Morgunblaðið - 14.08.1993, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 14. AGUST 1993
23
Morgunblaðið/RAX
Sælla er að gefa en henda
FJÖGUR þúsund pakkar af smjörlíki, sem verslanir
Bónusar gáfu viðskiptavinum sínum í gær, runnu út
eins og heitar lummur. Að sögn Finns Magnússonar,
verslunarstjóra í verslun Bónusar við Faxafen, var
smjörlíkinu dreift jafnt á allar búðirnar, en birgðirnar
voru þrotnar þegar um klukkan þrjú í gærdag í Faxa-
feninu. Forráðamenn. Bónusar brugðu á það ráð að
gefa smjörlíkið sem svar við ákvörðun fjármálaráðu-
neytisins um álagningu vörugjalds, sem gerði verðið
ósamkeppnishæft við innlenda framleiðslu.
Hvölum fjölgar
á Islandsmiðum
Taka sífellt stærri toll af fiskistofnunum
HVÖLUM fjölgar stöðugt á íslandsmiðum. Hnúfubakur hefur truflað
loðnuveiðar að undanförnu og segjast sjómenn aldrei hafa séð slikan
fjölda hvala á loðnuslóðinni. Hnísu hefur einnig fjölgað mjög eftir að
hætt var að veiða hana en hún lifir að hluta til á bolfiski. Eftir því
sem hvölum fjölgar við landið taka þeir stærri toll af fiskistofnunum.
Að sögn Jóhanns Sigutjónssonar fjölgað verulega. Hrefnan hefur ijöl-
sjávarlíffræðings á hvalarannsókna- breytt fæðuval í sjónum og nærist
einnig á bolfiski. Jóhann sagði að
fjölgun hvala við landið hlyti að taka
sinn toll af fiskistofnunum.
Ilvalatalning
Hnúfubak var næstum útrýmt hér
við land eftir aldamót þegar miklar
hvalveiðar voru stundaðar við ís-
land. Haitn er mjög auðveiddur þar
sem hann forðast ekki skip heldur
vekja þau forvitni hans. Jóhann
sagði að allt benti til að nú hefði
hnúfubaksstofninn náð sömu stærð
og áður en veiðar hófust. Norður-
Atlantshafsspendýraráðið ákvað í
sumar að talning færi fram á hvala-
stofnunum eftir eitt eða tvo ár og
sagði Jóhann að þá fyrst kæmi ná-
kvæmlega fram hversu mikið hvöl-
um hefði fjölgað við landið.
ucnu uciu auiiauMidbtuiuuudi ei ijuöl
að fjölgað hefur í hvalastofnum við
landið undanfarin ár. Hann sagði
að mælingar hefðu ekki farið fram
nýlega en mælingar á árunum
1987-89 hefðu sýnt að hnúfubaki
fjölgaði um 10-14% á ári.
3.000 dýr
Sagði Jóhann að ætla mætti að
rúmlega 3.000 dýr væru við landið
að sumarlagi. Hnúfubakur er um
14 metrar á lengd og allt að 40 tonn
á þyngd. Jóhann sagði að hvalurinn
héldi sig töluvert á loðnuslóð en lifði
þó jafnframt á öðrum torfufiski og
krabbasvifi. Hann sagði að veruleg
fjölgun hefði orðið í öðrum hvala-
stofnum síðan veiðum var hætt,
þannig hefur hrefnu og steypireyð
Eru
þeir að
fá 'ann
?
Línur eru að skýrast með útkomu þessa veiðisumars. Ljóst er
að ekki verður um metsumar að ræða eins og fiskifræðingar og
fleiri kepptust við að spá. Raunar verður þetta trúlega mun lakara
sumar heldur en í fyrra, sem reyndar var afar gott. Samt sem
áður hefur gengið merkilega vel í sumar miðað við erfiða tið til
veiða og sumarið til þessa stendur vel undir lýsingunni „þokkalegt"
„Alveg þokkalegt..."
Guðrún Þorsteinsdóttir í veiðihús-
inu við Grímsá sagði, að 760 laxar
væru komnir á land og tveggja
daga holl sem hefði nýlokið veiði
hefði veitt 40 stykki. „Þetta er al-
veg þokkalegt, en ekki þó eins gott
og í fyrra. Það er slatti af laxi í
ánni og síðast í fyrradag urðu menn
varir við nýrunna físka,“ sagði Guð-
rún. Fyrir fáum döguíh veiddist 17
punda lax í Oddastaðafljóti, sá
stærsti í sumar, annars hefur megn-
ið af veiðinni verið eins árs lax úr
sjó. Nokkrar sjóbirtingsgöngur hafa
verið síðustu daga og verið góð
búbót fyrir þá veiðimenn sem hafa
nælt sér í físk. Þetta hafa yfirleitt
verið tveggja til þriggja punda físk-
ar. Erlendu veiðimennimir luku
veiðum fyrir nokkru og í maðka-
veislunni á eftir veiddust 150 laxar
á þremur dögum.
