Morgunblaðið - 18.05.1993, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 18. MAI 1993
I
>
I.
I
I
I
i
i
(-
í hlekkjum hugarfars
eftir Sigurbjörn
Sörensson
* k
Mér blöskraði hrokinn og fyrir-
litningin sem skein út úr grein Ey-
steins Sigurðssonar i Degi 15. apríl
sl. og Morgunblaðinu 17. sama
mánuðar. Þar ræðst hann á svívirði-
legan hátt að fólki sem nýlega sett-
ist að hér í Mývatnssveit. Mér virð-
ist ástæða árásanna sem Friðrik
Sigurðsson framkvæmdastjóri Kís-
iliðjunnar verður fyrir megi rekja
til ummæla FS þess efnis að sumir
andstæðingar Kísiliðjunnar séu
knúnir áfram af öfundsýki og pen-
ingagræðgi.
Eysteinn segir í áðurnefndum
greinum, að tjón veiðifélags Laxár
og Krákár hafi numið 25-30 milljón-
um króna á árunum 1979-1984. En
sumurin 1979-1981 og 1983 voru
afburða köld sem kunnugt er, t.d.
sumarið 1979 voru bændur hér um
slóðir að ná inn heyjum sínum í hús
í október, og höfðu heyin þá legið
undir snjó í nokkum tíma. Sumurin
1981 og 1983 voru einnig mjög
köld og lítið skárri, en úr því tók
að hlýna. Gat þetta haft áhrif á líf-
ríkið og átti Kísiliðjan að bæta slíkt?
Varla leynist þama peningagræðgi.
En þetta peningabetl er ekkert nýtt.
Nú beinist það að Kísiliðjunni, áður
beindist það að Laxárvirkjun.
Laxárdeilan
ES segir í áðumefndum greinum
að stuðningsmenn Kísiliðjunnar séu
slegnir bæði blindu og heymarleysi.
í því sambandi dettur mér í hug að
sprengignýrinn frá Miðkvísl-
arsprengingunni duni enn svo hátt
í eyrum ES að alla tíð síðan hafi
nýjar upplýsingar átt ógreiðfæra
leið þar inn. Hvar vom náttúm-
vemdarsjónarmið ES þegar hann
ásamt nokkmm félögum sínum seldi
ríkinu frið í Laxárdeilunni með físki-
vegi upp Brúarfossa, en laxastiginn
sá var á þeim tíma talinn vera
stærsta mannvirki sinnar tegundar
norðan Alpaíjalla og eftir því dýrt
og myndi trúlega á núvirði kosta
hundmð milljóna kr. í efri Laxá
hefur aldrei verið lax. Þetta átti
vitanlega að auka arðsemi árinnar
svo að fleiri krónur rynnu í vasa
ES m.a. Skemmst er frá því að segja
að laxastiginn hefur aldrei virkað
eins og til var ætlast og fram hafa
komið hugmyndir um að fanga
mætti laxinn neðan fossa og flytja
upp á efra svæðið með bflum. Þessu
hafnaði Náttúruvemdarráð á þeirri
forsendu að ekki væri ástæða til að
grípa þannig inn í lífríki árinnar.
Af einhverjum ástæðum brást ES
illa við þessu._ Var það vegna pen-
ingagræðgi? Ég veit ekki, en varla
vegna hugsjóna náttúruvemdar.
Voru mistök að sprengja?
Stífla Laxárvirkjunar í Miðkvísl
var sprengd árið 1970. Við það
skertust stjómunarmöguleikar
virkjunarinnar á vatnshæðinni í
Mývatni og með ámnum gróf áin
sig lengra niður í Miðkvísl þar sem
áður stóð hin fræga stífla. í langvar-
andi þurrkum á sumrin lækkar í
vatninu. Við því er bmgðist með
því að hefta rennsli um svokallaðar
Geirastaðalokur sem em í sam-
nefndri kvísl. Það dugar þó ekki
alltaf ef þurrkar em miklir vegna
þess hvað Miðkvísl flytur orðið mik-
ið vatn. Af þessu ástandi hafa veiði-
bændur miklar áhyggjur vegna þess
hvað vatnið er orðið grannt. Svo
gerist það fyrir nokkram áram að
bændur fengu lánuð tæki hjá Lax-
árvirkjun til að flytja grjót í Mið-
kvísl þar sem áður var stíflan. Var
þá haft samband við Náttúravemd-
arráð? Ég efa það. Málið fór lágt ...
