Morgunblaðið - 22.11.1991, Qupperneq 56

VÁTRYG9ING
SEM BRÚAR
BILIfl
SJOVA
LYKILLINIM /VD GÓDL KVÖLDI
/ ••
LETTOL
MORGUNBLAÐID, ADALSTltÆTl 6, 101 REYKJA VÍK
SÍMl 601100, FAX 691181, PÓSTHÓLF 1655 / AKUREYRl: HAFNARSTRsETl 85
FÖSTUDAGUR 22. NÓVEMBER 1991
VERÐ í LAUSASÖLU 110 KR.
Grandi eykur sjó-
frystingn og sigl-
ingar með karfa
Einum togara lagt um áramót, en ákveð-
ið að kaupa annan kvótalausan í haust
STJÓRNENDUR Granda hf. hafa ákveðið að leggja einum af sjö togur-
um sinna frá og með næstu áramótum og færa aflaheimildir hans yfir
á önnur skip í eigu sinni. Þá hefur verið mörkuð sú stefna að draga
úr karfavinnslu í landi, en auka hana um borð í frystitogara fyrirtæks-
ins, Snorra Sturlusyni, og auka um leið siglingar með ísaðan karfa
til Þýzkalands. Loks er fyrirhugað að kaupa togarann Ögra RE í
haust og nýta hann við sigiingar til Þýzkalands. Aðgerðir þessar eru
ákveðnar í ljósi tekjuskerðingar fyrirtækisins vegna skertra aflaheim-
ilda.
Skerðing á aflaheimildum Granda
\nemur alls um 2.200 tonnum, sem
eru tæplega 10% af heildaraflaheim-
ildum fyrirtækisins. Að meðaltali er
skerðing á þorskveiðiheimildum 17%.
Um heimingur aflaheimilda Granda
er karfi og kemur engin skerðing á
þær. Þessi samdráttur svarar til 250
milljóna króna tekjutaps, sem er um
10% af heildarveltu og að öllu
óbreyttu þýðir skerðingin tekjutap
starfsfólks til sjós og lands um 80
til 90 milljónir króna.
Grandi gerir nú út 7 togara. Um
áramótin verður Ásgeiri lagt. Brynj-
ólfur Bjamason, framkvæmdastjóri
Granda, segir að ofangreindar að-
gerðir séu nauðsynlegar til að há-
marka mögulega arðsemi af rekstri
' fyrirtækisins, en jafnframt verði
reynt að losa um eignir og þjappa
starfseminni saman. Það sé því mið-
ur svo einfalt, að vinnsla á karfa í
Jandi sé rekin með tapi og þar sem
það sé ætlun eigenda og stjórnenda
Granda að gera það sem unnt er til
að reka fyrirtækið taplaust, verði
farin sú leið sem mestar tekjur gefi,
það er að frysta karfann úti á sjó
og sigla með hann.
Ögri RE er í eigu Ögurvíkur hf,
sem auk hans gerir út Vigra og
frystitogarann Frera. Nú er verið að
smíða frystitogara fyrir Ögurvík í
Noregi og verður hann væntanlega
afhentur í september á næsta ári.
Þá verða veiðiheimildir Ögra og
Vigra fluttar yfir á nýja skipið og
kaupir Grandi Ögra kvótalausan.
Ögri hefur stundað siglingar með
ísaðan karfa um árabil og nýtur því
ákveðinna réttinda við úthlutun sigl-
ingaleyfa, sem munu koma Granda
vel.
Morgunblaðið/Sigurgeir
Brandugla leitar ásjár skipverja
Brandugla leitaði ásjár skipveija á Öðlingi VE í gær er þeir voru á togveiðum í Skeiðarárdýpi um 30 mílur
frá landi. Hún byijaði á því að sveima nokkra hringi yfir bátnum, en fór aldrei úr augsýn er hún kann-
aði viðbrögð skipveijanna. Uglan var vel á sig komin og hefur líklega komið frá landi og villst í þokunni.
Þegar komið var í land var branduglan afhent mönnum frá Náttúrugripasafninu. Hún var merkt og síðan
sleppt og tók vel við sér á fluginu. Hér heldur Sigurður Ólafsson, stýrimaður, á uglunni. Skipstjórinn,
Ólafur Einarsson, og einn skipveijanna, Haukur Hauksson, fylgjast grannt með.
