Morgunblaðið - 03.02.1991, Qupperneq 13

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR-3. PEBRÖAR 1991
13
SUP6ERBIH
simi siOpiim
Isegir Hrefna Pétursdóttir um óra-
langa baróttu við illvíga nýrnabilun
eftir Guðrúnu Guðlaugsdóttur
Á ÞRIÐ JU hæð í gamla Landspít-
alanum er Blóðskilunardeildin til
húsa. Þegar blaðamann ber þar
að garði sitja þar nokkrar mann-
eskjur tengdar með leiðslum við
svokölluð gervinýru. Þrisvar í
viku hittist þetta fólk þarna og
situr saman í þijár til fjórar
klukkustundir. Félag nýrna-
sjúkra hefur fest kaup á mynd-
bandstæki og sjónvarpi og fólkið
styttir sér stundir með því að
horfa á spennandi myndir meðan
vélarnar hreinsa blóð þess.
Hrefna Pétursdóttir heitir ein
úr þessum hópi. í samtali við
blaðamann segist Hrefna fyrst
hafa fundið fyrir nýrnabilun þeg-
ar hún var ófrísk af fyrra barni
sínu árið 1963.
Þá var ég komin sex vikur á leið
og fékk mikla verkM bakið
og 40 stiga hita. Ég varð
hrædd því móðir mín, Margrét Ein-
arsdóttir hjúkrunarfræðingur, var
með slæma nýrnabilun. Þá rifjaðist
líka upp að ég hafði greinst með
eggjahvítu í þvagi þegar ég hóf
hjúkrunarnám í ársbyrjun 1957,
átján ára gömul. Þá var ég rannsök-
uð, en ekkert fannst að mér. Ég
fékk nokkur slæm köst meðan ég
var ófrísk og var lögð inn á með-
göngudeild þegar ég var komin þijá
mánuði á leið og lá í einn mánuð.
Mér voru gefin fúkkalyf en það
gekk illa að fá eggjahvítuna niður.
Ég þurfti að liggja í einn og hálfan
mánuð áður en ég fæddi eldri son
minn. Eftir að hann fæddist fékk
ég endurteknar sýkingar. Ég var
fyrst mjög veik en eftir því sem
sýkingarnar urðu fleiri og nýrun
skemmdust meira því minna fann
ég til. Líklega hef ég gengið með
leyndan fæðingargalla sem svo hef-
ur orðið virkur þegar ég varð óf-
rísk. Hver sá galli var er ekki vit-
að. Kannski hef ég líka fengið háls-
bólgu eða eyrnabólgu þegar ég var
lítil og það ekki meðhöndlað. Ég
minnist þess að hafa verið slæm
af sýkingum í hálsi þegar ég var
hjúkrunarnemi. Allt þetta getur
hafa haft áhrif.
Ég eignaðist annað barn fjórum
árum seinna. Þá lá ég líka í einn
og hálfan mánuð fyrir fæðingu.
Eftir það héldu nýrun áfram að
skemmast. Ég gerði mér grein fyr-
ir að þetta væri slæmt, en ég vissi
þó ekki að ég myndi lenda í vél,
enda voru þær ekki komnar þá.
Eftir að drengirnir voru fæddir
fluttum við hjónin til ísafjarðar þar
sem maðurinn minn, Bolli Kjartans-
son, varð bæjarstjóri. Ég lét alltaf
taka úr mér blóðsýnishorn árlega
til að fylgjast með ástandinu. Hægt
og sígandi jukust þvagefnin í blóð-
inu. Arið 1975 fékk ég slæmar sýk-
ingar og bakteríur í þvagið. Arið
1981 var ég orðin töluvert mikið
slöpp. Ég var þá flutt suður og
vann á hjartadeild Landspítalans,
þar sem ég hafði unnið áður en ég
flutti vestur. Tveimur árum seinna
var ég orðin það léleg að það var
settur í mig svokallaður fistill, þá
eru tengdar saman bláæð og slag-
æð. Þetta er gert til að blóðrennslið
sé betra þegar tengt er, þá átti ég
að fara fljótlega í vél. En um þetta
leyti hóf störf á Landspítalanum
nýútskrifaður næringarráðgjafi,
menntaður í Noregi, hann setti mig
á sérstakt fæði, próteinsnautt. Ég
hresstist mikið við þetta og gat
verið á þessu fæði í tvö ár án þess
að fara í vél.
í kviðskilun
Þegar ég var búin að vera í vél-
inni nokkurn tíma fóru hjúkrunar-
fræðingarnir á skilunardeildinni að
segja mér frá hinni stórkostlegu
kviðskilun. Ég var sein að taka við
mér í þeim efnum. Ég var varla
búin að sætta mig við að vera í
vél, hvað þá að ég vildi prófa eitt-
hvað annað. Sjúklingar taka ekki
við nema ákveðnu magni af
fræðslu. En svo kom að því að ég
vildi prófa kviðskilun. Það var sett-
ur leggur inn í kviðarholið og líf-
himnan var notuð sem sía. En það
er talsverð hætta á sýkingum í
þeirri meðferð. Þó maður þurfi að
ganga með poka inná sér og skipta
um þá fjórum sinnum á dag þá
þótti mér það tilvinnandi, ég var
fijálsari þannig. Ég gat farið til
útlanda og pokarnir voru tilbúinir
á hótelherberginu. Ég gat jafnvel
skipt um poka í bílnum þegar ég
fór til Ameríku árið 1988. Ég va"r
í kviðskilunarmeðferð í þijú ár og
það gekk mjög vel, ég fékk aðeins
einu sinni sýkingu þegar slanga fór
í sundur meðan ég var í sturtu. En
í apríl 1989 fékk ég mikla sýkingu
og varð fársjúk, fékk gamalömun
og blóðeitrun. Ég skildi ekki hvað
mér hafði orðið á því ég hafði gætt
fyllsta hreinlætis. Líklega hef ég
fengið bakteríur frá þörmunum.
Það þarf lítið til þegar leið er opin
beint inn í líkamann.
í gervinýra
28. janúar 1986 kom að því að
ég þurfti að fara í gervinýrað. Ég
þekkti þetta vel og vissi að hveiju
ég gekk. En ég var algerlega niður-
brotin þegar að þessu kom, ég grét,
mér fannst þetta svo erfitt. Mér
fannst allt vera búið, ég væri bund-
in á bás, gæti aldrei ferðast neitt.
Við höfum alltaf haft gaman af að
ferðast hjónin og síðustu árin vorum
við alltaf að ferðast því ég vissi að
brátt kæmi að því að ég yrði bund-
in við vélina. Én ég er sem betur
fer þannig gerð að ég leggst ekki
í þunglyndi til langframa. Ég vann
líka alltaf eins og ég gat og það
hjálpaði mér mikið. Ég notaði frí-
vaktirnar mínar til að fara í vélina
þó nokkurn tíma. En svo tók ég
að þreytast á þessu. Ég varð oft
blóðlítil þegar ég var í vélinni. Allt
í einu var maður með brauðfætur
og þá voru engin ráð nema að gefa
manni blóð. En svo kom nýtt lyf
til sögunnar sem breytti miklu fyrir
okkur sem þurfum að vera í gervi-
nýra. Lyf þetta er kallað Epo og
það er gefið í sprautuformi þrisvar
í viku. Það er mikill munur að vera
ekki háður blóðgjöfum á þessum
síðustu og verstu tímum. Það geta
þó ekki allir nýtt þetta meðal, en
ég er í hópi hinna lánsömu hvað
það snertir.
Er á skrá hugsanlegra
nýrnaþega
í byijun maí 1989 varð ég að
byija aftur í gervinýranu. Ég var
lengi að ná mér eftir þessi veik-
indi. Ég átti líka erfiðara með að
slaka á því ég, sem hjúkrunarfræð-
ingur, vissi vel hvernig hlutirnir
stóðu. Ég get heldur ekki sofið í
vélinni eins og sumir, ég veit að
vélin hringir ef eitthvað er að, en
ég vil samt fylgjast með. Núna er
ég alveg búin að ná mér eftir sýk
inguna og hef áhuga á að prófa
kviðskilun aftur. Ég er á skrá yfir
hugsanlega nýrnaþega og það eru
sendar út blóðprufur úr mér einu
sinni í mánuði en það er ekki víst
að það komi nokkurn tíma nýra sem
hentar mér. Ég á bara einn bróður
og hann er aðeins með eitt nýra
og nýru sona minna henta mér
ekki, um lifandi nýrnagjafa er því
ekki að ræða. Ég hætti að vinna á
hjartadeildinni fyrir röskum tveim-
ur árum og hóf nám í stjórnunar-
fræði í Nýja hjúkrunarskólanum og
lauk því. Núna vinn ég á göngu-
deild húðlækningadeildar og uni þar
hag mínum allvel. Ég reyni að láta
hveijum degi nægja sína þjáningu
Hrefna Pét-
ursdóttir
tengd við
gervinýra ó
Landspíta-
lanum.
og er hreint ekki stöðugt að hugsa
um veikindi mín. Ég er svo lánsöm
að vera sjaldnast kvalin og vera
fremur léttlynd. Skapgerð manna
skiptir sköpum þegar erfiðir sjúk-
dómar heija á, það er ég búin að
sannreyna í mínu starfi sem hjúkr-
unarfræðingur."

