Morgunblaðið - 06.10.1992, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 6. OKTÓBER 1992
A ÞRIÐJA HUNDRAÐ FERST.I FLUGSLYSI I HOLLANDI
Áttatíu íbúðir eyðilögðust
er þotan skall á húsunum
701 af
eldsneyti
umborð
ívélinni
Amsterdam. Reuter.
SVORTU kassarnir svonefndu
sem geyma upplýsingar um
flug ísraelsku júmbóþotunnar
voru ófundnir í gærkvöldi en
talið er að þeir kunni að leysa
ráðgátuna um hvað olli slysinu.
Þotan var af gerðinni Boeing
747-200F og um borð voru 114
tonn af vörum og 70 tonn af elds-
neyti er hún fór í loftið í Amster-
dam áleiðis tii Tel Aviv í ísrael.
Þriggja manna áhöfn var á þot-
unni, Isaac Fuchs flugstjóri, Arnon
Ohed flugmaður og flugvélstjórinn
Gedelye Sofr.
Einn farþegi var um borð, Anat
Solomon, eiginkona öryggisvarðar
hjá E1 Al.
Þotan aldrei bilað
Þotan var smíðuð árið 1979 og
hafði verið vel við haldið. Aldrei
hafði orðið biiun í henni en í lok
júní sl. hafði hún farið í 9.873 flug-
ferðir og verið 44.000 stundir á
flugi.
Sérfræðingar frá hollenskum og
ísraelskum flugmálayfírvöldum
hófu rannsókn á slysstað í fyrra-
kvöld og í gær komu til liðs við
þá fulltrúar frá Boeing-verksmiðj-
unum og Pratt & Whitney-verk-
smiðjunum sem framleiddu hreyfla
þotunnar.
Amsterdam. Reuter, The Daily Telegraph, frá Reyni Þór Finnbogasyni og Kristínu Waage.
BOEING 747-200F flutningaþota frá ísraelska flugfélaginu E1 A1
brotlenti klukkan 17.36 að íslenskum tíma í Bijlmer, sem er úthverfi
suðaustur af Amsterdam, aðallega byggt efnaminni innflytjendum.
Vélin hafði fimmtán mínútum áður lagt af stað til Tel Aviv frá Schip-
hol-flugvelli, hlaðin 114 tonnum af ýmsum varningi s.s. rafmagnstækj-
um og snyrtivörum, og tilkynnt um eld í tveimur hreyflum nokkrum
mínútum eftir flugtak. Hreyflamir fundust í gærmorgun í vatni í
um tuttugu kílómetra fjarlægð frá slysstaðnum. Flugstjóri þotunnar
reyndi að snúa við til flugvallarins en komst ekki alla leið. Risaþotan
skall niður á milli tveggja níu hæða íbúðarbiokka; 80 íbúðir gjöreyði-
lögðust og þrjátíu metra breitt skarð myndaðist á milli blokkanna,
sem strax urðu alelda. Ekki er enn vitað með vissu hversu margir
létu lífið í slysinu en í gærkvöldi var óttast að tala látinna væri hugs-
anlega í kringum 250. Þriggja manna áhöfn og einn farþegi var í
vélinni og létu allir lífið. Fjöldi slasaðra sem flytja þurfti á sjúkrahús
í gær var einungis á þriðja tug, sem strax þótti benda til að mann-
fall hefði verið gífurlega mikið.
Bart Jordaan, 33 ára Hollending-
ur sem var á leið til Bijlmer frá
Haag ásamt konu sinni og Iitlu bami
er þotan nánast strauk bifreið hans
lýsti atburðinum þannig: „Ég gat
ekki trúað þessu. Þetta er nokkuð
sem maður sér bara í kvikmyndum
en býst ekki við að sjá í raunveruleik-
anum. Við sáum vélina koma svíf-
andi í nokkurri fjarlægð og konan
mín taldi sig sjá reykstrók aftan úr
stélinu. Við erum vön að sjá vélar
flúga lágt hér um slóðir þar sem
þetta er í aðflugslínu að Schiphol
en þessi vél virtist nánast hiksta í
loftinu. Okkur tii hryllings snerist
nef vélarinnar allt í einu niður á við
og tveir stórir hlutir, sem gætu hafa
verið hreyflamir, duttu af henni,
nánast eins og í mynd sem sýnd er
hægt. Við vorum á litlum fáförnum
vegi svo að við gátum ekið út af
undir eins. Þá sáum við vélina skella
á blokkunum . . . Ég mun aldrei
geta gleymt þessu. Mín fyrstu við-
brögð voru að bruna í burtu eins
hratt og ég gat.“
Forðuðu sér úr eldhafinu
íbúar blokkanna reyndu að forða
sér úr alelda byggingunum eins og
best þeir gátu strax eftir slysið.