22 pundari úr Vatnsdalsá
„Eg segi bara allt ágætt, það eru
komnir 492 laxar á land og þetta
verður að teljast alveg þokkalega
gott miðað við veðurfar og fleira,“
sagði Gylfí Ingason kokkur í Flóð-
vangi við Vatns-
dalsá. Fyrir nokkr-
um dögum veiddi
erlendur veiðimað-
ur stærsta lax
sumarsins úr ánni,
22 punda hæng á
svarta Frances í
Stekkjarhyl, sem
er á efsta svæðinu.
Stórlaxabaninn
var í vikuholli sem
fékk 108 laxa á 5
stangir. „Maðka-
veislan hér byijar
ekki fyrr en á
þriðjudaginn,“
sagði Gylfí og hann
gat þess einnig að
menn teldu að tals-
vert væri af laxi í
ánni og stærðar-
skiptingin nokkuð
athyglisverð. Sam-
kvæmt veiðibók-
inni fyrirfínnast
varla 7 til 9 punda
laxar. Annars veg-
ar eru þetta 4 til 6
punda fískar af
báðum kynjum,
síðan 10 til 14
punda hrygnur og svo hængar 14
til 22 pund.
Vænir í Víðidal...
Brynja Eyþórsdóttir i Tjamar-
brekku við Víðidalsá sagði, að 823
laxar væm komnir á land úr Víði-
dalsá og væm allir mjög sáttir við
þá útkomu því skilyrði hafa öll ver-
ið hin verstu í sumar. Hún nefndi
sem dæmi, að morguninn 10. ágúst
hefði lofthiti verið tvær gráður og
vatnshitinn 4 gráður. Það hlýnaði
að vísu og síðan þykknaði upp.
Næstu tvo daga veiddust 52 laxar,
sem sýnir hversu mikils virði hlýn-
andi veður er í laxveiði. Brynja sagði
laxinn hafa lengst af verið í efri
þyngdarkantinum, en síðustu vik-
una hefðu smálaxar komið meira
inn í veiðina. Stærsti lax sumarsins
var 21 pund, en all margir 15 til
20 punda laxar hafa veiðst.
Lax úr Norðurá
Feðgarnir Bjarni Júlíusson og Júlíus Bjarnason
með fallegan lax sem þeir tóku saman í Víðines-
fljóti í Norðurá fyrir nokkrum dögum.
Traust forysta SUS
eftir Arnar Þórisson
í gær var sett þing ungra sjálf-
stæðismanna á Selfossi og í Hvera-
gerði. Sambandsþing er ávallt há-
punktur starfsemi SUS og á sér
jafnan langan aðdraganda. Svo
mánuðum skiptir hefur ungt sjálf-
stæðisfólk unnið að undirbúningi
þessa þings. Rétt er að geta sér-
staklega þeirrar miklu og óeigin-
gjömu vinnu sem félögin á Sel-
fossi og í Hveragerði hafa lagt á
sig til þess að þingið megi verða
sem glæsilegast.
Málefnastarf
Á SUS-þingum er hnýttur enda-
hnútur á málefnastarf ungra sjálf-
stæðismanna. Að þessu sinni hafa
u.þ.b. 300 ungir sjálfstæðismenn
tekið þátt í málefnastarfinu og er
það meiri fjöldi en nokkum tíma
fyrr í sögu sambandsins. Það að
hafa fengið allt þetta fólk til þess
að taka þátt í þessari vinnu sýnir
betur en flest annað hinn breiða
gmndvöll sem Sjálfstæðisflokkur-
inn starfar á. Þess má geta að í
ungliðahreyfíngum flestra annarra
flokka landsins era vart svo marg-
ir félagsmenn, hvað þá virkir fé-
lagsmenn í mótun stefnu þeirra.
Það hversu vel hefur gengið í
málefnastarfinu að þessu sinni og
hve margir hafa þar lagt hönd á
plóg er fyrst og fremst einum
manni að þakka, formanni sam-
bandsins, Guðlaugi Þór Þórðar-
syni. Hann hefur verið óþreytandi
í þeirri viðleitni sinni að laða ungt
fólk til þátttöku í flokksstarfínu,
jafnt á suðvesturhominu sem og
um allt land.
