Morgunblaðið - 30.06.1993, Qupperneq 16

16
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 30. JÚNÍ 1993
Gunnar Kristinn Bergsteinsson
Forsljóri
Landhelgis-
gæslu lætur
af störfum
GUNNAR Kristinn Bergsteinsson
forstjóri Landhelgisgæslunnar
lætur af störfum 1. september
næstkomandi og hefur forseti
Islands auglýst embættið laust til
umsóknar. Fráfarandi forstjóri
vonar að Landhelgisgæslunni
hafi skilað fram á við undir sinni
stjórn. Hann segist ætla að taka
lífinu með ró eftir að hann hætt-
ir og ekki skrifa æviminningar
sínar.
Gunnar verður sjötugur 29. ágúst
næstkomandi og lætur af störfum
1. september.
Gunnar varð stúdent frá Mennta-
skólanum í Reykjavík 1942. Sjóliðs-
foringi frá Sjökrigsskolen í Noregi
1950 og NATO Defense College í
Róm 1969. Hann var einnig í námi
hjá dönsku sjómælingastofnuninni í
Kaupmannahöfn 1955.
Gunnar var stýrimaður hjá Skipa-
útgerð ríkisins 1950-52. Sjómæl-
ingamaður hjá Vitamálastofnun og
fulltrúi hjá Landhelgisgæslunni
1952-69. Forstöðumaður sjómæl-
inga íslands frá. 1970. Forstjóri
Landhelgisgæslu íslands hefur hann
verið frá 1981.
Það kom fram í samtali við Morg-
unblaðið að Gunnar Bergsteinsson
taldi það ekki mikil tíðindi þótt hann
kæmist á aldur og hefði lokið sínu
verki. Gunnar sagðist vona að Land-
helgisgæslunni hefði skilað svolítið
fram á við heldur en aftur á bak
undir sinni stjóm. Gunnar sagðist
ætla að taka lífinu með ró eftir að
hann iéti af störfum, a.m.k. til að
byija með. Hann tók það fram að
hann ætlaði ekki að skrifa æviminn-
ingar sínar.
Pundið
hækkaði
um 8,8%
GENGISFELLING íslensku
krónunnar um 7,5% Ieiðir til
8,1% meðaltalshækkunar á
erlendum gjaldmiðlum. Geng-
issveiflur gjaldmiðla yfir helg-
ina leiddu þó til þess að heild-
arhækkun gjaldmiðla frá
föstudegi til þriðjudags nam
fyrir Bandaríkjadal 8,7% og
breskt pund 8,8%, svo dæmi
séu tekin.
Þegar íslenska krónan er felld
um 7,5% miðað við erlenda gjald-
miðla, verður hækkun þeirra
miðað við íslensku krónuna
8,1%. Sem dæmi um hækkun
fleiri gjaldmiðla má nefna að
þýskt mark, ásamt norskri og
danskri krónu hækkaði um 7,9%,
og ECU (Evrópumynt) um 8%.
Tryggingamálaráðherra kynnir breyttar reglur um atvinnuleysisbætur
Launamenn utan stétt-
arfélaga fá rétt til bóta
Aukinn kostnaður vegna breytinganna áætlaður um 400 milljónir króna
Kerfisbreytingar kynntar
HEILBRIGÐIS- og tryggingamálaráðherra kynnir breytt lög og reglur. F.v.: Páll Sigurðsson ráðuneytis-
stjóri heilbrigðis- og tryggingaráðuneytisins, Margrét Tómasdóttir deildarstjóri hjá Atvinnuleysistrygg-
ingarsjóði, Guðmundur Arni Stefánsson heilbrigðis- og tryggingaráðherra og Dögg Pálsdóttir skrifstofu-
stjóri í Heilbrigðis- og tryggingaráðuneytinu.
LAUNAMENN utan stéttarfé-
laga eiga rétt til atvinnuleysis-
bóta eftir næstu mánaðamót.
Sjálfstætt starfandi einyrkjar
öðlast einnig þennan rétt 1. októ-
ber nk. Atvinnulausir geta stytt
eða losnað við hina árlegu 16
vikna bið milli bótatímabila.
Þessar réttarbætur eru taldar
kosta um 650 milljónir króna. Á
móti koma aðrar breytingar sem
spara um 245 _ milljónir króna.
Guðmundur Árni Stefánsson
heilbrigðis- og tryggingaráð-
herra og talsmenn ráðuneytisins
og Atvinniileysistryggingarsjóðs
bentu þó á að þessar tölur væru
mjög óvissar.
