Morgunblaðið - 23.01.1993, Qupperneq 36

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 23. JANUAR 1993
—í.i i1! i'iM/
36 „
Jóla- og líknarmerki 1992
IAMOSMMTOK HIARfASíÚKUSCA IANOSSAMIOK HtAttlAMUKUNCA LANOSSAMI0X HJAKIASHJKUNCA
Jóla- og líknarmerki 1992.
________Frímerki_____________
Jón Aðalsteinn Jónsson
Enn verður haldið margra ára
gömlum sið í þessum þætti, þ.e.
að segja nokkuð frá þeim jóla-
og líknarmerkjum, sem út komu
fyrir síðustu jól. Enn er það líka
svo, að Bolli Davíðsson í Frí-
merkjahúsinu hefur sent þættin-
um þessi merki og jafnframt
upplýsingar um þau. Kann ég
honum beztu þakkir fyrir, enda
er mér kunnugt um, að ýmsum
þykir gott að fá upplýsingar um
þessi merki á einum stað.
í þætti um jóla- og líknar-
merki 18. jan. 1991 greindi ég
frá smáathugun, sem ég gerði á
notkun þessara merkja á jóla-
bréfum eins viðtakanda 1990.
Kom þá í ljós, að slík merki voru
örfá. Sama virtist vera upp_ á
teningnum fyrir síðustu jól. Ég
hef áður komið með þá skýringu
á því, hversu jólamerkjum virðist
fara fækkandi á jólabréfum, að
menn telji sjálf jólafrímerki póst-
stjómarinnar nægja til þess að
minna á jólin. En þau hafa kom-
ið út í rúman áratug, eins og
lesendur vita. Ég held reyndar,
að önnur skýring komi einnig til
greina. Verður vikið að henni í
lok þessa þáttar. En nú skulu
nefnd þau jóla- og líknarmerki,
sem út komu að þessu sinni.
Bolli Davíðsson segir mér, að
út hafí komið ellefu jóla- og líkn-
armerki frá níu samtökum og
stofnunum árið 1992. Fylgja hér
myndir af þessum merkjum
nema einu, sem hafði ekki tekizt
að fá eintak af fyrir ritun þessa
þáttar.
Fyrst verður þá fyrir jólamerki
Thorvaldsensfélagsins, en nú eru
komin út alls 79 merki frá því
félagi frá 1913, ef mig mis-
minnir ekki. Næst eru svo merki
frá Kvenfélaginu Framtíðinni á
Akureyri. Þá kemur merki frá
Rotaryklúbbi Hafnarfjarðar.
Líknarsjóður Lionsklúbbsins
Þórs gefur enn út merki til ágóða
fyrir Tjaldanesheimilið. Ung-
mennafélag Dalamanna og
Norður-Breiðfírðinga sendir enn
á markað jólamerki og nú með
mynd af Skarðskirkju. Kaþólski
söfnuðurinn á Islandi gefur út
jólamerki í þriðja sinn. Er það
eins að útliti og 1991, einungis
breytt um ártal. Þá gaf Spari-
sjóður Hafnarfjarðar út jóla-
merki og mun hafa dreift því
ókeypis meðal viðskiptavina
sinna af því tilefni að Sparisjóð-
urinn varð níutíu ára á árinu, svo
sem fram kemur á merkinu.
Landssamtök hjartasjúklinga
gáfu út örk með 15 merkjum af
þremur gerðum til ágóða fyrir
samtök sín, en því miður eru þau
ártalslaus. Samtökin munu einn-
ig hafa gefíð út líknarmerki fyr-
ir jólin 1991, en spumir um þau
höfðu mér ekki borizt fyrr en
alveg nýlega. í allri vinsemd vil
ég benda forráðamönnum þess-
ara samtaka á að geta ártals,
ef þeir halda áfram að gefa út
slík merki.
Eins og fram kemur hér að
framan, vantar mynd af einu
jólamerki, sem út kom að þessu
sinni. Er það frá Ungmennasam-
bandi Borgarfjarðar, en það hef-
ur áður gefíð út fímm frímerki
með kirkjumyndum úr héraðinu.
Loks hefur frétzt, að nunnur í
Stykkishólmi hafí gefið út jóla-
merki fyrir þessi jól og það jafn-
vel einhver jól á undan. Þessi
merki hafa ekki borizt á markað
hér í Reykjavík, svo að mér sé
kunnugt um.
