Morgunblaðið - 17.03.1993, Qupperneq 18

18
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 17. MARZ 1993
Hlutafj ár aukning um 100 milljónir í Krossanesi
Verksmiðjan á óseld
tæki fyrir 90 milljónir
BÆJARSTJÓRN Akureyrar samþykkti að auka hlutafé í Krossanesi
hf. um 100 milljónir króna, en hlutafjáraukningin er framkvæmd á
þann hátt að bærinn tekur við hluta af erlendu láni sem hann er
ábyrgur fyrir. Eftirstöðvum lánsins, um 91 milljón króna, verður skuld-
breytt til 15 ára, afborgunarlaust fyrstu tvö árin.
Sigurður J. Sigurðsson, formaður framlegð loðnuverksmiðja á landinu.
bæjarráðs, riíjaði upp sögu verk-
smiðjunnar og ýmis þau áföll sem
hún hefur orðið fyrir. Á árinu 1987
og þar tii verksmiðjan brann um
áramót 1989 var búið að kosta miklu
fé til uppbyggingar verksmiðjunnar
og sagði Sigurður að í hans huga
væru Krossanesbrunamir tveir. Hinn
eiginlegi bmni aðfaranótt gamlárs-
dags 1989 og eins þegar brunnu upp
200 milljónir króna sern búið var að
leggja í verksmiðjuna fyrir eldsvoð-
ann.
Óseld tæki
í skýrslu sem gerð hefur verið um
málefni Krossaness kemur fram að
til eru enn tæki sem á að selja fyrir
að verðmæti um 90 milljónir króna.
Þá hefur uppbygging verksmiðjunn-
ar farið um 26 milljónir króna fram
úr því sem áætlað var, 23 milljónir
hafa verið greiddar í Qármagns-
kostnað og um 10 milljónir króna
eru bundnar í veltufjármunum. Þessi
atriði skýra m.a. slæma fjárhags-
stöðu verksmiðjunnar og hlutafjár-
aukningu bæjarins nú.
í máli Sigurðar kom fram að bein
áhrif bæjarsjóðs og fyrirtækja hans
af starfsemi verksmiðjunnar námu á
annan tug milljóna á liðnu ári og
einnig að hún hefði einna hæsta
Afskiptaleysi
Þeir bæjarfulltrúar sem tóku til
máls um málefni Krossaness töldu
óhjákvæmilegt annað en leggja fram
til hennar fé nú, enda væri bærinn
ábyrgur fýrir skuldum verksmiðjunn-
ar. Nokkur gagnrýni kom fram á þá
uppbyggingu sem fram fór í verk-
smiðjunni fyrir brunann og sagði
Bjöm Jósef Amviðarson (D) að ekki
hefði að öllu leyti verið vel á spilum
haldið. Menn hafi í góðri trú látið
uppbygginguna afskiptalausa og
ekki fylgst nægilega vel með og á
því yrðu menn að bera ábyrgð. Hluta-
fjáraukning nú væri viðurkenning á
staðreyndum og gerð til að tryggja
að um frekari útgjöld af hálfu bæjar-
ins yrði ekki að ræða vegna verk-
smiðjunnar. Með þessu yrðu henni
sköpuð góð rekstrarskilyrði.
HAMARKSHRAÐI 30 KM
Gagnrýnt að ÚA taki ekki þátt í endurreisn niðursuðuverksmiðju KJ
Meirihluti stj ómarmanna UA
var ekki hafður með í ráðum
Föstuguðs-
þjónusta
Föstuguðsþjónusta verður í
Akureyrarkirkju í kvöld, mið-
vikudagskvöldið 17. mars, og
hefst hún kl. 20.30. Þorgrímur
Daníelsson, eand. theol., pred-
ikar. Sungið verður úr Passíusál-
munum.
ÚLFHILDUR Rögnvaldsdóttir, bæjarfulltrúi Framsóknarflokks, sagði
á fundi bæjarstjómar í gær það hafa vakið undmn hennar og fleiri
bæjarbúa að Útgerðarfélag Akureyringa vildi ekki taka þátt í stofnun
nýs rekstrarfélags um endurreisn niðursuðuverksmiðju K. Jónssonar
sem varð gjaldþrota í síðustu viku. Beindi hún á fundinum fyrirspurn
til bæjarstjóra, Halldórs Jónssonar, sem sæti á í stjóm ÚA, hveiju það
sætti að félagið hefði neitað að taka þátt í nýju rekstrarfélagi. Sverr-
ir Leósson, formaður stjómar ÚA, sagði félagið standa í miklum stór-
ræðum um þessar mundir vegna kaupa á þýska útgerðarfélaginu Mechl-
enburger Hochseefisherei, en ef menn mætu það svo að tekin hefði
verið röng ákvörðun í þessu máli væri einfalt mál að skipta um menn
í stjórainni.
