Morgunblaðið - 01.09.1990, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 1. SEPTEMBER 1990
29
í ÞINGHLÉI
STEFÁN F RIÐBJARNARSON
Umferðarskattar —
vegaframkvæmdir
bensín ilítrans
flnnkaupsverð
dreifingar-
kostnaður

Af hverjum þúsund krónum, sem bíleigandi
greiðir fyrir benzin, fara 660 krónur í opinbera
skattheimtu, sem að stærstum hluta eru benzín-
gjald og virðisaukaskattur.
Vegaáætlun 1989—1992 var
samþykkt á Alþingi 20. maí
1989.
Tíu mánuðum síðar — í marz
1990 — leggur samgönguráð-
herra fram á Alþingi sljórnart-
illögu um 754 m.kr. lækkun
vegafjár árið 1990.
Tíunduð ástæða niðurskurð-
arins var minni aukning á
benzínsölu en ráð var fyrir
gert.
Engu að síður verða uinferð-
artengdar tekjur ríkissjóðs á
árinu 1990 langt umfram það
sem varið verður til vegafram-
kvæmda.
I
Ef gluggað er í tekjuáætlun
fjárlaga ársins 1990 má finna
eftirtalda tekjupósta, sem sóttir
eru beint í vasa bíleigenda í verði
ökutækja og eldsneytis:
Gjald af bifreiðum og bifhjólum
1.030 m.kr.
Innflutningsgjald af benzíni
3.290 m.kr.
Bifreiðagjald 1.290 m.kr.
Þungaskattur af díselbílum
1.285 m.kr.
Samtalan af þessum tekjupóst-
um er hvorki meiri né minni en
6.895 m.kr. Ótalin er drýgsta
mjólkurkýr ríkissjóðs, virðisauk-
inn. Ráðgerð benzínsala ársins er
um 167 milljónir lítra (verð pr. 1.:
kraftbenzín kr. 56,50 — blýlaust
kr. 52,00). Virðisaukinn er hátt í
fjórðungur benzínverðs. Ótaldar
eru fleiri umferðartengdar tekjur,
eins og skattheimta af verzlunar-
og iðnaðarþjónustu við bílaflota
landsmanna.
II
Bíleigendur
greiða um-
ferðarskatta
beinlínis til að
standa straum
af viðhaldi og
nýframkvæmd-
um vega. Þeir
hafa sætt Sig við
þunga -skatt-
byrði, að þessu
leyti, þar sem
vegakerfið er
þjóðarbúskapn-
um jafn mikil-
vægt og æða-
kerfið líkam-
anum.
En ekki verða
allar kindur um-
ferðarskattanna
heimtar af Ijalli
flárveitinga-
valdsins í haust-
réttir vegagerð-
arinnar, þótt
sauðfé sæki
jafnan stíft að
þjóðvegum. Fjárveitingar til vega-
mála 1990 áttu að vera 5.250
m.kr. (rekstur Vegagerðar ríkis-
ins meðtalinn) samkvæmt upphaf-
legri vegaáætlun, en lækkuðu í
4.496 m.kr., samkvæmt breyting-
artillögunni. Ljóst er því að dýrbít-
ur ríkishítarinnar hefur hremmt
skattkindur margar með eyrna-
marki vegamála.
Allir liðir upphaflegrar vegaá-
ætlunar vóru lækkaðir, mismikið,
en framlög til nýrra framkvæmda,
til brúargerðar, til sýsluvega og
til vega í kaupstöðum og kauptún-
um hlutfallslega mest.
Framkvæmdir við bundið slit-
lag, sem gagnast þorra fólks hvað
bezt, hafa hrapað á næstliðnum
árum. Samkvæmt þingræðu um
þetta efni, vóru þær þessar, mæld-
ar í lengdarkm.:
Árið 1987 308 km.
Áríð 1988 254 km.
Árið 1989 158 km.
Árið 1990 108 km.
Arið 1990 nær rétt rúmum
þriðjungi ársins 1987 að þessu
leyti. Slitlag á þjóðvegi er greini-
lega ekki sama gæluverkefnið hjá
samgönguráðherra og loftferðar-
samningur við Sovét.
III
Sparnaður er dyggð. Ríkisbú-
skapurinn á að gefa góð eftirdæmi
í þeim efnum, ekki sízt á sam-
dráttartímum í þjóðarbúskapnum.
