Morgunblaðið - 20.02.1991, Blaðsíða 2

8
2
reei flAunaa'í .os yiuoAUUHivcim oig.Msi4UD.90M
MORGUNBLÁÐIÐ MIÐVÍK'UDÁGUTR 20rFEBRUÁRl99l'
Loðnufry sting’ að
hefjast í Eyjum
Vestmannaeyjum.
LOÐNUFRYSTING hefst hjá
Vinnslustöðinni og Hraðfrysti-
stöðinni í Vestmannaeyjum í dag.
Verður fryst loðna sem Kap VE
landaði í gærkvöldi en loðnuna
fékk skipið við Eyjar.
Ekki er búist við að mikið af
loðnu verði fryst á þessari vertíð
eða um 500-1.000 tonn í Heildina.
Frysta loðnan fer á Japansmark-
að og er ekki mikil eftirspurn þar
eftir frystri loðnu þessa stundina.
Má það rekja til þess að Japanir
eiga nokkuð eftir af loðnu frá
síðustu vertíð. Einnig fengu þeir
stóra loðnu frá Kanada í sumar sem
þeim líkaði vel og loks eiga þeir von
á loðnu frá Noregi.
Grímur
Fjórtán verksmiðjur hafa
tekið á móti loðnu á árinu
FRÁ því að loðnuveiðibanni var aflétt á miðvikudag hafa 14 verk-
smiðjur af 20 tekið á móti loðnu. Síldarverksmiðjur ríkisins (SR) á
Siglufirði og Raufarhöfn hafa ekki brætt loðnu undanfarið en ekki
er útilokað að þær taki á móti loðnu á næstunni, að sögn Jóns Reyn-
is Magnússonar framkvæmdastjóra SR. Hann segir að það fari eftir
því hvernig vertíðin þróist og hvaða verð SR þurfi að greiða fyrir
loðnuna.
Krossanesverksmiðjan á Akur-
eyri greiddi 5.200 krónur fyrir tonn-
ið af loðnu á mánudag en Jón Reyn-
ir Magnússon segir að þetta verð
sé of hátt fyrir SR.
Ara afurða-
mesta kýrin
ÁRA 37 á Víðivöllum fremri í
Fljótsdal var afurðamesta kýrin
á síðasta ári, en hún mjólkaði
9.149 kg. í öðru sæti varð Brynja
153 á Bjarnargili í Fljótum sem
mjólkaði 8.558 kg.
Afurðahæsta kúabúið á síðasta
ári var bú Viðars Þorsteinssonar á
Brakanda í Skriðuhreppi, en, kýr
hans mjólkuðu að meðaltali 6.238
kg, og eru það mestu afurðir sem
dæmi eru um að fengist hafi á einu
búi. í öðru sæti varð bú Guðmundu
Tyrfmgsdóttur að Lækjartúni í Ása-
hreppi, en kýr hennar mjólkuðu að
meðaltali 5.986 kg.
Meðalafurð eftir kú hjá naut-
griparæktarfélögunum var 4.141
kg á síðasta ári, og er það 136 kg
meira en árið 1989 þegar meðalaf-
urðin fór í fyrsta sinn yfir fjögur
þúsund kfló. Jón Viðar Jónmunds-
son, ráðunautur hjá Búnaðarfélagi
íslands, segir að þessar breytingar
milli ára séu gríðarlega miklar.
„Síðastliðið sumar var mjög gott,
og auk þess hafa menn haft mjög
gott fóður í haust, en einnig eru
menn sífellt að fá betri gripi. Ég
er sannfærður um að þetta séu tvær
meginskýringarnar á þessu.“
Fiskimjölsverksmiðja Homa-
fjarðar hf. hefur ekki tekið á móti
loðnu í ár en innsiglingin til Hafnar
er erfið fyrir stór loðnuskip.
Þá hefur fískimjölsverksmiðja
Njarðar hf. í Sandgerði ekki brætt
loðnu undanfarið en fyrirtækið ger-
ir út tvö loðnuskip, Sjávarborg GK
og Dagfara ÞH. Sjávarborg er byrj-
uð á loðnuveiðum og verið er að
gera Dagfara kláran á loðnuveiðar,
að sögn Skúla Guðmundssonar
verkstjóra hjá Nirði hf. Skúli segir
að erfítt sé fyrir Sjávarborg að
landa í Sandgerði en fínnskt verk-
takafyrirtæki sé að dýpka höfnina
og því verki eigi að Ijúka í sumar.
Frá því að veiðibanni var aflétt
hefur loðnu verið landað í Eyjum,
Grindavík, Reykjavík, Bolungarvík,
á Akranesi, Ákureyri, Vopnafírði,
Þórshöfn, Neskaupstað, Eskifírði
og Seyðisfírði.
Morgunblaðið/KGA
Aðeins voru 6 nemendur mættir af 23 í þessum 11 ára bekk í Melaskóla í gær. Kennarinn var líka
veikur og skólastjórinn brá á það ráð að kenna börnunum sex að spila Hjónasæng.