Langlíklegast er, að útgáfa
sérstakra jólafrímerkja á vegum
póststjómarinnar hafí dregið all-
verulega úr notkun jóla- og líkn-
armerkja á undanfömum árum.
Hins vegar kemur önnur skýring
vel til greina. Er það verðlagning
þessara merkja. Mun ég áður
hafa vikið að þessu atriði í um-
ræðu um líknarmerki. Enda þótt
ég efíst ekki um, að allt það fé,
sem kemur inn fyrir seld merki,
renni til margvíslegra og þarfra
líknarmála, má gæta sín á því
að spenna bogann ekki of hátt.
Thorvaldsensmerkin voru t.d.
seld á 25 kr. stykkið eða á rúm
80% af því, sem kostar undir
almennt burðargjald póstsins, en
það er eins og kunnugt er 30
krónur. Nú er það vitað, að flest-
ar fjölskyldur senda tugi jóla-
korta á hveiju ári. Það dregur
sig því saman, ef menn vilja
styrkja þessi ágætu málefni, að
þurfa að bæta einum 80% ofan
á sjálft burðargjaldið. Að mínum
dómi nær þessi verðlagning engri
átt og er í raun mjög óskynsam-
leg, þegar grannt er skoðað. Ég
hef þá trú, að líknarfélögin
fengju meira í sinn hlut, ef gætt
er hófs í verðlagningu merkj-
anna.
Þeir sem þekkja til frímerkj-
aútgáfu vita t.d. að sé frímerki
gefíð út með svonefndu yfír-
verði, má það aldrei fara yfir 50%
af nafnverði þess til burðar-
gjalds. Ég held því, að líknarfé-
lög eigi að taka hér mið af og
fara a.m.k. aldrei hærra í verð-
lagningu sinni en sem svarar því
hlutfalli af almennu burðargjaldi
á hveijum tíma. og helzt aðeins
neðan við það. Landssamtök
hjartasjúklinga seldu sín merki
í 15 merkja örkum, þar sem
hver þeirra kostaði 200 krónur.
Þar kostaði þá hvert merki sem
svarar 13,33 kr. eða um 44,4%
af póstburðargjaldinu. Um það
munar fáa, ef þeir vilja á annað
borð styrkja gott málefni.
Þá hef ég tekið eftir því, að
notkun ýmissa límmerkja, t.d. í
líkingu jólasveina eða annars,
sem minnir á jólin, hefur aukizt.
Jafnvel er farið að selja umslög
undir kortin, þar sem prentað
er vinstra megin að neðan JÓL
með jólatrésgrein yfír eða ein-
vörðungu með jólabjöllum. Auð-
vitað nægir flestum þetta til þess
að minna á jólapóstinn til viðbót-
ar burðargjaldinu, en kostar um
leið miklu minna en merki þau,
sem líknarfélögin selja. Hér er
því komin samkeppni við jóla-
merkjamarkaðinn frá annarri
hlið, ef svo má segja. Afleiðingin
verður þá sú, að merkin komast
ekki nema að litlu leyti á almenn-
an markað. Það verða þá einkum
safnarar, sem kaupa þau, og svo
þeir, sem líta á það sem skyldu-
kvöð að kaupa þau til styrktar
ákveðnu málefni.
Brids
Umsjón Arnór G. Ragnarsson
Bridsfélag kvenna
Nú er 4. umferð lokið í sveitakeppn-
inni og er staða efstu sveita þannig:
Sv. Margrétar Þorvarðardóttur 79
Sv. Gullveigar Sæmundsdóttur 78
Sv. Ingu L. Guðmundsdóttur 77
Sv. Ólínu Kjartansdóttur 72
Sv. Hrafnhildar Skúladóttur 71
Sv. Sigrúnar Pétursdóttur 71
Bridsfélag Siglufjarðar
13 sveitir taka þátt í aðalsveita-
keppni félagsins. Eftir 3 umferðir er
staða efstu sveita þessi:
Sv. Bjarkar Jónsdóttur 66
Sv. Þorsteins Jóhannssonar 63
Sv. íslandsbanka 56
Sv. Reynis Karlssonar 56
Sv. Birgis Bjömssonar 48
Kjördæmismót N-vestra.