Opinber ferðkostnaður, opinber
risna og margs konar annar opin-
ber útgjaldaauki, langt umfram
verðlagsþróun og greiðslugetu
(samanber halla ríkissjóðs), þarf
að sæta ströngu aðhaldi. Það er
hins vegar umdeilanlegt að svelta
heilbrigðiskerfið. Sem og að draga
úr nauðsyn'.cgu vegaviðhaldi og
mikilvægum vegaframkvæmdum,
sem umferðinni er gert að greiða
sjálfri og raunar langt umfram
það.
A sama tíma og stjórnarmeiri-
hlutinn hjó enn og aftur í knérunn
vegagerðarinnar aukast eyðslu-
umsvif ráðuneytanna. Item kaup
ríkisins á dagblöðum á kostnað
skattborgara. Um það efni sagði
Pálmi Jónsson (S-Nv) í þingræðu
um vegaáætlun:
„Tillaga er um að heimila að
ríkissjóður kaupi til viðbótar við
það sem áður hafði tíðkast 500
eintök af dagblöðum. Það er ekki
verið að sjá eftir peningum þegar
verið er að verja þeim til slíkra
hluta, þegar verið er að kaupa af
hálfu ríkisins dagblöð, sem helzt
engir vilja kaupa og fáir lesa ...
Þetta er gert þrátt fyrir þá háu
styrki, sem veittir höfðu verið til
útgáfu dagblaðanna af hálfu ríkis-
sjóðs á öðrum stað í fjárlögunum".
En það kann að vera verklag
út af fyrir sig að holufylla kosn-
ingaveg stjórnarflokkanna með
óseljanlegum flokksblöðum.
Brids
Amór Ragnarsson
Bridsfélag Kópavogs
Starfsemi Bridsfélags Kópavogs
hefst fimmtudaginn 6. september.
Spilað verður hjá Lovísu í Þinghóli,
Hamraborg 11, og hefst spila-
mennskan kl. 19.45.
Keppnisstjóri verður Hermann
Lárusson. Fyrstu tvo fímmtudag-
ana verður spilaður eins kvölds
tvímenningur. Bridsfélag Kópavogs
er 30 ára um þessar mundir og
hefur verið ákveðið að halda afmæl-
ismót helgina 3. og 4. nóvember.
Nánar um það síðar. Ný stjórn var
kosin á aðalfundi félagsins í maí
sl. og hefur hún skipt með sér verk-
um. Formaður er Þorsteinn Berg,
gjaldkeri Sigríður Möller, ritari
Ragnar Jonsson, stigaritari Helgi
Viborg og meðstjórnandi Hafliði
Magnússon. Varamenn eru Trausti
Finnbogason og Þröstur Ingimars-
son. Hin nýja stjórn óskar spilurum
velfarnaðar á komandi vetri, um
leið og hún hvetur alla unga og
gamla til að vera með.
Bridsfélag Suðurnesja
Sumarspilamennsku er lokið með
sigri Jóhannesar Ellertssonar, sem
hlaut alls 45 stig. Hann tryggði sér
sigur síðasta kvöldið með þriðja —
sæti í 16 para tvímenningi sem
spilaður var sl. miðvikudag. Arnór
Ragnarsson varð í öðru sæti með
44 stig, Grethe íversen þriðja með
34 stig og Karl Einarsson fjórði
með 32 stig.
Ein og áður sagði var spilað í
16 para riðli sl. miðvikudag og urðu
úrslit þessi:
Guðlaugur Sveinsson — Róbert Sigurjónsson 199
Ingimar Sumarliðason — Sigurður Davíðsson 193
Jóhannes Eilertsson — Grethe iversen 191
Erla Siguijónsdóttir — Oskar Karlsson 189
Hefst nú árleg bikarkeppni fé-
lagsins.
Afmæliskveðja:
UnnurBjörns-
dóttir frá Hvammi
Aðeins fáein orð i tilefni af 90
ára afmæli Unnar Björnsdóttur frá
Hvammi. Hún er fædd aldamótaárið
1900, og hefur fyllt níunda tuginn.
Já, aldurinn er orðinn þetta hár. Hún
er það gömul, að hún man eftir mér
á fyrsta árinu, þegar hún bjó á Refs-
stöðum með manninum sínum,
Kristjáni Sigurðssyni, og syninum,
Birni Aðils, á sama aldri og ég.
