Morgunblaðið - 17.03.1993, Síða 39

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 17. MARZ 1993
39
Skattar leiði til betra lífs
Frá Páli V. Daníelssyni:
Skattar eru nauðsynlegir til að
standa undir ýmsum sameiginleg-
um þörfum borgaranna. Þó þykja
þeir oft hvimleiðir og óréttlátlega
skipt niður. Mörgum finnst að þeir
sjálfir verði illa úti, náunginn sé sá
sem hafi miklu breiðara bak til að
bera skattana.
Hvaða sjónarmið eiga að ríkja?
Beinir skattar eru e.t.v. mest
umdeildir. Flestum finnst að svo-
kallaðar nauðþurftartekjur eigi að
vera skattlausar. Hins vegar er ein-
staklingsbundið hvað nauðþurftar-
tekjur eru. Nauðsynlegt er þó að
slík skattbyrði lendi í miklu ríkari
mæli á þeim tekjuháu, annað lýðst
ekki í lýðræðisþjóðfélagi, ekki síst
þegar við efnahagserfiðleika er að
fást. Óbeinu skattamir þurfa að
vera í takt við þá beinu. Nái skatt-
stiginn langt niður á tekjur verða
óbeinu skattarnir á þær vörur sem
eru lífnauðsynlegar að vera lægri.
Nauðsynlegt er að slíkt samspil
beinna og óbeinna skatta sé fyrir
hendi.
Háir skattar á hættulegar og
ónauðsynlegar vörur
Við höfum skýrslur um neyslu
vara sem eru heilsu fólks skaðleg-
ar, eins og áfengi og tóbak. Tekjur
þjóðfélagsins af þessum vörum eru
hvergi nærri nógu miklar til að
standa undir þeim kostnaði í þjóðfé-
laginu, beinum og óbeinum, sem
neysla þeirra veldur. Fijálshyggjan,
sem vill að tekjur hverrar greinar
standi undir kostnaði, hefur brugð-
ist í þessu efni og er því líkast að
hún sé haldin fíkn eða alkóhólisma.
Hún kemst því vart undan því að
hressa sig svolítið upp og taka á
vandamálinu.
Maður á dag árið um kring
Skýrslur sýna að ekki minna en
á fjórða hundrað manns hér á landi
látast á ári hveiju fyrir aldur fram
af völdum áfengis- og tóbaksneyslu.
Það er nálægt einum íslendingi á
dag. Við virðumst sætta okkur við
þetta. Er það af því að við höfum
ekki fyrir okkur í fréttum þær kval-
ir, líkamlegar og andlegar, sem fólk
líður áður en að lokum kemur?
Veldur þessu þögn fjölmiðlamanna
um þetta mesta hneyksli í heilbrigð-
ismálum þjóðarinnar? Er það neyt-
endaverndin sem af einhveijum
ástæðum gerir meira úr því ef
skemmd kartafla kemst í verslun
en ef maður lætur lífið af völdum
neyslu tóbaks og áfengis? Hvað
hugsar fólk almennt? Er þetta í
lagi bara ef það er ekki ég eða íjöl-
skylda mín sem fyrir áfallinu verð-
ur?
Auknir skattar
í þessum efnum er hægt að ráða
mikla bót með aukinni skattlagn-
ingu og ábyrgð þeirra aðila sem
stunda viðskipti með áfengi og tób-
ak. 30-50% hækkun á sköttum í
þessu sambandi mundi draga úr
notkun varanna, e.t.v. gefa auknar
tekjur en umfram allt minnka heil-
brigðiskostnað, en ekki er íjarri
lagi að áætla að þriðjungur hans
sé af völdum neyslu þessara vímu-
efna. Einnig mundi margt breytast
til batnaðar á öðrum sviðum þjóð-
lífsins, sem úr kostnaði drægi.
Aðrar vörur
Margar aðrar vörur gætu að
skaðlausu hækkað í verði, sykur-
neysla og gosdrykkjuþamb t.d.
mætti minnka að skaðlausu. Aug-
lýsingar um hreysti, gjörvileika og
lífshamingju í því sambandi eru svo
gróf ósannindi að við lög ætti að
varða að birta slíkar auglýsingar.
