Morgunblaðið - 01.05.1991, Page 28

Minning:
Benedikt Blöndal
hæstaréttardómari
Fæddur 11. janúar 1935
Dáinn 22. apríl 1991
Benedikt Blöndal hæstaréttar-
dómari lést í Landspítalanum 22.
apríl sl., 56 ára að aldri, eftir sex
mánaða erfíð veikindi.
Með Benedikt er fallinn í valinn
einn af höfuðlögfræðingum þjóðar-
innar og er ótímabært fráfall hans
þjóðarskaði.
Benedikt Lárusson Blöndal var
fæddur í Reykjavík 11. janúar 1935.
Hann lauk stúdentsprófí úr stærð-
fræðideild Menntaskólans í
Reykjavík 1954. Að afloknu stúd-
entsprófí hugðist hann nema húsa-
gerðarlist í Þýskalandi, en hvarf
skjótlega heim frá námi vegna veik-
inda móður sinnar er lést 17. mars
aðeins 45 ára að aldri. Benedikt
sneri sér að laganámi og lauk emb-
ættisprófí í lögfræði árið 1960. Að
loknu námi í febrúar 1960 hóf hann
lögfræðistörf hjá Bæjarútgerð
Reykjavíkur og öðlaðist réttindi
héraðsdómslögmanns 15. maí 1961.
Það ár hóf hann rekstur eigin lög-
fræðiskrifstofu sem í fyrstu var í
hlutastarfí. í upphafí starfaði hann
einn en síðar um skamman tíma í
félagi við undirritaðan, en í ársbyij-
un 1966 gekk hann í félag við
Ágúst Fjeldsteð hrl., og tók Bene-
dikt þar með sæti Benedikts Sigur-
jónssonar er skipaður var hæsta-
réttardómari frá 1. janúar 1966.
Aðal ævistarf Benedikts Blöndals
tengdist lögfræðiskrifstofu þeirra
Ágústar. Starfsemin blómstraði og
Hákon Árnason hrl. gerðist meðeig-
andi árið 1975. Benedikt gegndi
lögmannsstörfum fyrir ótal ein-
staklinga, fyrirtæki og stoftianir.
Hann var m.a. aðallögfræðingur
Sjóvátryggingarfélags Islands hf.
frá 1966 til 1988 og sat alla stjóm-
arfundi þess félags á annan tug ára.
Benedikt hætti lögmannsstörfum
er hann var skipaður hæstaréttar-
dómari í febrúar 1988.
Benedikt naut víðtæks trausts í
störfum sínum innanlands sem ut-
an. Hann bjó yfír víðtækri þekkingu
bæði sem lögfræðingur og einnig
sem víðlesinn menntamaður. Fram-
koma hans öll, atgervi og góðvild
skipaði honum í forsæti.
Benedikt Biöndal var ákaflega
félagslyndur og var mjög eftir hon-
um sóst til félagsstarfa af ýmsu
tagi. Þegar á skólaárum var hann
framarlega í félagslífí. Á háskóla-
árum var hann m.a. ritstjóri Ul-
fljóts, rits laganema, 1956 til 1957.
Hann var formaður Starfs-
mannafélags Reykjavíkurborgar
1964;1966, í stjóm Lögmannafé-
lags íslands í nokkur ár og formað-
ur þess 1971-1973. Benedikt átti
sæti í Kjaradómi frá 1971 til 1988,
þar af formaður frá 1977. Hann
var í kjaranefnd frá stofnun 1976-
1988 og formaður frá 1978. Hann
sat í stjóm lífeyrissjóðs lögmanna
um skeið og um tíma í stjórn Stúd-
entafélags Reykjavíkur og formað-
ur þess 1970-1971. Hann átti sæti
í stjórn Rauða kross Islands frá
1973 og þar af formaður frá 1982-
1986. Hann var safnaðarfulltrúi í
Dómkirkjunni 1975-1981. Hann sat
í stjórn nokkurra hlutafélaga. Hann
var í Landskjörstjóm frá 1983,
formaður frá 1986 til dauðadags.
Benedikt var elsti sonur Lámsar
H. Blöndal bókavarðar og fyrri
konu hans Kristjönu Benediktsdótt-
ur. Lárus faðir Benedikts er fæddur
árið 1905, sonur Haraldar Láms-
sonar Blöndal ljósmyndara, f. 1882.
