Morgunblaðið - 10.01.1992, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 10. JANÚAR 1992
Minning:
Helgi Ólafsson
fasteignasali
Fæddur 27. júní 1924
Dáinn 30. desember 1991
Aramót marka oft þáttaskil í lífi
manna. Kærir samferðamenn
kveðja, menn sem maður hefði kos-
ið að njóta lengur samfylgdar við.
Á sjötta degi jóla fékk ég óvænt
boð, að minn gamli samferðamaður
og tryggðarvinur, Helgi Olafsson,
hafi látist þá um daginn. Helgi var
jafnan kenndur við Stokkseyri, upp-
alinn á Skeiðum og varði unglings-
árunum á Selfossi; Árnesingur,
dæmigerður Sunnlendingur, sem
hafði unnið ævistarfið, fyrst við
brimgnýinn á Stokkseyri og síðar í
Reykjavík, lengst af með búsetu í
Kópavogi, en í Reykjavík nú allra
síðustu árin.
Starfsferill Helga hófst á Sel-
fossi, en hann var til fjölda ára
útibússtjóri Kaupfélags Árnesinga
á Stokkseyri, síðar kaupfélagsstjóri
á Kjalarnesi, um margra ára skeið
fjármálastjóri dagblaðsins Tímans,
og síðustu árin rak hann sjálfstæða
fasteignasölu, meðan kraftar
leyfðu.
Helgi naut skammrar skóla-
göngu að þeirra tíma hætti. Hann
vann þó það afrek að öðlast löggild-
ingu til fasteignasölu, rétt við hlið-
ina á þeim löglærðu í lagadeildinni.
Hann rak sjálfstæða fasteignasölu
um árabil.
Helgi bjó fyrst í Kópavogi, eftir
að hann fluttist suður. Þar heilluðu
hann bæjarmálin og var hann fram-
arlega í Framsóknarfiokknum. Eftir
að hann fluttist á Snorrabrautina
hafði hann áfram auga með félög-
um sínum Kópavogi. Iðulega réði
hann ráðum með fyrri félögum sín-
um.
Störf hans hjá Tímanum vöktu
eftirtekt. Hann starfaði undir hand-
leiðslu Tómasar Árnasonar, sem var
framkvæmdastjóri blaðsins á blóm-
askeiði þeirrar útgáfu. Lipurð hans
og útsjónarsemi var slík að margir
leituðu til hans með málefni sín,
bæði stór og smá.
Helgi hafði sérstakt lag á því að
umgangast margbreytilega pers-
ónuleika af þeirri fimi sem ekki er
öllum gefin. Mér eru efst í huga
ýmsir menn á ólíklegustu póstum í
þjóðfélaginu sem Helgi fann greið-
an aðgang að, sem öðrum var lokuð
leið. Ekki flíkaði hann þessu og
vann störf sín yfirlætislaus og var
manna skilvirkastur.
Margir bundust Helga ævilöng-
um vináttuböndum. Hér má telja
marga gamla samtímamenn við
Tímann, Indriða G. Þorsteinsson,
Jón Hákon Magnússon, Guðjón Ein-
arsson og Tómas Árnason. I þennan
hóp má bæta Magnúsi Bjarnfreðs-
syni, Guttormi Sigurbjörnssyni og
Árna Halldórssyni.
Um áraskeið rak hann á heimili
sínu fasteignasöluna. Þessu fylgdi
mikill gestagangur. Margir vinir og
kunningjar fyrir austan fjall áttu
við hann erindi.
Þrátt fyrir löng og ströng veik-
indi fylgdist Helgi vel með. Hugur
hans var jafnan fyrir austan fjall
eða á fyrri slóðum í Kópavogi.
Hann hafði jafnan auga með starfs-
félögum sínum frá Tímaárunum.
Ég man eitt sinn á björtum
haustdegi að við Helgi skruppum
austur fyrir fjall og niður á Stokks-
eyri. Þennan dag var bjart yfir
Suðuriandi og fjallasýn með miklum
litbrigðum. Þetta var minnisverður
dagur fyrir það að hér fann Helgi
rætur sínar. Hér var hans heimur.
Helgi var einn af fjölmörgum, sem
öðrum þræði lifðu í draumalandi
æskuhugsjóna, þrátt fyrir að fást
við gráan hversdagsleikann á-möl-
inni. Þessir menn eru að hverfa og
upp vex malbikskynslóð skrýdd
prófgráðum. Kynslóð, sem ekki hef-
ur numið hrynjanda þessa lands,
sem fóstraði okkur sem þjóð.
