Morgunblaðið - 01.09.1990, Blaðsíða 22
22
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 1. SEPTEMBER 1990
4
Spánn:
Dauðum höfrung-
um skolar á land
Madrid. Reuter.
YFIR 120 dauðum og deyjandi
höfnmgum hefur skolað á land
á Spáni undanfarinn mánuð og
gæti það bent til þess að meiri-
háttar umhverfisslys hafi orðið.
Vísindamenn telja að mörg þús-
und dýr hafi drepist úr veiru-
sýkingu og að mengun hafi
veikt ónæmiskerfi þeirra. Lög-
Mohawka-deilan í
Quebec enn óleyst:
Sljómvöld
biðja her-
menn að
rífa virki
Montreal. Reuter.
ROBERT Bourassa, forsætis-
ráðherra sambandsríkisins
Quebecs í Kanada, ítrekaði á
fimmtudag beiðni sína um að
herinn yrði látinn rífa virki
Mohawk-indíána í bænum Oka,
skammt frá Montreal. Daginn
áður virtist lausn vera í sjón-
máli í deilunni er þjóðbræður
indíánanna frá Kahnawake-
verndarsvæðinu létu af stuðn-
ingsaðgerðum sínum en þeir
höfðu um hríð teppt umferð
milli borgarhluta í milljóna-
borginni Montreal.
Óljóst er hvenær hermennimir
láta til skarar skríða við Oka en
margir óttast að til blóðbaðs geti
komið. Færi svo yrði það mikill
álitshnekkir fyrir ríkisstjórn Brians
Mulroneys í Öttawa en hún hefur
einnig átt í vök að veijast vegna
sjálfstæðiskrafna í Quebec.
Bourassa sagði að fulltrúar Iro-
kesa-sambandsins, sem ættbálkur
Mohawka á aðild að, hafí dregið
sig út úr viðræðum sem höfðu að
markmiði að fínna friðsamlega
lausn á deilu Mohawka við bæjar-
yfirvöld í Oka. Bæjarstjómin þar
vildi láta leggja golfvöll á landi sem
indíánar álíta heilaga jörð forfeðra
sinna. Deilan hefur staðið í nær
tvo mánuði og indíánar hafa notað
tækifærið til að vekja athygli á
ýmsum öðrum réttindakröfum sem
þeir segja að aldrei hafí verið sinnt
undanfamar aldir. Um 400 her-
menn hafa umkringt virki indíána
við Oka og þúsundir eru skammt
undan í viðbragðsstöðu.
Pólveijar
vilja ræða
aðild að EB
Varsjá. Reuter.
PÓLVERJAR vonast til þess að
þeir geti á næsta ári hafið við-
ræður við Evrópubandalagið
(EB) um aðild að bandalaginu,
að sögn Marcins Swiecickis ut-
anríkisviðskiptaráðherra.
regla á þyrlum og fiskimenn
hafa séð mikinn íjölda höfr-
unga fijótandi á yfírborði sjáv-
ar en rannsóknir sýna að aðeins
einn til þrír af hveijum hundrað
höfrungum sem drepast rekur
á land.
Yfírdýralæknir dýragarðs í
Barcelona, sem hefur krafið land-
rekin dýr, vísaði á bug skrifum
dagblaða að um „sjávaralnæmi“
væri að ræða, en sagði að sér virt-
ist sem dýrin hefðu drepist úr
veirasýkingu og að ónæmiskerfi
þeirra hefði veikst af einhveijum
orsökum.
Sú staðreynd að aðeins ein teg-
und dýra drepst útilokar að sjórinn
sé allur eitraður en vísindamenn
og umhverfísverndarsinnar skella
samt skuldinni á iðnaðarmengun
frá verksmiðjum við ströndina.
Við fyrri rannsóknir á höfrang-
um fannst mikið magn eiturefnis-
ins PCB en það' er talið veikja
ónæmiskerfíð og gera þannig
líffærin viðkvæmari fyrir veira-
sýkingum. Að sögn umhverfís-
vemdarsinna er PCB dælt ólög-
lega í Miðjarðarhafíð og þvert á
reglur og samþykktir Evrópu-
bandalagsins.
Meira magn PCB hefur fundist
í höfrangunum en fannst í selum
sem drápust í þúsundatali í Norð-
ursjó fyrir tveimur árum úr svip-
aðri veirasýkingu og þeirri sem
virðist hafa dregið höfrangana til
dauða.
Höfrangadauðinn er þriðji far-
aldurinn sem heijar á lítil sjávar-
spendýr á tveimur áram. Fyrir
utan seladauðann í Norðursjó árið
1988 drapst fjöldi höfrunga fyrr
á þessu ári í Mexíkóflóa og við
austurströnd Bandaríkjanna.