Þar ætti betur við offita, slappleiki
og óhamingja.
Að stjórna með sköttum
Það er hægt að stjóma ýmsum
þáttum í efnahagslífinu með skött-
um í einni eða annarri mynd. Það
er hægt að taka skattana í þágu
heilbrigðs lífs með því að skatt-
leggja miklu minna þá vöru og það
lífsmynstur sem býður upp á heil-
brigði og velferð. Margs konar
þekking er fyrir hendi til að geta
byggt upp hollt og gott lífsmynst-
ur. Við eigum mikið af vel mennt-
uðu fólki sem að því gæti unnið.
Það hlýtur að verða keppikefli að
bæta hag og heilsu þegnanna, ekki
fýrst og fremst með því að gera
við fólk þegar skaðinn er skeður,
heldur með því að koma í veg fyrir
sjúkdóma og hvers konar óáran.
Þeir sem það skilja eiga góða fram-
tíð fyrir sér, bæði einstaklingar,
hópar og þjóðfélag.
PÁLL V. DANÍELSSON
viðskiptafræðingur.
LEIÐRÉTTING
Dóttir Bjarkar
I myndatexta í greininni Hótelstjóri
í Færeyjum í Morgunblaðinu á
föstudag segir að með hjónunum
Jóhannesi Jóhannesson og Björk
Hákansson standi dóttir þeirra,
Freyja. Hún er hins vegar dóttir
Bjarkar og heitir Freyja Magnús-
dóttir.
Tófa varð Tóta
I minningargrein Vilhjálms Bjarna-
sonar um Ágúst Sigurðsson í Morg-
unblaðinu á sunnudag misritaðist
nafnið á vinu þeirra beggja, tíkinni
Tófu. Viðkomandi eru beðnir vel-
virðingar á mistökunum.
Rangt föðurnafn
í frétt um íslandsmeistaramótið í
þolfimi í Morgunblaðinu á þriðjudag
var ranglega farið með föðumafn
Þórönnu Rósu Sigurðardóttur ís-
landsmeistara í kvennaflokki. Er
beðist velvirðingar á því.
Pennavinir
Þýsk stúlka vill skrifast á við
16-18 ára unglinga. Með áhuga á
körfubolta, sundi o.fl.:
Sveiya Drewes,
Siidenstrasse 5,
W-2222 Marnerdeich,
Germany.
Ghanastúlka, 21 árs, með áhuga
á dansi:
Linda Ama Sam,
P.O. Box 1124,
Oguaa City,
Cape District,
Ghana.
VELVAKANDI
ENNTIL
HEIÐARLEGT
FÓLK
Anna Einarsdóttir vill koma
á framfæri þakklæti til þess
sem fann veskið hennar fyrir
utan verslunina Póstval í Súð-
arvogi sl. laugardag. Hún hafði
misst veskið sitt þegar hún fór
út úr bílnum sínum á bflastæð-
inu, uppgötvaði það inni í versl-
uninni og hélt hún hefði týnt
því. En þegar hún kom út á
bílastæðið sá hún að einhver
sem hafði lagt bláum Daihatsu
Charade við hliðina á hennar
bíl, hafði fundið veskið og
stungið því undir húninn á bíl-
hurðinni á hennar bíl. Svona
heiðarleika ber að þakka og
vonar hún að viðkomandi sjái
þessi orð frá henni.
ÞAKKIR
Kærar þakkir til ungu mann-
anna sem hjálpuðu manninum
mínum heim þegar hann datt
í hálku í Efstasundi.
Eiginkonan
GÓÐIR ÚT
VARPSÞÆTTIR
Eg vil hér með koma á fram-
færi ánægju minni með leik-
þættina „Með krepptum
hnefa“, þar sem rakin er saga
ævintýramannsins og ofurhug-
ans Jónasar Fjelds. Þessir út-
varpsleikþættir eru nú fluttir í
ríkisútvarpinu og eru í senn
hnitmiðaðir, spennandi og vel
leiknir. Einnig er kímnin þar
ekki langt undan.