Kynni okkar Helga eru gömul,
ná aftur til ársins 1950. Þau tengd-
ust í fyrstu ungliðahreyfingu innan
Framsóknarflokksins.
Ég lagði það í vana minn, í hvert
sinn sem skrapp suður, að líta við
hjá Helga. Meðan heilsa leyfði komu
þau hjón Helgi og Kristín til okkar
Áslaugar norður í land, og enn er
okkur minnisstæð samveran á Kýp-
ur.
Símtölin okkar eru fjölmörg og
fór fjölgandi, eftir að róðurinn
þyngdist hjá Helga. Veikindi Helga
voru mikil þrekraun en með æðru-
leysi og ódrepandi lífsvilja vann
hann marga hildina við manninn
með ljáinn. Jafnan spratt hann upp
á ný fullur af krafti til að mæta
næstu lotu. Svo var með Helga vin
minn, eins og okkur alla, að um
síðir fer á einn veg.
Helgi naut þeirrar lífshamingju
að eignast framurskarandi lífsföru-
naut, Kristínu Einarsdóttur, ein-
staka drengskaparkonu, sem var
kletturinn, á hveiju sem gekk. Við
sáTnstarfsmenn og vinir Helga
stöndum í ævarandi þakkarskuld
við Kristínu, þessa fómfúsu höfð-
ingskonu.
Þau hjón Helgi og Kristín bjuggu
sér hlýlegt heimili, við þjóðbraut á
Flókagötu 1. Kristín rak gistiheim-
ili með miklum myndarskap um
áraraðir í tengslum við heimili
þeirra.
Helgi var hreinskiptinn, þó tillits-
samur, orðvar, vinsæll af öllum sem
hann þekktu. Hann var yfirlætis-
laus, en var þungur á bárúnni þeg-
ar við þurfti og vinfastur með af-
brigðum.
Kynni mín af Helga voru mér
tengsl við þann jarðveg, sem ég
sjálfur er sprottinn úr. Þetta var
mér leið til rótarinnar, sem Sunn-
lendings, sem eytt hefur öllu lífs-
púðrinu norðan heiða.
Við Áslaug vottum Kristínu Ein-
arsdóttur og hennar fólki samúð
okkar, börnum Helga, og ekki síst
dóttursyninum, Helga Jónssyni,
sem var augasteinn afa síns, djúpa
samúð.
Áskell Einarsson
í dag verður jarðsunginn frá
Hallgrímskirkju kl. 15.00 Helgi
Ólafsson, fasteignasali, en hann lést
á Landspítalanum þann 30. des-
ember sl. Mörg undanfarin ár hefur
Helgi átt við erfiðan sjúkdóm að
stríða svo andlát hans nú kom kunn-
ugum ekki á óvart.
Helgi Ólafsson var fæddur í
Reykjavík 26. júní 1924, sonur
hjónanna Guðlaugar Sigurðardótt-
ur og Ólafs Helgasonar, en fímm
ára að aldri var hann tekinn í fóst-
ur af föðurbróður sínum Katli Helg-
asyni að Álfsstöðum á Skeiðum og
konu hans, Kristínu Hafliðadóttur,
og ólst þar upp til fullorðinsára.
Ég kynntist Helga fyrst veturinn
1941—1942 þegar við vorum báðir
í skóla á Laugarvatni og bjuggum
þar í Björkinni eins og það var
kallað. Á þeim árum var Helgi frem-
ur óframfærinn og fáskiptinn og
stundaði námið af stakri samvisku-
semi. Hann var sem sagt í hópi
þeirra sem kennararnir kölluðu
góða nemendur. Að loknu námi á
Laugarvatni fór Helgi i Samvinnu-
skólann og lauk þaðan prófí 1946.
Að loknu námi í Samvinnuskól-
anum hóf Helgi störf hjá Kaupfé-
lagi Árnesinga og var um tíma úti-
bússtjóri kaupfélagsins á Stokks-
eyri. Þaðan lá svo leiðin til Reykja-
víkur þar sem hann vann um tíma
á skrifstofum Sambandsins í nokk-
ur ár, en á árunum 1960 til 1965
vann Helgi hjá Tímanum sem skrif-
stofustjóri og gjaldkeri. Upp úr því
stofnaði Helgi svo fasteignasöluna
Húsaval og tók próf sem löggiitur
fasteignasali 1975.