Edward A. Notter, yfirmaður hráálsframleiðslusviðs Alusuisse:
Utilokum ekkí breyttan rekst-
ur ISAL batní aðstæður ekki
Lottóið 5 ára:
Milljóna-
mæringar
orðnir 229
229 manns hafa unnið milljón
eða meira í Lottó á þeim fimm
árum, sem það hefur starfað.
Lottóið hefur á þessum tíma
skilað eigendum sínum þúsund-
földu stofnframlagi þeirra, alls
1,2 milljörðum.
Sjá nánar á bls. 23
STJÓRN ÍSAL kom saman til fundar í síðustu viku og samkvæmt
upplýsingum Edwards A. Notter, yfirmanns hráálsframleiðslusviðs
Alusuisse, sem á sæti í framkvæmdastjórn ISAL, voru engar ákvarð-
anir teknar um breyttan rekstur álbræðslunnar í Straumsvík, þrátt
fyrir erfiða afkomu verksmiðjunnar á þessu ári. Notter útilokar
ekki ákvarðanir um breyttan rekstur ÍSAL haldist óbreytt mark-
aðsástand í áliðnaðinum langt fram á næsta ár. Christian Roth,
forstjóri ISAL sagði í samtali við Morgunblaðið að til greina kæmi
að fresta viðhaldi á kerjum, til þess að draga eitthvað úr fram-
leiðslunni.
Notter sagði: „Við höfum rekið I þótt það tímabil sem við nú erum
verksmiðjuna í Straumsvík, ÍSAL, í sé það erfiðasta. En við erum
í meira en 20 ár og á þeim tíma ekki með nokkur áform uppi nú
höfum við vissulega lent í mörgum um að draga úr framleiðslu eða
erfiðum tímabilum með reksturinn, | loka álbræðslunni í Straumsvík,
og ekkert slíkt kom einu sinni til
umræðu á stjórnarfundi ÍSAL,”
sagði hann. Notter bætti við að
orð hans ættu við um ástandið eins
og það væri nú, „en það þýðir
ekki að áform okkar um reksturinn
í Straumsvík geti ekki breyst í
framtíðinni, en ég ítreka að á þess-
ari stundu eru engin slík áform
uppi,” sagði Notter.
Notter var spurður hver framtíð
verksmiðjunnar í Straumsvík yrði,
ef markaðsaðstæður breyttust ekki
áliðnaðinum í hag á næstu sex
mánuðum: „Ef engar breytingar
Halli ríkissjóds stefnir í 10,4
milljarða í stað 4,1 í fjárlögum
Vantar 3,5 milljarða upp á að sparnaðaráform núverandi ríkisstjórnar náist fram
MARKMIÐ fjárlaga 1991, að halda ríkisútgjöldum óbreyttum aö raun-
gildi milli ára, næst engan veginn, segir í skýrslu Ríkisendurskoðunar
um framkvæmd fjárlaga fyrstu níu mánuði ársins. Að sögn Sigurðar
Þórðarsonar, vararíkisendurskoðanda, sýna útreikningar Ríkisendur-
skoðunar að hallinn á ríkissjóði í ár verði um 10,4 milljarðar, en ekki
rúmlega fjórir eins og ráð var fyrir gert í fjárlögunum.
Þegar Ólafur Ragnar Grímsson,
fyrrverandi fjármálaráðherra, lagði
fram frumvarp til fjárlaga fyrir yfir-
standandi ár, gerði hann ráð fyrir
að hallinn á ríkissjóði yrði 3,6 millj-
arðar og lánsfjárþörfin 4,7 milljarð-
ar. Þá var jafnframt ætlunin að hlut-
Jall ríkisútgjalda af landsframleiðslu
lækkaði úr 29,1% árið 1990 í 28,4%
á yfirstandandi ári. Þegar fjárlaga-
frumvarpið var samþykkt var hallinn
orðinn 4,1 milljarður (1,1% af lands-
framleiðslu), lánsfjárþörfin 5,9 millj-
arðar (1,6% af landsframleiðslu) og
gert var ráð fyrir óbreyttu hlutfalli
ríkisútgjalda af laridsframleiðslu,
29,1%.
