Morgunblaðið - 25.06.1992, Síða 29

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 25. JÚNÍ 1992
29.
Guðrún Markús-
dóttír — Minning
Fædd 28. ágúst 1916
Dáin 17. júní 1992
Nú er mín kæra móðursystir,
Guðrún Markúsdóttir, fallin frá.
Hún var fædd í Reykjavík 28. ág-
úst árið 1916, elst af þremur dætr-
um hjónanna Kristínar Andrésdótt-
ur frá Meðalholtum í Flóa og Mark-
úsar ívarssonar, frá Vorsabæjar-
hjáleigu í Gaulveijarhreppi, stofn-
anda og forstjóra Vélsmiðjunnar
Héðins hf. í Reykjavík.
Ljúfar og góðar minningarnar
leita á hugann við fráfall Gunnu
frænku. Margar sögur sagði Helga,
mamma mín, mér í uppvexti þeirra
systra þriggja, Guðrúnar, Sigrúnar
og Helgu í gamla vesturbænum og
miðbænum í Reykjavík. Voru þær
mjög samrýndar, flörmiklar og upp-
átektasamar og hinir mestu ærsla-
belgir. Var alla tíð einstaklega
kært með þeim systrum.
Árið 1926 byggðu amma Kristín
og afi Markús húsið að Sólvallagötu
6. Þar bjuggu þau til dauðadags og
ásamt þeim margar íjölskyldur um
lengri eða skemmri tíma. I því húsi
hófu mörg ung hjón búskap, og þar
áttu ávallt vísan næturstað ættingj-
ar og vinir austan úr sveitum sem
áttu erindum að gegna í borginni.
í þessu húsi bjó Gunna frænka frá
fyrstu tíð og eftir að hún giftist fyöl-
skylda hennar öll. Bjuggu þau Magn-
ús, maður hennar, allan sinn búskap
á neðri hæðinni, en Sigrún og Bald-
ur, maður hennar, á efri hæðinni.
Er það nú orðið hús fjögurra kyn-
slóða þar sem flest stendur enn
óhaggað í sinni upprunalegu mynd.
Vorið 1934 sigldu þær systur,
Guðrún og Helga til náms í Sví-
þjóð. Dvöldu þær á lýðháskóla á
Vedö sumarlangt og um veturinn í
Stokkhólmi. Lagði Guðrún þar
stund á verslunarfræði en Helga
myndlist. Þegar Guðrún sneri heim
að árinu liðnu kom Sigrún, þriðja
systirin, til Stokkhólms. Var Sví-
þjóðadvölin þeim systrum ógleym-
anleg og allar stundir síðan fjársjóð-
ur minninga og frásagna. Voru þær
ávallt síðan, eins og foreldrar
þeirra, miklir Svíavinir.
Árið 1939 giftist Guðrún Magn-
úsi Bjömssyni stýrimanni, en hann
lést árið 1982. Eignuðust þau tvö
börn, Markús ívar flugvélstjóra,
búsettan í Lúxembúrg, kvæntan
Svanhildi Sigurðardóttur og eiga
þau fjögur börn, og Guðrúnu
(Dúnu), yfírbókavörð í Norræna
húsinu, gifta Trausta Júlíussyni og
eiga þau tvö böm og eitt bamabam.
Eftir að Magnús hætti störfum
á sjó gerðist hann verslunarstjóri í
Héðni, vélaverslun. Gátu þau hjón
eftir það notið betur sameiginlegra
áhugamála. Um árabil voru þau tíð-
ir gestir á málverkasýningum og í
tónleikasölum borgarinnar. Á sumr-
um var yndi þeirra að ferðast um
landið. Áttu þau hesta og fóru í
mörg ár ríðandi um óbyggðir ís-
lands í hópi góðra vina. Vitnaði
Guðrún oft í þær ferðir og átti um
þær indælar minningar. Svo vom
þau hjón félagar í Jöklarannsókna-
félaginu og fóm nokkrar hálendis-
ferðir með þeim félagsskap. í stjóm
Vélsmiðjunnar Héðins sat Guðrún
í mörg ár og var stjómarformaður
félagsins í 15 ár.