7. Qktób«f 1989
Mótmaeli gegn stjórnvöidum varpa
skugga á 40 ára afmæll A-Þýskalands
«. nóv»mb»r1989
Berllnarmúrlnn fellur
18. oktábar 1«89
Honecker, lelötogl austur-þýskra
kommúnlsta, hraklnn fré völdum
13,bóvornber 1989
Hans Modrow veröur forsætlsráöherra
Austur-Þýskalands
3.:d«iémb*r 1989
Elnræöi kommúnista afnumiö
14, lýian 1990
"4+2"-viöræöur um örygglsmál
1$, m»r» 1990
Krlstlleglr demókratar vlnna fyrstu
frjálsu kosnlngarnar I A-Þýskalandl
1. jull 1990
V-þysíd mark' lelair g’íiiii I Á:býskaláridí
18.JÚU 1990
Sovótmenn samþykkja aö sam-
elnaö Þýskaland veröl I NATO
31. ágúat 1990
Úndirritun póiltlsks samelnlngarsáttmála
i otrtöbarlBflO
Sameinlng þýsku rlkjarina
Reuter
Innanríkisráðherra Vestur-Þýskalands, Wolfgang Schaiible (t.v.) og
Giinter Krause, ráðuneytisstjóri í forsætisráðuneyti Austur-Þýska-
lands, undirrita sáttmála um sameiningu Þýskalands í Berlín i gær.
Sameining þýsku
ríkjanna staðfest
Austur-Berlín. Reuter.
SÁTTMÁLI um sameiningu þýsku ríkjanna var undirritaður í Berlín
í gærdag. Þar með var rutt úr vegi síðustu hindruninni fyrir sam-
runa ríkjanna, sem verða mun að veruleika þann 3. október nk.
Sáttmálann undirrituðu Wolfgang
Schaiible, innanríkisráðherra V-
Þýskalands og Gunter Krause ráðu-
neytisstjóri í forsætisráðuneytinu,
fyrir hönd austanmanna. Sáttmál-
inn, sem er rúmar 1.000 blaðsíður,
tekur m.a. til sköttunar, eignarrétt-
ar og fjárfestinga útlendinga í aust-
urhluta hins nýja Þýskalands. Á
fímmtudagskvöld náðist loks sam-
komulag um hvemig fóstureyðinga-
löggjöfínni skyldi háttað og verða
reglur þar um áfram rýmri í austur-
hlutanum en gert er ráð fyrir því
að löggjöfin verði samræmd eftir
tvö ár. Þá urðu þeir Schauble og
Krause einnig ásáttir um að skjöl
öryggislögreglu austur-þýskra
kommúnista, Stasi, skyldu áfram
geymd í Austur-Berlín.
Pólska fréttastofan PAP hafði
þetta eftir ráðherranum í gær.
Pólveijar hafa sendiherra í aðal-
stöðvum EB í Brassel auk þess
sem enn er í gildi samningur um
samstarf er gerður var meðan
kommmúnistar vora einráðir í
Póllandi.
írösk sljórnvöld segja enga gísla lengur á hernaðarlega mikilvægum stöðum:
Nokkrir tugir vestrænna kvenna
og barna þegar á brott frá Irak
Bagdad, Ruweished, Stokkhólmi, London. Reuter.
ÍRÖSK stjórnvöld harðneituðu því í gær að sett hefðu verið skilyrði
fyrir því að konur og börn frá Vesturlöndum fengju að halda heimleið-
is. Nítján ítalir, konur og böm, komu til Jórdaníu í gær og fóru fiest-
ir akandi. Ein kvennanna kom með flugvél og sagði hún að embættis-
menn væru lengi að blaða í stöflum af vegabréfum fólks sem vildi
komast á brott. Upplýsingafúlltrúi í Bagdad sagði fréttamanni Reut-
ers-fréttastofunnar að reynt væri að tryggja Irökum, sem bannað
hefði verið að yfírgefa Bretland og Frakkland, brottfararleyfi en það
væri ekki skilyrði fyrir því að loforð Saddams Husseins forseta um
að sleppa konum og börnum yrði efnt. Fulltrúinn sagði einnig að
rúmlega 200 konur og böm, sem flutt hefðu verið til hemaðarlega
mikilvægra staða til að reyna að hindra mögulegar loftárásir Vestur-
veldanna, hefðu nú verið flutt þaðan.
Sænsk yfirvöld sögðust í gær ljóst hve margir karlar hafa verið
vænta þess að sænskar konur og fluttir til hemaðarlega mikilvægra
böm fengju að fara í dag, laugar-
dag, og þota SAS-flugfélagsins átti
að fara frá Stokkhólmi áleiðis til
Istanbúl í Tyrklandi í gærkvöldi.
