Morgunblaðið - 07.07.1993, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 7. JÚLÍ 1993
Minning
Hermann Jónsson
Fæddur 13. ágúst 1913
Dáinn 27. júní 1993
Hann afi var alltaf mjög góður
við okkur systurnar, hann gaf okk-
ur alltaf nammi þegar við komum
á Kleppsveginn til hans og Döggu
ömmu.
Síðast þegar ég hitti afa var
hann hinn hressasti. Afi, ég hefði
viljað að þú hefðir ekki farið svona
snemma frá okkur, af því að ég
hefði viljað kynnast þér miklu bet-
ur. Og ég vona að þú sért hamingju-
samur hjá ömmu á fallegum og
friðsælum stað.
Ég mun aldrei gleyma þér og
mér mun alltaf þykja vænt um þig,
elsku Hermann afi minn.
Dagbjört Ólöf Sigurðardóttir.
Eitt skal yfir okkur öll ganga
og öll förum við þessa einu sömu
leið að lejðariokum. Og þá er ekki
spurt hvort hún sé tímabær eða
ekki. Nú þegar við kveðjum vin
minn Hermann Jónsson eins og
hann var ávallt nefndur kemur
þetta í huga minn, kveðjustundin
var stutt og tímabær.
Um ætt og uppruna Hermanns
verða aðrir til frásagnar, en þegar
ég kom í fjölskylduna fyrir u.þ.b.
30 árum og kynntist strax þeim
öðlingshjónum Dagbjörtu Eiríks-
dóttur fóstru og Hermanni var ég
strax boðin velkomin sem tengda-
dóttir á ská eins og þau sögðu, en
Hermann var föðurbróðir mannsins
míns og hann var þeim sérlega
kær. Þeim Hermanni og Döggu
varð ekki bama auðið, en ólu upp
sem sitt bam systurson hennar
Sigurð Pétur sem er giftur Kol-
brúnu Gunnarsdóttur og eiga þau
þrjár dætur og eru þær allar mikl-
ir augasteinar og uppáhald hjá
þeim. Auk þess að ala upp Tuma
eins og hann er ætíð kallaður hafa
systkinabörn þeirra beggja átt at-
hvarf hjá þeim um lengri eða
skemmri tíma. Þannig áttum við
hjónin ávallt vísa gistingu fyrir
okkur og börnin þegar við komum
í bæinn að vestan.
Það má segja að börn hafi verið
mikið í kringum Hermann alla tíð
og þá sérstaklega á meðan Dagga
veitti forstöðu heimilinu á Silunga-
polli þá vom börnin þar eins og
hans. Þær em ófáar sögurnar sem
hann kunni af börnum hvort sem
er úr hans fjölskyldu eða annarra,
hvað þau gerðu eða sögðu svo ég
tali nú ekki um uppátækin þeirra
og tilsvörin. Því miður er þetta
ekki til á skrá, en það væri fjársjóð-
ur fyrir fjölskylduna.
Hermann hafði gaman af ferða-
lögum bæði innanlands og utan,
og lét hann sig ekki muna um að
skreppa í heimsókn til fjölskyldunn-
ar hvort sem var á Húsavík eða
vestur á ísafjörð, þó að þær yrðu
færri. Þegar árin færðust yfir og
hann hætti að vinna átti að nota
tímann og fara meira til útlanda.
Mér er minnisstæðust ferð sem þau
fóm fyrir fimmtán ámm til Kanarí
til nokkurra vikna dvalar. Við hjón-
in komum þangað út þegar þau
höfðu verið í tvær vikur og geisl-
uðu þau af gleði, en Hermann slas-
aðist síðustu vikuna sem gerði það
að verkum að utanferðirnar urðu
ekki fleiri.
Samheldni þeirra hjóna var mik-
il og aðdáunarvert hvað Dagga var
dugleg að umbera sérvisku hans
og þijósku. Það var því stórt áfall
fyrir hann þegar Dagga lést snögg-
lega um jólin 1989 og var söknuð-
ur hans mikill. Eftir það hafa systk-
ini hans, Kjartan og Sigríður, heim-
sótt hann reglulega, auk þess sem
sonur og tengdadótúr hafa hugsað
vel um hann og stytt honum stund-
ir.
