Morgunblaðið - 31.10.1990, Blaðsíða 1

56 SIÐUR B
247. tbl. 78. árg.
MIÐVIKUDAGUR 31. OKTÓBER 1990
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Stríðsástandið við Persaflóa:
Reuter
Afhjúpa minnisvarða um fórnarlömb KGB
Rithöfundurinn Oleg Volkov leggur blóm að minnis-
varða um fórnarlömb ofsókna í valdatíð kommúnista
í Sovétríkjunum. Þúsundir manna með presta í
broddi fylkingar komu saman við Lúbjanka-fangel-
sið, höfuðstöðvar sovésku leynilögreglunnar KGB, í
Moskvu í gær og afhjúpuðu minnisvarðann sem er
grágrýtissteinn úr Solovíetskí-þrælkunarbúðunum,
hinum fyrstu sem byggðar voru til að vista andstæð-
inga kommúnistastjórnarinnar sem tók við völdum
1917. Margir viðstaddra klæddust fangaklæðum og
konur héldu á logandi kerti í annarri hendi en í hinni
snjáðum myndum af eiginmönnum sínum eða sonum
sem voru myrtir eða hurfu sporlaust í þrælkunarbúð-
um sovéskra stjórnvalda. Volkov var á sínum tíma
í 20 ár í þrælkunarbúðum á valdatíma Jósefs Stalíns
sem leiðtoga sovéska kommúnistaflokksins.
Fyrsta verk nýrrar stjórnar
verði að sækja um EB-aðild
- segja leiðtogar hægrimanna og Þjóðarflokksins í Svíþjóð
Stokkhólmi. Frá Erik Lidcn, fréttaritara Morgunbladsins.
SAMEIGINLEG grein þeirra
Carls Bildts, leiðtoga sænskra
hægrimanna (Moderata saml-
ingspartiet) og Bengts Wester-
bergs, formanns Þjóðarflokks-
ins, um stefnu samsteypustjórn-
ar borgaraflokkanna ef þeir
sigra í kosningnum í septeinber
á næsta ári hefur valdið miklum
úlfaþyt. Þeir leggja m.a. til að
þegar að lokinni stjórnarmynd-
un verði sótt um aðild Svíþjóðar
að Evrópubandalaginu (EB).
Olof Johansson, formaður Mið-
flokksins, er gramur vegna þess
að greinin var ekki borin undir
hann áður en hún birtist í Dagens
Bildt
Westerberg
Nyheter og honum ekki boðið að
rita nafn sitt undir hana með hin-
um tveimur. Johansson hefur
mælt með samvinnu flokkanna
þriggja og er ósáttur við þá for-
gangsröð sem leiðtogarnir tveir
leggja til. Johansson telur að leið-
togarnir tveir geri samstarf borg-
araflokkanna ótrúverðugt með
framtaki sínu.
Bildt og Westerberg segja að
aukin samvinna Evrópuríkja sé nú
mikilvægasta viðfangsefnið í
sænskum stjórnmálum og vilja
stefna að því að Svíþjóð geti geng-
ið í EB um miðjan áratuginn. Þeir
vilja að sótt verði við fyrsta tæki-
færi um aðild Svía að evrópska
gjaldeyrissamstarfinu og fyrsta
skrefið gæti verið að fara að dæmi
Norðmanna og binda sænsku krón-
una við EB-myntina, ECU.
Þolinmæði Bush
fer þverrandi
Washington. Bagdad. Reuter.
ÞOLINMÆÐI Georges Bush Bandaríkjaforseta vegna stríðsástandsins
við Persaflóa fer þverrandi, að sögn bandarískra þingmanna sem for-
setinn kallaði á sinn fund í gær vegna Persaflóadeilunnar. Þeir sögðu
að forsetinn hygðist þó enn um sinn beita pólitiskum þrýstingi til
þess að fá Saddam Hussein Iraksforseta til þess að kalla innrásarheri
sína heim frá Kúvæt.
í gær kvaddi forsetinn til fundar
í Þjóðaröryggisráðinu vegna
ástandsins við Persaflóa. Jafnframt
var tilkynnt að utanríkisráðherrar
risaveldanna, James Baker og Edú-
ard.Shevardnadze, myndu hittast á
næstunni einhvers staðar í Evrópu
vegna þessa máls.
Bandaríska stórblaðið Los Angel-
es Times sagði í gær að Bush for-
sæti hefði hafið viðræður við banda-
menn sína og stjórnir ýmissa ara-
baríkja um tímasetningu mögulegra
hernaðaraðgerða gegn írak. Hafði
blaðið eftir ónefndum nánum ráð-
gjafa forsetans að nú væru vopnúð
átök talin nánast óumflýjanleg.
Göng undir
Ermarsund
London. Reuter.
MERKUR áfangi náðist í gær-
kvöldi í gangagerð undir Ermar-
sund er franskir og breskir
gangamenn, sem hafa grafið
hvorir úr sinni áttinni, tengdu
göng sín með 5 sentimetra víðri
borholu. Eru þeir nú í kallfæri
en á milli gangaendanna eru nú
aðeins 100 metrar.
