Morgunblaðið - 30.09.1990, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 30. SEPTEMBER 1990
C 15
s^rvinnna

Rokkio: Di-
sneyland after
Dark hefur vak-
ið athygli í
Bandaríkjunum
fyrir kraftmikið
rokk.
PoppiðiV
Dodo V
Gad og
hljóm-
sveitin
Dodos eiga
töluverðum
vinsældum
að fagna
Húmorinn: Kim Melius Flyvholm Larsen er langvinsælast
ur danskra tónlistarmanna hérlendis; yfir 3.000 eintök seld
ust af næstsíðustu plötu hans, Yummi Yummi.
■ Donski útvarpsmadurinn Mogens Binderup segir helstu einkenni
danskrar dægurtónlistar vera hversu vönduð hún sé og tæknilega fullkomin
þó að oft megi deila um frumleikann
færi á tónleikum, stórum og
smáum og þeir eru jafnan mjög
vel sóttir. Þá séu rokkhátíðir ýmis-
konar ákaflega vinsælar. Stærst
þeirra er án efa Hróarskelduhát-
íðin sem haldin er árlega, en einn-
ig má nefna vaxandi rokkhátíð á
Fjóni, Mið-Fjóns-hátíðina, sem
þótti takast einkar vel í ár.
„Yfirleitt er lítið lagt upp úr
textum og lítill hópur sem semur
og sækist eftir svokölluðum „með-
vituðum" textum. Við eigum afar
fá poppskáld en þó má ekki
gleyma Kim Larsen sem í textum
sínum hefur náð að ljá danskri
tungu nýjar víddir, hann hefur
hreinlega skapað ný orð og orða-
tiltæki.“
Er eitthvað sem einkennir
danska tónlist öðru fremur?
„Ætli það séu ekki hversu
vönduð hún er, mikið er lagt upp
úr að hún sé tæknilega hnökra-
laus og laglínurnar eru góðar.
Gífurlegum tíma er eytt í upptök-
ur og miklu íjármagni í að að
koma tónlistarmönnum á fram-
færi en svo má auðvitað deila um
frumleikann í mörgum tilfellum.“
Binderup segir danska tónlist
eiga vinsældum að fagna í heima-
landi sínu þó að svo hafi ekki allt-
af verið. Um 1980 náði hún sér
upp úr lægð áttunda áratugarins
en þá var mest um hljómsveitir
sem fluttu ófrumlega tónlist sem
greypt var í sama farið. Kim Lars-
en sem þá var í hljómsveitinni
Gasolin, rokkararnir í Gnags og
Shu-bi-dua voru einar örfárra
sveita sem þóttu hafa sig upp úr
ófrumleikanum. Ólíkt þeirri þróun
sem varð hér á landi, telur Binder-
up að ekki megi rekja velgengni
danskrar tónlistar um 1980 til
pönkbylgjunnar sérstaklega.
„Upp úr 1970 var farið að kenna
tónlist í barna og unglingaskólum
að einhverju marki. Oll börn kom-
ust í kynni við hljóðfæri og tónlist
og það varð mörgum þeirra hvatn-
ing. Þegar þessi kynslóð komst á
unglings- og fullorðinsár, var ekki
að sökum að spyrja.“
effir Urði Gunnarsdóttur
FYRIR nokkrum árum hefði sjálfsagt fáa órað fyrir því
að hægt yrði að leika danska popptónlist fyrir íslenskan
æskulýð án þess að hann fussaði yfír því og sveiaði.
Þeir íslendingar sem höfðu búið í Danmörku eða dvalið
þar til lengri eða skemmri tíma, laumuðust til að hlusta
á Danann á bak við luktar dyr og það heyrði til undan-
tekninga að sjá plötur með dönskum flytjendum í hljóm-
plötuverslunum. En á síðustu árum hefur húmor Kim
Larsens, poppið hennar Dodo og rokkið hjá Disneyland
after Dark náð eyrum landans. I kjölfar þeirra hafa svo
fleiri tónlistarmenn fylgt, vísast með misjöfnum ár-
angri. Það var því ekki úr vegi að heyra álit dansks
útvarpsmanns á danskri tónlist. Mogens Binderup heitir
maðurinn, sem eyddi einni viku við hljóðnemann og plöt-
uspilarann á Aðalstöðinni fyrir skömmu. Landinn tók
honum vel og nokkrir ánægðir hlustendur hringdu í
stöðina til að þakka tilbreytinguna.
ogens Binder-
up er frá
Álaborg ‘og
starfar við
norðuijóska
svæðisút
varpið. Þar sér hann um þætti
fyrir unglinga og um það nýjasta
í tónlistinni. Það er á honum að
heyra að hann hafi hálfgerða
skömm á poppinu enda rokkari
af lífi og sál. Sjálfur leikur Binder-
up í tveimur hljómsveitum, einni
sem leikur aðallega lög eftir aðra
og hann vill sem minnst um
ræða, og svo „State of art“, sem
söngvari og gítarleikari. Hljóm-
sveitin leikur svokallað „vestur-
strandarrokk“ og er ekki óáþekk
hinni bandarísku Toto á að hlýða.