Gaman er að heyra hana segja frá
foreldrum mínum, sem bjuggu á
móti þeim, á hinni hálflendunni.
Unnur man sannarlega tímana
tvenna.
Þegar ég var víst innan tíu ára
aldurs fór ég ásamt mömmu og
Þóru Kristínu, systur minni, fram
að Hvammi, þar sem þau bjuggu
þá og lengi síðan. Mikið man ég vel
eftir Unni. Hún var svo glöð og alúð-
leg, og okkur fannst öllum hátíð að
koma til þeirra. Bærinn var reisuleg-
ur, þilin hvít. Allt umhverfið svo
snyrtilegt. Maðurinn hennar var
samstiga um að gera umhverfið aðl-
aðandi. Túnið var slétt og nokkuð
stórt, eftir því sem þá gerðist. Þetta
var um hásumar og búið að hirða
heyið af túninu.
Það er mikil birta yfir þessari
heimsókn. Brosið hennar og fram-
koma öH átti stóran þátt í því.
Ég veit, að hún geymir ljúfar
minningar um Dalinn okkar fagra
milli hárra fjalla. Þar var gott að
búa fyrr á tíð, meðan fólk gerði litl-
ar kröfur um þægindi og hver bjó
að sínu. Það var gott að vera barn
á Dalnum, og eiga þess kost að
dvelja í nánu_ sambandi við hina lif-
andi náttúru.
Þetta átti víst að vera afmælis-
kveðja frá mér til Unnar. Mér hefur
dvalist nokkuð við Dalinn okkar, en
þar dvöldum við lengi áður fyrr.
Unnur fæddist þegar byijað var að
rofa til í þjóðlífinu, eftir aldalanga
kyrrstöðu. Nú hefur hún fylgst með
mikilli framvindu, framförum skul-
um við víst segja. En er fólk al-
mennt talað ánægðara nú en þegar
ég var að alast upp á Dalnum og
þegar hún var húsfreyja í Hvammi?
Eg man hana sem unga konu og
allt til þessa tíma, þegar ellin sækir
á. Ævin er svo sem ekki voða löng,
þó maður verði níræður. Mestu varð-
ár að geyma í sér hinn andlega eld.
Hún hefur varðveitt hann.
Lifi hún heil að lokastund!
Auðunn Bragi Sveinsson
frá Refsstöðum.
VEITINGAHALLARVEISLAN
FRÁ R. 790,- TTUÐ,
GÚMSfET OG GIRNILEG
Kjarabótaveisla Veitingahallarinnar heldur áfram meó enn
fjölbreyttari og girnilegri matseöli alla föstudaga, laugardaga og
sunnudaga.' Fjölskyldan fær úrvalsmat á frábæru verói.
FISKRÉ1IIR
Fiskgratín hússins .................kr. 890
Djupsteikt ýsuflök Orly
m/hrísgrjónum og karrýsösu .........kr, 790
Griilaóur lax m/hvitu smjöri og
finl skornu grænmeti..............ki. 1.090
. Blandoðir sjávqrréttir
m/hvítfquksbrauði ........... ...kr. 1.190
Steikl rauðsprettuflbk m/rækjum,
sveppum og tomötum ............. kr. 860
Ristuö karladök m/paprikuostasósu
og vínberjum.... ....:...kr, 810
KJOTRETTIR
Heilsteikt lambafillet
. m/rósmarín og hvitlauk..........kr. 1.390
Piparsieik m/piparsósu
og bakaðrj kartöflu.............kr. 1.590
Folaldahnetusteik m/tveimur
tegundum af kryddsmjöri............kr. 1.190
KVÖLnVERÐARRÉTTIR
Gföðarsteikt lcmbalæri
m/bearnoisesósu..............:..kr. 1.290
Fjolbreyttir barncréítir a vægu verði. Supa, brauð oq koffi innifalið i öllum réttum.

Kaffihlaðborðið á sunnudögum er girnilegra og fjölbreyttara en
nokkru sinni fyrr með hnallþórum og brauðtertum.
Kafflhlaðborð sem seint gleymist.
l/eitingaha/larveisla fyrir aila
'fjölskylduna er Ijúf og
ódýr tilbreyfíng.
(^Etímahólliny
Húsi versiunarinnor - simor: 33272-30400