Guðrún, móðursystir mín, var fög-
ur kona. Andlitsdrættir hennar vom
hreinir, augun móbrún og einstak-
lega hlý og falleg, hárið dökkt. Hún
var grannvaxin og bar sig vel. Hún
hafði næmt fegurðar- og formskyn,
var ævinlega vel klædd í fallega liti
sem fóm henni vel. Hún var skarp-
greind, hafði afskaplega skemmti-
lega frásagnargáfíi og kunni
ógrynni af vísum og kviðlingum.
Hin síðari ár þjáðist hún af alvar-
legum og afar kvalafullum gigtar-
sjúkdómi sem lamaði líkamlegt at-
gervi hennar og slævði andlega
snerpu hennar og minni. Var hún
langdvölum á sjúkrahúsum af þeim
sökum, en dvaldi á heimili sínu á
Sólvallagötu þegar heilsan leyfði
og naut þá umönnunar Dúnu, dótt-
ur sinnar og Sigrúnar, systurinnar
góðu, sem studdu hana og léttu
henni lífíð á alla lund af einstakri
umhyggjusemi og natni.
Eftir fráfall móður minnar átti
ég tíðar komur til Gunnu frænku
með böm mín lítil. Var okkur ávallt
tekið opnum örmum og aldrei
kvöddum við svo að hún gæfí ekki
börnunum gjafir að skilnaði. í hug-
um okkar systkinanna og barna
okkar eru frænkumar og Sólvalla-
gatan umvafín ljóma ævintýranna.
Nú eru þáttaskil. Guðrún móður-
systir mín er horfín af sjónarsvið-
inu. Eins og alltaf áður hefur hún
gefíð okkur eitthvað að skilnaði;
endurminningar um ljúfar stundir
með kærri og góðri frænku.
Megi Guðs friður vera með
frænku minni.
Kristín Sveinsdóttir.
Þjóðhátíðardaginn 17. júní lézt í
Hafnarbúðum elskuleg mágkona
mín, Guðrún Markúsdóttir.
Guðrún fæddist í Reykjavík 28.
ágúst 1916 og var því 75 ára er
hún lézt. Guðrún var elsta bam
hjónanna Markúsar Kr. ívarssonar,
vélstjóra og síðar forstjóra Vél-
smiðjunnar Héðins, og eiginkonu
hans, Kristínar Andrésdóttur, en
þau voru bæði fædd í Gaulverjabæj-
arhreppi í Ámessýslu. Þau hjón
áttu einnig tvær aðrar dætur, Krist-
ínu Helgu, f. 1918, d. 1971, var
gift Sveini Guðmundssyni, vélfræð-
ingi, og Sigrúnu, sem er gift þeim
er þetta ritar. Einn son eignuðust
þau Markús og Kristín, f. 1926, er
lézt strax eftir fæðingu.
Guðrún stundaði nám í Kvenna-
skólanum í Reykjavík, og var hún
mjög vel til náms fallin. Guðrún og
Helga systir hennar dvöldu 1934 í
lýðháskóla en Guðrún síðar í versl-
unarskóla og Helga.í teikninámi,
en komu síðan til íslands nokkru
síðar. Er Guðrún kom heim til ís-
lands var erfítt um vinnu og fór
hún tvö sumur í kaupavinnu en tók
á vetrum nokkur börn vina og ætt-
ingja í tímakennslu. Síðan stundaði
hún nokkra hríð skrifstofustörf,
m.a. á Veðurstofunni, og kenndi
um tíma sænsku við Kvennaskól-
ann. Árið 1939, hinn 16. desember,
giftist Guðrún Magnúsi Björnssyni,
stýrimanni hjá varðskipunum, en
hann starfaði á varðskipunum allt
frá 1926, en með vetrarhléum 1931
og 1932 meðan hann lauk stýri-
mannaskóla og allt til þess að hann
fór til Jökla hf. 1950 og var til
1957 stýrimaður á skipum með Ing-
ólfi bróður mínum, en þeir höfðu
verið skipsfélagar á „gamla“ Óðni
1928-1931. Bæði hjá varðskipun-
um og hjá Jöklum var Magnús 2.
og síðan 1. stýrimaður og í afleys-
ingum skipherra og skipstjóri. Guð-
rún var því sjómannskona í 18 ár.
