Morgunblaðið - 17.03.1993, Side 19

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 17. MARZ 1993
19
Arnar Signrmundsson hjá SF
Skiljanlegt sjón-
armið að hafna
tilboði Samskipa
ARNAR Sigurmundsson, formaður Samtaka fiskvinnslustöðva, segist
skilja vel sjónarmið formanns Sölumiðstöðvar hraðfrystihúsanna og
stjórnenda Jökla hf. um að hafna tilboðum Samskipa hf. um kaup
eða leigu Jökulfellsins til að annast freðfiskflutninga til Bandaríkj-
anna í stað Hofsjökuls, núverandi flutningaskips Jökla hf. Segir
hann að Hofsjökull hafi reynst vel en hæpið sé að eitthvað fengist
fyrir hann yrði hann seldur.
Alheimsátak
HLUTI landsnefndar að undirbúningi að samkomum vegna boðunar-
herferðar Billys Grahams, talið frá vinstri: Daníel Óskarsson, Hjálp-
ræðishernum, Eirný Ásgeirsdóttir, Ungu fólki með hlutverk, sr. Gísli
Jónasson í Breiðholtskirkju, Skúli Svavarsson, Kristniboðssamband-
inu, Hafliði Kristinsson, Fíladelfíu, og Hilmar Halldórsson, Veginum.
Sjónvarpað frá sam-
komu Billys Grahams
Arnar sagði að ef reynt yrði að
selja Hofsjökul, sem er orðinn 20
ára, fengist lítið fyrir hann, auk
þess sem Jöklar hefðu ekki önnur
verkefni fyrir skipið en þessa freð-
fiskflutninga.
Hagkvæm útgerð Hofsjökuls
Sagði hann að reksturinn á Jökl-
um hefði verið hagkvæmur og því
verið hægt að halda niðri flutnings-
gjöldunum fyrir frystu afurðirnar
í fyrirlestrinum mun Jóhann fjalla
um fjöldamat á hvalastofnum við
landið með talningum og öðrum að-
ferðum. Þá verður einnig greint frá
vestur um haf. Einnig hefðu Jöklar
nýtt skipið til vöruflutninga til baka
frá Bandaríkjunum og orðið tölu-
vert ágengt í samkeppninni við
Eimskip hf. og Samskip.
„Ég er ekki viss um að öll kurl
séu komin til grafar varðandi þetta
tilboð og að Samskip reikni ekki
með því að Jöklar þurfi að losa sig
við Hofsjökul. Málið myndi horfa
öðru vísi við ef svo væri ekki,“ sagði
Arnar.
nýlegum athugunum Hafrannsókna-
stofnunar, m.a. á fæðunámi hvala
við Islandsstrendur.
(Fréttatilkynning)
BEINAR útsendingar verða
dagana 17. til 21. mars frá sam-
komu Billys Grahams í Essen í
ísland er fyrsta erlenda ríkið sem
Brazauskas sækir heim eftir að hann
var kjörinn forseti Litháens 14. febr-
úar síðastliðinn. I kvöld þiggur hann
kvöldverð í boði Davíðs Oddssonar
forsætisráðherra í Ráðherrabústaðn-
um við Tjarnargötu.
I fyrramálið ræðir Brazauskas við
forsætisráðherra og utanríkisráð-
herra, heldur blaðamannafund og
hittir áhugamenn um viðskipti við
Litháen. Eftir hádegisverð í boði for-
seta íslands á Bessastöðum heim-
sækir Brazauskas Heilsugæslustöð-
ina á Seltjamarnesi og Landspítalann
í fylgd heilbrigðisráðherra. Einnig
skoðar hann mannvirki Hitaveitu
Suðurnesja í Svartsengi. Um kvöldið
er svo kvöldverður í boði iðnaðarráð-
herra að Þingholti. Brazauskas fer
aftur heim til Litháens á föstudags-
morgun.
Þýskalandi. Samkomunum
verður sjónvarpað um gervi-
hnött til meira en 50 landa og
verður bein útsending kl. 20 í
Neskirkju og Breiðholtskirlqu.
Á sama tíma verða haldnar sam-
komur á átta stöðum á landinu
á vegum safnaða.
