Morgunblaðið - 17.03.1993, Page 30

-30
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 17. MARZ 1993
Minning
Nanna Snædal
Fædd 9. apríl 1932
Dáin 7. mars 1993
Það er haust og Samflot bæjar-
starfsmannafélaga fundar á Egils-
stöðum, enda kjarasamningar í
nánd.
Við í Starfsmannafélagi Hafnar-
fjarðar höfðum fyrir nokkru frétt
að ein úr stjóm félagsins hún Nanna
væri ekki heilsuhraust og ætti að
gangast undir aðgerð þessa sömu
daga og fundarhöldin áttu sér stað.
Það var um þessa helgi sem okkur
verður það ljóst hve alvarlegs eðlis
veikindin voru.
Nanna Snædal var um margra
ára skeið trúnaðarmaður STH á
Sólvangi í Hafnarfirði.
Hún var alla tíð mjög virk í starfi
félagsins. Enda fór svo að hún var
kosin í stjórn og starfaði þar á
meðan heilsa hehnar leyfði.
Það var alla tíð ákaflega ánægju-
legt að eiga samstarf og samleið
með Nönnu. Það fór aldrei á milli
mála í öllum hennar störfum að
þarna fór kona með stórt hjarta og
með víðtækan skilning á málefninu.
Þó svo að ekki hafi Nanna verið
lengi í stjórn félagsins í árum talið
þá er það víst að viðhorf hennar
og viðmót mun lifa með okkur
áfram í einni eða annarri mynd og
verður okkur gott veganesti um
ókomin ár.
Um leið og við þökkum henni
fyrir ánægjulega samfylgd þá vill
ég fyrir hönd starfsmannafélagsins
senda öllum hennar ættingjum okk-
ar innilegustu samúðarkveðjur.
Árni Guðmundsson,
formaður Starfsmannafé-
lags Hafnarfjarðar.
í dag fer fram frá Hafnarfjarðar-
kirkju útför mágkonu minnar,
Nönnu Snædal, Álfaskeiði 44,
Hafnarfírði. Haustið 1991 hafði hún
kennt sér þess meins, er lagði hana
að lokum að velli 7. mars s.l. í þeirri
baráttu sýndi hún frábæran dugn-
að, æðruleysi og jákvætt hugarfar.
Hún kom andlega sterkari úr þeirri
raun, öðlaðist trúarstyrk og var því
vel undirbúin í síðustu ferðina.
Nanna var fædd á æskuheimili
sínu, Eiríksstöðum á Jökuldal, 9.
apríl 1932 yngst fjögurra barna
þeirra hjóna, Stefaníu Carlsdóttur
og Jóns G. Snædal. Föður sínum
kynntist hún aldrei, hann lést áður
.^en Nanna fæddist.
Eg minnist þess fyrir rúmum
þremur áratugum, þegar bróðir
minn, Grétar Kristinsson, var að
segja mér frá þessari sérstöku
stúlku, sem hann hafði kynnst.
„Hún hefur svo ríka ábyrgðartil-
finningu, ég get vel hugsað mér
hana sem eiginkonu og móður barn-
anna minna, og svo er hún svo
frambærileg í alla staði.“ Það leyndi
sér ekki, að bróðir minn var ást-
fanginn. Hinn 4. nóvember 1961
gengu þau í hjónaband, Grétar var
þá kominn yfir þrítugt, og tvímæla-
laust var þetta hans mesta gæfu-
spor á lífsleiðinni. Heimilið var
þeirra hornsteinn, sem bæri að hlúa
_að, og undirstaða hamingjunnar.