Úlfhildur sagði það hafa verið
mikið áfall er 70 manna vinnustaður
hefði verið lýstur gjaldþrota á Akur-
eyri í síðustu viku og væri nú svo
komið að nálega 600 manns væru á
atvinnuleysisskrá í bænum. Slíkar
tölur hefðu ekki áður sést. Heimir
Ingimarsson, formaður atvinnumála-
nefndar, sagði ástandið skelfilegt og
það færi versnandi. Þó svo jafndæg-
ur á vori væri næsta föstudag væru
engin batamerki á sjáanleg, menn
sæju ekki fram á að rofaði til og
nefndin stæði ráðþrota gagnvart
þessu ástandi.
Björgunaraðgerð
Fram kom gagnrýni í máli Úlfhild-
ar á þá afstöðu Utgerðarfélags Akur-
eyringa að taka ekki þátt í stofnun
væntanlegs rekstrarfélags er tæki
rekstur þrotabúsins á leigu, en við-
ræður standa yfir um þátttöku Eign-
arhaldsfélags Landsbankans, Kaup-
félags Eyfirðinga og Samheija um
slíkt félag. Sagði Úlfhildur að eðli-
legt væri að ÚA kæmi inni í þá
mynd og tæki þátt í tímabundnum
björgunaraðgerðum, enda væri bær-
inn stór eignaraðili að ÚA og vissi
hún til að margir væru ósáttir með
þessa niðurstöðu.
Ekki með í ráðum
Halldór Jónsson, bæjarstjóri sem
sæti á í stjórn Útgerðarfélags Akur-
eyringa, upplýsti að beiðni Úlfhildar
gang mála um síðustu helgi, en hann
sagðist ekki hafa vitað um þessa
afstöðu félagsins fyrr en á sunnu-
dagskvöld og hið sama gilti um meiri-
hluta stjómarmanna. Þessi ákvörðun
hafi verið tekin án þess að meiri-
hluti stjómar hafí verið hafður með
í ráðum.
Lagt var til að þetta mál yrði tek-
ið upp á bæjarráðsfundi á morgun,
fimmtudag, og forsvarsmenn ÚA
yrðu kallaðir til að skýra bæjarráðs-
mönnum sjónarmið sín.
I stórræðum
Sverrir Leósson, fomaður stjórnar
ÚA, sagði að hann ásamt fram-
kvæmdastjóra hefðu skoðað þetta
mál. Hluthafar væru um 1.800 og
þó Akureyrarbær ætti rúm 50% í
félaginu þyrfti líka að virða skoðanir
minnihlutans. Hann sagði félagið
standa í stórræðum um þessar mund-
ir, en á föstudag verður skrifað und-
ir samninga um kaup þess á 60%
hlut í þýska útgerðarfélaginu Mec-
hlenburger Hochseefísherei. „Ég trúi
því að það sé gott mál fyrir ÚA og
umsvifin muni aukast bæði hjá félag-
inu og í bænum. Við höfum nóg á
okkar könnu og viljum standa okkur
í stykkinu. Ég hef ævinlega haft að
leiðarljósi að vinna félaginu vel og
standa og falla með gerðum mínum,
en sé það mat manna að svo hafí
ekki verið bendi ég á að það er ein-
falt að skipta þá bara um menn við
stjómvölinn," sagði Sverrir.
Umræða á Alþingi um innheimtu virðisaukaskatts og staðgreiðslu
Ráðherra gagnrýnir vinnu-
aðferðir Ríkisendurskoðunar
FRIÐRIK Sophusson fjármálaráðherra svaraði I gær fyrirspurn frá
Áma M. Mathiesen þingmanni Sjálfstæðisflokks um innheimtu virðis-
aukaskatts og staðgreiðslu opinberra gjalda. Fjármálaráðherra segir
það álit fjármálaráðuneytisins að í mati Ríkisendurskoðunar á inn-
heimtu séu veilur sem óhjákvæmilega leiði til rangrar niðurstöðu og
hæpinna ályktana.
Á 129. þingfundi í gær var útbýtt
skriflegu svari við fyrirspum frá
Áma M. Mathiesen til íjármálaráð-
herra um innheimtu virðisaukaskatts
og staðgreiðslu opinberra gjalda.
Þingmaðurinn vildi vita: 1) Hvemig
metur ráðherra reynsluna af upptöku
staðgreiðslu opinberra gjalda og virð-
isaukaskatts með tilliti til innheimtu-
árangurs? 2) Hvemig hyggst ráð-
herra bregðast við gagmýni Ríkis-
endurskoðunar og yfírskoðunar-
manna ríkisreiknings á framkvæmd
innheimtumála, sbr. skýrslu þessara
aðila við endurskoðun ríkisreiknings
1991?
