Morgunblaðið - 01.09.1990, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 1. SEPTEMBER 1990
17
Misskilningur í blaðagreinum
leiðréttur
Á síðustu vikum hafa birst á
síðum Morgunblaðsins greinar um
gjaldeyrismál þar sem nokkurs
misskilnings virðist gæta sem ég
tel nauðsynlegt að leiðrétta.
Eyjólfur Konráð Jónsson, al-
þingismaður Sjálfstæðisflokksins
bendir réttilega á í grein sem birt-
ist 8. ágúst að okkur íslendingum
sé í sjálfsvald sett að greiða fyrir
fjármagnsflutningum til iðnvæð-
ingar og þjónustustarfa. Síðan seg-
ir hann orðrétt: „Þessa stefnu boð-
ar Sjálfstæðisflokkurinn og mun
framkvæma þegar hann fær til
þess völdin.“ Hér virðist Eyjólfur
Konráð ekki hafa áttað sig á því
að sú nýskipan gjaldeyrismála sem
ákveðin var þegar ég undirritaði
hina nýju reglugerð um skipan
gjaldeyris- og viðskiptamála hinn
27. júlí sl., eða nokkru áður en
grein Eyjólfs Konráðs birtist,
greiðir einmitt fyrir Ijármagns-
flutningum til iðnvæðingar og
þjónustustarfa. Þetta hefur því
þegar verið gert og þurfti ekki
Sjálfstæðisflokkinn til. Þá er rétt
að geta þess að í undirbúningi er
almenn löggjöf um fjárfestingar
erlendra aðila í atvinnurekstri á
íslandi sem einfaldar og rýmkar
um skilyrði fyrir slíkri Ijárfestingu.
í grein sem birtist í blaðinu 17.
ágúst sl. leggur Stefán Friðbjarn-
arson, þingfréttaritari Morgun-
blaðsins, út af þingsályktunartil-
lögu sem þingmenn Sjálfstæðis-
flokksins lögðu fram á Alþingi á
síðasta þingi en hlaut ekki endan-
lega afgreiðslu. í þessari þings-
ályktunartillögu Sjálfstæðismanna
var því m.a. beint til ríkisstjórnar-
innar að gefa gjaldeyrisviðskipti
frjáls. Stefán viðurkennir að vísu
tilvist nýju reglugerðarinnar en
telur hana einungis marka fá skref
og smá í átt til fijálsra gjaldeyris-
viðskipta. Ég er á öndverðri skoðun
en sé ekki ástæðu til að eiga orða-
stað við Stefán um huglægt mat
á því efni en læt lesendum eftir
að dæma um það í ljósi þeirrar
lýsingar á nýskipan gjaldeyrismála
sem gefin er hér að framan.
En það er fleira í þessari þings-
ályktunartillögu sem verður
Stefáni að umræðuefni. í henni
sagði m.a.: „Jafnframt er ríkis-
stjórninni falið að falla frá sérstök-
um fyrii-vara, sem gerður var af
íslands hálfu við efnahagsáætlun
Norðurlandá 1989-1992, sem
hamlar á móti því að eðlileg tengsl
skapist við viðskipta- og fjármál-
alíf í nálægum löndum.“ í umfjöll-
un Stefáns, sem og allri umfjöllun
Sjálfstæðismanna um þenna um-
rædda fyrirvara, þykir mér gæta
of mikillar einföldunar og jafnvel
misskilnings.
í umræðum á Alþingi um ofan-
greinda. þingsályktunartillögu
benti ég á að mikilsvert væri fyrir
okkur Islendinga að standa þannig
að breytingum á gjaldeyrisreglun-
um að þær yllu hér ekki koll-
steypu. Fjármagnsmarkaðir á
Norðurlöndunum eru mun þróaðri
en hér á landi og á þeim tíma þeg-
ar efnahagsáætlun Norðurland-
anna var samþykkt bjuggu þessar
frændþjóðir okkar þegar við rýmri
gjaldeyrisreglur en giltu hér á
landi. Þá má benda á að hér á landi
höfðu á þessum tíma ekki verið
gerðar vandlegar athuganir á
áhrifum þess að rýmka gjaldeyris-
reglurnar í samræmi við ákvæði
efnahagsáætlunarinnar né hverra
breytinga væri þörf á lögum, reglu-
gerðum og auglýsingum á sviði
gjaldeyrismála til að framkvæma
þau áform sem tilgreind eru í efna-
hagsáætluninni. Því var það skilj-
anlegt að núverandi fjármálaráð-
herra setti fyrirvara við þessar til-
lögur þegar hann þurfti að taka
afstöðu til málsins skömmu eftir
að núverandi ríkisstjórn tók við
völdum.
En aðstæður hafa smám saman
verið að breytast á síðustu misser-
um með sameiningu innlendra fjár-
málastofnana, styrkingu innlends
fjármagnsmarkaðar og bættu jafn-
vægi í þjóðarbúinu. Fyrirvarinn
Barn vatns og vinda
í Norræna húsinu
SYNING á grafíkverkum eftir eistneska listamanninn Kaljo Pollu
verður opnuð í anddyri Norræna hússins sunnudaginn 2. septem-
ber kl. 16.00.
tryggði að það var eingöngu undir
okkur sjálfum komið hvenær og
hversu stór skref við vildum stíga
á leið okkar í átt að fullkomlega
fijálsum gjaldeyrisviðskiptum í
stað þess að við værum bundin af
tímaáætlun sem hentaði betur
þeim sem lengra voru komnir í
þessum efnum. Og breytingarnar
sem nú taka gildi eru í meginatrið-
um í samræmi við áformin í hinni
norrænu efnahagsáætlun.