Tugir manna stukku út um glugga
og ofan af svölum til að bjarga sér
úr eldhafinu og létu margir þeirra
lífíð. Konu einni rétt tókst að bjarga
sérog tveimur bömum sínum. Eldur-
inn var byijaður að læsa sig um
íbúðina og flestar hurðir voru læst-
ar. Hún var stödd í eldhúsinu með
syni sínum og dóttur og tókst ásamt
drengnum að komast þaðan út. Dótt-
irin, sem varð eftir í eldhúsinu, hróp-
aði á hjálp en eldurinn kom í veg
fyrir að móðirinn kæmist til hennar.
Henni tókst þó að komast út úr íbúð-
inni og þá tókst litlu stúlkunni einn-
ig að komast út á einhvern ótrúleg-
an hátt. Stukku þau öll þijú út um
glugga.
Ibúi í blokk beint á móti slysstaðn-
um sagði að það sem hann mundi
helst var ekki það sem hann hefði
séð heldur það sem hann hefði heyrt.
Fjöldi fólks, mörg hundruð að því
er honum fannst, hrópuðu í angist
sinni í örskamma stund. Þá dóu
kvalarópin út, fólkið var brunnið
inni. Annar taldi fyrst að jarð-
skjálfti hefði orðið er byggingin
skókst með miklum drunum. Þegar
hann hljóp út sá hann hvað hafði
gerst. „Jesús, Jesús, Jesús, var það
eina sem ég gat sagt,“ sagði hann.
Mikið um innbrot í öngþveitinu
Um leið og fréttir bárust af slys-
inu flykktist fjöldi fólks að úr öllum
áttum og tafði það fyrir starfi lög-
reglu og slökkviliðs. Var því þeim
tilmælum beint til fólks í gegnum
fjölmiðla að það héldi sig í burtu frá
slysstaðnum og_ lögreglan lokaði af
stóru svæði. í öngþveitinu sem
myndaðist var mikið um að brotist
væri inn í verslunarmiðstöðvar jafnt
sem yfirgefnar íbúðir og greipar
látnar sópa enda nánast allt lög-
reglulið borgarinnar önnum kafíð
vegna flugslyssins. Þá var einnig
meira um innbrot í miðborg Amster-
dam en venjulega.
Eldur og sprengihætta hamlaði
öllu björgunarstarfi fyrstu klukku-
stundirnar. Við áreksturinn varð
sprenging í gasleiðslum en inntakið
í blokkimar tvær var staðsett á milli
þeirra, einmitt þar sem flugvélin
skall á. Það var ekki fyrr en um
klukkan tíu að staðartíma, níu að
íslenskum tíma, sem slökkvilið gat
farið inn í blokkirnar til að leita að
fórnarlömbum. Þá þótti ljóst að ekki
væri nokkur lengur á lífi og ákveðið
að fresta aðgerðum til mánudags-
morguns. Leit hófst aftur um leið
og birti en ljóst þykir að það muni
taka marga daga að finna öll lík
undir rústunum. Stór hluti blokk-
anna er hruninn og hætta talin á
að þær geti fallið alveg saman. Þá
gerir það yfirvöldum mun erfíðara
fyrir að áætla manntjón að talið er
að töluvert hafi verið um ólöglega
innflytjendur í blokkunum og því
ekki vitað með vissu hversu margir
bjuggu þar í raun.
Þotan splundraðist algjörlega við
áreksturinn og sögðu sjónarvottar á
staðnum að stærstu hlutarnir, sem
fundist hefðu úr henni, væru á stærð
við ferðatösku.
í tveimur íþróttahúsum í hverfinu
var strax sett upp neyðarmóttaka
fyrir þá sem misst höfðu heimili sín,
sjónarvotta og örvæntingarfulla ætt-
ingja sem biðu fregna af sínum nán-
ustu. Þegar leið á nóttina voru heim-
ilislausar fjölskyldur fluttar á ná-
læga herstöð.
Þetta er fyrsta meiriháttar flug-
slysið í Hollandi og Schiphol-flug-
völlurinn er almennt talinn vera einn
sá öruggasti í heimi. Var það meðal
annars þess vegna sem leyfi var
gefíð fyrir bygginga háhýsa í svo
skammri fjarlægð frá flugvellinum.
Mörg þúsund manns búa í Bijlmer-
hverfinu, flestir þeirra í háreistum
blokkum.
AÐDRAGANDI FLUGSLYSSINS
Rúmlega 250 manns fórust er
Boeing 747-200F þota frá
ísraelska flugfélaginu El Ai brot-
lenti á fjölbýlishúsum i úthverfi
í 10 km fjarlægð frá Amsterdam
1) Vélin. með þriggja manna áhöfn
og einn farþega leggur af stað
frá Schiphol flugvelli til Tel Aviv
kl. 17.22
2) Klukkan 17.32 er sent ut
" neyðarkall og tilkynnt um
bruna i tveimur hreyflum
3) Tveir hreyflar detta af vél-
" inni í vatn skammt frá
Naarden eftir að hún
hefur snúið við til
flugvallarins
4) Fjórum mínútum
síðar brotiendir
vélínátveímur
níu hæða fjöl-
býlishúsum