Morgunblaðið - 03.08.1990, Blaðsíða 40

Kringlan 5
Sími
692500
LANDSBOK
Landsbanki
íslands
Banki allra landsmanna
FOSTUDAGUR 3. AGUST 1990
VERÐ I LAUSASOLU 90 KR.
SÍF kaupir saltfisk-
verksmiðju í Frakklandi
Sölusamband íslenzkra fisk-
framleiðenda hefur fest kaup á
saltfiskverksmiðjunni Nord
Símasam-
bandslaust við
Mývatnssveit
SÍMKERFIÐ í Mývatnssveit varð
fyrir tjóni þegar eldingu laust
niður í símastreng á milli Breiðu-
mýrar og Reykjahlíðar, og hefur
verið símasambandslaust við
sveitina síðan um miðjan dag á
miðvikudag. Mývetningar geta
'nú aðeins náð sambandi við um-
heiminn um einn handvirkan
síma sem er í símstöðinni í
Reykjahlíð. Stefnt er að því að
samband komist aftur á í dag.
Símasamband er með eðlilegum
hætti innan sveitarinnar. Að sögn
Ársæls Magnússonar umdæmis-
stjóra Pósts og síma á Akureyri eru
eldingatruflanir afar sjaldgæfar á
þessum slóðum. „Við höfum leitað
sleitulaust að biluninni síðan óhapp-
ið varð, og teljum nú víst að 8
magnarar hafi gefið sig,“ sagði
Ársæll. „Við erum nú að meta hvort
það tekur því að setja upp bráð-
birgðakerfi á meðan á viðgerð
stendur.“ Ársæll sagðist ekki geta
sagt hvenær úr bætist, en sagði að
stefnt væri að því að koma síma-
kerfinu í lag í dag.
Morue í Frakklandi. Kaupsamn-
ingur var undirritaður í lok júlí,
en SIF hefur starfsemi í verk-
smiðjunni í september næstkom-
andi. Kaupverð er rúmar 200
milljónir og eru kaupin að miklu
leyti íjármögnuð með erléndu
láni.
Verksmiðjan var áður í eigu
sænska stórfyrirtækisins ABBA,
sem meðal annars er þekkt fyrir
saltsíldarkaup héðan. SIF hefur átt
nokkur viðskipti við þessa verk-
smiðju undanfarin misseri, en hún
afkastar um 6.000 tonna þurrkun
á blautverkuðum saltfiski á ári og
ræður yfir 3.000 tonna kæli-
geymslu.
Með kaupum á þessari verk-
smiðju festir SÍF sig í sessi á
franska saltfiskmarkaðnum, en sala
saltfisks héðan á þann markað hef-
ur verið lítil, en vaxandi undanfarin
misseri. Þurrkun á saltfiski hefur
nær alveg legið niðri hér á landi
um alltlangt skeið^ en með kaupum
þessum tryggir SIF sér leið inn á
umræddan markað. Kæligeymslan
gefur svo kost á allnokkru birgða-
haldi og því verður hægt að anna
eftirspurn á fiski með skemmri bið
en áður.
Brúin yfir Markarfljót lokuð stærri bílum
BRÚNNI yfir Markarfljót var lokað fyrir umferð stærri bíia í gær eftir að grafið hafði frá brúarstólpa og
hann sigið um 20 sentímetra. Samkvæmt upplýsingum Vegagerðar ríkisins átti viðgerð að hefjast um
klukkan 5 í morgun, en ekki er ljóst hvenær þrúin verður opnuð fyrir umferð stærri bíla á ný.
Myndina hér að ofan tók Sigurður Jónsson, fréttaritari Morgunblaðsins, af Markarfljótsbrú í gærkvöldi.
Setti Alþýðu-
bandalaginu
úrslitakosti
STEINGRÍMUR Hermanns-
son, forsætisráðherra, setti
ráðherrum Alþýðubanda-
lagsins úrsiitakosti eflir
ríkisstjórnarfundinn í fyrra-
dag þegar hann ræddi við
þá einslega.
