Jónasson.
BÚSTAÐAKIRKJA: Barnaguðs-
þjónusta kl. 11, Guðrún Ebba
Ólafsdóttir, sr. Pálmi Matthías-
son. Guðsþjónusta kl. 14. Organ-
isti Guðni Þ. Guðmundsson. Sr.
Pálmi Matthíasson.
DIGRANESPRESTAKALL:
Barnasamkoma í safnaðarheimil-
inu við Bjarnhólastíg kl. 11.
Guðsþjónusta í Kópavogskirkju
kl. 11. Sr. Þorbergur Kristjáns-
son.
DÓMKIRKJAN: í dag, laugardag:
Barnasamkoma kl. 10.30. Sr. Jak-
ob Ágúst Hjálmarsson. Sunnu-
dag 14. jan.: Messa kl. 11. Sr.
Jakob Ágúst Hjálmarsson.
Messa kl. 14. Sr. Hjalti Guð-
mundsson. Dómkórinn syngur
við báðar messurnar. Organleik-
ari Marteinn Hunger Friðriksson.
LANDAKOTSSPITALI: Messa kl.
13. Organisti Birgir Ás Guð-
mundsson. Sr. Hjalti Guðmunds-
son.
ELLIHEIMILIÐ Grund: Guðs-
þjónusta kl. 10. Sr. Ólafur Jó-
hannsson. Organisti Kjartan Ól-
afsson.
FEL^A- OG HÓLAKIRKJA:
Barnaguðsþjónusta kl. 11. Um-
sjón Ragnheiður Sverrisdóttir.
Guðsþjónusta kl. 14. Prestur sr.
Hreinn Hjartarson. Organisti
Guðný M. Magnúsdóttir. Sóknar-
prestar. Mánudag: Fundur í
Æskulýðsfélaginu kl. 20.30. Mið-
vikudag: Guðsþjónusta kl. 20.
Prestur sr. Guðmundur Karl
Ágústsson. Sóknarprestar.
GRAFARVOGSPRESTAKALL:
Messuheimilið Félagsmiðstöð-
inni Fjörgyn við Foldaskóla.
Barnamessa kl. 11. Sunnudags-
póstur, söngvar. Aðstoðarfólk
Guðrún, Valgerður og Hjörtur.
Skólabíll fer frá Hamrahverfi kl.
10.45. Guðsþjónusta kl. 14.
Kirkjukór Grafarvogssóknar
syngur. Organisti Sigríður Jóns-
dóttir. Safnaðarkaffi að lokinni
guðsþjónustu. Dr. Gunnar Kristj-
ánsson flytur erindi um nútíma
kirkjubyggingar. Að loknu erind-
inu verða frjálsar umræður.
Uppkast borgarskipulags á
kirkjulóð við Fjörgyn til sýnis. Sr.
Vigfús Þór Árnason.
GRENSÁSKIRKJA: Barnasam-
koma kl. 11. Eldri börnin uppi í
kirkjunni, yngri börnin niðri.
Guðsþjónusta kl. 14. Organisti
Árni Arinþjarnarson. Almenn
samkoma hjá Ungu fólki með
hlutverk fimmtudag kl. 20.30.
Bibliulestur og bænastund laug-
ardag kl. 10. Prestarnir.
HALLGRÍMSKIRKJA: í dag, laug-
ardag: Samvera fermingarbarna
kl. 10. Sunnudag 14. jan. Messa
og barnasamkoma kl. 11. Sr.
Ragnar Fjalar Lárusson prédikar.
Matur seldur eftir messu. Kirkja
heyrnarlausra. Messa kl. 14.
Miyako Þórðarson. Kvöldmessa
með altarisgöngu kl. 17. Sr. Karl
Guðspjall dagsins:
Jóh. 2.: Brúðkaupið i Kana.
Sigurbjörnsson. Þeir sem vilja
bílfar hringi í Hallgrímskirkju í
síma 10745 eða 621475. Þriðju-
dag 16. jan. Fyrirbænaguðsþjón-
usta kl. 10.30. Beðiðfyrirsjúkum.
Miðvikudag 17. jan. Opið hús
fyrir aldraða kl. 14.30.