Lárus Þórarinn Bjömsson BlÖndal,
sýslumaður að Komsá og alþingis-
maður Húnvetninga, var því lang-
afí Benedikts Blöndal og hafði hann
gjaman gaman af að rifja upp
skyldleika við þennan forföður sinn
og frásagnir honum tengdar.
Kristjana móðir Benedikts var
dóttir Benedikts Sveinssonar al-
þingismanns og skjalavarðar og
konu hans, Guðrúnar Pétursdóttur
Kristinssonar frá Engey. Tvær syst-
ur Kristjönu, tvíburarnir Ólöf og
Guðrún, eru einar á lífi þeima systk-
ina, en móðurbræður Benedikts,
Sveinn, Pétur og Bjarni forsætis-
ráðherra vom allir þjóðkunnir
menn. Mjög kært var með Benedikt
og móðursystkinum hans alla tíð
og leituðu móðurbræður hans
gjama álits hans á margvíslegum
málum meðan þeir lifðu, þótt hann
væri miklu yngri maður.
Systkini Benedikts em: Halldór
ráðherra, kvæntur Kristrúnu Ey-
mundsdóttur kennara, Kristín
kennari, gift Árna Þórssyni lækni,
Haraldur hrl., var kvæntur
Sveindísi Þórisdóttur, og Ragnhild-
ur háskólanemi, gift Knúti Jeppesen
arkitekt.
Benedikt kvæntist 6. febrúar
1960 Guðrúnu Karlsdóttur, fæddri
14. sept. 1937, Kristinssonar for-
stjóra í Reykjavík, Magnússonar
skipstjóra og konu hans Önnu
Margrétar Jónsdóttur kaupmanns
Brynjólfssonar.
Börn Benedikts og Guðrúnar eru
Karl, fæddur 6. nóvember 1961,
háskólanemi við MIT-háskólann í
Boston, kvæntur Stefaníu Þorgeirs-
dóttur, líffræðingi, Lárus, fæddur
19. nóv. 1964, nemi í stjórnmála-
fræðum, í sambúð með Önnu
Kristínu Jónsdóttur, og Anna, fædd
8. des. 1968, við háskólanám á
Spáni, í sambúð með Ólafí Einari
Þorvaldssyni.
Sannur höfðingja- og menningar-
blær hefur ætíð hvílt yfir heimili
Guðrúnar og Benedikts og skipar
góður bókakostur húsbóndans þar
veglegan sess. Rausnarskap og
gestrisni þeirra hefur fjölmennur
hópur ættingja og vina kunnað vel
að meta.
Við nafnar vorum systkinasynir,
hann rúmum þremur ámm eldri,
þannig að ég man hann frá því ég
fyrst man eftir mér. Kært var með
foreldmm okkar og góð samheldni
hefur löngum einkennt fjölskyldu
okkar. Margs er að minnast á langri
samleið, fyrst í leik æskuáranna og
síðar í starfí er manndómsárin tóku
við. Þegar ég var að hefja lögfræði-
störf að námi loknu var ég svo lán-
samur að starfa með nafna mínum
um skeið. Sá tími reyndist mér
mjög lærdómsríkur og nánast sem
framhaldsnám undir handleiðslu
hans. Hef ég búið að þeim ráðum
alla tíð síðan. Árið 1979 tók ég við
stjórnarformennsku í Sjóvátrygg-
ingarfélagi íslands hf. að föður
mínum látnum. Þá hófst nýr kafli
í samskiptum okkar þar sem hann
var aðallögfræðingur félagsins og
minn helsti ráðgjafí í tæpan áratug,
þar til hann var skipaður dómari
við æðsta dómstól landsins. í öllum
okkar kynnum var hann sem hellu-
bjarg sem ætíð mátti byggja á.
Ég hafði vænst þess að samleið
okkar yrði miklu lengri. Við sjúkra-
beð hans í vetur rifjuðum við upp
velheppnaða veiðiferð okkar síðast-
liðið sumar á slóðum forfeðra okkar
og ráðgerðum nýja ferð á sumri
komanda.
Að leiðarlokum vil ég þakka
kærum frænda mínum fyrir sam-
fylgdina og órofa tryggð og vin-
áttu. Megi land okkar eignast sem
flesta hans líka.
Guðrúnu eiginkonu Benedikts,
bömum þeirra og ijölskyldu allri
vil ég flytja innilegar samúðarkveðj-
ur frá mér og fjölskyldu minni.
Benedikt Sveinsson
Á morgun kveðjum við Benedikt
Blöndal hinstu kveðju. Ég kynntist
Benedikt vel í samstarfi okkar í
Kjaradómi þar sem við sátum báðir
skipaðir af Hæstarétti. Þar vorum
við samtíða í tíu ár og hluta þess
tíma var hann formaður dómsins.
