Morgunblaðið - 18.01.1991, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ: FÖSTUDAGUR 18. JANÚAR 1991
31
Haukur Þorsteins
son — Kveðjuorð
Fæddur 4. maí 1914
Dáinn 27. desember 1990
Mig langar í örfáum orðum, að
minnast afa míns og þakka honum
þær góðu stundir sem við áttum
saman. Það er erfitt að sætta sig
við að hann eigi ekki eftir að koma
oftar heim til Islands. Því þó hann
hafi búið síðustu æviárin í Svíþjóð
var hann alltaf sami sanni íslend-
ingurinn og okkur barnabörnunum
alltaf sami góði afinn.
Létt lund og gott skopskyn ein-
kenndu afa alla tíð. Hann tók hvorki
sjálfan sig né lífið of hátíðlega og
skopaðist óspart að hvoru tveggja.
Afi var einstaklega barngóður og
öll börn hændust að honum, enda
var hann prýddur öllum þeim kost-
um sem börn virða í fari fólks. Því
er nú oft haldið fram og ekki að
ósekju að börnin séu mestu mann-
þekkjararnir.
Afi kunni ógrynnin öll af sögum
og kvæðum og oft skáldaði hann
hvoru tveggja og fór létt með. Hann
kenndi okkur barnabörnunum
sínum ijölda kvæða áður en við
gátum svo mikið sem myndað setn-
ingar.
Afi var víðlesinn og kunni skil á
ótrúlegustu hlutum og það var fátt
sem hann lét sig ekki varða. En
það voru hinir þjóðlegu þættir sem
áttu hug hans og hjarta. Það voru
fáir jafn skemmtilegir ferðafélagar
og afi. Hann þekkti hvert einasta
fjall og örnefni í landinu og gat
auðveldlega gert atburði úr Islands-
sögunni ljóslifandi fyrir hugskots-
sjónum manns.
Nú er afi lagður af stað í aðra
ferð og enn lengra á milli okkar
en þegar hann var i Svíþjóð. Ég
er viss um að vel verður tekið á
móti honum í hinum nýju heim-
kynnum og hann finnur sér eflaust
eitthvað skemmtilegt að fást við.
Ég er þakklát fyrir að hafa átt svo
góðan afa sem hann. Þó hann sé
okkur horfinn í bili lifir minningin
um góðan mann með okkur.
Guð blessi minningu hans.
Ásta Pétursdóttir
Sú fregn barst sem reiðarslag
þann 27. desember að Haukur Þor-
steinsson, forseti Landssambands
íslendingafélaga í Svíþjóð, téngda-
faðir minn væri dáinn. Ég vissi að
hann hafði gengist undir uppskurð
viku áður en allt virtist ganga vel.
Haukur hafði haft það á orði þenn-
an sama morgun í samtali við konu
rnína að hann ætlaði sér að hafa
þetta af eins og allt annað sem
hann hafði tekið sér fyrir hendur.
Kynni mín af Hauki hófust árið
1965 þegar ég kynntist dóttur hans
og var hann góður félagi þar til
yfir lauk. Haukur Þorsteinsson
starfaði sem verktaki áður en hann
hélt til Svíþjóðar árið 1970 og kom
árlega heim til íslands, nú síðast í
júlí sl., og dvaldi hann á heimili
okkar, sem oft áður, út allan ágúst-
mánuð. Við vorum búnir að ákveða
ferðalag um Snæfellsnes og Vest-
firði næsta sumar, enda veikindi
þá víðs íjarri.
Fjölskylda mín var svo heppin
að geta heimsótt Hauk til Svíþjóðar
nokkrum sinnum og ferðuðumst við
þar eins mikið og kostur var, jafn-
vel til nálægra landa. Haukur var
sjálfkjörinn leiðsögumaður í ferðum
þessum sem gleymast aldrei. Einn
þáttur í heimsóknum til Hauks var
að fara á jarðarberjaakra og tína
jarðarber til að fara með heim til
Islands. Var mér oft að orði í þess-
um jarðarbeijaferðum að við værum
komin í sæluríki því fyrir Islendinga
var þetta svo framandi, jarðarberin
voru svo stór og fersk og alltaf sá
Haukur til þess að við gætum feng-
ið sem mest í okkar körfur. Einnig
fylgdi það með hvaðan við værum
þegar uppgjör var gert við jarðar-
beijabóndann.
