Morgunblaðið - 07.05.1993, Side 34

Morgunblaðið - 07.05.1993, Side 34
3ái Halldóra Asmunds- dóttír — Minning Fædd 8. apríl 1896 Dáin 26. apríl 1993 Halldóra Ásmundsdóttir lést á Dvalarheimilinu Seljahlíð í Reykja- vík 26. apríl sl. níutíu og sjö ára að aldri. Hún fæddist á Hnappavöll- um í Öræfasveit árið 1896 og var önnur í röðinni af sex börnum hjón- anna Þuríðar Runólfsdóttur, f. 1868 á Heiði á Síðu, og Ásmundar Dav- íðssonar, f. 1860 á Rauðabergi í Fljótshverfí. Bömin auk Halldóru voru Runólfur, f. á Hnappavöllum 1894, Jón, f. 1897 á Hnappavöllum, lést ungur, Róshildur, f. 1901, lést tveggja ára, Jóhanna Róshildur, f. á Hofí 1906, og Davíð, f. á Hofí 1908. Þuríður móðir Halldóru átti ættir að rekja til íbúa á Síðu, í Fljóts- hverfí og Skaftártungu. Langafí hennar var Jón Jónsson bóndi í Hlíð í Skaftártungu, en hann var giftur Ragnhildi Gísladóttur frá Geirlandi. Þau áttu fjórtán börn, þar af kom- ust ellefu á legg en þijú létust ung. Frá þeim Hlíðarhjónum er komin svonefnd Hlíðarætt, mikill ættbálk- ur. Forfeður Ásmundar Davíðssonar komu úr sveitum austan Mýrdals- sands og Öræfum. Afí hans var Steingrímur Halldórsson, f. 1750 og bjó á Hnappavöllum. Hann var giftur Ólöfu Þorvarðardóttur frá Hofí, f. 1750. Jón sonur þeirra, f. 1777, var prestur í Hruna. Sr. Jón Steingrímsson eldprestur kom hon- um til mennta í Reykjavíkurskóla. Halldóra ólst upp hjá foreldrum sínum í Öræfum. Hjá þeim var þröngt í búi og oft var skipt um dvalarstað, því að lítið var um jarð- næði. Árið 1922 flytjast foreldrar Halldóm úr Öræfunum að Gröf í Skaftártungu og vom þar í hús- mennsku með hluta af fjölskyld- unni. í Gröf bjuggu á þessum ámm hjónin Ólöf Gísladóttir og Jóhannes 'Amason. Ólöf og Þuríður vom þre- menningar af Hlíðarætt og er það trúlega skýring á því, að þau flytj- ast að Gröf. Runólfur hafði þá flust suður, var á Eyrarbakka og síðan ráðsmaður í níu ár hjá Þorleifí Guð- mundssyni alþm. frá Háeyri. Var einn af þeim sem bjargaði 10 sjó- mönnum af breskum togara sem strandaði skammt frá Þorlákshöfn í janúar 1925. Fékk hann viðurkenn- ingu frá Bretakonungi fyrir afrekið. Árið 1927 gerðist Runólfur togara- sjómaður í nokkur ár, en stundaði síðan vinnu í landi. Meðal annars var hann verkstjóri hjá kolaverslun. Árið 1949 gerist hann starfsmaður Olíufélagsins hf. og starfaði þar til ársins 1970. Hann kvæntist 1939 Sveinbjörgu Vigfúsdóttur frá Flögu í Skaftártungu. Þau eignuðust eina dóttur, Sigrúnu Þuríði. Hún er móð- ir Runólfs Birgis Leifssonar, fram- kvæmdastjóra Sinfóníuhljómsveitar íslands. Runólfur Ásmundsson lést 1971. Davíð Ásmundsson dvaldist með foreldmm sínum í Gröf og þar áfram eftir að þau fluttúst suður, en er síðan vinnumaður á Bplandi 1932 til 1947 er hann flyst til Reykjavíkur og býr fyrst hjá Magn- úsi og Halldóm systur sinni. Mjög kært var á milli þeirra systkina. Davíð gerðist starfsmaður Olíufé- lagsins hf. og starfaði þar við góðan orðstír í fjörutíu ár. Hann giftist Jónínu Elísadóttur 1953. Hún lést 1974 um aldur fram. Halldóra kom úr Öræfunum til Víkur í Mýrdal 1917 og hafði ráðist þangað sem starfsstúlka hjá sýslu- mannshjónunum, Sigríði Bjöms- dóttur