En plötuútgefendur hafa þrjósk-
ast við að gefa út fyi-stu plötu
þeirra félaga á þeim forsendum
að textarnir séu ekki á dönsku
og það vilji plötukaupendur síður.
Því eru Binderup og félagar ósam-
mála og ætla ekki að gefa sig.
Textarnir séu á ensku því að ætl-
unin sé að komast inn á erlendan
markað, Bretland og Þýskaland,
og þar þýði lítið að bjóða mönnum
upp á danska tungu.
„Það eru ekki svo margir sem
ætla sér eitthvað stærra en
danska markaðinn, og mögulega
hin Norðurlöndin. Sjáðu til dæmis
Dodo and the Dodos og Sanne
Salomonsen, þær syngja nær ein-
göngu á dönsku en hafa náð
hylli, bæði hérlendis og í Svíþjóð."
Danskir tónlistarmenn eiga þó
nokkurri velgengni að fagna á
hinum Norðurlöndunum. í Noregi
og Svíþjóð hafa plötur Kims Lars-
ens og Sanne Salomonsen selst
grimmt og er reyndar talað um
Sanne-æði í Svíþjóð. Þar hefur
hún starfað töluvert ásamt sænsk-
um lagsmanni sínum. Húmor
Larsens virðist eiga greiða leið
að nágrönnunum í norðri og svo
er einnig farið um okkur íslend-
inga. Hér hefur einnig töluvert
selst af plötum Dodo and the
Dodos, Sanne Salomonsen og.
Disneyland after Dark. Annáð
hefur selst minna. Öðru hveiju
hafa sést hér plötur með Anne
Dorte Michaelsen, Anne Linnet,
Gasolin, Hanne Boel, One Two,
Michael Falch, TV-2 og Sebast-
ian. Framanaf voru það einkum
þeir sem búsettir hafa verið í
Danmörku sem keyptu plötur
Morgunblaðið/Emilía
Danski útvarpsmaðurinn Mogens
Binderup: Þetta popp er allt eins.
Dananna en það hefur verið að
breytast. Tónleikahald Larsens
hér í tvígang glæddi áhuga Iands-
manna og lög Dodo and the Do-
dos eru spiluð reglulega í útvarpi.
Aðrir eiga á brattann að sækja,
•jafnt á Norðurlöndum sem utan
þeirra. Kim Larsen hefur ítrekað
reynt fyrir sér í Bandaríkjunum,
síðast á árunum 1980-82 undir
því yfirskini að hann sæktist eftir
bandarískum áhrifum. Árangur-
inn varð rýr og vinsældir Larsens
í heimalandinu urðu að engu. Það
var ekki fyrr en með myndinni
og plötunni „Midt om natten" sem
Larsen náði sér á strik að nýju
heima fyrir.
Þrjár höfuðstefnur
Þegar ýjað er að því við Binder-
up að mörgum þyki dönsk tónlist
vera undir talsverðum jass og
bræðingsáhrifum segir hann skýr-
inguna hljóta að vera þá að hér
á landi heyrum við ekki nema
toppinn af ísjakanum. „Þróaðri
tónlist virðist ekki hafa borist
hingað og ekki nema lítið brot af
rokkinu heldur. I danskri dægur-
tónlist ægir öllu saman og erfitt
er að átta sig straumunum og
stefnum. Tónlistin er
að breytast mjög
mikið og margir
réyna að koma sér á
framfæri. Þó má
segja að um þijár
höfuðstefnur hafi
verið að ræða: það
er poppaða Dodo-
bylgjan, yfirborðs-
kennd en vönduð
tónlist. Meðal þeirra
sem flokkast undir
hana eru Sanne
Salomonsen, News
ofl. En það er
kannski ekki höfuð-
málið, það er varla
nokkur leið að
þekkja flytjendur og
lög í sundur.
Þá er það tónlist
undir jassáhrifum,
ég nefni söngkonuna
Hanne Boel til dæmis. Að síðustu
er það þyngri rokktónlist, fremst-
ir þar eru Disneyland after Dark,
sem er eina danska hljómsveitin
sem hefur vakið athygli utan
Norðurlandanna á síðustu árum.
Svo er auðvitað fjöldi tónlistar-
manna sem fellur ekki inn í neins
konar flokkun. Kim Larsen er til
dæmis sér á báti. Hann kom fyrst
fram á sjónarsviðið upp úr 1970
og þá sem uppreisnarseggur sem
höfðaði aðallega til unga fólksins.
Smám saman róaðist hann og
tónlistin höfðaði til æ stærri hóps,
sem núna rúmar allt frá koma-
börnum til farlama gamalmenna.
Þá má nefna hljómsveitir eins og
TV-2 sem í upphafi var nýbylgju-
sveit en hefur þróast æ meira í
átt að poppinu og Shu-bi-dua sem
hefur verið þekkt fyrir notalegar
melódíur og húmor.
í sumar hefur svo blúsbylgja
tröllriðið dönsku tónlistarlífi, Gary
Moore kom mjög á óvart með blús-
plötu, sem hefur verið rifin út úr
hljómplötuverslunum."
Fá poppskáld
Binderup segir landa sína
gjaman koma tónlist sinni á fram-