25 pör tóku þátt í mótinu sem hald-
ið var á Sigluíirði 16 janúar sl. Röð
efstu para varð þessi:
Asgrimur Sigurbjömsson -
Jón Sigurbjömsson, Siglufirði 157
Sigfús Steingrímsson -
Valtýr Jónasson, Siglufirði 156
Kristján Blöndal -
Sigurður Sverrisson, Sauðárkróki 147
Páll Ágúst Jónsson -
Sigurður Gunnarsson, Siglufirði 111
Heiðar Albertsson -
Jóhann Stefánsson, Fljótum 99
Anton Sigurbjömsson -
Bogi Sigurbjömsson, Siglufírði 90
Kjördæmameistarar fá rétt til að
spila í úrslitum íslandsmótsins.
Bridsfélag Hreyfils
Lokið er sveitakeppni félagsins með
sigri sveitar Daníels Halldórssonar.
Með honum spiluðu í sveitinni Ragnar
Björnsson, Helgi Straumfjörð, Thor-
vald Imsland, Viktor Björnsson og
María Haraldsdóttir. Röð efstu sveita
var þessi:
Daníel Halldórsson 239
SigurðurÓlafsson 221
Birgir Sigurðsson 220
ÓlafurJakobsson 199
Ámi Kristjánsson 166
Nk. mánudag hefst barómeter. Spil-
að er í Hreyfilshúsinu kl. 19.30.
Bridsfélag Hafnarfjarðar
Lokið er 9 umferðum í aðalsveita-
keppninni. Staðan er eftirfarandi:
SveitDrafnarGuðmundsdóttur 178
Sveit Erlu Siguijónsdóttur 163
Sveit Kristófers Magnússonar 156
SveityinaKonna 142
SveitÁrsælsVignissonar 134
Staðan í byijendariðli:
SveitVinaRagnars 93
Sveit Bryndísar Eysteinsdóttur 7 2
Sveit Sófusar Bertelsens 54
Nk. mánudag, 25. janúar, verða
spilaðar síðustu tvær umferðirnar í
sveitakeppninni.
Minning
Tryggvi Jónsson
Mánudaginn 4. janúar 1993 var
vinur minn og svili, Tryggvi Jóns-
son, kvaddur hinstu kveðju frá
Garðakirkju.
Dyntir örlaganna réðu því, að
ég gat ekki fylgt honum síðasta
spölinn né heldur komið þeim
kveðjuorðum frá mér, sem hér
fylgja.
Tryggvi fæddist í Ystabæ í Hrís-
ey árið 1911. Hann var næstyngst-
ur níu systkina. Af þeim náðu átta
fullorðinsaldri, en tveir bræður
hans létust þó í þann mund er
þeir höfðu náð manndómsþroska,
MEG frá ABET
UTAN A HÚS
Þ.Þ0RGRÍMSS0N & C0
Ármúla 29 - Reykjavík - sími 38640
annar 20 ára en hinn 24 ára.
Foreldrar Tryggva voru Hall-
fríður Þórðardóttir frá Hólum í
Öxnadal og Jón Krisetinn Kristins-
son, útvegsbóndi og kennari frá
Ystabæ, en hann var kominn af
merkum útvegsbændum í Hrísey.
Fyrstu ár ævi sinnar dvelst
Tryggvi í Hrísey, en þegar hann
er 8 ára gamall flyst fjölskyldan
til Siglufjarðar, en þar tekur faðir
hans við starfí sem fiskmatsmaður
og kennari.
Fljótlega mun það hafa komið
fram hjá Tryggva að hann hafði
gaman að vélum og vildi gjaman
kynna sér innviði þeirra og nota-
gildi. Það lá því beint við að
Tryggvi færi í vélfræðinám, enda
ákvað hann að fara til náms í bif-
vélavirkjun hjá Vilhjálmi bróður
sínum, en hann var bifvélavirki á
Akureyri. Þaðan lýkur hann prófi
sem bifvélavirki rétt um tvítugt.
Að námi loknu gengur hann í fé-
lag við bróður sinn, Vilhjálm, um
að byggja bifreiðaverkstæði á
Akureyri, en þeir nefndu það Ham-
arinn Mjölni. Rekstur þess verk-
stæðis mun ekki hafa skilað mikl-
um arði og endaði með því að
rekstri var hætt.