E.t.v. hafa ES og félagar farið held-
ur ógætilega með sprengiefnið forð-
um, en mikið hefur ljóminn af þess-
um atburðum enst, því á opnum
fundi í Skjólbrekku fyrir skömmu
þar sem rætt var um skólamál í
Mývatnssveit og þar á meðal um
nýja bamaskólann í Reykjahlíð,
minnti skáldsonurinn frá Amarvatni
fundinn á að Miðkvíslarstíflan sem
vissulega var steinsteypumannvirki
rétt eins og hinn nýi bamaskóli,
hefði verið sprengd í tætlur, og um
varir sprengimeistarans lék glott.
Landgræðslumaðurinn ES
Það má segja að keyrt hafí um
þverbak sigling ES undir sínu falska
flaggi þegar hann nýlega hóf að
græða upp sandskafl í Dimmuborg-
um, sem hann kallar féþúfu land-
græðslunnar. Framkvæmd þessi átti
að koma höggi á Landgræðsluna
og gera hana tortryggilega. Þessir
undarlegu tilburðir ES verða von-
andi ekki til að spilla því góða sam-
starfí sem verið hefur milli LR og
bænda um uppgræðslu heimalanda
hinna síðarnefndu hér í sveit.
Náttúran njóti vafans
Eysteinn segir það sjálfsagt að
náttúran njóti vafans ef einhver
granur leiki á um að nýting auðlind-
ar sé umhverfisspillandi. Gott og
vel. Er ES reiðubúinn að sanna sak-
leysi sauða sinna gagnvart Austur-
afrétti Mývetninga áður en hann
hefur þangað upprekstur í vor?
Ekki sama Jón og séra Jón
Fyrir daga Kísiliðjunnar kallaði
wammmm
OPNUÐUMIGÆR!
íý efnalaug í alfaraleiö.
jyú aukum við þjónustuna enn
meira með fullkominni efnalaug.
Bjóðum heildarlausn fyrir
heimilin.
PVOTTUR - HREINSUN
SÆKJUM - SENDUM
FONN
Sigurbjörn Sörensson
„Ekkert borgaraleg’t
samfélag í Mývatns-
sveit, takk.“
Starri í Garði sveitunga sína pen-
ingagráðuga kapítalista vegna
meintrar ofveiði- þeirra á vatninu.
Ekki minnist ég þess að ÉS geyst-
ist þá fram á ritvöllinn með svívirð-
ingum sem hann þó gerir nú þegar
FS á í hlut. Sannast sagna lítur út
fyrir að það sem ES gangi til sé
að flæma fólkið sem fylgir starfsemi
Kísiliðjunnar úr sveitinni og að því
markmiði náðu muni upp renna hin-
ir gömlu „góðu“ dagar hins hreina
bændasamfélags og aðallinn úr suð-
ursveit endurheimti sinn fyrri sess,
þ.e. tögl og hagldir í stjóm sveitar-
félagsins. Sem sagt, ekkert borg-
aralegt samfélag í Mývatnssveit,
takk.
Af framansagðri upprifjun sýnist
mér að barátta ES gegnum árin,
fyrir því sem hann kallar náttúru-
vemd sé ekki frekar náttúruvemd
en það að beita fé á örfoka land.
Og sveitarrígur sem honum verður
tíðrætt um var hér landlægur löngu
fyrir daga Kísiliðjunnar. Friðrik og
hans fjölskylda era velkomin í sveit-
ina og ég bið þau afsökunar á þess-
ari fólskulegu árás frá „skipstjóran-
um“ sem jafnan siglir undir fölsku
flaggi og segist ei beija hausnum
við gijótið en gerir það nú samt.
Að lokum
Ég held að ES og félagar mættu
hugleiða hvort vopnin gætu ekki
snúist í þeirra eigin höndum með
áframhaldandi atvinnurógi á hendur
okkur starfsmönnum Kísiliðjunnar,
ég tala nú ekki um ef þeir láta verða
af því að siga á okkur útlendum
náttúruverndaröfgasamtökum.