Efniviðurinn sjálfur er ekki
heldur af lakara taginu. Sögur
Övre Richter Frich um Jónas
Fjeld voru vinsælar á sínum
tíma og eiga þær vissulega er-
indi í útvarp í dag. Bækurnar
um Jónas Fjeld voru alls sex
talsins og voru þær gefnar út
undir merkjum Hjartaássútgáf-
unnar á Akureyri árin 1944 til
1950.
Af einstökum bókum má
nefna „Nótt í Mexico" og „Hina
ógnandi hnefa“. Allt eru þetta
skemmtilegir reyfarar sem eiga
varla sinn jafnoka nema ef vera
skyldi sögurnar um Basil
fursta. Vinsælar alþýðubók-
menntir á borð við Basil furtsta,
sögurnar um Jónas Fjeld og
t.d. Leyndardómar Parísar-
borgar hafa á sér einkar heill-
andi blæ og eru um leið vitnis-
burður um hvað íslenska þjóðin
las á fyrri hluta aldarinnar.
Utvarpshlustandi
ÞAKKIRTIL
SÓLARINNAR
Ég vil senda útvarpsstöðinni
Sólinni þakkir fyrir þátt sem
er á dagskrá á fimmtudögum
og heitir Vörn gegn vímu. Þetta
var mjög góður þáttur en jafn-
framt mjög átakanlegur.
» SKJ
TAPAÐ/FUNDIÐ
Fjallahjól tapaðist
EINS árs gamalt, 20“ fjalla-
hjól tapaðist frá Seljabraut,
Breiðholti, þann 12. marsl. sl.
Hjólið er af gerðinni Trek 820,
það er hvítt með gráum yijum.
Finnandi vinsamlega hringi í
síma 670683.
Lyklakippa fannst
LYKLAKIPPA fannst á leið-
inni milli Norræna hússins og
Stúdentagarðanna sl. laugar-
dag. Upplýsingar í síma 10669.
GÆLUDÝR
Lukka er týnd
LUKKA, sem er íjögurra ára
læða, svört með hvíta bringu,
tapaðist frá Efstahjalla, Kópa-
vogi, 28. febrúar sl. Þeir sem
kynnu að hafa orðið hennar
varir eru beðnir að hringja í
síma 42535 eða 643606.
AÐALSAFNAÐARFUNDUR
GARÐASÓKNAR
verður haldinn sunnudaginn 21. mars 1993
kl. 1530 í safnaðarheimilinu Kirkjuhvoli.
Messað verður í Garðakirkju kl. 1400
Biskup íslands hr. Ólafur Skúlason predikar.
SÓKNARNEFD
SÝNING
18. - 20. mars
Tilboðsverð meðan á sýningu stendur
Fimmtudag 18. mars kl. 10.00-19.00
Föstudag 19. mars kl. 10.00-19.00
Laugardag 20. mars k|. 10.00-16.00
Séríræðingur trá verksmið'iunm
verður á staðnum
Nýkomin sending af glæsilegum fiísum á gólf og veggi.
I I I I M II I I I I I I I
i t n i i i i i i i i i i i
StórhöfSa 17, viö Gullinbrú
sími 67 48 44
HEFUR ÞIG DREYMT UM AÐ
EIGNAST Míele UPPÞVOTTAYÉL?
MIELE G579SC: 8 ÞVOTTAKERFI, 3 HITASTIG,
HNÍFAPARASKÚFFA OG MIELE GÆÐI.

TILBOÐSVERÐ: 89.522,- KR. STG
VENJULEGT VERÐ: 108.872,-
* ■ Jóhann
SCNDABOKC I I • IIH
Opnunartími mánudaga t
Lokað á laugardögum.
*Verð miðast við gengi
L10. 1992.
CO
Metsölubladá hverjum degi!