Morgunblaðið - 13.05.1990, Blaðsíða 36

36 C
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 13. MAI 1990
BAKÞANKAR
x Krían er
komin
AUNAGREIÐENDUR

Krían er komin og langar aö
gogga mann í hausinn og
mín vegna má hún það. Ég átti
eitt sinn frænku sem flutti í sum-
arbústað á vorin og þegar hún
þurfti að halda að
heiman var um
kríubyggð og
klappir að fara, á
meðan sumar-
vindurinn sló til
skotthúfunni og
peysufötunum
arkaði hún yfir
mýrlendi og
bakka með steik-
arapönnu á hausnum.
Við biðum hennar í bíl á veg-
kantinum. Við vorum öll að fara
saman í bíó að sjá Yul Brynner í
faróamynd. Skritið dæmi þessar
faróamyndir. Yul Brynner stóð
stífur í fylltum vagni og hvessti á
mann augun lungað úr mynd-
inni, i prógrammi mátti lesa þann
fróðleik að þegar myndin var fest
á filmu hefðu leikarar og aðrir
viðloðandi hesthúsað 35.000
þúsund eplaskifum. Og hvað með
^ það, spyr maður þrjátíu árum
^ síðar.
Mín æska var öll í litum. Þess
vegna er hún frábrugðin fortíð
íslands sem er í svarthvítu. Ég
get sannað að ég fer ekki með
fleipur, getur t.d. nokkur maður
ímyndað sér konungskomuna
árið 1921 í lit? Ekki minnsti
möguleiki.
Eg tel mig vera af síðustu kyn-
slóðinni i sögu þessa lands sem
lék sér með legg og skel. Slíkt bú
sá ég síðast hér á landi vorið
1957, það má færa það í annála.
^ Frændi minn hafði verið i sveit
sumarið áður og forframast.
Hann kom þessu búi á fót. Úr
sveitinni hafði hann með sér lær-
bein úr nautgrip, þennan
gríðarmikla legg kallaði hann
vagnhestinn. Eftir að hafa tekið
safnið á fjall, vorið 1957, skipt-
umst við á um að þeysa yfir mó-
ana með snæri í klofinu og bein
þetta, vagnhestinn í eftirdragi.
Þetta þætti fátækleg skemmtun í
dag, maður lifandi.
Mikið var ég standandi bit þeg-
ar ég las um það fyrir stuttu að
fornleifafræðingar hefðu fundið
steinhellu í jörðu í Egyptalandi.
Þegar spáð hafði verið í letrið kom
í ljós að þar stóð; „Heimur versn-
andi fer, foreldrar dekra börnin
■ sín.“ Enda fór það svo við vildum
ekta nautgrip, frændi minn og ég,
engan óekta vagnhest úr beini,
takk.
En hvert er ég að fara með
þessari sumarsyrpu minni, jú,
krian sem goggaði í steikarap-
önnuna hjá frænku hefur vetur-
setu hjá Egyptum þar sem stein-
hellan fannst, þannig helst allt í
hendur hér á jörðu, það er undar-
legt en mér finnst sem fortíð
Egypta hljóti öll að vera í lit, það
gera faróamyndirnar með Yul
Brynner og Herbert Lom. Við
fengum nautið við frændi minn.
Við vorum að sjóða kartöflur
yfir opnum eldi, í málningardollu,
við höfðum stolið þeim stærstu
undan grösunum, við vorum að
" bryðja þær hráar súrir í augum
af reyk, þegar við sórum þess
dýran eið að láta fjölskylduna
skaffa okkur nautgrip eða deyja
ella.
Ég ætla ekki að segja frá þeim
raunum sem við máttum þola
áður en beljunni var skilað, en
það er dagsatt, ég vakna einn
morgun sumarið 1957 við baul
fyrir utan og það var óskup eðli-
legt, því fyrir utan stóð sú al-
stærsta mjólkurkýr sem sögur
fara af.
Þeir höfðu rétt fyrir sér í Egypt-
alandi fyrir þúsundum ára þegar
þeir hjuggu í grjótið; vei, vei, for-
eldrar dekra börnin sín, heimur
versnandi fer. Skyldu þeir hafa
trúað þessu með beljuna okkar,
ég er viss um að þeir hefðu ekki
tekið í mál að höggva það í grjót
að tveim tíu ára strákum hefði
tekist að suða sér út nautgrip,
jafnvel þó svo Yul Brynner hefði
*. rúllað að grjótnáminu í gullslegna
tvíhjóla vagninum sínum, stút-
fullur af eplaskífum og hvesst á
þá augun.
eftir Ólaf
Gunnarsson
GÍRÓ-NÝLEÐ
VIÐ SKIL Á STAÐGREIÐSLUFÉ