Fjölmiðlum voru kynntar í gær
reglugerðarbreytingar er varða At-
vinnuleysistryggingarsjóð. Þessar
breytingar eru gerðar í framhaldi
þess að í byijun maí samþykkti
Alþingi breytingar á lögum um at-
vinnuleysistryggingar. Gildistaka
þeirra réttarbóta er miðuð við 1.
júlí annars vegar og 1. október hins
vegar.
Hægt að stytta 16 vikna
biðtímann
Heilbrigðis- og tryggingamála-
ráðherra greindi frá helstu megin-
breytingum. Þeim sem rétt hefðu
til bóta myndi fjölga. Hin áður
stranga túlkun um aðild að stéttar-
félögum væri afnumin í áföngum.
Um næstu mánaðamót myndu
launamenn utan stéttarfélaga njóta
bótaréttar og frá 1. október myndu
sjálfstætt starfandi einyrkjar einnig
koma inn í kerfið.
Heilbrigðisráðherra taldi það og
mikilvæga réttarbót að atvinnu-
Iausum gæfíst hér eftir kostur á
því að stytta eða fella niður hinn
árlega sextán vikna biðtíma milli
bótatímabila, að uppfylltum til-
teknum skilyrðum. Þátttöku í at-
vinnuátaki sveitarfélaga eða þátt-
töku í námskeiðum. Ráðherra sagði
góða samvinnu hafa tekist við
margnefnda aðila vinnumarkaðar-
ins um þessar kerfísbreytingar.
Tryggingamálaráðherra benti á
að jafnframt því sem réttur manna
væri aukinn væri þrengt eða hert
að í nokkrum atriðum, s.s. um af-
leiðingar þess að hafna atvinnutil-
boði, um mat á læknisvottorðum
o.fl. Einnig væri gert ráð fyrir sam-
ræmingu og breytingum á verklagi
við úthlutun bóta.
Meðal þess sem hin nýja reglu-
gerð kveður á um er að atvinnulaus
maður sem hafnar atvinnutilboði
fellur _af bótum í 8 vikur. Sé at-
vinnutilboði hafnað í annað sinn
fellur hlutaðeigandi af bótum þang-
að til hann hefur unnið í samfellt
6 vikur eftir að hann missti bóta-
réttinn. Biðtími eftir bótum vegna
atvinnuleysis í kjölfar eigin upp-
sagnar er lengdur úr 6 vikum í 8
vikur. Læknisvottorð eitt sér mun
ekki lengur duga atvinnulausum
sem hafnar atvinnutilboði. Fram-
vegis verður það á valdi úthlutunar-
nefnda hveiju sinni að meta höfnun
á atvinnutilboði vegna læknisvott-
orðs. Réttur til atvinnuleysisbóta
stofnast frá fyrsta degi atvinnuleys-
is nema meðaltekjur síðustu sex
mánuði fyrir skráningu hafí verið
hærri en sem nemur tvöföldum at-
vinnuleysisbótum á mánuði eða kr.
92.776, þá frestast réttur til at-
vinnuleysisbóta um ákveðinn daga-
fjölda. Og einnig má þess geta að
eftirleiðis er skýrt ákveðið að
grunnlífeyrir elli- og örorkustyrkur
skal dragast frá atvinnuleysisbót-
um.
Tryggingamálaráðherra lagði
áherslu á að vinnubrögð úthlutunar-
nefnda yrðu með samræmdum
hætti en um 120 úthlutunamefndir
eru starfandi á landinu og það kom
einnig fram að heilbrigðis- og
tryggingaráðuneytið hefur mælst
til þess við stjórn Atvinnuleysis-
tryggingarsjóðs að sérstök úthlutn-
unamefnd sjái um úthlutun at-
vinnuleysisbóta til þeirra sem væm
utan stéttarfélaga.
Kostnaður
Það er áætlað að útgjöld At-
vinnuleysistryggingarsjóðs muni
aukast um 410 milljónir vegna þess-
ara kerfisbreytinga. Áætlað er að
vegna fymkaðs bótaréttar sem leið-
ir til ijölgimar bótaþega munu út-
gjöld aukast um 540 milljónir
króna. Vegna annarra ákvæða sem
rýmka bótarétt er talið að útgjöld
sjóðsins aukist um 115 milljónir.