Hjá þeim ríkti reglusemi, gagn-
kvæmt traust og umhyggja fyrir
hvort öðru, enda reyndist hjónaband
þeirra farsælt, og þar var heilsteypt
og góð skapgerð Nönnu mikill þátt-
ur. Þau eignuðust þijá syni, og eru
þeir Jakob Bjarnar, f. 4. apríl 1962,
sambýliskona hans er Steinunn Ól-
afsdóttir, og eiga þau eina dóttur,
Nönnu Elísu tveggja ára, Atli Geir,
f. 25. okt. 1963 og Stefán Snær,
f. 12. janúar 1968. Heimilið og syn-v
irnir voru þeim hjónunum allt. Grét-
ar var strangur og kröfuharður í
“ ^uppeldinu, en Nanna bætti það upp
með sinni móðurmildi. Hún fór ekki
að vinna utan heimilis fyrr en
drengimir voru komnir á legg. Hún
var dugnaðarforkur, verklagin og
útsjónarsöm. Fyrst vann hún við
saumaskap og verslunarstörf og
átti það vel við hana. Sl. sex ár
^.^tarfaði hún sem launafulltrúi á
öólvangi. Á þessum stöðum vann
hún sér strax hylli yfirmanna og
samstarfsfólks sökum sinna góðu
eðliskosta.
Grétar lést 14. des. 1983 úr
krabbameini, aðeins 55 ára að aldri,
þegar þau vom nýflutt í einbýlishús
er þau byggðu við Hraunbrún í
Hafnarfirði.
Eftir að Nanna varð ekkja, fór
hún að sinna félagsmálum. Hún var
eindregin sjálfstæðiskona, og starf-
aði í stjóm Sjálfstæðiskvennafé-
lagsins Vorboða af miklum áhuga
og krafti. Einnig var hún í stjóm
Starfsmannafélags Hafnarfjarðar
og trúnaðarmaður þar og í Starfs-
mannaráði Sólvangs. Þá starfaði
hún með Kvenfélaginu Hringnum.
Á þessum vettvangi naut Nanna sín
vel, enda greind og raunsæ í skoð-
unum og gefandi. Heimilið hennar
var einnig opið vinum drengjanna,
sem komu oft einungis til þess að
heimsækja Nönnu. Þrátt fyrir það
að hafa alist upp í sveit fram yfir
fermingu var hún ávallt „nútíma-
konan hún Nanna“ eins og þar seg-
ir. Ég saknaði satt að segja stund-
um sveitabamsins í henni. Þó hefði
hún sómt sér vel sem húsfrú á stóm
sveitaheimili.
Fyrir u.þ.b. tveimur árum minnk-
aði Nanna við sig húsnæði og keypti
hæð að Álfaskeiði 44. Hún sá hag
sínum borgið og undi þar vel, en
eigi má sköpum renna. Ekki skorti
þó áhugann á að prýða og fegra
heimilið, og ótrúlegt hvetju hún
kom í verk, þrátt fyrir veikindin. Á
sl. ári rættist sá draumur Nönnu
að ferðast til Bandaríkjanna. Sex-
tugsafmælinu var fagnað á Flórída,
ásamt sonunum þremur, tengda-
dóttur, undirritaðri og sonardóttur-
inni, sem henni auðnaðist að fá að
sjá renna upp eins og fífil í túni.
Þessi ferð verður ógleymanleg og
dýrmæt í minningunni.
Ég skynjaði einstaka hlýju og
velvilja í garð Nönnu frá öllum þeim
aðilum, sem störfuðu með henni í
vinnunni og að félagsmálum. Því
vil ég f.h. aðstandenda þakka af
heilum hug öllum þeim, sem svo
vel studdu Nönnu í veikindum henn-
ar, sérstaklega samstarfsfólki
hennar á Sólvangi, stjómum félag-
anna, er hún starfaði með, læknum
og hjúkrunarliði á Landspítalanum,
að ógleymdri Heimahlynningu
Krabbameinsfélagsins. Nanna var
sérstaklega þakklát og ánægð með
þá þjónustu. Persónulega vil ég
færa Ævari Jóhannessyni og konu
hans, Kristbjörgu, alúðarþakkir fyr-
ir fómfúst starf í þágu krabba-
meinssjúkra. Nanna naut dyggilega
aðstoðar þeirra.
