Morgunblaðið - 03.11.1993, Page 33

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 3. NÓVEMBER 1993
33
Aldarminning
Ingveldur Guð
mundsdóttír
Fædd 3. nóvember 1893
Dáin 17. júní 1992
„Blöðin? Mig iangar ekkert til
þess að komast í blöðin! Ekki nokk-
urn skapaðan hlut!“ Eitthvað á
þessa leið komst amma mín að orði
fyrir réttum fimm árum, rétt fyrir
nítugasta og fímmta afmælisdaginn
sinn. En í blöðin komst hún nú
samt, fyrir harðfylgi yngsta sonar-
sonar síns, sem í dag skrifar örfá
orð í tilefni aldarminningar hennar.
Ingveldur Guðmundsdóttir var
fædd á Iðu í Biskupstungum hinn
3. nóvember árið 1893, og var því
á 99. aldursári, er hún andaðist á
hjúkrunardeild Hrafnistu í Reykja-
vík hinn 17. júní 1992. Var hún
þriðja yngst níu barna þeirra hjóna
Guðmundar Guðmundssonar frá
Austurhlíð í Biskupstungum (f. 27.
nóv. 1849, d. 5. febr. 1930) og
Jónínu Jónsdóttur frá Auðsholti (f.
15. sept. 1864, d. 30. júní 1941).
Á Iðu bjó amma fyrstu fimm
æviár sín, í faðmi stórrar og sam-
hentrar fjölskyldu, uns þau fluttu á
Eyrarbakka. Þannig stóð á, að for-
eldrar hennar höfðu ætlað að flytj-
ast vestur um haf, til Ameríku.
Kunningi þeirra, sem flust hafði
vestur, skrifaði þeim og lét vel af
dvöl sinni þama ytra og hvatti þau
til að koma líka. En, eins og hún
sagði oft sjálf seinna: „Til guðs
lukku kom skipið ekki“. Fjölskyldan
ílentist því á Eyrarbakka þar sem
hún undi hag sínum vel.
Snemma fór amma að vinna fyr-
ir sér þau störf sem til féllu. Fljót-
lega eftir ferminguna var hún til
dæmis ráðin til Reykjavíkur sem
bamfóstra hjá Guðmundi Svein-
bjarnarsyni háyfírdómara og eigin-
konu hans. Þar var hún einn vetur
og fóstraði unga dóttur þeirra
hjóna. En um þær mundir varð hún
fyrir því að fá psoriasis eða „ex-
em“, húðsjúkdóm sem hún barðist
við alla sína ævi. Af þeirri ástæðu
fann hún sig knúna til að fara aft-
ur heim á Eyrarbakka. Hún hark-
aði þó af sér og gjörðist aftur vinnu-
kona, fyrst á Stokkseyri og síðan
að Kaldaðarnesi, þar sem hún var
vinnukona í sjö ár. Frá báðum þess-
um stöðum átti hún margar dýr-
mætar minningar.
En nú tók líf ömmu að breyta
um stefnu. Hún fór í kaupavinnu
að Lðngumýri í Húnavatnssýslu, til
þeirra hjóna, Jóns Pálmasonar og
Jónínu Valgerðar Ólafsdóttur.
Kristján Ásgeir, bróðir Jónínu, kom
um sumarið til að heimsækja hana.
Hann og amma felldu hugi saman
og gengu í heilagt hjónaband í
Bolungarvík þann 17. október árið
1920. Afi var fæddur að Hanhóli í
Bolungarvík hinn 17. júní árið 1887,
sonur hjónanna Ólafs Jóhannesson-
ar frá Minnihlíð og Margrétar Ól-
afsdóttur sem ættuð var frá Dýra-
firði. Bjuggu afi og amma allan
sinn búskap í Bolungarvík, fyrst í
sjálfu þorpinu, þá fluttust þau að
Gili 1928 og bjuggu þar í tæp þrjú
ár. Þá fluttust þau að Geirastöðum,
þar sem þau bjuggu allt til ársins
1965, er þau fluttust aftur í þorpið,
þar sem afí andaðist 14. maí árið
1969 á sjúkraskýlinu, tæplega 82
ára að aldri.