Veikindi herja á skólabörn
SKÓLABÖRN i Reykjavík hafa
mörg legið veik heima undan-
farið, en fjarvistir þeirra virð-
ast mismiklar eftir skólum. í
Melaskóla var í gær heldur
þunnskipaður einn 11 ára bekk-
urinn, því þar mættu aðeins 6
börn af 23 og kennarinn þeirra
var veikur.
Ingi Kristinsson, skólastjóri
Melaskóla, sagði í samtali við
Morgunblaðið að nokkuð væri um
að börn kæmu ekki í skólann
vegna veikinda, en ekki væri stað-
fest að þau væru með flensu. Einn
11 ára bekkúrinn hefði þó farið
sýnu verst út úr þessu hingað til,
en þar mættu aðeins 6 börn af 23
í gærmorgun. „Kennarinn þeirra
var einnig veikur, svo ég sinnti
þeim,“ sagði Ingi. „Ég tók þann
kostinn að kenna þeim að spila
Hjónasæng og svo unnu þau á
bókasafninu. I aðra bekki vantar
ekki fleiri nemendur en oft áður
á þessum árstíma, sem hefúr löng-
um verið flensutími. í einn vantar
þó 6 nemendur. Skólarnir eru
auðvitað notalegasti staðurinn
fyrir ýmsar farsóttir, svo þetta
breiðist hratt út,“ sagði Ingi Krist-
insson.
Skólastjóri Austurbæjarskóla,
Alfreð Eyjólfsson, sagði að þar
væru menn ekki illa haldnir af
pest. Þar, líkt og í Melaskóla, er
þó einn ellefu ár_a bekkurinn sýnu
verst staddur. „í þeim bekk voru
9 fjarverandi af 22 nemendum,"
sagði Eyjólfur. „Það er greinilegt
að einhver pest er að stinga sér
niður hérna, en fjarvistir eru ekki
miklar enn sem komið er, fyrir
utan þennan eina bekk. Mér finnst
ástandið oft verra á haustin.“
Daníel Gunnarsson, skólastjóri
Ölduselsskóla, sagði að ástandið
þar hefði verið mun verra í byijun
mánaðarins en það er nú. „Þá var
ansi mikið um fjarvistir, en nú
virðist hafa. dregið verulega úr
þessu,“ sagði Daníel. „Ég veit þó
af einstaka tilfellum, en það eru
yfirleitt ekki fleiri nemendur veik-
ir í hveijum bekk en einn eða
tveir. Núna er líka einn kennari
fjarverandi vegna veikinda."
Allur fiskur fer jafnharðan og
engir stórir samningar gerðir
- segir Magnús Gunnarsson framkvæmdastjóri SÍF
„VIÐ höfum ekki samið um sölu
á saltfiski til Spánar og Portú-
gals á þessu ári í líkingu við
það, sem við höfum gertá hverju
ári fyrir vértíðarframleiðsluna.
Allur fiskur hefur farið jafnharð-
an og engin breyting verður á
því á næstu dögum,“ segir Magn-
ús Gunnarsson framkvæmda-
stjóri Sölusambands islenskra
fískframleiðenda (SÍF). „Á öðr-
um mörkuðum eru samningar
en
Rannsókn tveggja manndrápsmála:
51 árs kona úrskurðuð í gæslu-
varðhald til 1. maí og geðrannsókn
Læknir taldi ekkert mæla gegn beitingu gæsluvarðhalds
SAKADÓMUR Reykjavikur úr-
skurðaði í gær 51 árs gamla
konu, sem játað hefur að hafa
orðið 47 ára gömlum sambýlis-
manni sínum að bana á sunnu-
dag, í gæsluvarðhald til l.maí.
Henni er einnig gert að sæta
geðrannsókn. Gæsluvarðhalds-
úrskurðurinn var ekki kærður
til Hæstaréttar. Hæstiréttur hef-
ur ekki lokið umfjöllun um kærð-
an gæsluvarðhaldsúrskurð yfir
28 ára gömlum manni, sem játað
hefur að hafa orðið ungri konu
að bana á meðferðarheimili
þroskaheftra um helgina.
Áður en krafa var gerð um
gæsluvarðhald yfír konunni hafði
hún sætt læknisskoðun og var nið-
urstaða læknisins á þann veg að
ekkert mælti gegn gæsluvarðhaldi
og vistun í Síðumúlafangelsi, að
sögn Þóris Oddssonar vararann-
sóknarlögreglustjóra. Eins og
Morgunblaðið greindi frá í gær
hefur kona þessi áður orðið manns-
bani og var þá talin ósakhæf og
dæmd til öryggisgæslu.