Samkvæmt heimildum
Morgunblaðsins sagði forsætis-
ráðherra efnislega að hann
myndi ekki veita ríkisstjórn for-
sæti sem missti tök á efnahags-
þróuninni. Ef ekki tækist sam-
komulag um setningu bráða-
birgðalaga, sem festu efna-
hagsþróun samkvæmt kjara-
samningum almenna vinnu-
markaðarins í sessi, myndi
hann beita valdi sínu sem for-
sætisráðherra til setningar
bráðabirgðalaga, þó svo ríkis-
stjórnin stæði þar ekki öil að
baki.
Ríkisstjórnin náði samkomulagi um efni bráðabirgðalaga:
Launahækkun 6HMR afhumin
og' aðrir samningar bundnir
Viðbrögð kennara verða hörð, segir formaður Hins íslenska kennarafélags
Ríkisstjórnin náði í gær samkomulagi um efni bráðabirgðalaga, sem
afnema 4,5% launahækkun BHMR-félaga frá 1. september, en veita
þeim jafnframt sömu hækkanir og felast í almennu kjarasamningun-
um. Þá er heimilað að semja um launanefnd sem endurskoði samning-
inn útfrá breyttum verðlagsforsendum. Allir gildandi kjarasamningar
verða bundnir með lögunum, án þess að innihaldi þeirra sé breytt.
Lögin verða ekki staðfest fyrr en í dag.
I bráðabirgðalögunum felst, sam-
kvæmt heimildum Morgunblaðsins,
að 4,5% launahækkun til BHMR-
félaga, sem Félagsdómur dæmdi
þeim frá 1. júlí, verður afnumin frá
1. september, en í stað þess fær
BHMR sömu hækkanir og kveðið
er á um í almennu kjarasamningun-
um, 2% þann 1. desember, 2,5% 1.
mars og 2% 1. júní. Afnumin eru
5. og 15. grein kjarasamnings
BHMR, sem kveða á um launahækk-
anir á grundvelli kjarasamanburðar
í áföngum, og að BHMR geti krafist
launahækkana sem verða á almenn-
um markaði.
Þá er í lögunum kveðið á um, að
heimilt sé að semja um launanefnd
BHMR og ríkisins. Takist samkomu-
lag ekki um slíka nefnd, sér launa-
nefnd BSRB um endurskoðun. Ekki
er ljóst af lögunum hvort launanefnd
BHMR hefði umboð til að segja
samningnum upp í nóvember ef til
kæmi, þegar heildarendurskoðun á
að fara fram samkvæmt ákvæðum
almennu kjarasamninganna.
Að auki eru allir gildandi kjara-
samningar bundnirtil 16. september
1991, án þess að efni þeirra sé á
nokkurn hátt breytt. Hins vegar
geta þau félög, sem eru með lausa
samninga gengið frá kjarasamning-
um.
Meirihluti þingflokks Alþýðu-
bandalagsins veitti ráðherrum sínum
í gærmorgun, umboð til að standa
að þessum bráðabirgðalögum, en
tveir þingmenn, Geir Gunnarsson og
Hjörleifur Guttormsson voru á móti
því. Gengið var frá efni bráðabirgða-
laganna á ríkisstjórnarfundi, sem
stóð frá klukkan 15 til að ganga 20,
en gildistöku þeirra var frestað þar
til efni þeirra hefði verið kynnt aðil-
um vinnumarkaðar og stjórnarand-
stöðu. Steingrímur Hermannsson
forsætisráðherra sagði eftir fundinn,
að efni þeirra væri í samræmi við
Skattar áætlaðir á fleiri en í fyrra
MIKIL brögð eru að því að skatt-
ar hafi verið áætlaðir á fólk og
fyrirtæki í álagningarskrám
vegna þess að skattframtal hafi
ekki borist í tæka tíð. Á síðast-
liðnu ári var áætlað á óvenju
marga gjaldendur í Reykjavík
en Gestur Steinþórsson skatt-
sljóri telur að ástandið sé enn
verra nú. Eftir álagninguna um
mánaðamótin hafa margir haft
samband við skattstofuna vegna
breytinga sem gerðar voru á út-
reikningi vaxtafrádráttar á
síðasta ári. Reglurnar voru aftur-
virkar og varð það til þess að
sumt fólk sem reiknað hafði með
húsnæðisbótum eða vaxtabótijm
fékk engar bætur eða minni en
en það átti von á.