Afi og amma eignuðust tvö börn,
soninn Þorberg, sem er prestur í
Digranesprestakalli í Kópavogi,
kvæntur Elínu Þorgilsdóttur frá
Bolungarvík, eiga þau fjögur börn
á lífí og er undirritaður yngstur
þeirra. Dóttir þeirra var Helga, sem
fæddist 20. febrúar 1928 en lést
úr botnlangabólgu hinn 11. maí
árið 1937, aðeins níu ára að aldri.
Þar að auki ólu þau upp tvö fóst-
urbörn, Ingveldi Kristjönu Þórarins-
dóttur frá fæðingu og Svein Jóns-
son frá átta ára aldri. Býr Ingveld-
ur Kristjana nú á Geirastöðum
ásamt yngstu dóttur sinni og fjöl-
skyldu hennar en Sveinn býr í
Reykjavík. Þar að auki tóku þau
að sér vanheila konu, Guðrúnu Þor-
bjarnardóttur, (f. 7. júlí 1891, d.
12. október 1980) og var hún hjá
þeim og síðar henni til dauðadags.
Árið 1972, þremur árum eftir
andlát afa, fluttust amma og Gunna
svo suður, í kjölfar þess að árinu
áður höfðum við flust suður frá
Þórunn Gísladóttir
Sandgerði
Fædd 24. apríl 1918
Dáin 25. ágúst 1993
Snemma morguns hinn 25. ágúst
hringir síminn. Það er Ólafía
tengdadóttir Þórunnar, og segir hún
að þá um nóttina hafi Þórunn látist
eftir erfíð veikindi.
Þórunn var fædd 24. apríl 1918
á Þóroddsstöðum í Miðneshreppi,
og var hún dóttir hjónanna Þuríðar
Jónsdóttur og Gísla Eyjólfssonar.
Hún var næstyngst af 11 börnum
þeirra hjóna, og af þeim eru nú sex
látin.
Þórunn ólst upp á Þóroddsstöðum
þar til hún gekk í hjónaband 3.
maí 1947 með enskum manni,
Henry Francis Odlfield. Það sama
ár fluttist hún til Englands og bjó
þar í tæpa þijá áratugi. Henry og
Þórunn eignuðust þijá mannvæn-
lega syni. Elstur þeirra er Edward,
sem er kvæntur og á tvo syni og
býr nú í Jóhannesarborg í Suður-
Afríku. John, sem lést 11. desem-
þer 1987. Hann var kvæntur og
bjó á Englandi. Ríkharður, sem
búsettur er í Sandgerði, kvæntur
Ólafíu Sigurpálsdóttur og eiga þau
tvo syni.
Það var vorið 1947 sem Þórunn
og Henry fluttust til Englands. Þar
bjuggu þau í milljónaborg, sem var
ólík þeim afmarkaða bás af heima-
túni hér á íslandi áður en hávaða-
mengufTnui;imans"fi’elFinnreS?sríræ*
— Mmning
Þórunn átti síðar oft eftir að ræða
um það við mig hve tengdamóðir
sín hafi verið sér góð, en inn á
hennar heimili fluttust þau er þau
komu til Englands. Meðan Þórunn
bjó á Englandi leitaði hugur hennar
samt stöðugt heim til íslands. Vor-
ið 1976 þegar tveir elstu synir henn-
ar voru kvæntir og fluttir að heim-
an, kom Þórunn til íslands með
yngsta son sinn, sem var þá tæp-
lega 17 ára, og bjó eftir það í Sand-
gerði ásamt honum.