Systkinum Nönnu og fjölskyldum
þeirra votta ég innilega samúð.
Bróðursonum mínum og Steinunni
þakka ég umhyggjuna, sem þau
veittu henni, þegar hún þurfti mest
á að halda. Megi sá hornsteinn er
var lagður að framtíð þeirra standa
traustur og kærleiksljósið lýsa þeim
á lífsleiðinni.
Tómarúmið er stórt, en biðtíminn
var lengri en búist var við. Það ber
að þakka. Þótt síðustu mánuðimir
væru erfiðir vom gleðistundimar
einnig margar, og „reynslan styrkir
anda og arm“ og efldi fjölskyldu-
böndin. Minni kæm mágkonu
þakka ég óendanlega fyrir allt, sem
hún var mér og fjölskyldu minni.
Einnig fyrir þá vináttu og trúnað,
sem hún sýndi mér, því hún var
stolt og dul með sínar innstu tilfinn-
ingar.
Guð blessi þessa heilsteyptu vin-
konu, ástvini hennar og alla þá, er
bundust henni vináttuböndum.
Guðlaug Elísa Kristinsdóttir
í dag er Nanna föðursystir mín
borin til grafar, en hún Iést 7.
marz síðastliðinn. Hún var fædd
9. apríl 1932 á Eiríksstöðum á Jök-
uldal og stóð því á sextugu en hún
lést, langt um aldur fram. Foreldrar
hennar voru Stefanía Carlsdóttir
og Jón Gunnlaugsson Snædal og
var Nanna fjórða bam þeirra. Börn
þeirra urðu ekki fleiri, því tæpu
hálfu ári áður en hún fæddist lést
faðir hennar eftir skamma legu.
Hún var skírð fullu nafni Jóna Stefa
Nanna og vom tvö fyrstu heitin
nöfn foreldra hennar, en hið síðasta
vísaði til gælunafns föður hennar
sem oft var kallaður Nonni meðal
hinna nánustu. Það varð nafnið sem
hún notaði síðan alla tíð. Eldri
systkini Nönnu eru Karen Petra,
húsfreyja á Eiríksstöðum og síðan
á Egilsstöðum, gift Jóhanni Bjöms-
syni frá Surtsstöðum í Jökulsárhlíð,
Steinunn Guðlaug húsfreyja á
Surtsstöðum og síðan Fellabæ, gift
Braga Björnssyni frá Surtsstöðum
og Gunnlaugur Einar læknir í
Reykjavík, kvæntur Bertu Jónsdótt-
ur frá Fáskrúðsfirði. Stefanía, móð-
ir þeirra systkina, var síðar meir í
sambúð með Jakobi Jónassyni frá
Nýhóli á Hólsfjöllum og eignuðust
þau saman Karl Sigurð, bónda á
Gmnd á Jökuldal en hann er kvænt-
ur Kolbrúnu Sigurðardóttur frá
Teigaseli á Jökuldal.
