Morgunblaðið - 25.10.1991, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 25. OKTÓBER 1991
Stofnendur Drafnar hf. Myndin er tekin þegar Dröfn var 20 ára. Fremri röð frá
vinstri: Bjarni Erlendsson, Böðvar Sigurðsson, Gísli Guðjónsson, Vigfús Sigurðsson,
Sigurður Valdimarsson og Haukur Jónsson. Aftari röð frá vinstri: Emil Jónsson,
Páll V. Daníelsson, Sigurbjartur Vilhjálmsson, Kristmundur Georgsson, Siguijón
Einarsson og Árni Sigurjónsson.
Skip í dráttarbrautinni. Myndin tekin í haust.
Skipasmíðastöðin
Dröfn hf. 50 ára
eftir Pál V. Daníelsson
Skipasmíðastöðin Dröfn hf. var
stofnuð laugardaginn 25. október
1941, sem var fyrsti vetrardagur.
Stofnendur voru 12, allir búsettir í
Hafnarfirði og tíu þeirra voru iðnað-
armenn. Flestir þeirra höfðu unnið
hjá Skipasmíðastöð Hafnarfjarðar
um lengri eða skemmri tíma bæði
við skipasmíði og skipaviðgerðir.
Júlíus V. J. Nyborg, eigandi Skipa-
smíðastöðvar Hafnarijarðar, sótti
um að fá að byggja dráttarbraut á
lóð sinni sem var hafnarmegin við
Strandgötu 4. Hann fékk synjun við
þeirri beiðni en var vísað á lóð þá
sem Dröfn hf. er nú staðsett á, en
á þeim slóðum reisti Bjami Sívertsen
riddari skipasmíðastöð sína í upp-
hafi 19. aldar. Júlíus taldi of kostn-
aðarsamt að byggja þar og of langt
frá bryggju, svo að hann hætti við
að leggja í slíkar framkvæmdir. Þeg-
ar starfsmönnum Skipasmíðastöðvar
Hafnarfjarðar voru ljós þessi mála-
iok kom upp sá ótti að atvinna við
skipaviðgerðir gæti orðið ótrygg.
Þeir þekktu mjög vel ástand nýlið-
inna kreppuára og vildu gjarnan
geta tryggt sér öruggari vinnu því
atvinnuleysið var það böl, sem þeir
vildu forðast. Var þetta m.a. hvatinn
að stofnun Drafnar.
Ákveðið var að allir hluthafar
Drafnar skyldu eiga jafnan hlut. í
upphafi var ákveðið að hlutaféð yrði
alls 48.000 krónur, það er hver hlut-
ur 4.000 krónur. Lóð var fengin og
starfsemin hófst í mars 1942 á smíði
báts auk fleiri verkefna og var nóg
að gera. Iðnlærðu hluthafarnir komu
allir fljótlega til starfa, auk fleiri
manna sem ráðnir voru. Fyrstu árin
var, auk skipaviðgerða og fleiri verk-
efna, alla jafna töluvert um nýbygg-
ingar skipa og báta. Það var árið
1976 að síðasta nýsmíðin var afhent
en þá höfðu verið smíðuð 36 skip
stærri og smærri en stærsta skipið
sem byggt var var m.s. Edda, 184
rúmlestir að stærð og með stærstu
skipum sem þá höfðu verið smíðuð
hérlendis.
Bygging dráttarbrautar hófst árið
1944 og var hún tekin í notkun
1946. Hún tók allt að 200 rúmlesta
skip, þ.e. var nægjanlega stór fýrir
öll fískiskip á þeim tíma nema tog-
ara. Síðar var brautin stækkuð og
tekur hún nú allt að 300 rúmlesta
skip. Á hliðargörðum rúmast 7-8
skip og hægt er að taka allt að 70
rúmlesta skip inn í hús sem byggt
var og tekið í notkun árið 1970.
Dröfn hóf starfsemi sína í bráða-
birgðahúsi sem reist var, en árið
1946 var hafin smíði verksmiðju-,
verslunar og skrifstofuhúss við
Strandgötu 75. Húsið er um 7.000
rúmmetrar á þremur hæðum. Það
var tekið í notkun á árunum 1950-51
og bráðabirgðahúsnæðið þar með
aflagt.
Trésmíðaverkstæði tók til starfa
árið 1950 á annarri hæð nýja húss-
ins en verkstæði skipasmíðinnar var
á fyrstu hæð þar til árið 1960 að
reist var nýtt hús neðan Strandgötu
fyrir verkstæði skipaþjónustunnar.
Fyrstu árin voru fiskiskipin tréskip
að miklum meirihluta en það breytt-
ist og stálskipin ruddu sér til rúms.
Þá var talið nauðsynlegt að koma
upp vélsmiðju og tók hún til starfa
1968.