og Sigurjóni Markússyni, en hann var sýslumaður í Vík á ámnum 1914-1918. Þegar sýslumannshjón- in fluttust frá Vík til Eskifjarðar árið 1918 fluttist Halldóra með þeim. í Vík hafði hún kynnst ungum myndarlegum manni, Magnúsi Jónssyni, og urðu þau kynni örlaga- valdur í 'lífi Halldóm. Sú kynning varð til þess að þau felldu hugi sam- an og Magnús gerði sér ferð til Eskifjarðar vorið 1919 til þess að sækja heitkonu sína. Þau giftu sig í Vík hinn 29. nóvember 1919. Magnús var sonur hjónanna Jóns Brynjólfssonar og Rannveigar Ein- arsdóttur. Foreldrar Jóns vom Brynjólfur Guðmundsson og Þor- gerður Jónsdóttir ljósmóðir frá Svartanúpi í Skaftártungu. Amma Brynjólfs var Guðríður Ögmunds- dóttir prests á Krossi í Landeyjum presta-Högnasonar. Foreldrar Magnúsar bjuggu fyrstu tvö árin eftir giftingu á Litlu-Heiði hjhá Brynjólfi og Þorgerði, en fluttust síðan að Höfðabrekku 1894. Rann- veig móðir Magnúsar hafði fengið í arf frá Einari föður sínum á Strönd í Meðallandi hluta af Höfðabrekk- unni sem hafði áður fyrr verið í eigu Magnúsar Magnússonar Dannebrogsmanns á Skaftárdal, en hann var afí Rannveigar. Magnús bar þannig nafn langafa síns frá Skaftárdal. Rannveig og Jón Brynj- ólfsson bjuggu í 13 ár á Höfða- brekku. Þau eignuðust sjö böm sem upp komust. Magnús var elstur, fæddur 1893 á Litlu-Heiði, en hin bömin sex á Höfðabrekku sem era: Ólafur, f. 1895, er enn á lífi, Þor- gerður, f. 1897, Brynjólfur, f. 1899, er enn á lífí, Guðrún, f. 1900, Ein- ar, f. 1902, og Steinunn, f. 1905. Árið 1907 flyst Jón Brynjólfsson með fjölskyldu sína frá Höfðabrekku til Víkur að undanskildum Brynjólfí sem dvaldist þar áfram næstu tvö árin hjá Björgvin Vigfússyni sýslu- manni, en hann hafði fest kaup á jörðinni. Jón Brynjólfsson hafði byggt sér íbúðarhús undir Víkur- bökkum og sá nú fram á betri tíma, þar sem Víkurþorp var í örri upp- byggingu, verslanir höfðu risið þar upp og róið var þaðan til físlqar á nokkmm árabátum. Jón Brynjólfs- son hafði lært trésmíði í Reykjavík og hafði nú næga vinnu. Einnig reri hann til fískjar. Hann varð síð- ar vegavinnuverkstjóri. Þau Hall- dóra og Magnús hófu búskap sinn í húsi Jóns Brynjólfssonar árið 1919. Magnús stundaði ýmsa vinnu sem til féll, hafði árin áður unnið við bókhald í verslunum í Vík. Hann var vel ritfær og hagmæltur, og eftir hann liggja vel ort kvæði, og laghentur var hann við smíðar enda varð það síðar hans ævistarf. Hann tók þátt í félagsstörfum í Vík og var m.a. virkur félagi í ungmenna- félaginu. Halldóra og Magnús vom myndarlegt par. Fegurðin geislaði af Halldóra enda tíguleg á velli. Bar hún að nokkm sérstakan fríðleik Þuríðar móður sinnar. Segja mátti að þau hjón samsvömðu sér vel, því að Magnús var fríður sýnum, hár og myndarlegur á velli. Árið 1926 flytjast þau Halldóra og Magnús til Reykjavíkur með fjöl- skyldu sína. Þau fengu leigt hús- næði á Njarðargötu 7. Magnús hóf störf við húsasmíði. Árið 1930 flytj- ast til þeirra foreldrar Halldóra, Þuríður og Ásmundur, og Runólfur sonur þeirra var þar þá til húsa. Húsið á Njarðargötunni var ekki stórt. Á hinn bóginn var oft fjöl- mennt þar í heimili, auk gesta og