Benedikt var einkar lagið að greina
fljótt aðalatriði í hverju máli. Kjara-
dómur naut í ríkum mæli glögg-
skyggni hans og réttsýni. Þekkingu
hans áiögum og-lögfræðiiegri ná-
kvæmni var við brugðið. Þessir
kostir Benedikts komu ekki síst
fram við samningu dómsorða og
dómsatkvæða sem hann vandaði
mjög og hugaði þá að öllu í senn;
efni máls, lögformi og íslensku
máli. Samstarfið við hann var oft
kennslustund í faglegum vinnu-
brögðum.
Það kom í minn hlut sem dóms-
málaráðherra í ársbyijun 1988 að
leggja tillögu um skipun nýs hæsta-
réttardómara fyrir forseta íslands.
Benedikt var meðal umsækjenda
og að öðrum umsækjendum ólöst-
uðum, þá var ég ekki í vafa um að
vegur og virðing Hæstaréttar
myndi vaxa við það að fá Benedikt
til liðs við sig. Ég veit að enginn
dró í efa að þar var valinn réttur
maður í það vandasama starf. Bene-
dikt var góður lögmaður, góður
dómari og drengur góður.
Á Kjaradómsárunum kynntist ég
því hvað_ Benedikt var mikill húm-
anisti. Áhugamál hans spönnuðu
vítt svið. Víðtæka þekkingu og
reynslu af fjölbreyttum lögmanns-
störfum nýtti hann til þess að skilja
og skýra margt sem fyrir bar í
samtímanum. Síðar tengdi sam-
band dóttur minnar, Önnu Kristín-
ar, og Lárusar, sonar Benedikts,
fjölskyldur okkar.
Benedikt vildi leggja sitt lóð á
vogarskálina fyrir bættu mannlífí á
jörðu og til þess má meðal annars
rekja áratuga starf hans á vett-
vangi Rauða kross íslands. Fjöl-
mörgum öðrum félags- og fram-
faramálum lagði hann lið og gegndi
fjölda trúnaðarstarfa. A öllum
starfssviðum hans er nú skarð fyrir
skildi.
Benedikt glímdi af karlmennsku
við miskunnarlausan sjúkdóm
síðustu mánuði ævinnar. Þær raun-
ir bar hann með jafnaðargeði studd-
ur af fjölskyldu sinni. Lárus var
foreldrum sínum mikil stoð í þessu
erfíða sjúkdómsstríði.
Benedikt er kallaður brott langt
um aldur fram. En minningin lifír
um góðan mann og vitran.
Við Laufey vottum Guðrúnu og
börnum þeirra hjóna og fjölskyld-
unni allri innilegustu hluttekningu
í þungum harmi.
Jón Sigurðsson
í dimmum skugga af löngu liðnum vetri
mitt Ijóð til þín var árum saman grafið.
Svo ungur varstu, er hvarfstu út á hafið,
hugljúfur, glæstur, öllum drengjum betri.
Og þvi varð allt svo hljótt við helfregn þína
sem hefði klökkur gígjustrengur brostið.
Og enn ég veit margt hjarta, harmi lostið,
sem hugsar til þín alla daga sína.
En meðan árin þreyta hjörtu hinna,
sem horfðu eftir þér í sárum trega,
þá blómgast enn, og blómgast ævinlega,
þitt bjarta vor í hugum vina þinna.
(T.G.)
Góður drengur er fallinn frá
langt um aldur fram.
Benedikt Blöndal hæstaréttar-
dómari andaðist á Landspítalanum
í Reykjavík 22. apríl sl. eftir erfið
veikindi, 56 ára að aldri. Hann átti
að baki langt og farsælt ævistarf
á sviði lögfræði og félagsmála,
lengst af sem hæstaréttarlögmaður
en frá árinu 1988 sem dómari í
Hæstarétti íslands. Um Benedikt
má með sönnu segja, að fátt mann-
legt var honum óviðkomandi og
hann lét gott af sér leiða hvar sem
hann fór. Úrræðagóður var hann
með afbrigðum og fáir fóru bónleið-
ir af hans fundi. Það var því mikil
gæfa iyrir Hæstarétt, er hann kom
þangað til starfa. Hann hafði þá
kosti til að bera, sem hveijum dóm-
ara eru nauðsynlegir, fyrir utan
staðgóða lagaþekkingu, en það er
sanngirni og réttsýni. Eigum við
samstarfsfólk hans því erfitt með
að sætta okkur við að fá ekki notið
starfa hans og ráða lengur en raun
ber vitni.