Segja má því að mörg hundruð
ára gamall draumur Breta um að
tengjast meginlandi Evrópu „föst-
um böndum“ sé að rætast. Eftir
tæpa þtjá mánuði verður fyrsta
hluta ganganna, þjónustugöngun-
um, lokið en járnbrautargöngunum
tveimur verður lokið og þau tekin
í notkun árið 1993 ef allt gengur
samkvæmt áætlun.
Gro Harlem Brundtland fékk í
gærmorgun umboð til stjórnarmynd-
unar, daginn eftir að ríkisstjórn Jans
P. Syse, formanns Hægriflokksins,
féll. I þeirri stjórn voru auk Hægri-
flokksins Miðflokkurinn og Kristilegi
þjóðarflokkurinn. Eftir viðræður við
Miðflokkinnn, Kristilega þjóðar-
flokkinn og Sösíalíska vinstriflokk-
inn tilkynnti Brundtland Haraldi
ríkisarfa að hún gæti myndað minni-
hlutastjórn Verkamannaflokksins.
Brundtland vildi ekki segja til um
hvenær hin nýja stjórn tæki við völd-
um en búist var við að það yrði á
föstudag.
Nýja stjórnin verður þriðja ríkis-
stórnin undir forsæti Brundtland.
Hún var forsætisráðherra í stuttan
tíma árið 1981 og síðar frá 1986-
1989. í kosningunum í fyrra tapaði
Verkamannaflokkurinn miklu fylgi
en hélt samt velli sem langstærsti
flokkurinn. Ekki verður kosið aftur
fyrr en árið 1993 vegna stjórnskip-
unarlaga sem banna þingrof á miðju
kjörtímabili. Verkamannaflokkurinn
hefur 63 þingsæti af 165. Næstur
er Hægriflokkurinn með 37 þing-
menn, Framfaraflokkurinn með 22,
Sósíalíski vinstriflokkurinn með 17,
Kristilegi þjóðarflokkurinn með 14,
Miðflokkurinn með 11 og Aunelista,
byggðastefnuflokkur sem berst fyrir
auknum fjárfestingum í Norður-
Noregi, með 1 þingmann.
Brundtland ákvað að mynda
hreina flokksstjórn þegar í ljós kom
að Miðflokkurinn vildi ekki binda
hendur sínar í nýrri ríkisstjórn á
meðan afstaða Verkamannaflokks-
ins til aðildar að Evrópubandalaginu
(EB) væri óljós. Það var einmitt
deilan um tengslin við EB sem varð
stjórn Jans P. Syse að falli á mánu-
dag en Miðflokkurinn leggst af öllu
afli gegn nánara sambandi við EB.
Brundtland hefur verið talsmaður
þess að opna efnahagslífið til að
mæta kröfum nýrra tíma og gera
samning þar að lútandi við Evrópu-
Saddam fundaði með helstu her-
foringjum sínum í gær og að því
loknu hvatti hann hersveitir sínar
til að skipa sér í viðbragðsstöðu og
gera ráð fyrir átökum á næstu dög-
um vegna aukinnar hættu á aðgerð-
um af hálfu hins ameríska óvinar
og bandamanna þeirra, eins og hann
orðaði það.
Dick Cheney varnarmálaráðherra
Bandaríkjanna sagði í gærkvöldi að
engin takmörk væru fyrir þeim
íjölda hermanna sem Bandaríkja-
menn kynnu að senda til Persaflóa-
svæðisins. Ekki hefði verið fallið frá
þeim möguleika að segja írökum
stríð á hendur.
James Baker utanríkisráðherra
Bandaríkjanna sagði að Saddam yrði
að gera sér ljóst fyrr en seinna að
þolinmæði heimsbyggðarinnar
vegna innrásarinnar í Kúvæt væri
takmörkuð. „Vonandi fer enginn í
grafgötur um það að við útilokum
ekki að beita hervaldi ef Saddam
heldur hernámi Kúvæt áfrarn."
Stjórnarkreppan í Noregi:
Brundtland tryggir ininni-
hlutastjórn sinni stuðning
Ósló. Reuter.
GRO HARLEM Brundtland, formaður Verkamannaflokksins í Noregi, I bandalagið. Hún hefur ennfremur I grunni. Brundtland boðar ennfremur
sagðist í gær hafa tryggt nýrri ríkisstjórn nægilegan þingstyrk til að sagt að sitt fyrsta verk verði að aukin framlög til umhverfismála og
Ieysa síjórnarkreppuna sem myndaðist á mánudaginn er Jan P. Syse endurskoða íjárlagafrumvarpið frá | verkefna í þágu barna og unglinga.
forsætisráðherra baðst lausnar fyrir sig og ráðuneyti sitt. Brundtland I
átti í gær viðræður við leiðtoga þriggja annarra stjórnmálaflokka og
sagðist að þeim loknum geta myndað minnihlutastjórn Verkamanna-
flokksins.