Höfundur er starfsmaður
Kísiliðjunnar hf.
Af gefnu tilefni
Skeifan 11
Sími: 812220
eftir Hjálmar H.
Ragnarsson
Eins og kunngt er sendi stjóm
Bandalags íslenskra listamanna frá
sér yfírlýsingu í síðustu viku varð-
andi fyrirhugaða byggingu Lista:
miðstöðvar á Korpúlfsstöðum. í
þessari yfírlýsingu var m.a. ítrekuð
sú afstaða samtakanna að bygging
tónlistarhúss í Reykjavík ætti að
hafa forgang umfram önnur sam-
bærileg byggingarverkefni og á það
bent að hvorki fulltrúar Bandalags
íslenskra listamanna né heldur full-
trúar annarra listamannasamtaka
hefðu verið hafðir með í ráðum þeg-
ar ákvarðanir vora teknar um bygg-
ingu listamiðstöðvarinnar. Fulltrúar
borgaryfirvalda hafa bragðist við
þessar yfirlýsingu með því að benda
sérstaklega á að hin svokallaða
Korpúlfsstaðanefnd hafi leitað eftir
ábendingum frá sérfræðingum í
hverri listgrein um þann búnað sem
tengist þeirra sérsviði, og hefur því
verið hampað að einn þeirra hafí
verið sá sem hér skrifar. (Mbl. 11.
maí, Pressan 13. maí) Vegna þessa
vil ég að eftirfarandi komi fram:
Síðla hausts 1991 bar verkefna-
stjóri Korpúlfsstaðanefndar, Magn-
ús Sædal Svavarsson, mig um að
gera tæknilega úttekt á teikningum
nokkurra arkitekta af hinum svo-
kallaða fjölnotasal listamiðstöðvar-
innar. Hugmyndin er sú að þessi
salur geti rýmt listflutning af ólíkum
gerðum, m.a. alls konar tónlist-
arflutning. Stærð salarins er um 300
fermetrar en heildarflatarmál allrar
listamiðstöðvarinnar er um 7.400
fermetrar. í skriflegri álitsgerð sem
ég afhenti verkefnisstjóranum 4.
desember 1991 reyni ég að skil-
greina hvaða gagn megi hafa af
þessum sal og hugsanleg tengsl við
hans við aðra starfsemi stöðvarinnar
og ég fjalla um tækni og sviðsbún-
að, hljómburð og tengsl listflytjenda
við áheyrendur. Síðasta atriðið fær
Iangmest rými í þessari álitsgerð
minni. Af þessu má sjá að allar til-
raunir til þess að bendla mig per-
sónulega eða sem oddvita Banda-
lags íslenskra listamanna við
ákvarðanatöku í þessu máli era
byggðar á afar hæpnum forsendum
og í raun er það ósvífni að nota það
sem vopn gegn málflutningi Banda-
lagsins að ég hafí sem sérfræðingur
á sviði tónlistar verið fenginn til
þess að gera tæknilega úttekt á
mjög afmörkuðum hluta þess verk-
Hjálmar H. Ragnarsson
„Það ætti að vart að
þurfa að ítreka það
hversu mikilvægt það
er að umræður um stór-
framkvæmdir sem
þessar eru séu málefna-
legar og að rætt sé um
allar forsendur þeirra
af hispursleysi og
hreinskilni - hálf-
kveðnar vísur og til-
raunir til þess að slíta
staðreyndir úr sam-
hengi eru hins vegar til
þess fallnar að breyta
slíkum umræðum í
áflog.“
efnis sem hér um ræðir.
Það ætti að vart að þurfa að ít-
reka það hversu mikilvægt það er
að umræður um stórframkvæmdir
sem þessar eru séu málefnalegar,
og að rætt sé um allar forsendur
þeirra af hispursleysi og hreinskilni
- hálfkveðnar vísur og tilraunir til
þess að slíta staðreyndir úr sam-
hengi era hins vegar til þess fallnar
að breyta slíkum umræðum í áflog.
Höfundur er tónsk&ld.