Helgi var mikill félagsmálamað-
ur. Af því leiddi að hann var sam-
vinnumaður og studdi Framsóknar-
flokkinn dyggilega, en á þeim vett-
vangi lágu leiðir okkar síðar- saman
í Kópavogi. Helgi gegndi mörgum
trúnaðarstörfum bæði fyrir Fram-
sóknarflokkinn og Kópavogskaup-
stað. Hann var m.a. varabæjarfull-
trúi kjörtímabilið 1970 til 1974.
Lionshreyfíngin átti einnig hug
Helga þar sem hann gegndi einnig
mörgum trúnaðarstörfum.
Það var gott að leita til Helga.
hann var vinur vina sinna og vildi
ávallt hvers manns vanda leysa.
Helgi hafði gaman af að umgang-
ast fólk og var glöggúr á kosti og
galla í fari þess. Hann gat verið
orðheppinn og því hrókur alls fagn-
aðar þegar þannig stóð á.
Helgi var tvíkvæntur. Fyrri konu
sína, Onnu Pálsdóttur, missti hann
en með henni átti hann einn son,
Ólaf Helga, verslunarmann, en fyr-
ir hjónaband hafði Helgi eignast
eina dóttur, Guðlaugu sjúkraliða.
Seinni kona Helga er Kristín Ein-
arsdóttir, fædd 1. maí 1924. Þau
Kristín og Helgi áttu ekki börn
saman en Kristín átti tvo syni og
eina dóttur frá fyrra hjónabandi,
þá Anton Bjamason, íþróttakenn-
ara, og Bjarna Bjarnason, báðir
þekktir íþróttamenn sem búa í
Kópavogi, og Fríðu, hjúkrunarfræð-
ing, búsetta í Reykjavík.
Kristín er mikil myndarkona, sem
bjó manni sínum fagurt og gott
heimili. Hún var einnig stoð hans
og stytta í erfiðum veikindum hans
en hún hefur rekið gistiheimili á
Flókagötu 1 í Reykjavík nú um
margra ára skeið. En um það ber
öllum saman sem notið hafa þeirrar
þjónustu að þar hafí verið gott að
koma. Ég votta Kristínu og öllum
aðstandendum Helga samúðar við
fráfall hans. Við sem eftir lifum
eigum minninguna um góðan
dreng.
Guttormur Sigurbjörnsson
í dag verður Helgi afí jarðsung-
inn frá Hallgrímskirkju. Hann and-
aðist 30. desember 1991 á Land-
spítalanum eftir mikil veikindi, sem
hann hafði barist við en bar ávallt
höfuðið hátt.
Á svona stundu vakna upp ótal
minningar um afa okkar. Hann var
mikil félagsvera og var gæddur
þeim góða hæfileika að geta spjall-
að við fólk á öllum aldri um Iífíð
og tilveruna. Þegar við komum í
heimsókn gaf hann sér alltaf tíma
til að spjalla og hafði áhuga á því
sem við höfðum fyrir stafni. Hann
fylgdist með okkur á öllum sviðum,
hvort sem það var skólinn, íþróttir
eða skemmtanir. Sjálfur hafði hann
gaman af að segja frá margs konar
atburðum, gömlum sem nýjum.
Allt sitt líf hafði hann unnið að
ýmiss konar félagsstörfum og gaf
ekkert eftir í þeim efnum í veikind-
um sínum, enda hafði hann unun
af því að vera meðal fólks. Félags-
störfín gáfu honum mjög mikið.
Aldrei sleppti hann Lionsfundi eða
sóknarnefndarfundi og lét ávallt
gott af sér leiða. Nýlega var hann
sæmdur heiðursskjali fýrir vel unn-
in störf innan Lionshreyfíngarinnar
og þótti honum vænt um þennan
heiður. Eftir að hann hætti með
fasteignasöluna var hann iðinn við
að skrifa. Til dæmis þegar við
dvöldumst erlendis sendi hann okk-
ur alltaf bréf og alls kyns úrklippur
úr blöðum hér heima. Hann skrifaði
ýmsar greinar í blöð og hafði gam-
an af. Enda sagði hann í gríni að
hún amma væri ekki lengur gift
fasteignasala heldur rithöfundi.
Þetta er lýsandi dæmi hve hress
hann var og hve lífslöngun hans
var mikil. Þrátt fyrir erfíð veikindi
vildi hann helst ekki dveljast lengi
á spítalanum, heldur vera á sínu
heimili innan um fjölskyldu og vini.
Nú þegar afi okkar er kominn
yfir móðuna miklu vitum við að
honum líður vel í sínum nýja heimi.
Megi góði Guð varðveita hann og
gefa honum frið. Við kveðjum afa
okkar með söknuði.