Nanna bjó fram að fermingu á
Eirík-sstöðum. Þá fluttist hún ásamt
móður sinni, stjúpföður og Karli
(Mannsa) bróður sínum til Keflavík-
ur, en eldri systkini hennar höfðu
þá hleypt heimdraganum. Eftir
skyldunám stundaði hún nám í tvo
vetur við héraðsskólann í Reyk-
holti, en að því loknu stundaði hún
afgreiðslustörf, fyrst í apótekinu í
Keflavík, þá í Austurbæjarapóteki
í Reykjavík og loks vann hún við
skrifstofustörf á Hagstofunni. Þar
vann hún er hún kynntist tilvonandi
eiginmanni sínum, Grétari Kristins-
syni úr Hafnarfirði. Þau gengu í
hjónaband árið 1961 og hófu bú-
skap í lítilli kjallaraíbúð við Hátún
í Reykjavík. Fyrstu árin voru þau
í leiguhúsnæði í Reykjavík og Kefla-
vík, en keyptu síðan íbúð í fjölbýlis-
húsi í Hafnarfirði. Grétar stundaði
vinnu við Varnarliðið á Keflavíkur-
flugvelli, en þar sem ijölskyldan fór
fljótt að stækka hætti Nanna að
vinna utan heimilis. Það hefur vafa-
lítið einnig skipt máli í því sam-
bandi að Grétar vann langan vinnu-
dag fjarri heimilinu og urðu því flest
verkefni heima fyrir að vera í um-
sjón Nönnu. Þau eignuðust þijá
syni, Jakob Bjarnar, f. 1962, blaða-
mann, kvæntur Steinunni Ólafs-
dóttur leikkonu og eiga þau eina
dóttur, Nönnu Elísu, Atla Geir, f.
1963 og Stefán Snæ, f. 1968. Þeg-
ar synirnir voru komnir nokkuð á
legg réðst fjölskyldan í að byggja
einbýlishúsið við Hraunbrún í Hafn-
arfirði og tókst að láta þann draum
rætast, þrátt fýrir að upphaflegar
áætlanir verktaka brygðust hrapal-
lega. Það var þeirra lán að hafa
alla tíð verið samheldin og ráðdeild-
arsöm og tókst því að ráða fram
úr þessum erfiðleikum. Þau voru
hins vegar ekki búin að búa þar
lengi þegar stórt áfall reið yfir,
Grétar veiktist af krabbameini er
dró hann til dauða á liðlega ári.
Nönnu tókst þó að standa í skilum
með allar afborganir og búa áfram
í húsinu, en áfréð svo eftir nokkur
ár að minnka við sig. Síðustu árin
bjó hún á hæð við Álfaskeið í Hafn-
arfírði og þó hún væri þá orðin
veik af því meini er varð yfírsterk-
ara að lokum réðst hún í þær endur-
bætur sem hún taldi þurfa. Síðasta
áratuginn vann Nanna við ýmis
störf í Hafnarfirði, síðast sem ritari
á skrifstofu Sólvangs í Hafnarfirði.
Nanna var vel gerð kona, sem
lifði alla tíð í góðri sátt við sjálfa
' sig, fjölskyldu sína og vini. Hún
hafði létta lund og átti auðvelt með
að umgangast aðra á óþvingaðan
hátt. Hún var góður félagi sona
sinna, ekki síður en uppalandi og
var það þeim mikill styrkur við frá-
fall föður þeirra. Hún sýndi því
áhuga sem þeir tóku sér fyrir hend-
ir og lagði þeim oft lið með ráðlegg-
ingum'og aðstoð auk þess sem vin-
ir þeirra og fjölskyldur áttu þar
alltaf víst athvarf. Nanna hafði
ákveðnar skoðanir á þjóðmálum og
lá ekki á skoðun sinni ef svo bar
undir. Hún sinnti þeim áhuga sínum
með ötulu og ábyrgu starfí í sjálf-
stæðiskvennafélaginu í Hafnarfirði.
Hún hafði alla tíð mjög gott sam-
band við systkini sín og fjölskyldur
þeirra. Mér er það minnisstætt, að
hún var foreldrum mínum innan-
handar við pössun er við bræður
vorum ungir og fremur óábyrgir
og þurfti til þess gott lag svo vel
færi. Hún var í miklu uppáhaldi hjá
okkur og var það ætíð tilhlökkunar-
efni þegar hún var væntanleg eða
þegar til stóð að sækja hana heim.
Það átti ekkí síður við þegar Grétar
var kominn til sögunnar og synir
þeiira.