Hér á landi hefur undirbúningur
verið í höndum landsnefndar, sem
Jónas Gíslason vígslubiskup er
formaður fyrir. Auk hans eiga
sæti í nefndinni sr. Gísli Jónsson,
Daníel Óskarsson, Eirný Ásgeirs-
dóttir, Hafliði Kristinsson, Skúli
Svavarsson, Hilmar Halldórsson,
Kári Geirlaugsson, Þorvaldur Sig-
urðsson og Guðni Gunnarsson.
Undirbúningur að samkomun-
um er að miklu leyti sameiginlegur
og ríkir eining um verkefni milli
safnaða. Predikunin verður túlkuð
yfír á 50 tungumál og er íslenska
eitt þeirra.
Eins og fyrr segir verður bein
útsending í Neskirkju og í Breið-
holtskirkju og verður notast við
breiðtjald. Auk þess verða sam-
komur á sama tíma hjá Fíladelfíu
og Veginum og á Akureyri í Gler-
árkirkju, á ísafirði í Grunnskólan-
um, á Ákranesi í safnaðarheimil-
inu Vinaminni, í Vestmannaeyjum
í samkomuhúsinu, í Kirkjulækjar-
koti í Fljótshlíð og í Egilsstaða-
kirkju á Egilsstöðum.
Tveirpiltar
gripnir við
innbrot
á heimili
TVEIR piltar voru handteknir í
fyrrinótt er þeir gerðu tilraun til
að bijótast inn í mannlaust íbúðar-
hús við Fornastekk í Breiðholti.
Nágrannar urðu varir við ferðir
piltanna sem höfðu undirbúið inn-
brotið með því að hringja í húsið
og ganga úr skugga um að það
væri mannlaust. Þegar lögregla
kom á staðinn voru piltarnir búnir
að fjarlægja stormjárn af glugga
hússins en voru ekki farnir inn.
Annar piltanna var handtekinn á
staðnum en hinn lét sig hverfa á
hlaupum. Sá komst þó ekki langt því
hann var handtekinn af Kópavogs-
lögreglu í grennd við heimili sitt og
játaði þá strax aðild sína að inn-
brotstilrauninni. Þeir höfðu farið á
bíl á staðinn en lagt honum í ná-
lægri götu og gengið að húsinu.
Þeir höfðu áður hringt á staðinn til
að ganga úr skugga um að húsið
væri mannlaust. Nágrannar urðu
hins vegar varir við grunsamlegar
mannaferðir og hringdu til lögregiu.
Piltarnir sem eru á 18. og 19. ári
voru ekki ölvaðir, að sögn lögreglu.
Þeir voru vistaðir í fangageymslu en
síðan færðir í yfirheyrslu hjá RLR,
þar sem væntanlega mun koma í ljós
hvort þeir hafa fleiri innbrot af þessu
tagi á samviskunni en þeir eru ekki
í hópi þekktra síbrotamanna. Þá er
talið hugsanlegt að annar pilturinn
hafi þekkt til þess fólks sem þeir
ætluðu að bijótast inn hjá.
-----♦ ♦ ♦----
Isafjörður
Sex yfirheyrð-
ir vegna eitur-
lyfjamáls
LÖGREGLAN á ísafirði fann
18 grömm af hassi, dálítið af
amfetamíni og maríjúana, á 25
ára gömlum Isfirðingi á Isa-
fjarðarflugvelli um kl. 17 á
mánudag.
Maðurinn hafði keypt efnið fyrir
fimm Bolvíkinga og voru sexmenn-
ingarnar færðir til yfirheyrslu og
gerð húsleit hjá þeim. Málið er tal-
ið að fullu upplýst.
Algirdas Brazauskas, forseti Litháens kemur til Islands í dag
Kynnir sér íslensk heil-
brigðismál og jarðvarma
ALGIRDAS Mykolas Brazauskas, forseti Litháens, kemur í
tveggja daga heimsókn til íslands í dag. Mun forsetinn eiga
viðræður við íslenska ráðamenn auk þess sem hann mun að
eigin ósk kynna sér sérstaklega íslensk heilbrigðismál og nýt-
ingu jarðvarma.