Elsku amma okkar, Gulla, Óli,
Helgi og aðrir nánari aðstandend-
ur, megi góði Guð styrkja ykkur í
sorginni.
Hlín og Gúa
Látinn er í Reykjavík Helgi Ól-
afsson, löggiltur fasteignasali, fyrr-
um gjaldkeri Tímans og kaupfé-
lagsstjóri á Stokkseyri og í Mosfell-
sveit. Helgi .Ólafsson var rúmlega
sextíu og sjö ára að aldri þegar
hann andaðist eftir langvarandi
veikindi, sem hann bar herðimann-
lega, svo aðeins þeir allra nánustu
vissu í raun hve sjúkur hann var.
Glaðlegt viðmót og sívakandi hugur
slógu blæju frískleika yfir hann í
augum annarra, sem héldu að þar
færi nær alheill maður. Þannig liðu
hans síðustu ár við mikla ástúð
barna og barnabarna, konu hans,
Kristínar Einarsdóttur, og hennar
barna. Var þetta fólk allt ein stór
og skemmtileg fjölskylda, sem
Helgi bar mjög fyrir bijósti. Votta
ég þeim öllum samúð mína. Fyrir
utan var hann vinmargur og vin-
fastur og margir áttu erindi við þau
hjón á Flókagötu 1, þar sem Krist-
ín hefur rekið rómað gistiheimili í
íjölda ára. Helgi rak þar einnig
fasteignasöluna Húsaval á meðan
hann naut fullrar heilsu.
Við Helgi Ólafsson kynntumst
fyrst í Laugarvatnsskóla veturinn
1942-43. Þann vetur var hann í
neðri deild en ég í efri deild, en
skólinn starfaði í tvískiptum deild-
um. Þetta var fyrri vetur Helga á
Laugarvatni, en ég var þar aðeins
einn vetur. Helgi var frá Álfsstöðum
á Skeiðum. Bjarni Bjarnason, skóla-
stjóri, starfaði þá í pólitík og sótti
fylgi til Skeiðamanna. Ríkti sú
skoðun í skólanum, að Skeiðamenn
væru allra manna mestir og bestir,
enda báru þeir af um margt. Þeir
voru góðir og ástundunarsamir
námsmenn, færir í íþróttum og með
myndarlegri mönnum. Allt lagðist
þetta á eitt um að gera veg Skeiða-
manna sem mestan, svo og gott
álit skólastjórans á þeim. Helgi var
góður félagi í skóla. Það efldi sjálf-
straust hans að hann var Skeiða-
maður. Hann var strax þá félags-
lega sinnaður og góður liðsmaður
við hvert eitt það brall sem skóla-
nemendur tóku sér fyrir hendur,
hvort heldur það var koddaslagur
eða gangaruðningur. Þessi skóla-
vist varð mörgum dijúgt vegamesti
og skólinn þeim kær í minning-
unni. Ekki stóð upp á Helga að
grípa til hendi við að smala saman
árgöngum til að minnast skólavistar
sinnar. Var það að mig minnir gert
árið 1974 og tókst mjög vel m.a.
fyrir óbilandi dugnað Helga Ólafs-
sonar.
Helgi hóf fljótlega störf hjá
Kaupfélagi Árnesinga, fyrst á skrif-
stofum félagsins á Selfossi. Síðan
gerði Egill Thorarensen hann að
kaupfélagsstjóra á Stokkseyri.
Gegndi hann því starfi nokkuð lengi
við miklar vinsældir, enda maðurinn
hjálpfús og úrræðagóður. Áttu við-
skiptavinir hauk í homi, þar sem
hann var. Minntist hann Stokkseyr-
ar með hlýhug síðan. Okkar sam-
skiptum lauk í bili eftir vistina á
Laugai-vatni. En eitt bréf fékk ég
frá Helga undir stríðslok norður á
Akureyri. Þetta var langt bréf, þar
sem fram komu draumar og fram-
tíðarplön ungs manns, og man ég
að mér þótti sérlega ánægjulegt að
fá línu frá ágætum skólabróður á
meðan maður bar enn mynd í vesk-
inu sínu af einhverri skólasyst-
urinni, sem hafði kveikt eins konar
göngustígaskot. Þá var enn mikið
eftir af Skeiðamanni í Helga. Bjarni
var ekki vonlaus um þingsetu, og
átrúnaður okkar beggja, Jónas frá
Hriflu, var enn á pólitískum dögum.