Seinni hluta vetrar á þessu ári
fór heilsu Þórunnar hrakandi, og
um miðjan maí gekkst hún undir
skurðaðgerð á Landspítalanum.
Eftir þá aðgerð var ljóst að hveiju
stefndi. Af spítalanum fór hún heim
í bytjun júní, og var heima þar til
um miðjan september. Þá fór hún
á sjúkrahúsið í Keflavík. Sonur
hennar Edward og fjölskylda hans
komu í heimsókn frá Suður-Afríku
í sumar. Þrátt fýrir að Þórunn væri
þá mikið veik var hún þeim þakklát
og dáðist að drengjunum og þeirri
hlýju er hún naut frá þeim. Einnig
kom Henry, eiginmaður hennar, frá
Englandi, og vék vart frá henni
allan þann tíma er hún átti ólifað-
an. Varð honum að ósk sinni að fá
að vera við sjúkrabeð hennar og
halda í hönd hennar er' hún lést
aðfaranótt 25. þessa mánaðar.
v'na sipna; og
“er ég” Fbrsj óninni ’^e^HTIynrao
Bolungarvík, er faðir minn gerðist
prestur í Kópavogi. Tveimur árum
síðar, um miðjan ágúst árið 1974,
fengu þær svo pláss á Hrafnistu í
Reykjavík þar sem Gunna andaðist
sex árum síðar, eins og áður sagði.
— Frá því að ég mundi eftir
mér, hafði það alltaf verið fastur
punktur í tilverunni að skreppa inn
á Hrafnistu að minnsta kosti annan
hvern dag, ef ekki daglega, til þess
að vita hvernig þær amma og
Gunna hefðu það, spila á spil eða
bara tala saman um lífið og tilver-
una. Þar að auki fundust mér aldr-
ei vera jólin eða aðrar hátíðir fyrr
en amma og Gunna voru komnar í
heimsókn. Þær, og síðar aðeins
amma, voru aufúsugestir um jól,
afmæli og aðrar hátíðir og stórvið-
burði innan fjölskyldunnar. Ég
minnist þess sérstaklega, þegar hún
var hjá okkur að vetri til, í tengslum
við afmæli sitt eða um jólin, að
þegar ég kom inn úr frostinu úti,
var mér oft kalt og þá var gott að
vita af ömmu inni í stofu og hlýju
höndunum hennar, sem gátu vermt
mig. Þá sagði hún iðulega: „Guð
hjálpi mér, hvað baminu er kalt!“
Eg gerði mér meira að segja oft
leik að því að velta mér berhentum
upp úr snjónum, til þess eins að
láta hana ylja mér, þegar ég var
kominn inn. — Amma missti mikið
þegar Gunna féll frá, því þær höfðu
alla tíð haft mikinn félagsskap hvor
af annarri, sérstaklega eftir að afi
andaðist.
Alltaf þótti ömmu minni jafn-
vænt um að sjá. vini og ættingja
og líta inn til sín, og það var gagn-
kvæmt af minni hálfu, því ég vissi
ekkert skemmtilegra en að skreppa
inn á Hrafnistu og spila rakka,
gosa og mörg fleiri spil við hana
ömmu, eða bara ræða við hana um
daginn og veginn. Enginn kenndi
mér fleiri bænir heldur en hún,
enda má ég segja, að fáar nætur
hef ég sofið jafnvel eins og þegar
við vorum búin að biðja saman
bænirnar okkar, þegar hún var hjá
okkur. Engri gat ég heldur treyst
betur fyrir mínum viðkvæmustu
hugðarefnum heldur en henni og
oft var eins og ég væri að tala við
þroskaða og raunsæja unga konu
en ekki konu hátt á tíræðisaldri,
svo ung var hún í anda og hress í
máli.