Sem ungur maður úr Ingimars-
skólanum í Reykjavík kynntist
Haukur félagsmálum sem æ síðan
voru hans áhugamál og meðal ann-
ars stofnaði hann ásamt fleirum
bindindisfélög í skólum enda ávallt
reglumaður. Má því segja að hann
hafi tekið upp þráðinn aftur er hann
fór til Svíþjóðar 1970 og í félags-
málum naut hann sín þar til hann
óvænt veiktist í desember síðast-
liðnum.
Að dvelja langdvölum í öðru landi
hlýtur að einangra fólk frá fyrri
átthögum en Haukur átti því láni
að fagna þegar hann kom fyrst til
Svíþjóðar að hafa undirbúið fyrstu
ferðina fyrir íslendinga í samvinnu
við Guðmund J. Guðmundsson í
Dagsbrún. Það var ekki ætlun hans
að setjast að í Svíþjóð en eftir sex
mánaða ráðningartíma lengdist
dvölin jafnharðan. Auk þess var
hann fljótlega kallaður til forystu í
íslendingafélögum sem stofnuð
, voru þar og var síðan forseti Lands-
sambands íslendingafélaganna frá
stofnun 1980.
Að vera í forystu fyrir félögin
var í hans verkahring að sækja
heim ráðherra og ýmsa aðra ráða-
menn til að tala fyrir ýmsum mann-
réttindamálum við þá og leysa þau
síðan með félögum sínum. Haukur
var víðsýnn maður og vel lesinn sem
kom sér vel þegar íslendingafélögin
buðu ýmsum ráðamönnum frá Is-
landi til Svíþjóðar og á ýmsum tíma-
mótum félaganna er starfa í
Svíþjóð. Bar hæst þegar Kristján
heitinn .Eldjárn forseti og frú heiðr-
uðu félögin með nærveru sinni. Var
Haukur þá leiðsögumaður þeirra
og sýndi þeim merku hjónum helstu
sögustaði.
011 þau störf sem Haukur tók
að sér fyrir þá íslendinga, er leituðu
til hans, leysti hann með ágætum
sem ráðamenn heima á Islandi
kunna að meta. í febrúar 1989 var
Haukur heiðraður af frú Vigdísi
Finnbogadóttur, forseta íslands, er
sendiherra íslands í Svíþjóð, Þórður
Einarsson, sæmdi hann Fálkaorð-
unni. Þessi atburður gladdi tengda-
föður minn mjög og var staðfesting
á því að hann hefði einhveiju áork-
að fyrir landa sína er dvelja fjarri
átthögum.
Haukur var sannur íslendingur
og stoltur af landi sínu og þjóð.
Eitt sinn sem oftar þegar hann kom
með hóp af Svíum og hafði ferðast
með þeim hringveginn og sýnt
helstu sögustaði kom hann óþreytt-
ur til baka, hress og kátur að vanda
enda fet'ðin vel skipulögð af hans
hendi og ekkert var honum, kærara
en kynna landið sitt ísland. Land
sem hann þekkti svo vel enda virk-
ur félagi í Ferðafélagi íslands á
sínum yngri ái-um.
Börn hændust að Hauki og þá
ekki síst barnabörnin sem nutu
þess að vera í samvistum við hann
hér heirna eða í Svíþjóð. Sátu þau
á kné honum og kenndí hann þeim
vísur enda kunni hann heilu ljóða-
bálkana. Hann leiddi þau við hönd
sér, ávallt með bros á vör. Hann
fylgdist grannt með uppvexti
þeirra, námi og öðrum viðburðum
og kom ávallt hlaðinn gjöfum í
hverri ferð að ógleymdum jólagjöf-
unum.