Útlit er fyrir að ekkert af þessu
gangi eftir. Samkvæmt útreikning-
um Ríkisendurskoðunar stefnir ríkis-
sjóðshallinn í 10,4 milljarða, sem er
2,7% af landsframleiðslu. Lánsfjár-
þörfin meir en tvöfaldast; fer yfir
13 milljarða og verður 3,6% af lands-
framleiðslu. Ríkisútgjöldin í heild
verða 30% af landsframleiðslu, sem
er 1,2% meira en ætlað var í upphaf-
legu fjárlagafrumvarpi.
Núverandi ríkisstjórn ákvað í upp-
hafi ferils síns að grípa til sparnaðar-
aðgerða, sem áttu að minnka fjár-
þörf ríkisins um sex milljarða. Vext-
ir voru hækkaðir á ríkisverðbréfum
og útlánum Byggingarsjóðs ríkisins,
innheimta tekna vat- hert og ýmis
útgjöld voru lækkuð. Að mati Ríkis-
endurskoðunar hefur ríkisstjórnin
náð að minnka fjárþörfina urn 2,5
ntilljarða og hefur læþkun lyfjakostn-
aðar og vaxtahækkun lána Bygging-
arsjóðs þar talsverð áhrif. Hins vegar
hafa komið til ný útgjöld, til dæmis
eru útflutningsbætur á landbúnaðar-
afurðir 890 milljónum króna hærri
en gert var ráð fyrir og kostnaður
vegna ríkisábyrgðar á launum starfs-
manna gjaldþrota fyrirtækja hækkar
um 250 milljónir. Rekstrarhalli ríkis-
stofnana á fjárlögum verður 600
milljónum meiri en fjárlög gera ráð
fyrir. Þar af er 300 milljóna halli á
skólastofnunum. Einnig tekur At-
vinnutryggingadeild Byggðastofnun-
ar (áður Atvinnutryggingasjóður) til
sín tæplega 360 milljóna króna ríkis-
framlag.
verða til hins betra á þeim tíma,
sem þú talar um, þá verðum við
náttúrlega að endurmeta öll okkar
áform og ég útiloka engar ákvarð-
anir í þeim efnum. Slíkt myndi að
sjálfsögðu hvað ÍSAL varðar fela
í sér langar og ítarlegar viðræður
við stjórn ÍSAL. Auðvitað verðum
við að vera opnir fyrir þeim ráð-
stöfunum sem við kunnum að
þurfa að grípa til í framtíðinni,”
sagði Edward A. Notter.
Christian Roth forstjóri ÍSAL
sagði: „Á þessu augnabliki höfum
við engin áform uppi um að loka
eða draga úr framleiðslu hjá ÍSAL
í Straumsvík, svo nokkru nemi.
En ef hið lága verð helst óbreytt
langt fram á næsta ár, kann svo
að fara að við neyðumst til þess
að endurskoða allar okkar rekstr-
aráætlanir. Satt best að segja hef
ég ekki hina minnstu hugmynd um
hvað verður um áliðnaðinn í heim-
inum almennt, ef þetta ástand
helst óbreytt.”
Roth sagði jafnframt: „Við
hreinsum með reglulegum hætti
og gerum við kerin hjá okkur. Við
gerum við um tvö ker á viku. Nú
kemur til greina að fresta viðhaldi
á korjum, til þess að draga eitt-
hvað úr framleiðslunni, ” sagði
Roth.
Christian Roth sagði að Alusu-
isse hefði þegar gripið til samdrátt-
ar í rekstri í Þýskalandi, þar sem
raforkuverð væri fyrirtækjum þess
ekki hagstætt: „Verksmiðjan í Ess-
en hefur þegar ákveðið að loka 48
keijum af 360, sem þýðir að dreg-
ið er úr ársframleiðslu verksmiðj-
unnar í Essen um 16 þúsund tonn.”
Roth sagði að Alusuisse hefði í
októbermánuði einnig lokað ál-
bræðslu sinni í Rheinfelden og sú
lokun væj-i endanleg.