Morgunblaðið - 25.02.1990, Blaðsíða 12

H2
MORGUNBLADIÐ SUNNUDAGUR 25. FBBRUAR 1990
4
EDWARD Mortimer, einn helzti
sérfræðingur brezka blaðsins
Financial Times í utanríkismál-
um, gaf nýlega hugmyndafluginu
lausan tauminn og gerði grein
fyrir því hvernig ímynda mætti
sér að Evrópa líti út árið 2020.
Meðfylgjandi kort lýsir hug-
myndum hans, en hann tók ræki-
lega fram að hann teldi sig engan
spámann og sagði að furðulegt
hlyti að teljast, ef Evrópa yrði
nákvæmlega eins og hún er sýnd
hér á kortinu að 30 árum liðnum.
Hann kveðst gefa sér for-
sendur, sem lýsi bjartsýni,
því að nú sé tími vonar.
Hann segist draga þá
ályktun af nýlegum at-
burðum að framfarir í
tækni og menntun séu
smám saman að grafa und-
an nytsemi styrjalda og valdbeitingar
sem stjómtækja, að minnsta kosti í
hinum iðnvædda hluta heims, sem
Evrópa heyrirtil. Hugmyndir, ímynd-
ir og fjármunir berist svo fljótt um
heiminn að dregið hafí úr mikilvægi
landamæra.
Nú sé jafnvel erfiðara en fyrr að
stjórna fólks- og vöruflutningum.
Fólk sé miklu líklegra til þess en
áður að flytjast búferlum, ef það sé
ekki ánægt. Ríkisstjómir, sem hafí
ekki komizt til valda í lýðræðislegum
kosningum, geti miklu síður en áður
tekið samþykki þegnanna sem sjálf-
sagðan hlut.
Mortimer segir að ef landamæri
skipti verulega minna máli en fyrr
sé minni ástæða til að breyta þeim.
Vissulega muni enginn telja það
borga sig að hefja landvinningastríð
í framtíðinni. En núverandi landa-
mæri séu í mörgum tilvikum arfur
valdbeitingar og hafí ekki orðið til í
samræmi við vilja þjóðabrota, sem
hafí lent í sjálfheldu af sögulegum
ástæðum og hafnað „röngu“ megin
landamæra eða orðið hluti af stærri
heild, sem þau geti ekki aðlagazt.
Sums staðar kunni því áhugi á breyt-
ingu að reynast tregðu viðkomandi
ríkja til breytinga yfírsterkari. Sé
valdbeiting útilokuð sé vandséð
hvernig hægt verði að halda undir-
gefnum þjóðum niðri. Meiri líkur séu
á því að breytingar verði á landa-
mærum.
Eitt Þýzkaland?
Eins og Mortimer bendir á gera
langflestir ráð fyrir að landamæri
þýzku ríkjanna breytist, eða réttara
sagt að þau hverfí. Æ betur sé að
koma í ljós að Austur-Þýzkaland
hafi ekki nógu mikið aðdráttarafl
sem sérstakt ríki fyrir þegna þess,
hvorki efnahagslega né hugmynda-
fræðilega séð. Vafasamara sé hvort
sameining yrði Vestur-Þjóðveijum til
hagsbóta, en hugsjónin um eina
þýzka þjóð muni áreiðanlega hrósa
sigri.
Hins vegar megi heita víst að
landamæri Þýzkalands og Póllands
verði óbreytt, þótt þau hafi ekki enn
hlotið lagalega staðfestingu. Þetta
sé eindreginn vilji allra Pólvetja og
þeir Þjóðveijar, sem enn búi i Pól-
landi, séu of fámennir og of dreifðir_
Landamæri í Evrópu
1938
(janúar)
Bandaríki Vestur Evrópu (BVA) IVliö-Evrópuríkjasambandiö Balkanríkjasambandið Tyrkneska ríkjasambandið
Þýskaland (V- og A-), Frakklarid, Ítalía, Katalónía, Euzkadi Austurríki, Ungverjaland, Tékkó- Serbía (Montenegró og Vovo- Tyrkland (án Kúrdistan),
(Baskahéruðin), Spænska ríkjasambandið, Portúgal, Vallónia, slóvakia, Sviss, Liechtenstein, dina meðtalin), Albanía N-Azerbajdzhan (hið sovéska),
Flandern, Holland, Hið sameinaða konungsríki Englands og Pólland, Húmenía (Sovéska (Kosovo meðtalið), Bosnía- S-Azerbajdzhan (hið íranska),
Wales, Konungsríkið Skotland, (rska lýðveldið, Konungsríkið Moldavía meðtalin), og Króatía- Herzegövína, Búlgaría, N-Kýpur og Turkestan (Sovéska
N-lrland, Lúxemborg og Malta. (Brússel, sjáltstjórnarhöluðborg). Slóvenía (áður í Júgóslavíu). Grikkland og Suður Kýpur. Mið-Asía).