Fjölgun félaga
Síðastliðin tvö ár hefur orðið
mikil fjölgun á félagsmönnum í
félögum ungra sjálfstæðismanna
um allt land. Er nú svo komið að
félagar era orðnir nálægt 8.000
sem sýnir betur en flest annað
styrk sambandsins. Þess má geta
að enginn stjórnmálaflokkur á ís-
landi utan Sjálfstæðisflokksins
hefur svo marga félagsmenn. En
þessi mikla fjölgun félagsmanna
er ekki eitthvað sem gerist af sjálfu
sér. Að mínu mati era einkum tvær
ástæður fyrir fjölguninni. í fyrsta
lagi skynjar ungt fólk í dag að
Sjálfstæðisflokkurinn er að taka á
ýmsum málum í ríkisbúskapnum
sem aðrir flokkar hafa ekki haft
þrek né þor til að takast á við.
Ungt fólk veit að ekki er enda-
Arnar Þórisson
„Mjög mikilvægt er fyr-
ir Sjálfstæðisflokkinn
að forysta ungliða-
hreyfingarinnar verði í
traustum höndum og til
þess fallin að laða ungt
fólk til fylgis við flokk-
laust hægt að fjármagna há lífs-
gæði með hallarekstri á ríkissjóði.
Ungt fólk vill að tekið sé á þessum
vanda í stað þess að varpa honum
Vegna skrifa Kristínar Þórðar-
dóttur í Morgunblaðinu 13. ágúst
sl. um málefni Sólheima í Gríms-
nesi þar sem skilja má að endurnýj-
un húsnæðis hafí leitt til veralegrar
skerðingar á ráðstöfunartekjum
heimilismanna, vil ég taka eftirfar-
andi fram:
Fram að 1. janúar 1993 námu
mánaðarlegar ráðstöfunartekjur
heimilismanna á Sólheimum vasa-
peningagreiðslum frá Trygginga-
stofnun sem voru þá, og eru enn,
kr. 10.170,- á mánuði. Frá 1. jan-
úar 1993 var rekstrarfyrirkomulagi
Sólheima breytt þannig að heimilis-
menn fá nú greitt frá Trygginga-
stofnun örorkulífeyri og tekjutrygg-
ingu. í samræmi við reglugerð og
starfshætti á sambýlum er heimilt
að nota allt að 75% af þessu fram-
lagi til greiðslu vegna húsnæðis,
á kynslóðir framtíðarinnar. í öðru
lagi hefur forysta SUS unnið ötul-
lega að því að kynna sjónarmið
ungra sjálfstæðismanna á meðal
unga fólksins í landinu og búið svo
um hnútana að það fínnur að Sjálf-
stæðisflokkurinn er opinn og lýð-
ræðislegur stjómmálaflokkur þar««r
sem allir er áhuga hafa geta tekið
þátt.
Framtíðin
Það sem blasir við nýkjörnum
formanni og stjórn SUS að afloknu
sambandsþingi er að koma þeim
málefnum sem þingið kemur sér
saman um á framfæri innan Sjálf-
stæðisflokksins. Framundan er í
haust landsfundur flokksins og án
efa munu ungir sjálfstæðismenn
þar láta mikið að sér kveða. Þetta
kjörtímabil SUS mun ekki líða í
neinni lognmollu þar sem í hönd
fara tvennar kosningar, sveitar-
stjórnakosningar á næsta ári og
alþingiskosningar árið 1995. Mjög ’
mikilvægt er fyrir Sjálfstæðis-
flokkinn að forysta ungliðahreyf-
ingarinnar verði í traustum hönd-
um og til þess fallin að laða ungt
fólk til fylgis við flokkinn. Ég tel
engan vafa leika á því að Guðlaug-
ur Þór Þórðarson er rétti maðurinn
til verksins og hvet alla þingfull-
trúa á SUS-þingi til þess að veita
honum brautargengi til þess að
halda áfram á þeirri braut er hann
hefur nú þegar markað.
rafmagns, hita og fæðis. Mánaðar-
legar ráðstöfunartekjur heimilis-
manna á Sólheimum hafa hækkað
verulega vegna þessara breytinga,
en auk launa vegna vinnu á Sól-
heimum, eru mánaðarlegar ráðstöf-
unartekjur í dag á milli kr. 14.166,-
og kr. 20.166, og hafa því hækkað
um allt að 100%. Slíkt hlýtur að
vera öllum fagnaðarefni og engin
ástæða til að gera slíkar ráðstafan-
ir tortryggilegar.
Ég harma það að starfslok Krist-
ínar, eiginmanns hennar, móður og
bróður á Sólheimum hafi leitt hana
til þeirrar örvæntingar sem fram
kemur í óvönduðum skrifum henn-
ar, en þegar Kristín lét af störfum
um miðjan júlí sl. hafði hún starfað
á Sólheimum í 14 mánuði.
HALLDÓR kr. júlíusson,
framkvæmdastjóri Sólheima.
Höfundur er sljómarmaður í S US.
Athugasemd vegna greinar '