Fyrirlestur um stærð
hvalastofna á morgun
NÆSTI fyrirlestur Líffræðifélags íslands verðurhaldinn fimmtudaginn
18. mars í stofu 101 í Lögbergi, húsi Háskóla íslands, og hefst hann
kl. 20.30. Fyrirlesari verður Jóhann Siguijónsson frá Hafrannsókna-
stofnun og nefnir hann fyrirlesturinn Um stofnstærðir hvala við íslands-
strendur og mat á fæðunámi þeirra.
Friðrik Sophusson
í henni væru lagðar til grundvallar
þær skattakröfur sem mynduðust á
hverju ári og athugað hveijar þeirra
hafi innheimst að liðnum tilteknum
tíma frá árslokum.
Innlieimtuárangur
í gögnum, töflum og talnafróðleik
sem fjármálaráðherra birtir um inn-
heimtuárangur opinberra gjalda á
árabilinu 1988-91 kemur fram að
innheimtuhlutfallið er nánast hið
sama fyrir þessi fjögur ár eða rúm-
lega 98,5%. Fjármálaráðherra bendir
á að eftirstöðvar sem hlutfall af
álagningu séu um 1,6 milljarðar
króna fyrir þessi fyrstu fjögur ár
staðgreiðslunnar. Af þessum 1,6
milljörðum króna var rúmlega helm-
ingur kröfur í þrotabú. En í endur-
skoðuðum ríkisreikningi Ríkisendur-
skoðunar er innheimtuhlutfall þess-
ara ára metið á bilinu 96%-97%.
Tölur fjármálaráðuneytisins um
innheimtu virðisaukaskatts eru
byggðar á talnalegum upplýsingum
frá Ríkisbókhaldi og úr skattkerfinu.
Þær séu þó frábrugðnar þeim tölum
sem séu í ríkisreikningi fyrir sömu
ár. í svari fjármálaráðherra er miðað
við þann skatt sem lagður var á veltu
áranna 1990 og 1991, og hvað hafi
innheimst af honum í hvoru tilviki
31. desember árið eftir. í ríkisreikn-
ingi sé hins vegar miðað við þær
kröfur sem gjaldfallnar séu í iok
álagningarárs. Samkvæmt útreikn-
ingi fjármálaráðuneytisins var inn-
heimtuhlutfallið árið 1990, 97,7% og
árið 1991, 97,1%. í greinargerð fjár-
málaráðherra má lesa: „Óinnheimtar
eftirstöðvar vegna þessara ára eru
tæplega 2,2 milljarðar kr. af álagn-
ingu að fjárhæð riimlega 83 milljarð-
ar kr. og nema því um 2,6%. I þess-
um tölum eru meðtaldar kröfur á
þrotabú sem ekki reyndist unnt að
sérgreina og áætlanir sem vikið verð-
ur að síðar.“ Ennfremur segir: „Hvað
innheimtuhlutfallið varðar er gott
samræmi milli þessarar niðurstöðu
og talna Ríkisendurskoðunar vegna
ársins 1990, enda er það íyrsta ár
skattsins og ekki er farið að gæta
skekkju vegna uppsöfnunar. Mis-
munur á hlutfallslegri innheimtu ár-
anna 1990 og 1991 er ekki stórfelld-
ur og allur annar en lesa má í skýrslu
Ríkisendurskoðunar. Sé að auki tekið
tillit til þess að áætlanir skattstjóra
hafa áhrif á innheimtutölur verð enn
hæpnara að draga slíka ályktun." í
ríkisreikningi Ríkisendurskoðunar er
innheimtuhlutfallið 1991 metið
94,6% og innheimtuhlutfallið 1990
um 97%. En samanburður sé þó af
ýmsum ástæðum ekki marktækur
m.a. vegna þess að 1990 var fyrsta
árið sem skatturinn var innheimtur.