Benedikt var gæfumaður í sínu
einkalífi. Hann var giftur Guðrúnu
Karlsdóttur og eignuðust þau þijú
börn, Karl, Lárus og Önnu, sem öll
eru við nám. Voru þau hjón sam-
hent í hvívetna og bjuggu börnum
sínum fagurt og gott heimili, sem
stóð opið vinum þeirra og fjöl-
skyidu: - - ■ - ............
Benedikt Blöndal var vinmargur
maður og tók virkan þátt í félags-
málum. Persónuleg kynni okkar
má rekja allt til menntaskólaáranna
og rofnuðu þau aldrei. Vinátta hans
og samvinna síðustu árin hefur ver-
ið mér ómetanleg. Það er því skarð
fyrir skildi í Hæstarétti íslands og
hans sárt saknað, ekki aðeins af
samdómendum heldur af starfsfólki
öllu, sem sendir eftirlifandi eigin-
konu og allri fjölskyldu hans inni-
legar samúðarkveðjur.
Blessuð sé minning Benedikts
Blöndals.
Guðrún Erlendsdóttir,
forseti Hæstaréttar.
Kveðja frá Lögmanna-
félagi íslands
Benedikt Blöndal hæstaréttar-
dómari er látinn eftir erfið veik-
indi. Með honum er genginn einn
þeirra góðu manna sem stærstan
hlut hafa átt í uppbyggingu Lög-
mannafélags íslands.
Benedikt lauk lagaprófi frá Há-
skóla íslands árið 1960. Eftir fram-
haldsnám erlendis í sjórétti sneri
hann sér að málflutningsstörfum
og varð héraðsdómslögmaður 15.
maí 1961. Réttindi hæstaréttarlög-
manns fékk hann 19. apríl 1966.
Benedikt rak málflutningsskrif-
stofu í Reykjavík frá árinu 1961,
um skeið í félagi við Benedikt
Sveinsson hrl., en síðar i félagi við
Ágúst Fjeldsted hrl. og Hákon
Árnason hrl. Benedikt lét af mál-
flutningsstörfum árið 1988 þegar
hann var skipaður dómari við
Hæstarétt íslands. Þótt eftirsjá
hafi verið af Benedikt úr hópi lög-
manna veit ég að þeir fögnuðu því
einnig að eignast svo góðan fulltrúa
meðal dómenda Hæstaréttar.
Benedikt var ötull félagsmaður
Lögmannafélags íslands. Hann sat
í stjórn félagsins 1969-1973, þar
af sem formaður 1972-73. Þá sat
Benedikt í stjórn lífeyrissjóðs lög-
manna um skeið og gegndi fjöl-
mörgum öðrum trúnaðarstörfum
fyrir félagið. Benedikt sótti fundi í
félaginu vel og hafði þar jafnan
eitthvað til málanna að leggja. Þar
naut sín vel rökvísi hans og einstök
kímnigáfa.
í lögmannsstörfum sínum var
Benedikt óvenju farsæll. Hann var
mikill samningamaður, fastur fyrir,
en jafnframt sanngjarn. Sem mál-
flytjandi var hann rökviss og hafði
lag á því að draga fram nýjar hlið-
ar á málum. Þessir kostir Benedikts
gerðu það að verkum að hann var
eftirsóttur til allra verka og hlóðust
því á hann trúnaðarstörf.
Ég vil fyrir hönd Lögmannafé-
lags Islands þakka Benedikt að leið-
arlokum fyrir störf hans í þágu
íslenskrar lögmannastéttar og færa
ekkju hans, Guðrúnu Karlsdóttur,
börnum þeirra og fjölskyldu innileg-
ar samúðarkveðjur. Minningin lifir
um góðan dreng.