gangandi. Frændfólk og vinir úr Oræfunum gistu þar oft, einnig ættingjar úr Vík. En lengi fannst iými fyrir nýjan gest er bar að garði, því ef eitthvað skorti á húsrýmið, kom á móti hið mikla hjartarými Halldóm húsfreyju. Hún var óvenju- leg kona ekki aðeins fyrir glæsileik- ann, heldur ekki síður fyrir ótrúleg- an dugnað og hina miklu mann- kosti aðra sem hún hafði til að bera. Það var oft þröngt í búi á Njarðar- götu 7. Atvinna var stopul hjá fyrir- vinnu heimilisins, ekki síst í krepp- unni eftir 1930. Það er ekki ofsagt að það var húsmóðirin, sívinnandi utan heimilis sem innan, er gerði gæfumuninn. Þess má líka geta, að Þuríður móðir Halldóm var líka starfsöm og létti undir við heimilis- verkin. Hún bar ellina vel, lést 1960 þá níutíu og tveggja ára, en Ás- mundur hafi látist árið 1936. Þau Halldóra og Magnús eignuð- ust fjögur börn. I Vík vom fædd Sóley, f. 1920, hún lést skömmu eftir fæðingu, Ásgeir Þórarinn, f. 1921, og Karl, f. 1924. Jón Reynir fæddist í Reykjavík 1931. Drengim- ir þrír gengu allir menntaveginn. Ásgeir innritaðist í læknadeild Háskólans, las læknisfræði árin 1941-1945, en innritaðist eftir það í lagadeild og varð cand. juris 1951. Hann giftist Guðfinnu Ingvarsdótt- ur árið 1951 og áttu þau þijú böm: Dóra, fulltrúa í utanríkisráðuneyt- inu, gift Birni I. Jósefssyni; Ingvar, verslunarmann, giftur Guðbjörgu Haraldsdóttur; _og Pálínu Ásu, hjúkmnarkonu. Ásgeir starfaði m.a. hjá Olíufélaginu hf., var fram- kvæmdastjóri skrifstofu Sambands ísl. samvinnufélaga í Kaupmanna- höfn í nokkur ár, síðan fram- kvæmdastjóri Samvinnutrygginga frá 1957 til 1974. Varð fram- kvæmdastjóri Bæjarútgerðar Reykjavíkur 1974 um eins árs skeið en réðst síðan framkvæmdastjóri Jámblendifélagsins _hf. þegar það var stofnað 1975. Ásgeir lést árið 1976, langt um aldur fram. Karl gekk menntaveg iðnaðarins, útskrifaðist úr Vélskóla íslands með fyllstu réttindi. Hann var um tíma vélstjóri á skipum Sambandsins, starfaði síðar hjá ÍSAL í Sviss og hér heima, en hefur síðustu áratug- ina verið vélfræðingur Rafmagns- veitu Reykjavíkur. Hann giftist Jón- ínu Waagfjörð og eiga þau tvær dætur. Kristínu Dóm, gift Halli Birgissyni, og Solveigu Ástu, sam- býlismaður hennar er Allan Deis. Þau búa í Kaupmannahöfn. Jón Reynir lagði stund á efna- verkfræði og lauk bachelor-prófí frá Minning Elín Snæbjöms- dóttír frá Ólafsvík Fædd 30. nóvember 1913 Dáin 25. apríl 1993 Elín Snæbjörnsdóttir fæddist 30. nóvember 1913 í Ólafsvík á Snæ- fellsnesi og lést sunnudaginn 25. apríl sl. í Vífilsstaðaspítala eftir langvarandi veikindi. Foreldrar hennar vom Snæbjörn Eyjólfsson, sjómaður í Bakkahúsi í Ólafsvík, ættaður frá Tröð í Eyrar- sveit, fæddur 26. apríl 1880, dáinn 20. desember 1958, og kona hans, Guðmunda Jónatansdóttir, fædd 24. febrúar 1875 á Hellu í Bemvík, dáin 30. júní 1942 í Reykjavík. Al- systkini Elínar vora Eyjólfur verk- stjóri í Ólafsvík, sem lést 1983, og Halla hjúkmnarkona og fyrsti hjúkmnarforstjóri Blóðbankans í Reykjavík frá 1953 til 1980, en hún dveist nú á hjúkmnarheimilinu Skjóli. Hálfsystir Elínar i móðurætt var Hjálmfríður Eyjólfsdóttir hús- móðir og hótelstjóri í Bjarkarlundi, en