Eins og fyrr sagði voru börnin
í fjölskyldunni Hermanni mjög kær
og vildi hann hafa myndir af þeim
nálægt sér. Þegar ég hringdi í hann
fyrir u.þ.b. mánuði og sagði frá
nýjasta barnabarni mínu sem fædd-
ist á Akureyri, spurði hann, strax
hvort hann fengi ekki mynd af því
í safnið, en því miður barst hún
of seint.
Ég vil að lokum þakka Her-
manni fyrir góðvild og umhyggju
í minn garð og barna minna í gegn-
um árin. Ég votta syni hans,
tengdadóttur, barnabömum, systk-
inum svo og öðrum fjölskyldumeð-
limum, mína dýpstu samúð.
Þökk fyrir samveruna, Hermann.
Far þú í friði.
Kristjana (Kiddý).
Nú þegar Hermann Jónsson hef-
ir lokið jarðvist sinni viljum við
fyrrverandi vinnufélagar á Skrif-
stofu verðlagsstjóra minnast góðs
vinar og félaga nokkrum orðum.
Hermann Jónsson var fæddur
13. ágúst 1913 í Reykjavík. For-
eldrar hans voru Jón Ólafur Jóns-
son málari og kona hans Amfríður
Ingvarsdóttir, en hann var alinn
upp á Húsavík hjá móðursystur
sinni, Sigríði Ingvarsdóttur, og
manni hennar, Þórarni Stefánssyni
bóksala. Árið 1943 kvæntist Her-
mann Dagbjörtu Eiríksdóttur af
hinni kunnu Karlskálaætt frá Eski-
firði, en hún var fædd 26. júlí 1918.
Dagbjört lést 31. desember 1989
eftir óvenjulega giftudijúgt ævi-
starf sem fóstra, en síðast starfaði
hún á geðdeild Bamaspítala
Hringsins við Dalbraut (1971-
1984).
Hermann og Dagbjört voru barn-
laus en tóku í fóstur systurson
Dagbjartar, þar sem báðir foreldrar
hans voru berklasjúklingar. Hann
heitir Sigurður Pétur Sigurðsson
og er rennismiður að atvinnu og
vinnur hjá ísienska Álfélaginu.
Kona hans er Kolbrún Gunnars-
dóttir og eiga þau þijár dætur.
Hermann lauk stúdentsprófi
1935 frá Menntaskólanum í
Reykjavík og prófi í forspjalllsvís-
indum frá Háskóla íslands ári
seinna. Síðan lá leiðin til Kaup-
mannahafnar. Þar stundaði Her-
mann fyrst nám í tryggingafræði
við Hafnarhásksóla og síðan nám
við Det Handelsvidenskabelige
Læreanstalt. Eftir heimkomuna
stundaði hann kennslustörf í nokk-
ur ár við ýmsa skóla svo sem Versl-
unarskólann, Kennaraskólann og
við Námsflokka Reykjavíkur. Þjóð-
málin voru ofarlega í huga hans
og gerðist Hermann varaþingmað-
ur fyrir Þjóðvarnarflokkinn árið
1954. Hermann starfaði sem inn-
kaupastjóri hjá Skipaútgerð ríkis-
ins í eitt ár en réðst síðan sem
skrifstofustjóri á Skrifstofu verð-
lagsstjóra 1943, þar sem hann
starfaði óslitið til 1975 er hann lét
af störfum fyrir aldurs sakir og
heilsubrests.
Á þessu rúmlega 30 ára tímabili
sem Hermann starfaði sem skrif-
stofustjóri á Skrifstofu verðalags-
stjóra voru í gildi lög og reglugerð-
ir um hámarksálagningu á flestöll-
um vörum. Þurfti mikla vinnu og
nákvæmni til þess að framfylgja
þeim sem skyldi. Oft komu upp
ýmiss konar vandamál sem leysa
þurfti úr og var Hermann fljótur
að sjá heppilegar lausnir.