LANDSPÍTALINN: Messa kl. 10.
Sr. Jón Bjarman.
BORGARSPÍTALINN: Guðsþjón-
usta kl. 10. Sr. Sigfinnur Þorleifs-
son.
HÁTEIGSKIRKJA: Morgun-
messa kl. 10. Barnaguðsþjón-
usta kl. 11. Kirkjubíllinn fer um
Hlíðarnar fyrir og eftir barna-
guðsþjónustuna. Hámessa kl.
14. Sr. Arngrímur Jónsson.
Kvöldbænir og fyrirbænir eru í
kirkjunni á miðvikudögum kl. 18.
Prestarnir.
HJALLAPRESTAKALL: Messu-
salur Hjallasóknar í Digranes-
skóla. Barnamessa kl. 11. Al-
menn guðsþjónusta kl. 14. Sr.
Kristján Einar Þorvarðarson.
KÁRSNESPRESTAKALL: Barna-
samkoma í safnaðarheimilinu
Borgum sunnudag kl. 11. Um-
sjón hafa María og Vilborg.
Guðsþjónusta í Kópavogskirkju
kl. 14. Prestur sr. Ingimar Ingi-
marsson. Sóknarnefndin.
LANGHOLTSKIRKJA: Kirkja
Guðbrands biskups. Óskastund
barnanna kl. 11. Guðsþjónusta
kl. 14. Ræðuefni: Vonin. Sr. Þór-
hallur Heimisson.
LAUGARNESKIRKJA: Messa kl.
11, altarisganga. Sr. Magnús
Björn Björnsson prédikar. Sr. Jón
Bjarman þjónarfyriraltari. Félag-
ar úr Kristilegu félagi heilbrigðis-
stétta taka þátt í messunni. Kaffi-
sopi í safnaðarheimilinu að
messu lokinni. Barnastarfið hefst
næsta sunnudag 21. jan. Helgi-
stund þriðjudagskvöld kl. 22.
Kyrrðarstupd í hádeginu fimmtu-
dag. Orgelleikur, fyrirbænir, alt-
arisganga. Sóknarprestur.
NESKIRKJA: í dag, laugardag:
Samverustund aldraðra kl. 15 í
safnaðarheimili kirkjunnar.
Barnasamkoma sunnudag kl. 11.
Sr. Guðmundur Óskar Ólafsson.
Guðsþjónusta kl. 14. Sr. Frank
M. Halldórsson. Munið kirkju-
bílinn. Orgel- og kórstjórn Reynir
Jónasson. Miðvikudag: Fyrirbæ-
naguðsþjónusta kl. 18.20, sr.
Frank M. Halldórsson.
SELJAKIRKJA: Barnaguðsþjón-
usta kl. 11. Messa kl. 14. Organ-
isti Kjartan Sigurjónsson. Föstu-
dag 19. des. Fyrirbænaguðs-
þjónusta kl. 21. Sóknarprestur.
SELTJARNARNESKIRKJA: Fjöl-
skyldumessa kl. 11. Dómprófast-
ur, sr. Guðmundur Þorsteinsson,
vísiterar söfnuðinn, prédikar og
þjónar fyrir altari ásamt sóknar-
prestinum, sr. Solveigu Láru
Guðmundsdóttur. Barnastarf á
sama tíma í umsjón Öddu Steinu,
Sigríðar og Hannesar. Organisti
Gyða Halldórsdóttir. Æskulýðs-
fundur sunnudagskvöld kl. 20.
ÓHÁÐI SÖFNUÐURINN: Guðs-
þjónusta kl. 14. Safnaðarprestur.
FRÍKIRKJAN, Reykjavik: Guðs-
þjónusta kl. 11. Helgistund kl.
17. Miðvikudag 17. jan. Morgun-
andakt kl. 7.30. Orgelleikari Pa-
vel Smid. Cecil Haraldsson.
KRISTSKIRKJA Landakoti: Lág-
messa kl. 8.30, stundum lesin á
ensku. Hámessa kl. 10.30, lág-
messa kl. 14. Rúmhelga daga er
lágmessa kl. 18, nema á laugar-
dögum, þá kl. 14. Á laugardögum
er ensk messa kl. 20.
