Morgunblaðið - 31.10.1990, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 31. OKTÓBER 1990

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aðstoðarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Árvakur, Reykjavík
HaraldurSveinsson.
Matthías Johannessen,
•Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 691111. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 691122.
Áskriftargjald 1000 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 90 kr. eintakið.
Norska ríkisstjórnin
springur vegna EB
Jan P. Syse, forsætisráðherra
Noregs, hefur beðist lausnar
fyrir sig og ráðuneyti sitt. Ástæðan
fyrir lausnarbeiðninhi er ágrein-
ingur um afstöðuna til Evrópu-
bandalagsins (EB). Hægri flokkur
forsætisráðherrans er eindregið
fylgjandi því að Norðmenn sæki
um aðild að bandalaginu. Kristilegi
þjóðarflokkurinn sem einnig á að-
ild að ríkisstjóminni er tvístígandi
í Evrópumálunum en hins vegar
er þriðji stjómarflokkurinn, Mið-
flokkurinn, alfarið andvígur því að
Noregur gangi í EB. Ríkisstjómin
sprakk vegna þess að Miðflokkur-
inn neitaði að samþykkja lög um
rýmkun á rétti útlendinga til að
eiga hlut í norskum fyrirtækjum.
Deilurnar í Noregi um afstöðuna
til EB eru öllum sámaðilum Norð-
manna að Fríverslunarbandalagi
Evrópu (EFTA) áminning um
nauðsyn þess að hraða ákvörðun-
um um afstöðu til einstakra mála
er snerta viðræður við EB um hið
sameiginlega evrópska efnahags-
svæði. Viðbrögðin eru mismunandi
eftir löndum. í Noregi springur
ríkisstjómin en í Svíþjóð tekur for-
ysta Jafnaðarmannaflokksins og
þar með ríkisstjórnarinnar þá
ákvörðun, að Svíum b.eri að íhuga
aðild og leiðtogar sænsku borgara-
flokkanna lögðu það beinlínis til í
sameiginlegri blaðagrein í gær, að
Svíþjóð gengi í bandalagið.
Umræður um skýrslu Jóns Bald-
vins Hannibalssonar utanríkisráð-
herra um stöðu viðræðna EPfA
og EB fóru fram á Alþingi á mánu-
dag. Þar kom enn einu sinni í ljós,
að íslenska ríkisstjómin hefur ekki
burði til virkrar þátttöku í Evrópu-
umræðunum eins og þær em að
þróast hjá Norðmönnum. Innan
ríkisstjómar Steingríms Her-
mannssonar eru mörg ólík sjónar-
mið um Evrópumálin eins og flest
annað. Stjómin er hins vegar því
marki brennd, að ráðherrar og
stuðningsmenn hennar á þingi láta
ekki skerast í odda heldur ýta
málum óafgreiddum á undan sér.
Ef það er rétt sem Þorsteinn Páls-
son, formaður Sjálfstæðisflokks-
ins, sagði í þingumræðunum, að í
raun væri enginn grundvallarmun-
ur á samningum um evrópskt efna-
hagssvæði og aðild að Evrópu-
bandalaginu, enda yrði staðinn
vörður um fiskveiðilögsöguna,
hafa stjómmálamennirnir ekki
gert þjóðinni nægilega skýra grein
fyrir því um hvað þær samninga-
viðræður snúast.
í umræðunum á mánudag gekk
Ragnhildur Helgadóttir, þingmatjS-
ur Sjálfstæðisflokksins, lengra en
þingmenn hafa áður gert, þegar
hún sagði að íslendingar ættu að
notfæra sér þann skilning sem
væri á málum þeirra og sækja um
aðild að Evrópubandalaginu. Taldi
Ragnhildur, að leiðin til að hafa
áhrif á ákvarðanir innan EB hlyti
að verða gegnum aðild og áhætta
fælist í því að bíða eftir að aðrar
þjóðir sæktu um aðild að bandalag-
inu.
í þessum ummælum Ragnhildar
kemur fram svipað viðhorf og nú
setur æ meiri svip á sænskar um-
ræður um EB-málin. Ríkisstjórn
jafnaðarmanna í Svíþjóð sér ekki
lengur neina stórvægilega van-
kanta á aðild Svía að EB. Þessi
staðreynd á eftir að vega þungt
meðal norskra jafnaðarmanna og
kynni að flýta fyrir því, að ný ríkis-
stjóm í Noregi undir forsæti Gro
Harlem Brundtland, formanns
norska Verkamannaflokksins,
tæki af skarið um umsókn Norð-
manna um aðild að bandalaginu.
Hér hefur aðeins verið vikið að
staðreyndum í hinni öra þróun
Evrópumálanna á líðandi stundu.
Hvarvetna verða forystumenn. að
bregðast skjótt við og taka ákvarð-
anir í ljósi hinnar almennu fram-
vindu. Við íslendingar getum ekki
breytt henni frekar en Norðmenn
eða Svíar og verðum þess vegna
að laga okkur að nýjum aðstæðum
í samræmi við hagsmuni okkar,
sem era ekki endilega hinir sömu
og Svía og Norðmanna.