Erfitt mat
í svari fjármálaráðherra við fyrri
spumingunni segir að þrátt fyrir til-
tölulega stuttan reynslutíma megi
draga nokkrar ályktanir af inn-
heimtu á fyrstu fjórum ámm stað-
greiðslu og fyrstu tveimur ámm virð-
isaukaskatts. í þessu efni yrði þó að
fara varlega og nauðsynlegt væri að
huga að ýmsum atriðum sem gerðu
það að verkum að innheimtutölur og
innheimtuhlutföll væm ekki einhlítir
mælikvarðar á árangur eða ástand
i innheimtumálum.
Fjármálaráðuneyti bendir m.a. á
að í jafnviðamiklum kerfum og hér
um ræði, en í hvoru um sig séu inn-
heimtir um og yfír 40 milljarðar,
verði á hveijum tíma nokkrar eftir-
stöðvar. Auk krafna sem ekki inn-
heimtast á réttum tíma af ýmsum
orsökum, sé stór hluti eftirstöðva á
hveijum tíma kröfur sem innheimt-
ast alls ekki eða aðeins að óveruleg-
um hluta.
Meðal óvissuatriða eða skekkju-
valda sem fjármálaráðuneytið tekur
fram er að skattstjóri áætlar á þá
aðila sem skila ekki skýrslum um
virðisaukaskatt eða skilagreinum
staðgreiðslu á réttum tíma. Þessar
áætlanir séu m.a. notaðartil að knýja
fram skil á skýrslum og skilagrein-
um. Séu þær yfírleitt verulega hærri
en raunveruleg álagning yrði þegar
gögn berist. Nokkurn tíma geti tekið
að fá rétt skýrsluskil og í mörgum
tilvikum fáist þau alls ekki, t.d. vegna
þess að viðkomandi sé hættur starf-
semi. Af þessum orsökum sitji inni
í kerfinu umframáætlanir sem safn-
ist upp í eftirstöðvum.
í svarinu er einnig bent á kröfur
á aðila sem teknir eru til gjaldþrota-
skipta. Kröfurnar koma fram sem
óinnheimtar kröfur þar til þær verða
greiddar við skipti, sem sjaldnast
verði, eða séu afskrifaðar í framhaldi
af skiptalokum. Eins og kunnugt sé
geti skipti á þrotabúi dregist mjög
lengi og safnist þessar kröfur þá upp
sem eftirstöðvar.
Fyrrgreindu til viðbótar er það
nefnt að dráttarvextir skekkja enn
frekar allar venjulegar mælingar á
innheimtuárangri. Dráttarvextir séu
reiknaðir á allar gjaldfallnar ógreidd-
ar kröfur, þar með taldar umframá-
ætlanir og kröfur í gjaldþrotabú.
Dráttarvextirnir safnist því saman í
kerfínu og ýki fyrmefndar skekkjur
enn frekar.
Rökréttar aðferðir
Fjármálaráðherra segir: „Þessi
atriði, sem hér hafa verið talin, gera
það að verkum að mæling inn-
heimtu, eins og hún er oftast gerð,
sbr. t.d. skýrslu Ríkisendurskoðunar
um ríkisreikning fyrir árið 1991, er
órökrétt og getur aðeins leitt til
rangrar niðurstöðu að mati fjármála-
ráðuneytisins. í skýrslunni eru allar
ógreiddar kröfur í árslok, þar á með-
al umframáætlanir, kröfur í þrotabú
og dráttarvextir á þessar kröfur,
reiknaðar sem hlutfall af heildarkröf-
um sem til innheimtu voru á árinu.
Aðferð þessi er bersýnilega ófull-
nægjandi."
I greinargerð fjármálaráðherra er
sagt að sú niðurfærsla krafna, sem
Ríkisendurskoðun geri, lagfæri þess-
ar skekkjur að einhverju marki en
breyti ekki í grundvallaratriðum að-
ferðinni. Fjármálaráðuneytið hefði í
mati sínu á innheimtuárangri beitt
annarri aðferð en Ríkisendurskoðun.
Til sölu
GUFUKETILL
Rafmagnsgufuketill til sölu. Ketillinn er 480 KW
380v. Afköst ketilsins 720 kg af gufu/klst 10 bar.
Katlinum fylgir þéttivatnsgeymir, 2 þéttivatns-
dælur auk höfuðrofa.
Fyrirferð I 1,9 m, b 1,55 m, h 2,1 m.
Tilvalið tækifæri til að lækka orkukostnaðinn.
Llpplýsingar í síma 96-26255.