1957 kom Magnús í land eftir 31
árs sjómennsku, og gerðist þá verzl-
unarstjóri hjá Vélsmiðjunni Héðni,
en Sveinn Guðmundsson, svili hans
(sem hafði orðið förstjóri Héðins
er stofneigendurnir, Bjarni Þor-
steinsson og Markús ívarsson, féllu
frá langt fyrir aldur fram), vildi fá
hann í land, en börn Magnúsar og
Guðrúnar voru þá að vaxa úr grasi;
Markús ívar, f. 22. júlí 1947, nú
flugvirki og í afleysingum flugvél-
stjóri og flugmaður hjá Cargolux í
Lúxemborg, og Guðrún f. 22. des-
ember 1948, nú bókasafnsfræðing-
ur og stjómandi bókasafns Nor-
ræna hússins.
Er Magnús „kom í land“ má
segja að nýr kafli hefjist í lífi þeirra
hjóna. Þau hneigðust bæði til að
stunda útivist með ýmsum hætti
og eignuðust góða vini og félaga í
þeirri ástundun, hún geislandi glöð,
hann að vísu hlédrægur en vina-
sæll, og hrókur alls fagnaðar í vina-
hópi. Urðu þau virk í ferðum með
Jöklamönnum, fóru m.a. minnis-
verða ferð á Vatnajökul, þar sem
Sigurður Þórarinsson var í forystu.
Fljótlega fóru þau einnig að stunda
hestamennsku af kappi, í hópi val-
inna vina, sem fóru í leyfum vítt
um land, bæði í byggðum og
óbyggðum. Magnús var alla tíð
þrekmenni, kappsfullur og ósérhlíf-
inn og kaus helst að bera þyngstu
byrðamar sjálfur og þótti mönnum
stundum nóg um.
Ár Magnúsar eftir að hann lét
af starfí á venjulegum tíma, urðu
færri en ætla mátti um þann sterka
mann, en hjartað gaf sig og hann
lézt 10. desember 1982, á 75. ári.
Heilsu Guðrúnar fór fljótlega að
hraka eftir fráfall Magnúsar, og
dvaldi hún oft hin síðustu ár á
ýmsum sjúkrastofnunum, þar sem
hún naut góðrar aðhlynningar, sem
ástæða er til að þakka.
Ég vil að lokum þakka Guðrúnu
og reyndar þeim hjónum ljúft sam-
býli í meira en 30 ár, sem aldrei**,-
féll skuggi á, svo og samvistir með
þeim í „kofanum" í Skálafelli, sem
við tókum við af Óskari Hedlund,
verkstjóra í Héðni, og Þuríði konu
hans, en í skjóli þeirra Stardals-
manna, enda heitir kofínn í skatt-
skýrslum „kofí í Stardalslandi Ióð-
arréttindalaus".
Loks vil ég þakka mágkonu
minni og dá reisn hennar, er hún,
þrotin kröftum, ræddi við systur
sína þremur stundum fyrir andlátið
og er hún, klukkustundu áður, söng
með dótturdótturdóttur sinni,
tveggja og hálfs árs, ljóð dagsins:
„Það er kominn sautjándi júní.“
Guð blessi brottgöngu hennar.
Baldur Möller.

TjALDA
0ÁGÁR
ÖLL TIÖLDINUPPSFTLFVRIR
11 n % STAÐGRHÐSLUAFLSÁTTUR
|| ^ÖLLUM TIÖLDUM-AOAFIMMTUDAGA
AÐU VIÐ FAGMENNIMA
TA - ÞEIR VITA BETUR
cmHRRABRALIT 60, SÍMI 12045