Allt setti þetta stílmót á bréfíð. Þar
var talað um málin eins og fram-
sóknarmaður frá 1927 héldi á penn-
anum. Sem sagt, við yrðum að duga
þjóðinni vel, láta ekki vínið éyði-
leggja okkur og sækja fram til betra
lífs og öryggis. Ég var nú ekki að
gera annað við sjálfan mig en keyra
bíl um þetta leyti og hefði sjálfsagt
mátt drekka minna. Bréfið kom því
sem þörf og uppbyggileg áminning.
Síðan heyrði ég ekkert frá Helga
í langan tíma, eða hátt í áratug.
En allt í einu var hann kominn í
símann og sagðist vera með kaupfé-
lagsverslunina á Stokkseyri og nú
væri erindið hvort ég vildi koma
austur til að lesa upp. Ég var fyrir
nokkru byijaður í blaðamennsku
og hafði ekki alvarlegar hugmyndir
um skáldskap. Samt féllst ég á
þetta mest vegna þess að mig lang-
aði til að sjá Helga. Hann var hress
að vanda. Við ræddum gamla daga
og fréttum hvor hjá öðrum af skóla-
systkinum okkar. Fleira varð það
ekki í það sinn. Eftir 1960 höfðu
velunnarar Tímans komið honunj í
nokkurn vanda rétt einu sinni. Ég
hafði þá verið á Alþýðublaðinu um
stund, en var þá beðinn að koma
aftur. Þá var Helgi Ólafsson orðinn
gjaldkeri Tímans. Það urðu eigin-
lega hálfgildings fagnaðarfundir og
næstu tíu árin gekk okkur vel.
Helgi missti tvær eiginkonur, en
bjó um þetta leyti með börnum sín-
um í Kópavogi og hafði ráðskonur.
Helgi var þannig gerður að hann
bauð ekki upp á neina vorkunn-
semi. Aldrei varð ég var við að
hann teldi að lífið hefði hantérað
hann heldur illa. Aldrei heyrðist á
honum að hann væri einstæðingur
með börn á framfæri. Svo hitti
hann Kristínu sína og það varð
honum til mikillar gæfu. En á með-
an hann bjó í Kópavogi hafði hann
töluverð afskipti af bæjarmálum
þar. Ég er ekki að segja að Kópa-
vogur hafi ætíð verið honum efst í
huga. En undarlega var alltaf
grunnt á umræðu um Kópavog,
þótt hann hefði búið lengi á Flóka-
götu 1.
Á þessum Tímaárum byijuðum
við Helgi að veiða saman og vorum
oftast saman um stöng. í fyrstu var
ekki mikil alvara í þessu. Þá var
Ólafur Helgi, ungur sonur hans,
stundum með okkur. Óli var
skemmtilegur strákur, en hann gaf
sig ekki mikið að veiðinni. Hann
var að hugsa um annað. Seinna rak
hann saman hljómsveitir og spilaði
fólki til gamans. Ég man hins veg-
ar enn, að margar voru þær kók-
flöskurnar, sem þurfti að tína úr
bílnum að ferðalögum loknum.
Með tímanum varð Helgi Ólafs-
son með allra hörðustu laxveiði-
mönnum. Hann hafði mikið yndi
af veiði, var þaulsætinn við veiði-
staði þótt ekki væri mikil fiskivon
og græddi oft á því góða veiði og
það af einskærri þolinmæði. En
hann gat líka farið á skrið og kast-
að færinu um alla á upp á von og
óvon. „Það er þá lax þarna,“ sagði
hann stundum á þessum rútuferð-
um meðfram ánni, þegar fískur tók
á óvæntum stað. Helgi notaði mikið
flotholt við veiðarnar og lét það
svamla. Það þýddi að stöku veiði-
staðir voru óþægilegir fyrir hann.
Þá lét hann mér eftir og jafnaði svo
metin annars staðar. Við voruin
mörg sumur í móður allra laxveiði-
áa, Laxá í Aðaldal, og vorum þá í
hópi með Jakob Hafstein og félög-
um. Helgi var afskaplega þægilegur
veiðifélagi. Síðast fórum við sumar
eftir sumar í Laugardalsá í Laug-
ardal við Djúp ásamt Jóni Hákoni
frá Skjaldfönn og öðrum jöklaskr-
ensurum. Þar naut Helgi sín best.
Áin er hæg og auðveidd og gaf hér
áður góða veiði. Helga var það
kappsm'al að okkar stöng væri með
mesta veiði. Hún var það stundum.
Til marks um veiðikappið í Helga
má geta þess, að eitt sinn brákað-
ist hann á úlnlið og gat ekki notað
höndina. Víglundur Þorsteinsson ók
honum um kvöld til ísafjarðar til