Hermann var mörgum kostum
gæddur, vel menntaður og skarp-
greindur, stærðfræðingur í besta
lagi og ennfremur góður hagyrð-
ingur að áliti þeirra sem þekktu,
enda átti hann ekki lángt að sækja
hagmælskuna þar sem föðuramma
hans var Herdís Andrésdóttir, syst-
ir Olínu Andrésdóttur þeirrar
kunnu skáldkonu. Hermann var
mikið prúðmenni í allri umgengni,
léttur og spaugsamur, en grandvar
í orðum. Heyrðum við starfsfélagar
hans hann aldrei viðhafa hvefsni
eða illmælgi um náungann, enda
vandaður maður.
Stundum þegar upp kom ágrein-
ingur milli starfsmanna sá Her-
mann gjarnan spaugilegar hliðar á
málinu án þess þó að gera lítið úr
nokkrum eða særa neinn og koma
þannig deilduaðilum í betra skap
og þá urðu málin auðleystari. Þarna
var samstilltur hópur og í kaffitím-
um var oft rætt um þjóðmál og það
sem efst var á baugi hveiju sinni.
Spunnust þá heitar umræður og
var Hermann í þeim umræðum rök-
vís og fljótur að átta sig á kjarna
hvers máls sem hann hélt fram af
hógværð en festu. Þó að stundum
hitnaði í kolunum skildu allir sátt-
ir. Hermann hafði gaman af að
taka í spil og að tefla og var vel
liðtækur í hvoru tveggja og veittu
spila- og skákþrautir sem reikn-
ingsþrautir honum marga ánægju-
stund.
Við fyrrum starfsfélagar Her-
manns á Skrifstofu verðlagsstjóra
minnumst hans með þakklæti fyrir
að hann reyndist okkur sanngjarn
og góður yfirmaður og ekki síst
góður félagi og við. teljum okkur
til tekna að hafa átt samleið með
þessum ljúfa og vandaða manni.
Við sendum innilegar samúðar-
kveðjur til Sigurðar Péturs og fjöl-
skyldu hans og annarra vensla-
manna og vina.
Blessuð sé minning Hermanns
Jónssonar.
Fyrrum samstarfsmenn á
Skrifstofu verðlagssljóra.
Árið 1920 kom til Húsavíkur frá
Isafirði sjö ára sveinn, Jón Hermann
Jónsson, en gekk lengst af undir
nafninu Hermann Jónsson. Foreldr-
ar hans voru Jón Ólafur Jónsson,
málari á fsafírði, og Arnfríður Ingv-
arsdóttir, blikksmiðs á ísafirði, Vig-
fússonar. Þau hjón Ólafur og Arn-
fríður eignuðust sex böm.
Vegna stopullar vinnu húsbónd-
ans og erfiðleika í heimilinu varð
að ráði að Hermann færi til Húsa-
víkur til fósturs hjá þeim hjónum
Sigríði Ingvarsdóttur, móðursystur
Hermanns, og Þórarni Stefánssyni
bóksala. Nokkrum árum eftir komu
Hermanns norður eignuðust þau
Sigríður og Þórarinn þijú böm,
Ingvar, Stefán og Margréti. Urðu
þau ásamt Hermanni hinn ágætasti
systkinahópur og bróðurkærleikur
þar á milli eins og bestur getur
orðið.
Hermann naut mikils ástríkis
fósturforeldra sinna alla tíð og var
mjög kært með honum og Sigríði
þótt hvorki tækist henni að gera
Hermann að bindindismanni né
Þórami að laða hann til fylgis við
Sjálfstæðisflokkinn.
Um 1920 þegar Hermann kom
til Húsavíkur voru íbúar þar rúm-
lega 600. Kynntist hann fljótt
þorpsbúum og eignaðist þar marga
góða vini á næstu árum, ekki síst
innan íþróttafélagsins Völsungs þar
sem hann iðkaði knattspyrnu um
skeið. Hélst sá kunningsskapur, er
þar var stofnað til, um langa ævi
þótt vík væri milli vina.