Árið 1951 var opnuð verslun með
skipa- og byggingavörur og hefur
hún verið starfrækt síðan.
Uppbygging Drafnar kostaði
mikla vinnu og fyrirhöfn. Hluthaf-
amir bættu á sig mikilli aukavinnu
og það án launa, bæði við byggingu
dráttarbrautarinnar og verksmiðju-
hússins.
Fyrstu árin voru ekki veð fyrir
hendi til að setja fyrir nauðsynlegum
lánum og gengu þá. hluthafamir í
persónulegar ábyrgðir eftir því sem
þörf var á. Hlutafé var aukið smátt
og smátt en ávallt áttu allir jafnan
hlut og sömu menn áttu fyrirtækið
og breytingar urðu ekki nema fyrir
erfðir þar til félagið var gert að al-
menningshlutafélagi árið 1989.
Fyrr á árum var mikið um bygg-
ingaverktöku í samvinnu við dóttur-
fyrirtæki Drafnar, Byggingafélagið
Þór hf., en það félag hefur ekki starf-
að hin síðari ár. En alla tíð hefur á
vegum Drafnar verið unnið við inn-
réttingar og viðgerðir á húsum og
nú er, auk skipaþjónustu og tré-
smíðaverkstæðis, hafmn aftur hvers
konar verktaka í byggingariðnaði.
Starfsmenn í öllum greinum eru um
60.
Skipasmíðastöðin Dröfn hf. og
Byggingafélagið Þór hf. hafa tekið
iðnnema í skipasmíði, húsasmíði og
málmsmíði. Alls hafa útskrifast milli
60 og 70 iðnnemar. Um 10% þeirra
hafa farið í framhaldsnám í tækni-
skólum.
Verkefni í skipaþjónustunni be-
rast víðs vegar að og margir eru
fastir viðskiptavinir. Hin síðari ár
hafa verið erfið atvinnulífí lands-
manna og hefur það sett sitt mark
á starfsemi Drafnar.
Fyrstu stjórn Drafnar skipuðu:
Haukur Jónsson formaður, Gísli
Guðjónsson og Siguijón Einarsson.
Varamaður var Páll V. Daníelsson.
Núverandi stjórn skipa: Páll V. Daní-
elsson formaður, Guðleifur
Kristmundsson, Magnús Bjarnason,
Skúli G. Böðvarsson og Vigfús Sig-
urðsson. Varamenn eru: Þórður
Valdimarsson og Sigrún Sigur-
bjartsdóttir. Framkvæmdastjórar
hafa verið: Páll V. Daníelsson, Vig-
fús Sigurðsson, Guðjón Tómasson
og Rúnar Sigurðsson frá 1988.
Dröfn hf. hefur myndað hlutafé-
lagið ísbolta í samvinnu við hol-
lenska fyrirtækið Borslap, sem versl-
ar með hvers konar festingar. Isbolt-
ar hf. eru með verslun sína í hús-
næði Drafnar að Strandgötu 75.
Fyrirhugað er að minnast afmæl-
isins með ýmsum hætti á afmælis-
árinu.
Kasparov er langefstur í Tilburg
Skák
Margeir Pétursson
GARY Kasparov er langefstur
á hinu árlega Interpolis stór-
móti sem hófst í Tilburg í Hol-
Iandi á föstudaginn. Heims-
meistarinn hefur hlotið þrjá og
hálfan vinning af fjórum mögu-
legum, en í einu jafnteflisskák
sinni við hinn 17 ára gamla
Gata Kamsky, var hann hætt
kominn. Kamsky, sem sigraði
óvænt á mótinu í fyrra, vann
skiptamun af heimsmeistaran-
um, sem bjargaði naumlega
fyrir horn með þráskák.
Tilburgmótið mun vera öflug-
asta skákmót með átta keppend-
um sem nokkru sinni hefur verið
haldið. Meðalstigin eru 2.667. Þau
hefðu þó getað verið enn hærri
ef Vasflí ívantsjúk hefði ekki
hætt við þátttöku eftir tapið í ein-
víginu fyrir Júsupov í ágúst, móts-
höldurunum til sárra vonbrigða.
Kasparov hefur ekki tekið þátt
á móti síðan á minningarmótinu
um Euwe í Hollandi í vor og hef-
ur varið dijúgum hluta tíma síns
síðustu mánuði í stjórnmálaaf-
skipti. Það virðist ekki hafa kom-
ið að sök. Byijun hans er frábær,
ekki sízt þegar litið er til þess að
hann hefur haft þrisvar sinnum
svart í íjórum fyrstu skákunum.
Staðan eftir 4 umferðir:
1. Kasparov 3'/i v.
2. Short 2Vi v.
3. Anand 2 v. og biðskák
4. Karpov 2 v.
5. -6. Kamsky og Timman IV2
v.