hún Iést árið 1986. Um ætt Elínar vísast að öðm leyti til niðjatals Gríms Jónssonar og Guðrúnar Gunnarsdóttur í bókinni „Þijú niðjatöl af Snæfellsnesi". Elín ólst upp hjá foreldmm sínum í Ólafsvík, en 8. október 1932 gift- ist hún eftirlifandi eiginmanni sinum Guðbrandi Vigfússyni, sem fæddur er 27. desember 1906 á Kálfárvöll- um í Staðarsveit. Guðbrandur stundaði á þeim ámm sjómennsku og búskap í Ólafsvík, en síðar vél- smíði og var þar oddviti i mörg ár. Dóttir þeirra er Guðrún Hildur, fædd 15. febrúar 1934, og er hún einka- bam foreldra sinna. Guðrún giftist árið 1955 Jóhanni Kristni Ólasyni frá Þingmúla í Skriðdal, en hann lést árið 1969. Sambýlismaður hennar nú er sá sem þessar línur ritar. Guðrún er starfsmaður á hjartarannsóknardeild Landspítal- ans. Á heimili Elínar og Guðbrands í Ólafsvík áttu mörg ungmenni at- hvarf um lengri eða skemmri tíma. Lengst dvaldist hjá þeim bróðurson- ur Guðbrands, Óskar Vigfússon núverandi formaður Sjómannasam- bands íslands, sem var hjá þeim í um sjö ár á æskuámm sínum. Yfír- leitt má ségja að þeir sem yngri em í fjölskyldunni hafi verið mjög hændir að þeim hjónum og sýnt þeim mikla ræktarsemi, m.a. í því að láta böm sín heita nöfnum þeirra. Þá hafa þeir sem og aðrir sýnt El- ínu mikla umhyggju í veikindum hennar með heimsóknum og á ann- an hátt. Guðbrandur og Elín fluttust til Reykjavíkur árið 1965. Bjuggu þau fyrstu árin á Laugarásvegi, en keyptu árið 1968 íbúð á Bústaða- vegi 105 og hafa búið þar síðan. Elín vann húsmóðurstörf í Ólafsvík og deildi þá lífi sjómannskonunnar, sem á mann sinn á sjónum, oft í vondum veðmm. Eftir að þau flutt- ust til Reykjavíkur vann hún í nokk- ur ár í eldhúsinu á Borgarspítalan- um, en þá vann Guðbrandur einnig á Borgarspítalanum við ýmis störf, einkum við viðgerðir á tækjum og áhöldum. Líkaði þeim báðum vel á þeim vinnustað. Undirritaður hefír þekkt þau El- ínu og Guðbrand í 17 ár. Tókst fljót- lega mjög góð vinátta okkar á milli, sem einnig hefir náð til bama minna og bamabarna. Það sem mér hefír aðallega fundist einkenna þau er hve samtaka þau vom í að vera fremur veitendur en þiggjendur. Heimili þeirra var samastaður ætt- ingja og vina af Snæfellsnesi, sem komu til Reykjavíkur, og einnig þeirra sem flust hafa suður. Þá hafa þau eignast góða vini hér í Reykjavík. Nákomnir ættingjar Elínar em ekki margir, en mjög samheldnir. Mjög kært var með þeim systkinum Elínu og Eyjólfi og dætram hans tveimur. Ætt Guð- brands er hins vegar fjölmenn og einnig mjög samheldin. Hefí ég ekki kynnst jafn sterkum íjölskyldu- tengslum og hjá þeim hjónum og ættingjum þeirra. Þótti öllum skyld- um sem óskyldum sem kynntust þeim mjög vænt um þau og heim- sóttu þau oft. Því var oft gestkvæmt á heimili þeirra og nutu þau þess að taka á móti gestum. Elín og Guðbrandur em af þeirri kynslóð, sem vildi ekki skulda nein- um neitt og borgaði reikninga sína strax, helst áður en þeir bámst. Hjá þeim þekktust því hvorki drátt- arvextir né vanskil. Þetta hefír reynst þeim happadijúgt, því alltaf voru til peningar í gömlu buddunni hans Guðbrands til að borga það sem borga þurfti og til að víkja nokkrum seðlum