Fyrir lok kærufrests á síðasta
ári bárust skattstjóranum í
Reykjavík framtöl frá yfir 1.600
skattgreiðendum sem fengið höfðu
áætlun í álagningarskrá. Áætlað
var á mun fleiri sem ekki kærðu,
meðal annars fólk sem vitað er að
hefur engar tekjur, til dæmis sjúkl-
ingar. Gestur sagðist ekki hafa
upplýsingar um hvað væri áætlað
á marga núna en það væru greini-
lega enn fleiri en í fyrra.
„Það er einkennilegt að menn
skuli ekki huga betur að skyldum
sínum en þetta, sérstaklega þegar
haft er í huga hvaða afleiðingar það
hefur að skila ekki skattframtali,“
sagði Gestur. Ef skattaðili telur
ekki fram innan tilskilins frests
skal skattstjóri áætla tekjur hans
og gjöld „svo ríflega að eigi sé
hætt við að fjárhæðir séu áætlaðar
lægri en þær eru í raun og veru
og ákvarða skatta hans í samræmi
við þá áætlun.“ Það leiðir síðan til
þess að launagreiðendur fá kröfu
um að draga þessa áætluðu skatta
af launum viðkomandi og þó hann
skili framtali innan kærufrests get-
ur tekið nokkra mánuði að fá leið-
réttingu. Að auki er lagt 15-25%
álag á gjaldstofna, ef gjaldandi
gefur ekki fullnægjandi skýringar
á því að hafa ekki skilað framtali
á réttum tíma.
Þau framtöl sem skattstjóri fékk
eftir að vinna við álagninguna hófst,
það er að segja í byrjun júní, og
fram að álagningu eru tekin sem
kæra. Þá gefst fólki kostur á að
skila framtali sem kæru á áætlaða
skatta til loka kærufrests sem er
29. ágúst.
Sjá Af innlendum vettvangi
bls. 17: „Fólk tapar hundruð-
um milljóna...“
fyrri samþykkt ríkisstjórnarinnar
um að þjóðarsáttin yrði varin með
öllum tiltækum ráðum.
Ólafur Ragnar Grímsson fjár-
málaráðherra sagði að bráðabirgða-
lögin væru í þeirri mynd, sem Al-
þýðubandalagið vildi hafa þau, og
þar væru sameinuð þau markmið,
að verja efnahagslegan árangur
þjóðarsáttarinnar, og um leið væru
virt lýðréttindi þeirra hópa sem enn
ættu ósamið. Hann svaraði ekki
beint þeirri spurningu, hvort sett
yrðu lög á þá hópa, reyndu þeir að
fá meira en fælist í þjóðarsáttinni.
Jón Baldvin Hannibalsson ut-
anríkisráðherra sagði, að með bráða-
birgðalögunum væri ríkisstjórnin að
viðurkenna mistök sín við gerð
kjarasamnings BHMR, en væri um
leið að bæta fyrir þau. Hann sagði
að bráðabirgðalögin forðuðu óða-
verðbólgu og kaupmáttarhruni.
Þorsteinn Pálsson formaður Sjálf-
stæðisflokksins segir, að ríkisstjórn-
in hafi sjálf lýst því yfir, að þetta
mál hafi verið stórkostleg pólitísk
mistök. Því hljóti afleiðingin að vera
sú, að ríkisstjórnin segi af sér og
boði til nýrra kosninga.
Ekki náðist tal af formanni BHMR
í gærkvöldi, en Eggert Lárusson
formaður Hins íslenska kennarafé-
lags, sagði ljóst, að ef taka eigi
kjarasamning kennara af þeim, verði
viðbrögð þeirra mjög hörð.
Einar Oddur Kristjánsson formað-
ur VSÍ sagði að vinnuveitendur
hefðu krafist þessara bráðabirgða-
laga og hörmulegt væri hvað þau
hefðu dregist. Ásmundur Stefánsson
forseti ASÍ, sagðist vilja bíða með
að tjá sig, þar til efni laganna lægi
endanlega fyrir.
Sjá miðopnu.