Áður en niðurstaða læknisrann-
sóknarinnar lá fyrir hafði Rann-
sóknarlögregla ríkisins ritað stjórn-
amefnd Ríkisspítala og stjórn Borg-
arspítalans bréf. I bréfínu eru
stjómirnar beðnar — með hliðsjón
af því hvernig komið sé högum
konunnar, þroskahefta mannsins,
og einnig ungs manns sem átt hef-
ur við geðræn vandamál að striða
og lagði hnífí til föður síns um helg-
ina, og óhjákvæmilegrar frelsis-
skerðingar í framhaldi af háttsemi
fólksins — að lýsa viðhorfum sínum
til þeirra úrræða sem tiltæk em um
vistun í þeim tilvikum sem fjallað
er um í 4. tölulið 69. greinar laga
um meðferð opinberra mála. Sú
lagagrein fjallar um hvenær ekki
megi beita gæsluvarðhaldi og þar
segir meðal annars að sjúklinga
skuli úrskurða til geymslu eftir
læknisráði á spítala eða öðrum við-
eigandi stað með þeim hætti að
heilsu þeirra sé borgið.
Að sögn Þóris Oddssonar hafa
frá 1988 gengið tveir dómar í
Hæstarétti þar sem tekið er á þess-
ari lagagrein og verður ekki úr
þeim lesin önnur regla en sú, að
ef beita eigi þessu lagaákvæði þurfi
að gera slíkt á grundvelli fyrirliggj-
andi læknisvottorðs.
Rannsóknarlögreglunni hafði í
gær ekki borist svar við bréfi þessu.
gerðir meira eftir hendinni
það hefur líka verið þannig í
Portúgal frá því á seinni hluta
síðasta árs. Ég hef því ekki trú
á því að við sjáum stóra samn-
inga um sölu á saltfiski á næst-
unni,“ segir Magnús.
Magnús Gunnarsson segir að
menn séu að átta sig á því hvernig
vertíðin fari af stað til að vera ekki
að binda sig við eitthvað, sem ekki
væri hægt að standa við. „Við lent-
um mjög illa í því í fyrra þegar
mjög mikið var flutt út af ferskum
físki. Það gerði það að verkum að
við vorum miklu lengur að afgreiða
upp í þá samninga, sem við gerðum
við Portúgali í janúar í fyrra, en
gert var ráð fyrir. Þetta kom mjög
illa niður á þeim, sem voru að salta
á þeim tíma, vegna þess að margir
hlupust undan merkjum," segir
Magnús. Hann segir að sér skiljist
hins vegar að mjög hafí dregið úr
sölu á flöttum, ferskum físki.
Hann segir að verð á saltfiski
hafí heldur styrkst undanfarið.
„Það er meðal annars vegna þess
að við höfum verið að klára að af-
greiða upp í samninga, sem gerðir
voru fyrr á árinu og héldu meðaltal-
inu niðri. Við erum bjartsýnir á að
góð eftirspurn verði eftir saltfiski
framundir páska meðan við höfum
bæði tollfijálsan kvóta og neysluna
fyrir páskana. Síðan verðum við að
sjá til hvemig þróunin verður þegar
nær dregur páskum og eftir þá.“
Magnús upplýsir að tollfijáls
kvóti sé á saltfískinnflutningi til
Evrópubandalagslandanna frá 1.
janúar og sá kvóti sé 25 þúsund
tonn, eins og hann hafi verið. „Þeg-
ar sá kvóti er búinn tekur við 13%
tollur til 1. apríl en ég geri ráð
fyrir að tollfijálsi kvótinn nái núna
vel fram í mars, þannig að ég von-
ast til að við þurfum ekki að greiða
13% toll. Síðan tekur við 7% tollur
á 55 þúsund tonna kvóta frá 1.
apríl og þegar sá kvóti er búinn
tekur við 13% tollur,“ segir Magnús.
Hann upplýsir að í fyrra hafi
kvótinn með 7% tollinum enst út
árið en þá var sá kvóti 52 þúsund
tonn. „Hins vegar fellur Álaska-
þorskurinn núna inn í kvótann,
þannig að það getur breytt stöð-
unni. Þó er það ekki víst, þar sem
menn svindluðu mikið á þessu í
fyrra með því að senda inn Alaska-
þorsk sem Atlantshafsþorsk."
Magnús segir að hægt sé að
flytja inn þorsk frá Alaska til sölt-
unar hér. „Hins vegar er markaðs-
verðið, miðað við hráefnisverðið og
flutningskostnað, þannig að við er-
um ekki spenntir fyrir því í augna-
blikinu. Það fæst lægra markaðs-
verð fyrir Alaskaþorskinn en Atl-
antshafsþorskinn. Alaskaþorskur-
inn er uppþíddur og saltaður og það
skilar ekki sömu bragðgæðum. Eins
hefur það áhrif á það hvernig físk-
urinn leggur sig í útvötnun."
Magnús segir að húsmæður virð-
ist því gera greinarmun á Alaska-
þorski og Atlantshafsþorski. „Við
höfum lagt mikla áherslu á að Al-
askaþorskurinn sé seldur aðskilinn
frá íslenska fískinum, því við viljum
halda þeirri gæðaímynd, sem við
erum komnir með á mörkuðunum.“