að börnunum í fjöl- skyldunni, þótt tekjurnar væm ekki miklar. Stundum var hér um stærri upphæðir að ræða. Alltaf vom þau reiðubúin til að rétta hjálparhönd, ef á þurfti að halda, fremur en að eyða í einvem óþarfa fyrir sig sjálf. í þessum efnum sem öðmm vom þau mjög samtaka og höfðu ætíð samráð, örlætið var þeim báðum í blóð borið. Ólafsvík var Elínu alla tíð mjög kær og þangað fóm þau í heimsókn til ættingja og vina eins oft og þau gátu eftir að þau fluttust suður. Á unglingsámm sínum dvaldist Guð- brandur í nokkur ár á Búðum á Snæfellsnesi hjá Finnboga Láms- syni, sem bjó þar stórbúi. Tók hann miklu ástfóstri við þann stað. Eftir að þar var opnað hótel, reyndu þau Elín alltaf að komast þangað í nokkra daga á hveiju sumri, eins lengi og heilsa hennar leyfði. Besta sumarfrí, sem þau gátu hugsað sér, var að heimsækja æskustöðvamar á Snæfellsnesi. í nágrenni Reykjavíkur áttu þau sér einnig draumastað, en sá staður heitir Varmhólar og er undir hlíðum Esjunnar við Kollafjörð. Þangað fóru þau oft um helgar, þegar veðr- ið var gott, tvö ein með kaffíð sitt og nutu veðurblíðunnar. Síðasta ferð þeirra þangað saman var á síð- astliðnu sumri, þegar Elín var heima í nokkrar vikur. Elín var ákaflega minnug og fróð um menn og málefni, bæði í nútím- anum og frá yngri árum. Var ánægjulegt að heyra hana segja frá ýmsu sem gerðist á ámnum í Olafs- vík. Skyldfólkið leitaði líka alltaf til hennar, ef upplýsingar vantaði um eitt og annað varðandi atburði eða ættfræði. Þá hafði hún mikið yndi af ýmisskonar tónlist og kunni einn- ig ógrynni af ljóðum. Elín átti við mikii veikindi að stríða frá því á árinu 1986, en eink- um vom síðustu tvö árin henni mjög erfíð. Aldrei kvartaði hún undan veikindum sínum og hafði orð á því, að hún hefði átt svo góða daga og fyrir það bæri að þakka. Hún dvaldist á Vífilsstaðaspítala frá því í febrúar 1991 að undanteknum sex vikum á síðasta sumri, þegar hún gat verið heima á Bústaðaveginum. Oft var heilsa hennar það slæm, að henni var vart hugað líf til næsta dags, en hún var ótrúlega sterk og jákvæð og alltaf hresstist hún þess á milli, stundum það mikið, að hún gat komist heim á Bústaðaveginn eða dagstund til okkar í Eikjuvog. Síðast kom hún til okkar um miðjan febrúar. Á hveijum degi komu alltaf einhveijir til hennar í heimsókn á spítalann og Guðbrandur ók daglega til Vífílsstaða, hvenig sem viðraði. Eftir rúmlega sextíu hamingjuár hefír hann nú misst mest allra. Á Vífilsstöðum fékk Elín mjög góða aðhlynningu. Starfsfólkinu þar er þakkað einstaklega hlýlegt við- mót, bæði gagnvart henni og okkur aðstandendum hennar allan þann tíma sem hún var á Vífilsstöðum. Þökkum við sérstaklega fyrir að fá að vera hjá henni síðustu stundirn- ar sem hún lifiði og þá nærgætni og hlýjp, sem okkur var sýnd. Blessuð sé minning Elínar Snæ- björnsdóttur. Guttormur Þormar. Snemma á árum íslandsbyggðar mun sjósókn hafa orðið mikil á Snæ- fellsnesi og hefur þar komið til, að þá eins og nú hefur verið stutt á miðin. Búseta fólks hefur því fyrst og fremst verið háð sjónum og þvl, sem hann gefur af sér fremur en

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.