Amma var mikið á faraldsfæti
og mætti til dæmis minnast á það
þegar ég, amma og Margrét Krist-
jánsdóttir, bróðurdóttir hennar frá
Eyrarbakka, fórum í þriggja vikna
heimsókn vestur að Geirastöðum
hafa fengið að kynnast henni, því
að hún hefur sett sinn lit í tilveru
mína og aukið skilning minn á
margbreytileika mannlífsins.
Elsku Þórunn mín, það er ein-
kennilegt að hugsa til þess að nú
sért þú farin frá okkur, en minning-
in um þig mun ávallt lifa meðal
okkar. Eg trúi því að nú sért þú í
öruggum höndum og að þér líði
vel. Þakka þér fyrir allt sem þú
hefur gert fyrir mig og allar þær
stundir er við áttum saman.
Ég og fjölskylda mín vottum eft-
irlifandi eiginmanni hennar, sonum
og þeirra fjölskyldum, aldraðri
tengdamóður, ásamt öðrum ástvin-
um dýpstu samúð
sumarið 1982, þar sem rifjuðust
upp hjá henni gamlar og góðar
minningar, er hún sjálf hafði ráðið
þarna húsum. Tvö síðustu ferðalög-
in hennar eru mér einnig minnis-
stæð. Hinn 30. desember árið 1990
lagði fjölskyldan upp í ferðalag
austur til Víkur í Mýrdal, þar sem
Helga systir mín býr ásamt fjöl-
-skyldu sinni. Þótti þetta heilmikið
þrekvirki hjá ömmu, sem nú var
orðin 97 ára að aldri en þó enn
hrókur alls fagnaðar. í október
1991 var hún viðstödd brúðkaup
ungrar frænku sinnar og nöfnu,
Ingveldar Eiríksdóttur Eiríkssonar
prests á Þingvöllum, þar sem brúð-
kaupið var haldið, en sr. Eiríkur
var systursonur ömmu.
Langlífi sitt þakkaði amma mín
því að hafa hvorki reykt tóbak né
drukkið áfenga drykki og hún var
óspör á að vara mig við þeim ósóma.
Hún átti einnig einstaklega gott
með að sofa og svaf yfirleitt allflest-
ar nætur í einum dúr. Þar að auki
þótti henni ósköp gott að fá sér
smáblund eftir hádegismatinn. Eftir
þann blund var hún alveg tilbúin
að takast á við daginn, kát og létt
í lundu. Hún var tónelsk og hafði •
mjög gaman af að dansa, enda var
hún nær alla tíð létt á fæti. Eins
og áður kemur fram í greininni,
þjáðist hún af psoriasis-sjúkdómn-
um stærsta hluta ævi sinnar, en
þann illlæknanlega sjúkdóm bar
hún með mikilli reisn allttil æviloka.
Undir lokin var þó heilsu hennar
tekið að hraka, og loks leiddi það
til þess, að í byijun maímánaðar
1992 var hún fiutt niður á hjúkrun-
ardeild, þar sem hún andaðist, þeg-
ar skammt var liðið af þjóðhátíðar-
degi okkar íslendinga og 105. af-
mælisdegi afa. Ég ímynda mér að
þarna hafi afi minn fengið hina
bestu afmælisgjöf sem hann hefði
getað hugsað sér, að fá ömmu aft-
ur til sín, eftir um það bil 23 ára
aðskilnað.
Já, margs er að minnast og
margs að sakna. Erfitt er að sætta
sig við, að elskulegrar ömmu
minnar nýtur ekki lengur við hér á
jörðu, en þetta er nú einu sinni
gangur lífsins, allt er í heiminum
hverfult, eitt sinn skal hver deyja.
Hún fékk tvær óskir sínar uppfyllt-
ar, að fá að deyja um sumar, og í
svefni.
Við felum hana ömmu mína al-
góðum Guði og treystum því að
Hann veiti henni eilífan frið, og
okkur sem eftir lifum, líkn.
Minn Jesú, andlátsorðið þitt,
í mínu hjarta ég geymi,
sé það og líka síðast mitt,
þá sofna ég burt úr heimi.