Nanna veiktist af krabbameini
fyrir Vh ári og var fljótt ljóst að
meinið var ekki læknanlegt. Hún
ákvað þó að lifa lífinu eins og hún
best kunni og er líklegt að þessi
jákvæða afstaða hennar hafi eflt
baráttuþrek hennar svo að hún
mátti eiga gott ár þrátt fyrir allt.
Hún fékk einnig góða hjálp hjá
læknum sínum og Heimhlynningu
Krabbameinsfélagsins til að ráða
við ýmis einkenni sem slíku meini
fylgir. Hún sýndi sannkallað æðru-
leysi í þessari baráttu og var, oft
gefandi frekar en þiggjandi í sam-
neyti við sína nánustu þennan tíma.
Blessuð sé minning góðrar konu.
Jón Snædal.
Haust. Og garðflatir
grænar við sjóinn fram.
En reyniviðarhríslur
rauðar, í gulu ljósi.
Samtímis deyja
ekki sumarsins grös og lauf.
Allt deyr
að eigin hætti.
Allt deyr
en óviss er dauðans tími.
Dauðinn er regla
sem reglur ná ekki til.
(Hannes Pétursson).
Vinkona mín Nanna Snædal hef-
ur kvatt þennan heim, lagði augun
aftur í hinsta sinn aðfaranótt fyrsta
sunnudags í marsmánuði. Á lítilli
eyju í náttmyrkri rigndi þá stund.
A þessari sömu eyju fæddist Nanna
hinn 9. apríl 1932 á Jökuldal. Þar
ólst hún upp ásamt móður og systk-
inum. Föður sinn missti Nanna áður
en hún leit dagsins ljós. Hann lést
í Reykjavík 13. desember 1931.
Sökum erfíðra samganga og vetrar-
harðinda komst eiginkona hans
ekki suður til að vera við jarðarför-
ina. Það er ekki hægt að sakna
þess sem maður hefur ekki kynnst,
en maður getur saknað þess að
hafa ekki kynnst eigin föður. Það
gerði Nanna. Á Eiríksstöðum í
tímaleysi Jökuldals, umkringd fjöll-
um, hijóstrugu landslagi og bjart-
sýnum kindum í leit að grastoppum,
sleit Nanna bamsskónum. Þar var
grunnurinn að persónu hennar lagð-
ur. Þegar hún um fermingaraldur
yfirgaf æskustöðvarnar fylgdi
henni þrautseigja fjallalambsins og
víðsýni stelpunnar sem stóð á fjalli
og horfði yfír og allt um kring.
Þessir eiginleikar komu berlega í
ljós þegar Nanna stóð frammi fyrir
sjúkdómi sínum.
Þegar Nanna tók sér eitthvað
fyrir hendur þá hætti hún ekki fyrr
en að verki loknu. Nanna saumaði
mikið og gerði það lista vel, valdi
efni og hannaði síðan flikur af list-
fengi og nákvæmni fagmanneskj-
unnar. Hún var þúsundþjalasmiður,
til að mynda ef hlutur bilaði hjá
henni reyndi hún alltaf að gera við
hann sjálf. Með rósemi tók hún hlut-
inn, rannsakaði, skrúfaði í sundur
og setti saman aftur og einhvern
veginn var það nú oftast þannig
að henni tókst ætlunarverk sitt
hvort sem það var saumavél, inn-
stunga eða útvarp.
Stelpan sem ólst upp í dalnum
ræktaði blóm. Allt í kringum hana
voru falleg blóm; pálmar, nílarsef,
kaktusar, lísur, alls kyns falleg
blóm. Og á sumrin blómstruðu
stjúpmæður og blágresi fyrir utan
dyrnar hjá henni. Skyldleiki Nönnu
við organistann í Atómstöðinni var
ótvíræður: ekki aðeins ást þeirra á
blómum heldur var heimspeki þeirra
beggja grundvölluð á æðruleysi.