ODYRTL
LONDON
KR. 14.700
ÍVIKAKR. 14.700
2VIKURKR. 15.800
3VIKURKR. 16.900

n
KAUPMANNAHOFN
KR. 15.800
ÍVIKAKR. 15.800
2VIKURKR. 16.900
3VIKURKR. 17.700
AÐEINS 370 SÆTI Á AFMÆLISVERÐI
BROTTFARARDAGAR
maí 1. 8.15. 22. 29.
júní 5. 12. 19. 26.
júlí 3. 10.17.24.31.
ágúst 7. 14. 21. 28.
sept. 4. 11. 18. 25.
LON KL. 1600
CPH KL. 800
Ofangreind verð eru afmælisverðin
á flugkostnaði, fram og til baka.
Síðan bætast við fjölbrey ttir
gistimöguleikar að eigin vali,
bílaleiga og margt fleira. Islenskt
starfsfólk okkar í Kaupmannahöfn
og London annast fyrirgreiðslu
farþega á flugvöllum.
Þeir sem missa af afmælissætunum geta bókað sig í leiguflug á
12-16 % hærra gjaldt og samt komist miklu ódýrara yfir
Atlandshafið en almennt gerist. Leiguflug okkar, sem opið er
öllum íslendingum, er sannkölluð kjarabót í anda þjóðarsáttar.
Sætaframboð er takmarkað, svo nú gildir að nota þetta einstaka
tækifæri strax, því afmælissætin okkar til útlanda eru ódýrari en
flugfar til Egilsstaða.
FLUGFEROIR
SGLRRFLUG
Vesturgötu 12 - Sími 620066 og 15331
UTLANDA A EGILSSTAÐ