„Hæpnar ályktanir“
í svari fjármálaráðherra við síðari
spurningu Áma M. Mathiesen, varð-
andi gagnrýni Ríkisendurskoðunar,
segir að í skýrslu um ríkisreikning
fyrir árið 1991 séu gerðar ýmsar
réttmætar athugasemdir og veittar
gagnlegar ábendingar. En engu að
síður sé framsetning sumra talna í
skýrslunni hæpin og sumar ályktanir
í henni varhugaverðar, einkum þegar
höfð væri í huga túlkun þeirra í
meðferð fjölmiðla og annarra sem
ekki hefðu aðstöðu til að leggja raun-
hæft mat á niðurstöðurnar. í svari
fjármálaráðherra segir m.a: „Mat
Ríkisendurskoðunar á innheimtu hef-
ur að áliti fjármálráðuneytisins veilur
sem óhjákvæmilega leiða til rangrar
niðurstöðu og hæpinna ályktana.
Eins og þegar hefur verið gerð grein
fyrir liggur veilan í þeirri aðferð að
blanda saman innheimtutölum
margra ára og bæta eftirstöðvum
fyrri ára við innheimtustofn þess árs
sem ljallað er um hveiju sinni og
notaður er við að reikna innheimtu-
hlutfall. Þessi aðferð leiðir óhjá-
kvæmilega til rangrar niðurstöðu um
árangur innheimtu og breytingar á
henni.“ Einnig segir: „Sú aðferð sem
ríkisendurskoðun notar til þess að
meta innheimtuárangur, leiðir til
vafasamrar niðurstöðu í a.m.k.
tveimur veigamiklum atriðum. Ann-
ars vegar verða eftirstöðvar ofmetn-
ar sem nemur umframáætlunum og
töpuðum kröfum. Vöxtur eftirstöðva
fyrstu árin í nýjum kerfum mælist
mikill á þess að innheimta hafi versn-
að. Hins vegar um innheimtuhlutfall
eins og Ríkisendurskoðun reiknar
það, fara stöðugt lækkandi ár frá
ári þar til vissu marki er náð. Á það
einnig við þótt innheimta sé stöðug
og góð. Ályktanir á þeim grundvelli
um breytingar á innheimtuárangi á
milli ár verða því marklitlar."
Ekki útrætt
Skömmu eftir að svari fjármála-
ráðherra hafði verið dreift kvaddi
Guðrún Helgdóttir þingmaður og
fulltrúi Alþýðubandalagsins í fjár-
laganefnd sér hljóðs um gæslu þing-
skapa. Hún sagði að í svari fjármála-
ráðherra fælist þvílíkur áfellisdómur
um Ríkisendurskoðun að það hlyti
að kalla á ítarlega umræðu um þessi
mál. Svavar Gestsson þingmaður og
varaformaður Alþýðubandalagsins
og einn af yfirskoðunarmönnum rík-
isreiknings tók eindregið undir ósk
Guðrúnar Helgadóttur. Hér væri um
að ræða „heiftarlega árás“ fjármála-
ráðuneytisins á Ríkisendurskoðun.
Hann benti og á að þetta mál snerti
og yfírskoðunarmenn ríkisreiknings
sem væru kosnir af Alþingi. Þingið
yrði að gera upp við sig hvort það
tæki fremur mark á fjármálaráðu-
neytinu eða þeim mönnum sem það
hefði sjálft kosið og tækju undir
ábendingar Ríkisendurskoðunar.
Sjálfstæðismaðurinn, Pálmi Jónsson,
sem er einn af yfírskoðunarmönnum
ríkisreikningsins sagði sjálfsagt og
eðlilegt að Ríkisreikningur ársins
1991 og skýrsla yfirskoðunarmanna
honum varðandi yrði tekin til um-
ræðu hið fyrsta. Friðrik Sophusson
fjármálarráðherra sagðist fagna að
á Alþingi yrði umræða um þessi
mál. Það væri kominn tími til að
þjóðin fengi af því rétta mynd hvern-
ig innheimtuárangur væri. Tími væri
til þess kominn að menn áttuðu sig
á því að það væri tekið á þessum
málum með fullri einurð í fjármála-
ráðuneytinu og innheimtuárangur í
virðisaukaskatti væri með þeim hætti
að ekki væri með nokkru móti hægt
að sjá að hann væri „eins lakur og
Ríkisendurskoðun vill vera láta með
sínum ranga samanburði." Salome
Þorkelsdóttir forseti Alþingi sagðist
myndu stuðla að því að þessi mál
gætu komið til umræðu undir öðrum
lið heldur en gæslu þingskapa.
\