Á sumrum stundaði Hermann
línuvinnu eins og þá var títt meðal
unglinga á Húsavík. Þegar hann
eltist starfaði hann um skeið sem
afgreiðslumaður hjá Verslun Guð-
johnsens. Á þeim árum var pólitíkin
hörð á Húsavík og línur nokkuð
skarpar og ákveðnum stefnum
Minning
Fæddur 26. október 1919
Dáinn 29. júní 1993
Elsku afi. Okkur langar til að
þakka þér fyrir yndislegan tíma sem
við áttum saman. Við vorum mjög
heppin að geta búið í sama húsi og
þú alveg fram á þennan dag. Þú
sýndir ótrúlegan dugnað og hug-
rekki í veikindum þínum og við
vonum að þér líði vel núna.
Fjóla, Sigurður
og Pétur Steinn.
Pétur Ágústsson fyrrv. vörubíl-
stjóri, Kaplaskjólsvegi 50, Reykja-
vík, andaðist á Landspítalanum 29.
júní sl. eftir Iangvarandi veikindi,
73 ára að aldri. Hann var fæddur
á Jófríðarstöðum við Hafnarfjörð
26. október 1919, en ólst upp á
Litlalandi, þar sem nú er Kapla-
skjólsvegur 50 í Reykjavík. Faðir
haldið að mönnum. Þvi var það að
Sigríður Ingvarsdóttir brá sér eitt
sinn suður í Guðjohnsensbúð og
spurði þar nokkuð hvasst hvort
þeir ætluðu þar að gera drenginn
að kommúnista. Svo fast fannst
henni ákveðinni stefnu haldið að
Hermanni og óttaðist að hann sner-
ist öndverður gegn. Ekki hafði þetta
þó nein áhrif eða afleiðingar varð-
andi starf Hermanns við verslunina.
Á skólaárum sínum vann hann í
síld á sumrum á Siglufirði og varð
þar mjög liðtækur í sveit. Árið 1937
tefldi hann í 1. flokki á Skákmóti
íslands í Reykjavík og varð í 3.
sæti með 6 Vi vinning af 10 mögu-
legum. Þá varð Hermann þaulsæt-
inn við spilaborð og þótti snjall í
brids.
Árið 1933 var Hermann í vega-
vinnu í Ljósavatnsskarði, S.-Þing.
Voru þar margir ungir menn og
glatt á hjalla. M.a. voru þar Sigurð-
ur Benediktsson, kenndur við
Barnafell, og Þorgrímur Einarsson
frá Hrauni í Aðaldal. Var Þorgrím-
ur vel lærður í lögmálum bragfræð-
innar og af honum lærði Hermann
að yrkja og brá þeirri íþrótt oft
fyrir sig og mjög haglega, félögum
sínum og öðrum til mikillar ánægju
og minnast ýmsir nemenda hans
þess enn er Hermann í kennslu-
stundum hafði yfír hnyttnar stökur
er hann hafði ort. Var og við brugð-
ið hve næmur Hermann var og
skjótur að læra bundið mál, jafnvel
heila Ijóðaflokka, vektu þeir athygli
hans og hrærðu tilfinningar hans.
Snemma kom í ljós að Hermann
var góður stærðfræðingur. Að þeim
hæfíleika hans er vikið í vísu sem
ort var þegar Hermann var í vega-
vinnunni sem áður getur. Hermann
var á „tipp“ sem kallað var og hafði
lítið að gera stundum er hægt gekk
að losa möl úr gryfjunni og settist
þá stundum á þúfu þegar bið varð
á æki:
Armi situr oft í hnút
uppi á sömu þúfunni.
hans var Ágúst Jóhannesson, kaup-
maður, sonur Jóhannesar Jóhannes-
sonar og Maríu ísaksdóttur. Móðir
Péturs var Ágústa Eyjólfsdóttir.
Hann ólst upp hjá Marin Pétursdótt-
ur og Guðmundi Jónssyni, fóstra
Péturs, sem var ættaður af Suður-
nesjum.
Sambýliskona Péturs, sem er lát-
in fyrir mörgum árum, var Þórstein-
unn Stefánsdóttir, fædd 5. júlí
1919, á Eskifirði. Þau eignuðust
eina dóttur, Marin, sem er fædd
8. janúar 1949. Marin er gift Ás-
geiri Sigurðssyni rafeindafræðingi
og _eiga þau þijú börn.