Er hér aðallega um að ræða út-
gjaldaauka vegna styttingar eða
niðurfellingu á 16 vikna biðtíman-
um milli bótatímabila. Hins vegar
minnka útgjöld um 225 milljónir
vegna þrengingarákvæða, s.s.
tekjutengds biðtíma eftir að komast
á atvinnuleysisbætur. Um 20 millj-
ónir sparast vegna lækkunar á
þóknun til verkalýðsfélaga fyrir að
annast greiðslu atvinnuleysisbóta.
Heilbrigðis- og tryggingannálaráð-
herra og talsmenn ráðuneytisins og
Atvinnuleysistryggingarsjóðs lögðu
þó áherslu á að þessar tölur væru
óvissar, enda væru upplýsingar um
atvinnuleysi þeirra sem verið hefðu
utan stéttarfélaga mjög af skornum
skammti.
Það kom fram að hver svo sem
útgjaldaaukinn yrði, þá er Atvinnu-
leysistryggingasjóður mjög vanbú-
inn til að mæta auknum útgjöldum.
Margrét Tómasdóttir deildarstjóri
hjá Atvinnuleysistryggingarsjóði
upplýsti að sjóðnum væri ætlaðar
1.464 milljónir á fjárlögum en á
fyrstu 5 mánuðum ársins hefðu
1.244 milljónir verið greiddar út.
Hún og heilbrigðisráðherra sögðu
að bótaþegar myndu fá greitt eftir
sínum bótarétti en það væri ljóst
að ríkið yrði að leggja til fé til þess
að sjóðurinn gæti staðið við sínar
skuldbindingar.
1 millj. safnað handa Stígamótum
Vel þegin aðstoð
MILLJÓNIN afhent. Fv. Björn Guðmundsson, Ásgeir Höskuldsson
og Kjartan Mogensen frá Víðar ásamt Guðrúnu Jónsdóttur og Heið-
veigu Ragnarsdóttur frá Stígamótum.
LIONSKLÚBBURINN Víðar af-
henti í gær Stígamótum, samtök-
um kvenna gegn kynferðislegu
ofbeldi, eina milljón króna að gjöf
en það er afrakstur söfnunar, sem
klúbburinn hefur staðið fyrir.
Peningamir munu verða nýttir til
að bæta aðstöðu fyrir böra, sem
orðið hafa fyrir kynferðislegu of-
beldi. Peningunum safnaði Lions-
klúbburinn með því að safna göml-
um hlutum, húsgögnum og fleiru
og selja þá á markaðsdegi, sem
var haldinn 13. júní sl. á Lækjar-
torgi.
„Við erum bæði snortnar og glað-
ar yfír þessu framtaki og erum mjög
þakklátar fyrir peningana en erum
ekki síður ánægðar með þann hug
sem fylgir þessari gjöf og hvemig
að þessu var staðið á allan máta,“
sagði Guðrún Jónsdóttir, félagsráð-
gjafí og starfsmaður Stígamóta.
Gekk framar vonum
Kjartan Mogensen, formaður Víð-
is, sagði að söfnun gamalla hluta
hefði gengið framar vonum. Gengið
hefði verið í fyrirtæki, sem hefðu
gefið nýtanlega muni, auk þess sem
mikið af fólki hafí hringt til að gefa
hluti.
Kjartan sagði að fjölmörg fyrir-
tæki hefðu styrkt söfnunina, m.a.
fjölmiðlar, sem auglýstu markaðs-
daginn og að án aðstoðar Reykjavík-
urborgar hefði átakið ekki verið
mögulegt. Hann segir að mikill fjöldi
fólks hafi komið niður á Lækjartorg
á markaðsdaginn og allir hlutimir,
sem söfnuðust hafí selst.
Starfsemi
þjóðgarðs-
ins kom-
in í gang
STARFSEMI Þjóðgarðsins í
Skaftafelli er komin í fullan gang.
Tjaldsvæði hafa verið opnuð og
landverðir eru komnir til starfa
og hafa ásamt þjóðgarðsverði
undirbúið tjaldsvæði og göngu-
leiðir fyrir umferð sumarsins.
Tveir hópar breskra sjálfboðaliða
vinna hvor um sig 10 daga í sum-
ar við lagfæringar á göngustígum
og standa vonir til að þeir séu nú
greiðfærari en áður.
í siimar eins og endranær verður
daglega boðið upp á styttri og lengri
gönguferðir með landvörðum og
þjóðgarðsverði og eru gestir þjóð-
garðsins hvattir til að notfæra sér
þær. Að auki verður boðið upp á þá
nýjung að hafa barnastundir um
helgar.