í þessu sambandi er ekki úr
vegi að vitna til athyglisverðrar
ræðu, sem Magnús Gunnarsson,
forstjóri SÍF flutti á aðalfundi
Samtaka fiskvinnslustöðva hinn
5. október sl. Þar sagði hann m.a.:
„Stjóm SAS hefur rætt þessi mál
ítarlega á mörgum fundum á und-
anfömum vikum og mánuðum og
niðurstaðan miðað við núverandi
aðstæður er eftirfarandi: í fyrsta
lagi er það samdóma álit nefndar-
manna að ekki komi til greina að
sækja um aðild að EB miðað við
núverandi kringumstæður og nú-
verandi sameiginlega sjávarút-
vegsstefnu bandalagsins eða sam-
þykkja kröfu þeirra um veiðiheim-
ildir.“ í ræðu þessari gerir Magnús
Gunnarsson ítarlega grein fyrir
þeim efnislegu rökum, sem liggja
til þessarar niðurstöðu. Þeir stjóm-
málamenn, sem telja nú tímabært
að sækja um aðild að EB, hljóta
að tjá sig um þær röksemdir af
þeirri einföldu ástæðu, að í öllum
samskiptum okkar við EB hljóta
yfirráð okkar yfir sjávarútveginum
ogfískimiðunum að ráða úrslitum.
Ríkisstjóm Steingríms Her-
mannssonar hefur ekki burði til
að takast á við Evrópumálin af
þeim þrótti sem þarf vegna þess,
að innan ríkisstjómarinnar er eng-
in samstaða um málið. Afstaðan
til Evrópubandalagsins verður
áreiðanlega eitt helsta umræðu-
efnið í kosningabaráttunni í vetur
og vor. Þá kemur í ljós, hvort sam-
staða er innan einstakra stjórn-
málaflokka og milli flokka um
þetta örlagaríka mál. Stjómar-
myndun að kosningum loknum
getur áreiðanlega byggst mjög á
því, hvernig línur leggjast í þeim
efnum.
Morgunblaðið/Valdimar Kristinsson
skipulagsbreytingar og breytt stórmótahald heim í félög og til stjórnar LH til
Þingið sendi tillögur um
frekari skoðunar.
41- LANDSÞING L.H.199o| 1
yí-iF
WSm Jsfiffifc kék
Jmjm
41. ársþing LH:
Breytingum á skipulagi
og stórmótahaldi frestað
Þingið telur að yfirstjóm ræktunarmála eigi að vera áfram hjá Búnaðarfélaginu
_________Hestar______________
Valdimar Kristinsson
ALDREI fór það svo að hesta-
menn samþykktu þær skipu-
lagsbreytingar sem lagðar voru
fyrir 41. ársþing Landsambands
hestamannafélaga sem haldið
var á Húsavík föstudag og laug-
ardag. Tillögum um fjórðungsr-
áðin var vísað til aðildarfélaga
og stjórnar LH til frekari kynn-
ingar og vinnslu.
Svipaða afgreiðslu fengu tillög-
ur um breytingar á stórmótahaldi
en gert er ráð fýrir að LH gangist
fyrir ráðstefnu um stórmótahald
næsta vor.
Enn einu sinni var borin fram
tillaga um fækkun þinga þannig
að þau yrðu haldin annaðhvert ár
en formannafundir þess á milli.
Ekki reyndist nú frekar en fyrri
daginn hljómgrannur fyrir tillög-
unni og var hún felld. Þrátt fyrir
að ekki sé málefnaleg þörf fyrir
árlegu þinghaldi virðist meirihluti
hestamannafélaga tilbúinn að
leggja í þann mikla kostnað sem
þingunum fylgja.
Formaður LH, Kári Arnórsson,
hafði lýst því fyrir þingið að hann
hyggðist ekki gefa kost á sér til
endurkjörs ef fyrrnefndar tillögur
yrðu ekki samþykktar. Ekki varð
af því þar sem Kári endurskoðaði
afstöðu sína á þinginu og var end-
urkjörinn til næstu tveggja ára
með lófaklappi og handaupprétt-
í fréttatilkynningu frá Norður-
landaráði segir m.a.: „Með gerð
samningsins aukast möguleikar
Norðurlandabúa á að flytja milli
norrænu landanna. íslenskur lög-
fræðingur muna t.d. geta starfað í
Noregi eða Svíþjóð, finnskir endur-
skoðendur fengið löggildingu í Dan-
mörku og sænskir hagfræðingar
fengið starf innan finnska ríkisgeir-
ans.“
ingu. Taldi Kári eðlilegt að hann
tæki þátt í að fylgja hugmyndun-
um áfram. Tveir nýir menn voru
kjörnir í aðalstjórn LH, þeir Ingi-
mar Ingimarsson, Léttfeta á Sauð-
árkróki og Halldór Gunnarsson,
Þjálfa í Suður-Þingeyjarsýslu.