Kenmia'a

frumtW
siass*®*
I Qjatödao4 e
roánaöar
sl6at

StötnunA®_Jii
010126>
~sé5'n'^eL
—-----------1
0910^311900>
9920490
0aose'nin®

ssss
\a0na<J,e'
j-fO 900
m\ 3ÓHA5.S. GUOi-AO
0,0 \ ift skúuagötuJOO
' CJ sfe \ t ocyvOAV'*
\\\\ R
Staðgreiðsla
með gíróseðli
Um mánaðamótin apríl/
maí 1990 var tekin í notkun
sérstök gíróþjónusta fyrir skil
á staðgreiðslufé. Þetta nýja
fyrirkomulag er til hagsbóta
fyrir launagreiðendur þar sem
greiðslustöðum fjölgar til
muna.
Tvœrtegundir
gíróseðla
Um tvenns konargíróseðla
er að ræða vegna skila á stað-
greiðslufé:
• Gíróseðill S1: „Skila-
grein vegna launa-
greiðslna.“ Þennan gíró-
seðil nota launagreiðendur
þegar skilað er stað-
greiðslufé sem haldið hefur
verið eftir af launagreiðsl-
um til starfsmanna.
• Gíróseðill S2: „Skila-
grein vegna reiknaðs
endurgjalds.“ Þessi gíró-
seðill er eingöngu notaður
þegar skilað er stað-
greiðslufé vegna reiknaðra
launa launagreiðandans
sjálfs.
Fyrirfram áritaðir
gíróseðlar
Launagreiðendum berast
fyrirfram áritaðir gíróseðlar
með upplýsingum um greið-
anda og greiðslutímabil. Ef
áritaðir gíróseðlar berast ekki
má nálgast skilagreinar hjá
innheimtumönnum stað-
greiðslu og greiða þar.
Hvar má greiða?
Með gírókerfi staðgreiðslu
er launagreiðendum gert kleift
að standa skil á greiðslu í öll-
um bönkum, sparisjóðum og
pósthúsum. Þessar greiðslu-
stofnanir taka þó aðeins við
gíróseðlum sem eru fyrirfram
áritaðir af skattyfirvöldum en
að öðrum kosti verður að inna
greiðslu af hendi hjá inn-
heimtumönnum staðgreiðslu.
Gírókerfi staðgreiðslu
nýtist ekki þegar misræmi
er á milli greiðslu og þeirrar
upphæðar sem tilgreind er
á gíróseðlinum og það
sama gildir ef gera þarf upp
eldri skuld. í slíkum tilvik-
um ber að snúa sér til inn-
heimtumanna staðgreiðslu.
Skilá
sundurliðunum
Auk innheimtumanna stað-
greiðslu taka bankar, spari-
sjóðir og pósthús á móti fylgi-
gögnum með gíróskilagrein-
um, þ.e. sundurliðun á stað-
greiðslu launamanna. Launa-
greiðendur eru jafnframt
hvattir til að kynna sér kosti
þess að skila þessum upplýs-
ingum í tölvulæsu formi, já.e. á
gagnamiðli.
Gjaiddagi
-eindagi
Gjalddagi staðgreiðslufjár
er 1. hvers mánaðar og ein-
dagi 15. hvers mánaðar.
Munlð að gera skil tímanlega!
RSK
RÍKISSKATTSTJÓRI
HVÍTA HÚSI0 / SIA