7. Korchnoi 1 v. og biðskák
8. Bareev 1 v.
Það er greinilegt að Karpov
er ekki eins ferskur og í upphafí
heimsbikarmótsins hér í
Reykjavík. Hann 0g Timman
höfðu aðeins fjóra daga til að
hvíla sig eftir mótið hér, sem
er of stutt hlé.
Anand hefur hins vegar
byijað vel. Indveijinn undirbjó
sig hér í Reykjavík með því að
fylgjast með heimsbikarmóti
Flugleiða. Hann hefur peði
meira og vinningslíkur í
biðskákinni við Korchnoi.
Undrabarnið Gata Kamsky
er afar mistækur. Eftir hinn
óvænta sigur í Tilburg í fyrra
varð hann langneðstur í Linares
í febrúar. Hann hefur þó komist
yfir það áfall og er m.a.
nýbakaður Bandarikjameistari.
Hann lagði laglega gildru fyrir
Kasparov í þriðju umferðinni:
Svart: Gary Kasparov
Hvítt: Gata Kamsky
34. Re4!? - Dd3 35. Hgl -
Hxe4!
Líklega var þetta bezt, „að
falla í gildruna” og missa
skiptamun. Annars yrði hvíti
riddarinn stórveldi á d6.
36. Dc8 - Kf8 37. Dc5+ -
Kg8 38. De7!
Nú virðast öll spjót standa á
svarti, drottning hans getur
ekki bæði gætt mátsins í
borðinu og hróksins á e4.
Kasparov verður að gefa
skiptamun, að því er virðist
bótalaust.
38. - g6 39. Dxe8+ - Kg7
40. Bxe4 — Dxe4
Það er með ólíkindum en
vinning er ekki að hafa á hvítt
í stöðunni. Svarta drottningin
og riddarinn ná að pijóna upp
fullnægjandi mótspil.
41. Hfl - Rd3 42. Db5
42. Dd8 dugði ekki heldur til
vinnings vegna 42. — De2 43.
Hbl - Rf2+ 44. Kgl - Rh3+!
45. gxh3 - De3+ 46. Kfl -
Df3+ o.s.frv.
42. - De3 43. h3 - Rf2+ 44.
Kh2 - Dxf4+ 45. Kgl -
Rxh3+! og samið jafntefli.
Nigel Short byijaði mótið
með tapi fyrir Anand, en síðan
hefur hann unnið bæði Jan
Timman og fímmta stigahæsta
skákmann heims, Evgeny
Bareev, sem er í fyrsta sinn í
svo sterkum félagsskap og
virðist óöruggur. Það var þó
mikill heppnisbragur yfír þeim
sigri Short, en fyrir einvígið við
Gelfand hefur hann greinilega
tekið þá stefnu að tefla sem
allra frumlegast gegn nýjustu
kynslóð sprenglærðra
rússneskra meistara.
Hvítt: Nigel Short
Svart: Evgeny Bareev
Frönsk vörn
1. e4 — e6 2. d4 — d5 3. e5 —
c5 4. Rf3!?
Hér er næstum alltaf leikið
4. c3. Hér áður fyrr höfðu
sóknarskákmennirnir Aljekín og
Keres dálæti á leiknum, auk
þess sem Nimzowitsch og
Tartakover beittu honum.
4. - cxd4 5. Bd3 - Re7 6.
0-0 - Rg6 7. Hel - Rc6 8.
a3 - Bd7 9. b4 - Dc7 10.
De2 - Be7 11. b5?! - Ra5 12.
Bg5
Short tekst með þessari
fruntalegu árás að fá
andstæðinginn til að láta
hrókunarréttinn af hendi, en
það kostar tvö peð sem er of
hátt verð.
12. - Rc4 13. Bxe7 - Kxe7
14. g3 Bxb5 15. h4 - Hfc8
16. Rbd2 - Rxd2 17. Dxd2 -
Bxd3 18. cxd3 - Dc3 19.
Dg5+ - Kf8 20. h5 - h6 21.
Dg4 — Re7 22. Rxd4 — Rc6
23. Rb5 - Dxd3 24. Rd6 -
Hc7 25. Hadl - Da6
26. Hxd5!?
Með tvö peð undir duga engin
vettlingatök. Nú væri 26. —
exd5 svarað með 27. Rf5 og
hvíta drottningin kemst í návígi
við svarta kónginn. Það er hins
vegar ekki annað að sjá en 26.
— Rxe5! hefði nú tryggt svarti
unnið tafl. T.d. 27. De4 — exd5
28. Dxe5 — Dc6. En svartur
drepur of seint á e5.
26. - Hd8?! 27. Hddl -
Rxe5?? 28. Rf5! og svartur
gafst upp.