Tryggvi vann eigi að síður
áfram að bifvélavirkjun á Akur-
eyri. Um þetta leyti vann hann
ennfremur mörg sumur sem verk-
stjóri við vélsmíði og uppbygingu
sfldarverksmiðju á Vopnafírði.
Það segir nokkuð um hæfni
hans við uppsetningu sfldarverk-
smiðjunnar á Vopnafírði, að í
framhaldi af vinnu hans þar var
honum boðið starf á Höfn í Horna-
fírði, þar sem hann fékk það hlut-
verk að byggja upp og endumýja
físikmjölsverksmiðjuna.
í framhaldi af því flyst hann frá
Akureyri til Hafnar laust fyrir
1970 og tekur þá við fram-
kvæmdastjóm fiskimjölsverk-
smiðjunnar. Því starfí gegndi hann
meðan kraftar leyfðu. Þegar ekki
var lengur hægt að halda í við
unga menn í afköstum ákvað
Tryggvi að setjast „í helgan stein“
og eyða síðustu ævidögunum
ásamt konu sinni í verndaðri íbúð
að Naustahlein 5, í tengslum við
Hrafnistu í Hafnarfírði. Þeir dagar
urðu, því miður, alltof fáir því fljót-
lega kenndi hann þess sjúkleika
sem endanlega réð úrslitum.
Hér hefír verið stiklað á býsna
stóru um atvinnusögu og fram-
kvæmdir Tryggva um ævina. Það
væri hins vegar fráleitt að gera
ekki grein fyrir þeim þætti í lífí
hans, sem skipti hann mestu máli,
en það var kona hans og dætur.
Óhætt er að fullyrða að hann var
mikill hamingjumaður í sínu einka-
lífi, enda snerist hugur hans allur
um líf og velsæld fjölskyldunnar.
Tryggvi kvæntist eftirlifandi
eiginkonu, Elínu Ólafsdóttur frá
Burstafelli árið 1939, en föður-
bróðir Tryggva, séra Stefán Krist-
insson, prestur á Völlum í Svarfað-
ardal, gaf þau saman. Þau eignuð-
ust fjórar dætur: Ásrúnu, fædda
1939, var gift Marshall Thayer
flugliðsforingja, Hallfríði, fædda
1942, var gift Sveini Sveinssyni,
deildarstjóra í Landsbanka, Mar-
gréti, fædda 1946, gift Ingþóri
Haraldssyni, lækni í Borgamesi
og Þóm, fædda 1952, gift Lámsi
Ragnarssyni, lækni í Búðardal.
Alls eru bamabömin orðin 8.
Það er margs að minnast, þegar
ég hugsa til kynna okkar Tryggva.
Tryggvi var með eindæmum ljúfur
maður og elskulegur og ömgglega
var hann einn þeirra, sem aldrei
gerði neinum manni rangt til vís-
vitandi. Hann var mikill náttúr-
unnandi og hafði næmt auga fyrir
fögru umhverfi og dýralífí. Ég
vissi til þess að hann fylgdist
grannt með komu farfugla á vorin
og gat sagt nákvæmlega hvenær
og hvar fyrst sást til hverrar fugla-
tegundar á Höfn.
Ég fékk gott tækifæri til þess
að kynnast honum allnáið er hann
starfaði um skeið á Keflavíkur-
flugvelli og var þá að sjálfsögðu
tíður gestur á heimili mínu. Ég
minnist þess að í hvert sinn, sem
hann bar að garði þá flutti hann
með sér hlýju í húsið. Bros hans
og hljóðlát nærvera var ætíð jafn
kærkomin. Síðar fékk ég að eyða
með þeim hjónum nokkmm dögum
á ferðalagi um Niðurlönd og
Þýskaland og betri ferðafélaga
hefði ég ekki getað kosið og verð-
ur mér sú minning dýrmæt.
Við brottfór Tryggva kveð ég
hann með einlægu þakklæti fyrir
trygga vináttu og drengskap, sem
aldrei brást. Þar sakna ég góðs
vinar.
Eiginkonu, dætram og öllum
öðram vandamönnum sendi ég
innilegustu samúðarkveðjur. Ég
er þess jafnframt fullviss, að sá
ljómi, sem umvefur minningu
hans, mun milda ættmennum
söknuðinn.
Megi Guð blessa minningu
þessa mæta manns.
Ingólfur Aðalsteinsson.