Komu þeir inn í stað Kristbjargar
Eyvindsdóttur, Fáki í 'Reykjavík
og Sigurðar Hallmarssonar, Grana
á Húsavík, en þau gáfu ekki kost
á sér til endurkjörs. Er aðalstjórn
LH þar með orðið karlaveldi á
nýjan leik. Stungið var upp á
tveimur konum, þeim Elísabetu
Þórólfsdóttur, Andvara í Garðabæ
og Sigrúnu Sigurðardóttur, Gusti
í Kópavogi, í stjórnarkjöri en hvor-
ug þeir hlaut brautargengi. Voru
margir ósáttir við þessa niðurstöðu
en sárabót þótti þó að þær Elísa-
bet og Sigrún vora báðar kjörnar
í varastjóm LH. Aðrir í stjórn LH
era Skúli Kristjónsson, Faxa í
Borgarfirði, varaformaður, Jón
Bergsson, Freyfaxa á Héraði, en
hann var endurkjörinn með góðri
kosningu, Guðmundur Jónsson,
Herði í Kjósarsýslu, og Gunnar
B. Gunnarsson, Sleipni á Selfossi
og nágranni, en hann er gjaldkeri
samtakanna. í varastjórn eiga
sæti Sigfús Guðmundsson, Smára
í Ámessýslu, Sigbjörn Bjömsson,
Faxa í Borgarfirði, Kristmundur
Halldórsson, Gusti í Kópavogi, auk
þeirra Sigrúnar og Elísabetar.
Allnokkur umræða var um mál-
efni hrossaræktarinnar og bar þar
Samningur þessi er eins konar
viðbót við núgildandi samning um
samnorræn vinnumarkað flestra
stétta innan heilbrigðisþjónustunn-
ar og kennara í grunnskólum og
framhaldsskólum.
Væntanlega öðlast samningurinn
gildi sumarið 1991, þegar nauðsyn-
legar lagabreytingar hafa verið
gerðar.
hæst umræðu um ósamkomulag
hrossaræktarmanna, eins og það
er orðað í ályktun sem kynbóta-
nefnd þingsins samdi og síðar var
samþykkt í þinginu. I ályktuninni
segir meðal annars að þingið lýsi
yfir áhyggjum sínum á því ósam-
komulagi sem verið hefur á milli
hrossaræktarmanna. Til lausnar á
því leggi þingið áherslu á að hald-
ið verði áfram á þeirri braut sem
mörkuð var i upphafi þessa árs
um aukna teygni einkunnargjafar
og athugun á því hvemig sú breyt-
ing hefur reynst í framkvæmd eins
og um var talað í upphafi sýning-
arársins. Þá lýsir þingið yfír stuðn-
ingi við störf dr. Þorvaldar Árna-
sonar að hrossarækt á íslandi og
leggur þunga áherslu á að hann
komi aftur til starfa með hliðstæð-
um hætti og verið hefur. Þingið
leggur þunga áherslu á, að sam-
staða skapist um raunhæfa stefnu
í hrossaræktinni, markvissa um-
ræðu, og fagleg vinnubrögð. Því
telur þingið áríðandi að yfirstjórn
hrossaræktarinnar verði áfram hjá
BÍ svo sem lög um búfjárrækt
geri ráð fyrir, því annað fyrir-
komulag myndi leiðá til upplausn-
ar í ræktunarstefnu. Þá þakkar
þingið þau störf er hrossaræktar-
ráðunautar BÍ hafa unnið í gegn-
um árin í þágu hestamanna.
Voru menn vongóðir um að nú
myndi birta til á nýjan leik eftir
að samstaða náðist í kynbóta-
nefndinni um ályktunina. Ekki
gekk þó þrautalaust að koma
ályktuninni í gegnum þingið því
Andrés Kristinsson frá Kvíabekk
kom með breytingartillögu á þá
leið að hrossaræktanefnd BI yrði
einnig þökkuð störf í þágu hrossa-
ræktar. Eitthvað fór tillaga Andr-
ésar fyrir bijóstið á ýmsum og
lagði Þorkell Bjamason til að henni
yrði vísað frá en Skúli Kristjóns-
son, varaformaður LH og fulltrúi
samtakanna í hrossaræktarnefnd-
inni, sagðist myndu segja af sér
ef henni yrði vísað.frá. Þegar hér
var komið við sögu virtist allt í
járnum en þingforsetar brugðu á
það ráð að gera kaffíhlé. Að því
loknu sté Andrés í pontu og dró
tillögu sína til baka og var hún
samþykkt í sinni upprunalegu
mynd. Hrossaræktarnefnd og
Skúli í Skarði fengu hinsvegar
stuðning og þakkir þingsins í formi
klapps.
Samnoiræmi viimiimark-
aður fyrir háskólamenn
FORMAÐUR norrænu ráðherranefndarinnar, samstarfsráðherranna,
Thor Pedersen innanríkisráðherra Danmerkur og sendiherrar Norður-
landa í Kaupmannahöfn hafa undirritað samning um norrænan 'vinnu-
markað fyrir háskólamenn og aðra með minnst þriggja ára nám á
háskólastigi.