Gestur Jónsson
Ólöf Benediktsdóttir, föðursystir
mín, segir í ritgerð um bernsku-
heimili og uppvaxtarár föður míns,
Bjarna, að hann hafi eftir missi
fyrri konu sinnar, sem hann syrgði
mjög, flust að Laugavegi 66 og
búið í nokkur ár í sambýli við Krist-
jönu systur sína og Lárus H. Blönd-
al mann hennar. Þetta var einmitt
skömmu eftir að Benedikt Blöndal
fæddist. Var mér ávallt ljóst að
sérstök tengsl voru á milli föður
míns og Benedikts, sem áttu rætur
að rekja til þessara ára og vafa-
laust einnig til þeirrar staðreyndar
að Benedikt var fyrsta barnabarn
afa míns og ömmu, Benedikts
Sveinssonar og Guðrúnar Péturs-
dóttur, á Skólavörðustíg, sem bætt-
ist í hinn samrýnda hóp er bjó á
Laugaveginum og Skólavörðustígn-
um. Ég leyfi mér enn að vitna til
ritgerðar Ólafar: „Það var ekki
heldur amalegt að koma á Lauga-
veg 66 sem mátti heita miðstöð
systranna [frá Engey]. Þar bjuggu
afí, amma og Ólafía, Maren og
Baldur og Kristín og Helgi um skeið
og Kristjana systir og Lárus H.
Blöndal og Bjarni eftir að Valgerð-
ur dó. Það var notalegt að sitja í
stóra, fallega garðinum sem fáir
vissu um, skoða trén og blómin og
spjalla við afa og ömmu og frænd-
fólkið og alla þá sem komu þar við.
Mér finnst núna að það hafí alltaf
verið sólskin í garðinum hennar
Ólafíu.“
Ég á einnig sólskinsminningar
úr garðinum sem Ólöf nefnir. Bene-
dikt var það mörgum árum eldri
en ég, að kynni okkar urðu meiri
eftir að við komumst til þroska
heldur en á yngri árum. Við litum
alltaf upp til hans sem elsta barna-
barnsins og nú er hann hinn fyrsti
úr hópnum sem við kveðjum á bana-
beði.
Mér er einstök greiðvikni Bene-
dikts í huga á þessari stundu. Hún
birtist gagnvart mér persónulega,
þegar hann gaf mér kost á að vera
á „kúrsus" í laganámi á skrifstofu
sinni og Ágústs Fjeldsteds. Er það
eina reynslan sem ég hef hlotið af
praktískum lögfræðistörfum, ef ég
má orða það svo. Var Benedikt
ávallt reiðubúinn að veita góð ráð
og leiðbeiningar. Erum við systkinin
þakklát honum fyrir aðstoð sem
hann veitti okkur jafnan þegar mik-
ið var í húfi.
Benedikt hafði gaman af rökræð-
um um lögfræðileg efni eða hvað-
eina annað og var fljótur að draga
fram aðalatriði eða benda á aðrar
hliðar mála en þær sem komu fram
við fyrstu sýn. Éru þetta kostir sem
nýtast lögfræðingum vel, enda
hófst hann til mestu virðingar á
starfsvettvangi sínum, þegar hann
var skipaður hæstaréttardómari.
Því miður naut þjóðin hæfileika
hans í alltof skamman tíma í því
embætti.
Benedikt var sanngjarn maður
og réttsýnn. Hann tók því ætíð vel
þegar til hans var leitað og hlóðust
á hann mikil verkefni í lögmanns-
störfum. Hann var einnig virkur í
félagsstarfí bæði fyrir lögfræðinga
og á öðmm vettvangi svo sem í
starfi fyrir Dómkirkjusöfnuðinn og
Rauða kross íslands. Var kallað til
hans úr mörgum áttum og kom
nafn hans í huga manna þegar þeir
vildu fá atbeina eða álit frá virtum
og kunnum lögmanni. Hittumst við
til dæmis á vettvangi Sögufélags
er fékk hann til að stjórna aðalfund-
um sínum sem hann gerði með skör-
uglegri reisn eins og annað.
Ég flyt Lárusi, öldruðum föður
Benedikts, Guðrúnu konu hans,
börnum, systkinum og öðmm ást-
vinum djúpar samúðarkveðjur.
Sérstaklega er mér hugsað til
Karls, elsta sonar þeirra Benedikts
og Guðrúnar, sem ég hef kynnst í
samstarfi við blaðamennsku en
hann stundar nú háskólanám í
Bandaríkjunum. í þeim mannvæn-
lega frænda mínum sé ég hina góðu
kosti föður hans, dugnað, einlægni
og greiðvikni auk listrænna taka á
íslensku máli.
Blessuð sé minning Benedikts
Blöndals.
Björn Bjarnason
Það er oft erfitt að sætta sig við
skapadóm, en sérstaklega verður
það sárt þegar sá, sem fyrir því
verður er enn í blóma lífsins og
hefur nýlega tekið við þýðingar-
miklu embætti, sem hann hefur alla
burði til að leysa af hendi með mik-