Kristín Einarsdóttir, þingmaður
Kvennalistans, hefur í tvígang á
síðum blaðsins (23. ágúst og 28.
ágúst) dregið í efa heimild mína
skv. lögum til að gefa út reglugerð
sem felur í sér gerbyltingu á skip:
an gjaldeyris- og viðskiptamála. í
grein sem birtist í Morgunblaðinu
25. ágúst sl. benti ég á að lögin
um skipan gjaldeyris- og viðskipta-
mála kveða skýrt á um að það sé
ráðuneytisins að setja reglur um
fjármagnsgreiðslur svo og þjón-
ustugreiðslur til annarra landa. Ég
hef því ekki farið út fyrir Valdsvið
mitt. Er og ljóst af lögunum og
gögnum um aðdraganda þeirra,
svo og samanburði við eldri lög
sett í upphafi viðreisnartímans, að
ætlunin með þeim var að auka
fijálsræði í innflutnings-, útflutn-
ings- og gjaldeyrismálum og veita
stjórnvöldum víðtækar heimildir til
að stíga nauðsynleg skref í þá átt.
Ég er ekki eini viðskiptaráðher-
rann sem hefur nýtt sér rétt sinn
og talið sér skylt að framkvæma
lögin eins og efni þeirra og andi
stendur til. Má í þessu sambandi
t.d. nefna ákvörðun fyrir nokkrum
árum um rýmkaða heimild til að
yfirfæra söluandvirði fasteigna við
búferlaflutninga til útlanda.
Ég sé ekki betur en að í þessum
greinum Kristínar komi fram það
lífsviðhorf að allt sem hún telur
að ekki sé sérstaklega leyft í lögum
sé bannað en ég er aftur á móti á
þeirri skoðun að stjórnsýsla eigi
fremur að byggjast á þeirri megin-
reglu að það sé leyft sem ekki er
bannað.
Nýskipan gjaldeyrismála er
jafnréttis- og framfaramál
Hingað til hafa það einkum ver-
ið hin stærri fyrirtæki landsins og
þau sem hafa notið sérstakrar vel-
vildar stjórnvalda sem hafa getað
nýtt sér þá möguleika sem alþjóð-
legur fjármagnsmarkaður hefur að
bjóða. Með þeirri nýskipan gjald-
eyrismála sem nú er að komast á
verður umheimurinn opnaður al-
menningi og fyrirtækjum í landinu
og ýmsir lífseigir draugar frá
haftaárunum loksins kveðnir niður.
Ég er sannfærður um að þessar
breytingar muni eiga stóran þátt
í því að gera tíunda áratuginn að
framfaraskeiði á sama hátt og
breytingarnar á innflutnings- og
gjaldeyrismálum í upphafi sjöunda
áratugarins eiga mikilvægan þátt
í núverandi lífskjörum þjóðarinnar.
Höfundur er iðnaðar- og
viðskiptaráðherra.
Hér er um að ræða 25 myndir
úr tveimur myndaröðum: „Kodal-
ased“ (Tjaldfólkið) og „Kalivági“
(Kalifólkið), en Kalivági þýðir mik-
ill kraftur eða orka. Sýningin ber
yfirskriftina Barn vatns og vinda.
Sýningin er farandsýning. Það er
„Stiftelsen Stockholms láns muse-
um“, sem hefur sett saman sýn-
inguna i samvinnu við Baltnesku
stofnunina og listasafnið í Söder-
tálje.
Kaljo Pollu fæddist 1934 og
stundaði nám í glerlist við Lista-
stofnunina í Tallin. Hann hélt þó
ekki áfram á þeirri braut heldur
snéri sér að grafík. Hann hefur
unnið sér sess í Eistlandi sem
grafíklistamaður með sterka þjóð-
ernisvitund. Hann hefur kynnt sér
sérstaklega eistneska alþýðulist,
menningu og sagnaarf og leitað
fanga í finnsk-úgrískri þjóðfræði
og þjóðháttum í Síberíu og
Norður-Rússlandi. Þangað sækir
hann myndefnið. Átrúnaður fólks-
ins, hugmyndir þess um heiminn
og sköpun hans, lifnaðarhættir og
sérstök birta heimskautasvæðisins
eru grunntónninn í myndaröð
Kaljo Pollus.
Með sýningunni fylgir sýningar-
skrá á sænsku og hefur eistneska
ljóðskáldið Jaan Kaplinski (fæddur
1941) skrifað textann í formi
prósaljóðs. Gert hefur verið mynd-
band, sem fylgir sýningunni. Þar
er fléttað saman myndum Pollus,
prósaljóði Kaplinskis og tónlist.
Eistneska tónskáldið Eduard Tub-
in hefur samið sónötu fyrir píanó
með myndir Pollus í huga. Heitir
verkið Norðurljósasónatan og er
leikið af eistneska píanóleikaran-
um Vardo Rumessen. Myndbandið
verður sýnt við opnun sýningar-
innar á sunnudag kl. 16.00.
Vardo Rumessen kemur í boði
Norræna hússins og heldur píanó-
tónleika sunnudaginn 23. septem-
ber og leikur píanóverk eftir eist-
nesk tónskáld. Ennfremur heldur
hann fyrirlestur um stjómmál í
Eistlandi föstudaginn 21. septem-
ber kl. 17.00.
Sýningin stendur fram til 23.
september.
(Fréttatilkynning)
CHEROKEE
SARATOGA
VOYAGER
WRANGLER
CATALYZERS KEER
NATURE CLEAN.
&CHRYSLER
JÖFUR
ÞEGAR PÚ KAUPIR BÍL
Nýbýlavegi 2, sími 42600
STORSYNING
Á
CHRYSLER OG JEEP
BILUM
1DAG LAUGARDAG OG ALLA NÆSTU VIKU