Ég sem þessar línur rita kynntist
Pétri nokkru fyrir síðustu heims-
styijöld 1939-1945 og hafa okkar
kynni haldist síðan. Hann starfaði
lengst af við vörubflaakstur frá
Vörubílastöð Þróttar meðan heilsan
leyfði, en síðustu árin var hann
Er hann að reyna að reikna út
radíusinn á skrúfunni.
En Armi var Hermann kallaður
af vinnufélögum sínum. Átti víst
að vera stytting á Hermann og vís-
ast upp á ensku. Á kvöldin sungu
vegagerðarmenn í tjöldum, stund-
um fjórraddað og mun Hermann
hafa notið þess þótt ekki væri hann
söngvari sjálfur. Hins vegar hafði
hann yndi af tónlist og átti gott
hljómplötusafn.
Hermann sat einn vetur í
Menntaskólanum á Akureyri en
stúdentsprófi lauk hann frá
Menntaskólanum í Reykjavík 1935.
Hann lagði stund á tryggingafræði
við Háskólann í Kaupmannahöfn
1936-1937 og við Det handelsvid-
fenskabelige Læreanstalt í Kaup-
mannahöfn 1937-1938. Hermann
var stundakennari við Verslunar-
skóla íslands, kenndi þar bók-
færslu, stærðfræði og eðlisfræði
1935-1936 og 1938-1941. Við
Námsflokka Reykjavíkur kenndi
hann 1940-1950 og Kennaraskól-
ann frá 1947-1956. Gegndi starfi
skrifstofustjóra hjá Verðlagseftirlit-
inu frá 1943-1975.
Hermann var landskjörinn þing-
maður 1955 og sat á þingi fyrir
Þjóðvamarflokkinn. Hann þótti rök-
fastur í ræðum sínum og setti mál
sitt fram á ljósan hátt og skilmerki-
legan. Hið sama mátti og segja um
kennslu hans.
Hermann var einn í hópi þeirra
er gáfu út tímaritið Straumhvörf,
sem út kom 1943-1944, og vakti
athygli fyrir skeleggar greinar og
málflutning. Þar átti Hermann hlut
að.
Hermann þótti skemmtilegur
kennari, glaðvær og góður félagi.
Reyndist afar tryggur fósturfor-
eldrum sínum og uppeldissystkin-
um. Kom flest sumur til Húsavíkur
allt fram á 8. áratuginn enda römm
sú taug er dró hann þangað.
Hermann þótti skarpgreindur, að
mati margra þeirra er honum
kynntust, og vísast voru margir
vegir honum opnir er hann hafði
lokið stúdentsprófi. En minna varð
úr námi fyrir honum en vinir hans
höfðu vænst og efni stóðu til. Eng-
an veginn óþekkt um þá sem
margra kosta eiga völ og margt
vill stundum stela geði guma.
Hermann kvæntist 26. apríl 1943
Dagbjörtu Eiríksdóttur frá Eski-
firði. Þar var glæsilegt par sem þau
fóru, Dagga og Hermann. Hann
dáði konu sína mjög enda varð hún
honum hlíf á langri ævi, þegar
margt mótdrægt steðjaði að. Hún
lést 31. desember 1989. Þau eign-
uðust ekki börn saman, en tóku í
fóstur og ólu upp Sigurð Pétursson,
systurson Dagbjartar. Hann kvænt-
ist Kolbrúnu Gunnarsdóttur og
eignuðust þau þijár dætur. Var
Hermann umvafinn hlýju og ástúð
þeirra, ekki síst á síðasta skeiði
ævi sinnar þegar ekki naut lengur
við ástríkrar eiginkonu.
Blessuð sé minning Hermanns
Jónssonar.
Vinir fyrir norðan.
starfsmaður Reykjavíkurborgar.
Pétur var góður drengur og
traustur vinur. Utför hans fór fram
í kyrrþey. Ég votta aðstandendum
samúð.
Pétur Hannesson.
_ *
Pétur Agústsson