MARIUKIRKJA, Breiðholti: Há-
messa kl. 11. Rúmhelga daga er
lágmessa kl. 18.
HVÍTASUNNUKIRKJAN Fíla-
delffa: Safnaðarguðsþjónusta kl.
11. Ræðumaður Sam Daniel
Glad. Almenn guðsþjónusta kl.
20. Ræðumaður Vörður Trausta-
son.
KFUM & KFUK: Samkoma Amt-
mannsstíg 2B kl. 20. Yfirskrift:
Sönn og rétt guðsdýrkun I (Róm.
12). Upphafsorð: Kristín Sverris-
dóttir. Ræðumaður sr. Kjartan
Jónsson. Söng- og bænastund
kl 19 30
HJÁLPRÆÐISHERINN: Sunnu-
dagaskóli kl. 14. Hjálpræðissam-
koma kl. 20. Flokksforingjar
stjórna og tala.
NÝJA postulakirkjan: Messa kl.
11.
MOSFELLSPRESTAKALL:
Messa í Lágafellskirkju kl. 14.
Sr. Birgir Ásgeirsson.
BESSASTAÐAKIRKJA: Guðs-
þjónusta kl. 14. Eldri borgarar
sérstaklega velkomnir. Álftane-
skórinn syngur, stjórnandi John
Speight. Organisti Þorvarður
Björnsson. Að lokinni athöfninni
verður samkoma og veitingar í
Víðistaðakirkju. Sóknarprestur.
KAPELLA St. Jósefssystra,
Garðabæ: Hámessa kl. 10.
VÍÐISTAÐAKIRKJA: Barnaguðs-
þjónusta kl. 11. Sameiginleg
guðsþjónusta með Garða- og
Álftanessóknum kl. 14 í Bessa-
staðakirkju. Einar S.M. Sveins-
son prédikar. Sr. Bragi Friðriks-
son þjónar fyrir altari. Álftane-
skórinn syngur. Veitingar og
samvera fyrir aldraða í Víðistaða-
kirkju að athöfn lokinni. Ferð frá
Víðistaðakirkju kl. 13.20 og frá
Hrafnistu kl. 13.30. Sr. Sigurður
Helgi Guðmundsson.
HAFNARFJARÐARKIRKJA:
Sunnudagaskóli kl. 14. Munið
skólabílinn. Organisti Helgi
Bragason. Sr. Gunnþór Ingason.
FRÍKIRKJAN, Hafnarfirði: Guðs-
þjónusta kl. 11. (Ath. breyttan
messutíma vegna útvarps.)
Barnasamkomur hefjast á ný 21.
þ.m. Sr. Einar Eyjólfsson.
KAPELLAN St. Jósefsspítala:
Hámessa kl. 10.30. Rúmhelga
daga er lágmessa kl. 18.
KARMELKLAUSTUR: Hámessa
kl. 8.30. Rúmhelga daga messa
kl. 8.
YTRI-Njarðvíkurkirkja: Messa
og barnastarf kl. 11. Altaris-
ganga. Sr. Þorvaldur Karl Helga-
son.
KAÞÓLSKA kapellan, Keflavik:
Messa kl. 16 á sunnudögum.
ÞORLÁKSKIRKJA: Messa kl. 14.
Að messu lokinni er fundur með
foreldrum fermingarbarna. Sr.
Tómas Guðmundsson.
HVERAGERÐISKIRKJA: Barna-
messa kl. 11 í umsjá Kristínar
Sigfúsdóttur. Sóknarprestur.
HEILSUHÆLI NLFÍ: Messa kl.
11. Sr. Tómas Guðmundsson.
AKRANESKIRKJA: Kirkjuskóli
yngstu barnanna í safnaðar-
heimilinu kl. 13 í dag, laugardag.
Barnaguðsþjónusta sunnudag kl.
11 og fjölskyldumessa kl. 14,
Magnús Erlingsson æskulýðs-
fulltrúi prédikar. Vænst er þátt-
töku fermingarbarna og foreldra
þeirra. Organisti Einar Örn Ein-
arsson. Sr. Björn Jónsson.