Nanna var vel að skapi farin,
herra yfír tilfínningum sínum, flík-
aði þeim ekki. Nærvera hennar var
sérstök, enda var hún elskuð og
virt, ekki síst af ungu fólki. Sjálf
átti hún þijá syni, Jakob Bjarnar,
Atla Geir og Stefán Snæ. Vinir
þeirra voru vinir hennar og heim-
sóttu hana jafnt og þá. Þegar sauð
á katlinum hjá Nönnu minnti eld-
húsið stundum á félagsmiðstöð,
margir ungir guðir sem í dag bera
vinkonu sína til grafar.
Það er haust í huga og hjarta.
Því sama sumarið kemur aldrei aft-
ur, en það er þó allt fullt af góðum
minningum, minningar á strönd í
sól við Mexíkóflóa ber þar hæst. í
heimi hinnar eilífu sólar dvelur nú
sál Nönnu Snædal. Ég vil að leiðar-
lokum þakka henni fyrir allt sem
hún var mér og allt sem hún kenndi
mér.
Steinunn Ólafsdóttir.
Við erum eins og önnur strá,
enduðum lífs að fetum
fyrir dauðans föllum ljá,
flúið ekkert getum.
(J.J.)
Hinn 7. marz var Nanna Snædal
brottkölluð frá þessa heims jarð-
vist. Hennar er sárt saknað af vin-
um og samstarfsmönnum á sjúkra-
húsinu Sólvangi. Við vitum reynd-
ar, „að ekkert líf er án dauða og
enginn dauði er án lífs“. Maðurinn
fölnar og deyr eins og grösin á
enginu. Samt er það svo að dauðan-
um venst enginn þó að hann sé
ávallt í för með þeim sem lifír.
Nanna var fædd 9. apríl árið
1932 og var því nærri 61 árs þegar
hún andaðist eftir stranga baráttu
við illvígan sjúkdóm. Hún hafði
verið gift góðum dreng, Grétari
Kristinssyni, en hann andaðist 14.
desember árið 1983. Þau áttu þijá
syni Jakob Bjarnar, Atla Geir og
Stefán Snæ. Jakob Bjarnar er í
sambúð með Steinunni Ólafsdóttur
og eiga þau eina dóttur Nönnu
Elísu.
Með dugnaði og ósérhlífni skap-
aði Nanna sér og sonum sínum
áfram fallegt og traust heimili.
Heimilið og synirnir voru henni
ávallt efst í huga, einnig Steinunn
og Nanna Elísa eftir að fjölskyldan
stækkaði.
Nanna hóf störf á Sólvangi árið
1987 og vann sér strax traust og
vináttu allra sem henni kynntust
og með henni unnu. Hún var í stjóm
Starfsmannafélags Hafnarfjarðar
og trúnaðarmaður félags síns í Sól-
vangi. Þá var hún í starfsmanna-
ráði Sólvangs þar til hún veiktist á
árinu 1991 og þurfti að spara kraft-
ana þess vegna. Æðrulaus var hún
þó að úrskurður lægi fyrir um alvar-
legan sjúkdóm, sem áður hafði fellt
ástríkan eiginmann. Allan tímann
sem hún háði sitt stríð var hún sem
fyrr tilbúin að ræða um daginn og
veginn og miðla okkur vinum sínum
gleði og kærleika, sem henni var
svo eðlilegt. Um stund skilja leiðir.
Við sem eftir stöndum á strönd
þessarar tilvistar horfum á eftir
sönnum vini til austursins eilífa og
vitum að þegar okkar hinsta sigling
verður, mun Nanna vera í hópi
þeirra sem á annarri strönd binda
landfestar.
Megi Drottinn vaka yfír og veita
sonum, tengdadóttur og barnabarni
handleiðslu og styrk.
Hér við skiljumst
og hittast munum
á feginsdegi fíra.
Drottinn minn
gefí dauðum ró
og hinum líkn er lifa.
(Úr Sólarljóðum)
F.h. vina og samstarfsmanna á
Sólvangi,
Sveinn Guðbjartsson.