„Allmargir Svíar fengu vegabréfs-
áritun í dag og við emm vongóð um
að allir sem fara vilja fái áritun á
laugardag og flugvélin fái lendingar-
leyfí,“ sagði Anita Matejovksy, tals-
maður sænska utanríkisráðuneytis-
staða s.s. samgöngumannvirkja og
vopnaverksmiðj a.
Hálf milljón flóttamanna frá írak
pg Kúvæt stefnir nú til landamæra
íraks og írans; 200.000 að auki em
á leið til tyrknesku landamæranna,
að sögn talsmanna Neyðarhjálpar-
stofnunar Sameinuðu þjóðanna
(UNDRO). Fólksstraumurinn veldur
yfirvöldum í nágrannalöndum íraka
miklum erfíðleikum og SÞ hyggjast
m.a. senda fjölda rútubíla til Irans
sem opnaði landamærin fyrir flótta-
fólki.um miðjan ágúst. íranir höfðu
þá tekið boði íraka um friðargerð í
Persaflóastríðinu sem lauk með
vopnahléi fyrir tveimur áram. Tug-
þúsundir iranskra stríðsfanga hafa
komið til landsins frá írak undan-
farnar tvær vikur.
Flóttafólkið á leið til Tyrklands
er flest Pakistanir, Bangladeshar og
Kínveijar en farandverkamenn frá
Egyptalandi, Indlandi og fleiri
þriðjaheimslöndum hafa einkum
reynt að komasttil Jórdaníu;þarlend
stjómvöld hafa þegar tekið við meira
en 200.000 flóttamönnum eftir innr-
ásina í Kúvæt. Um 90.000 era enn
í Jórdaníu, að sögn talsmanna SÞ,
því að hægt hefur gengið að koma
fólkinu, sem oftast er bláfátækt,
áleiðis til heimkynna sinna.
Ýmsar hjálparstofnanir og einstök
ríki, þ.ám. Bandaríkin og Kanada,
hafa sent hjálpargögn til notkunar
í bráðabirgðabúðum flóttafólksins.
Talsmenn SÞ segja heimalönd fólks-
ins oftast vera illa undir það búin
að taka við því; skortur sé á tjöldum,
mat, lyfjum og framtíðarhúsnæði
auk þess sem atvinnuleysi sé mikið
í sumum löndunum.
Mörg þúsund útlægir Kúvætar
hafa komið til olíuríkja við Persa-
flóa, einkum Sameinuðu furstadæm-
anna og Saudi-Arabíu. Útlæg ríkis-
stjórn Kúvæta ræður yfir gnægð
íjár sem fjárfest hafði verið erlendis
og mun aðstoða fólkið. Stjórnvöld í
olíuríkjunum hafa einnig tekið fólk-
inu vel.
Frelsissamtök Palestínumanna:
tns.
Naji al-Hadithi, aðalupplýsinga-
fulltrúi íraksstjórnar, sagðist ekki
vita hvort fólkið, sem haldið var
föngnu við hernaðarlegu skotmörk-
in, væri allt komið til Bagdad til að
fá brottfararleyfi hjá yfírvöldum.
Talið er að skrifræði hafi einkum
valdið því að tafír hafa orðið á því
að verulegur fjöldi kvenna og barna
fengi brottafararleyfi. Karlar - yfir
átján ára aldri fá ekki að fara og
vitað er að allmargar konur hyggj-
ast ekki yfirgefa landið heldur verða
áfram hjá mökum sínum. Ekki er
Saudi-Arabar hætta fjárstuðning'i
SAUDI-ARABAR hafa ákveðið
að hætta öllum fjárstuðningi við
Frelsissamtök Palestínumanna
(PLO), að sögn danska blaðsins
Jyllandsposten. Framlög Saudi-
Araba og Kúvæta hafa undanfar-
inn áratug verið ríflega helming-
ur alls stuðnings við samtökin
sem tekið hafa afstöðu með
Saddam Hussein íraksforseta í
Persaflóadeilunni.
Áður höfðu stjórnvöld í Saudi-
Arabíu sagt að farandverkamenn
úr röðum Palestínumanna myndu
ekki fá dvalarleyfí sín framlengd
en hundruð þúsunda Palestínu-
manna hafa starfað í landinu.
Heimildarmenn hjá PLO segja að
samtökin hafí síðastliðin tíu ár
fengið samanlagt stuðning sem
nemur hálfum öðram milljarði
Bandaríkjadala (rúmlega 80 millj-
örðum ÍSK) frá vinveittum ríkjum.
Leiðtogi PLO, Yasser Arafat,
sætir nú vaxandi gagnrýni meðal
frammámanna Palestínumanna á
hernumdu svæðunum, sem ísraelar
ráða, en Arafat hefur m.a. neitað
að fordæma innlimun Kúvæts í ír-
ak. Margir Palestínumenn telja að
Arafat hefði átt að reyna sigla milli
skers og bára í Persaflóadeilunni.