Haukur Þorsteinsson fæddur í
Reykjavík 4. maí 1914 og voru for-
eldrar hans Þorsteinn Finnbogason,
kennari í Reykjavík og síðar bóndi
í Fossvogi, f. 20. júlí 1880, d. 17.
febrúar 1966, og kona hans, Jó-
hanna Greipsdóttir frá Haukadal í
Biskupstungum, f. 6. janúar 1884,
d. 5. júní 1924. Þau eignuðust sjö
börn og eru nú tvö þeirra á lífi,
Katrín og Finnbogi. Haukur kvænt-
ist Jórunni Ragnheiði Brynjólfsdótt-
ur frá Hrísey 11. nóvember 1944
og eignuðust þau fjögur börn sem
eru: Sigurveig, gift Pétri Magnús-
syni og eiga, þau eina dóttur og
eina dótturdóttur, Jóhanna, gift
Eiríki Viggóssyni og eiga þau þijú
börn, Brynhildur, gift Ólafi Bjarna-
syni og eiga þau þijú börn og eina
sonardóttur, og Brynjólfur, kvænt-
ur Arndísi Magnúsdóttur og eiga
þau tvö börn og einn son á Brynjólf-
ur af fyrra hjónabandi. Jórunn og
Haukur slitu samvistir og síðastlið-
in 10 ár bjó hann með sænskri
konu, Mimmi Nilsson.
Ég samhryggist börnum hans,
barnabörnum og barnabarnabörn-
um en mínum góða tengdaföður
gleymi ég aldrei.
Blessuð sé minning hans.
Eiríkur Viggósson
Afi Haukur var ekki á leið í
lengra ferðalag en til Svíþjóðar
þegar hann kvaddi okkur síðastliðið
sumar, þó svo að reyndin hafi orðið
önnur.
Afi Haukur var búinn að vera
búsettur í Svíþjóð í tuttugu ár. Þrátt
fyrir það áttum við flest sumur
ánægjulegar samverustundir með
honum, ýmist hér heima á íslandi
eða úti í Svíþjóð. Þess utan kom
hann til Islands í ýmsum erinda-
gjörðum fyrir Landssamband ís-
lendingafélaganna í Svíþjóð og
dvaldi hann ávallt á heimili okkar
síðustu 12 árin.
Afi Haukur var með eindæmum
hress og viðkunnanlegur kall, gerði
óspart grín að sjálfum sér og leit
ávallt á björtu hliðar tilverunnar.
Hann hafði frá miklu að segja og
kunni ógrynnin öll af gömlum vísum
sem hann hafði gaman af að fara
með. Hann hafði ánægju af því að
segja sögur frá uppvaxtarárum
sínum þegar hann bjó með fjöl-
skyldu sinni í Fossvoginum. Einnig
kunni hann fjölmargar leigubílasög-
ur úr Reykjavík frá þeim tíma er
hann stundaði þá iðju og ekki voru
ferðasögurnar verri þar sem ferðast
var eftir vegleysum landsins.
Þegar afi Haukur kom seinast
til landsins síðastliðið sumar fór
hann í ferð upp á öræfi og ætlaði
hann í einhverri af næstu Islands-
ferðum að endurnýja kynni sín frek-
ar af óbyggðum Islands. Það var
fleira sem hann hafði í hyggju að
koma í framkvæmd áður en yfir
lyki. Hann ætlaði að flytjast aftur
. heim til íslands þegar hann yrði
áttræður og eyða síðustu árum
ævinnar hér heima hjá fjölskyld-
unni.
Af framansögðu má gera sér Ijóst
að afi Haukur var ekki á förum
yfir móðuna miklu, síður en svo,
hann átti eftir að gera margt þó
hann væri orðinn 76 ára gamall.
Honum fannst hann vera lánsamur
hvað hann væri við góða heilsus
og gæti gert miklu meira en marg-
ir aðrir á hans aldri.
Afi Haukur gat ekki frekar en
aðrir ráðið því hvenær sá dagur
kæmi að hann væri kallaður á fund
—forfeðra sinna. Hann veiktist
skyndilega í desember síðastliðnum
og þrátt fyrir bjart útlit um bata
dugði það ekki til og andaðist hann
milli jóla og nýárs. Þá fyrst reyndi
virkilega á hve erfitt það er að eiga
nána ættingja í fjarlægum löndum
og geta ekki stutt þá í veikindum
þeirra þegar mest er þörfin.
Haukur og Sigurður
Eiríkssynir
IITSALA - UTSALA
Allt aó % afslóttur
HAGKAUP
kortatímabil /4M í ectwc