(Hallgrímur Pétursson)
Blessuð sé minning Ingveldar
Guðmundsdóttur.
Þorgils Hlynur Þorbergsson.
Steingrímur Bene-
diktsson — Minning
Fæddur 3. ágúst 1929
Dáinn 25. október 1993
í dag kveðjum við hann pabba
okkar. Hann fæddist í Hnífsdal og
um 7 ára aldur fluttist hann til
Reykjavíkur með foreldrum sínum,
þar sem hann bjó síðan alla sína
ævi. Foreldrar hans voru Sólveig
Sigþrúður Magnúsdóttir frá Þið-
riksvöllum í Strandasýslu og Bene-
dikt Rósi Sigurðsson sjómaður frá
Nesi við Grunnavík. Þau systkinin
voru fímm. Eistur var Kristinn
Aðalsteinn, sem dó ungur. Næst
voru tvíburarnir Kristrún Ólöf og
Jón Magnús. Jón lést snögglega 24.
febrúar 1988, og Kristrún Ólöf lést
12. febrúar 1990. Þar næst kom
Jóhannes Steingrímur, og yngstur
var Gunnar.
Pabbi byijaði aðeins 14 ára sína
sjómennsku, sem varð síðan hans
ævistarf. Árið 1952 kvæntist hann
móður okkar, Þóreyju Ásmunds-
dóttur frá Snartartungu í Bitru-
firði. Allan sinn búskap bjuggu þau
á Hringbrautinni, þar sem við ól-
umst upp systurnar sjö. Oft gekk
mikið á í stórum systrahópi, og
þótt íbúðin væri ekki stór, var samt
eins og alltaf væri nóg pláss fyrir
alla.
Ávallt var mikið tilhlökkunarefni
hjá okkur systrum þegar togarinn
hans pabba var að koma heim úr
siglingum. Þá var vel fylgst með
tímasetningu á ytri-höfninni, síðan
við Reykjavíkurhöfn og loks feng-
um við að fara niður á bryggju að
taka á móti skipinu. Iðulega fengum
við þá einhvern skemmtilegan
glaðning þegar heim var komið.
Pabbi hafði auga fyrir fallegum
fötum, og voru þeir ófáir jólakjól-
arnir sem hann keypti í sínum sigl-
ingum, sem gengu síðan okkar á
milli í mörg ár.
Eftir að við uxum úr grasi, slitu
foreldrar okkar samvistum. Eitt af
því sem pabbi átti erfítt með að
tileinka sér var að lifa eftir klukk-
ar voru heimsóknir hans til okkar
á fæðingardeildina, og valdi hann
þá jafnan sinn komutíma sjálfur.
Alltaf birtist pabbi með blómvönd
þegar síst var von.
Pabba fæddust sautján barna-
böm. Hið yngsta þeirra, hann Andri
litli, lifði mjög stutt meðal okkar.
Vitum við að nú leiðir guð þá sam-
an. Síðustu ár voru pabba ekki
þrautalaus, og náði hann aldrei
fullri heilsu eftir veikindi sín í vor.
Við kveðjum nú elsku pabba okk-
ar og þökkum honum allt sem hann
gerði fyrir okkur. Við biðjum algóð-
an guð að gæta hans og geyma.
Blessuð sé minning hans.
Sól á himni og í hjarta.
Dýrðleg hásumarblíða.
Ég finn svæfandi sælu
inn í sál mína líða.
Hversu margs er að minnast,
- engu má ég nú gleyma.
Hér er fuilkomin fegurð.
Og nú fer mig að dreyma.
(Jóhannes úr Kötlum)
unni. hann vildi ráða sínum tíma
GuðTaug 'ÉrísíoFerscíolíSrr^ ’^sj^tTuFógT^*sarn^væmT^vi*?Tíæ3*
Kveðia.