Morgunblaðið - 03.12.1993, Side 45

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 3. DESEMBER 1993
45
Minning
Haraldur Guðjóns-
son frá Skaftafelli
Fæddur 12. desember 1920
Dáinn 23. nóvember 1993
Á haustdögum 1953 varð fyrst á
vegi mínum maður í Keflavík, sem
þá var nýfluttur eða í þann veginn
að flytjast þangað sem verkstjóri í
frystihúsi. Hann kom frá Vest-
mannaeyjum og var sendur til starfa
í Keflavík á vegum Einars Sigurðs-
sonar útgerðarmanns. Ég hafði áður
haft spurnir af þessum aðkomu-
manni, hafði heyrt að hann væri í
hvítasunnusöfnuðinum og erindi
hans til Keflavíkur væri m.a. að
vinna að safnaðarstörfum þar. Þá
voru trúboðshjónin sænsku, Signe
og Erie Ericson, fyrir nokkru byrjuð
að starfa í Keflavík og kirkjubygg-
ing á vegum hvítasunnusafnaðarins
að hefjast þar syðra. Satt best að
segja leist mér ekkert meira en svo
á þessa „innrás“ utanþjóðkirkju-
safnaðar í prestakallið, sem ég hafði
þá hafíð þjónustu í fyrir rúmu ári.
Það var því með dálítið blendnum
tilfinningum, sem kynni mín hófust
við þennan ókunna Vestmannaey-
ing. Haraldur Guðjónsson hét hann.
Mér er það enn í fersku minni
þegar við stóðum augliti til auglitis
á Vatnsnesveginum í Keflavík,
heilsuðumst og tókum tal saman.
Haraldur var glæsimenni að ytra
útliti, hávaxinn mjög og spengileg-
ur, kvikur í hreyfingum, bjartur
yfirlitum, Ijós á hár og fríður sýn-
um. Viðmótið allt var einstaklega
aðlaðandi og hlýtt, brosið einlægt
og bjart, blik augnanna fagurt og
tært. Það gat engum dulist, að
þarna var kominn góður maður. Og
eftir þennan fyrsta fund hugði ég
gott til nánari kynna.
Haraldur Guðjónsson var fæddur
í Vestmannaeyjum 12. desember
árið 1920. Foreldrar hans voru hjón-
in Guðjón Hafliðason sjómaður og
Halldóra Þórólfsdóttir. Þau áttu 11
börn og var Haraldur sá fímmti í
aldursröð systkina sinna. Af þeim
stóra hópi eru níu enn á lífi. Auk
Haraldar er ein systir látin, er
Rebekka hét. Hún andaðist á þrí-
tugsaldri. Á lífi eru: Ingólfur, Guð-
björg, Trausti, Auður, Elísabet,
Anna, Óskar, Ester og Hafliði.
Haraldur ólst upp í Vestmanna-
eyjum hjá ástríkum foreldrum í góð-
um, glaðværum og samstæðum
systkinahópi, sem allur fylgdi for-
eldrunum inn á veg trúarinnar. Þau
gengu Kristi á hönd og helguðu
honum líf sitt.
Að loknu lögboðnu skólanámi fór
Haraldur að vinna fyrir sér. Hann
var fyrst við verslunarstörf, en fór
síðan að vinna í frystihúsi hjá Ein-
ari Sigurðssyni og gerðist brátt
verkstjóri hjá honum. Árið 1942
gekk hann að eiga Pálínu Pálsdótt-
ur, sem einnig var ættuð út Vest-
mannaeyjum. Þau eignuðust þrjú
börn, sem öll eru á lífi. Elst er Dóra
Lydía, húsmóðir í Reykjavík, gift
Árna Arinbjarnar tónlistarmanni,
Páll kírópraktor, búsettur í Dan-
mörku og Haraldur flugþjónnn hjá
SAS, einnig búsettur í Danmörku.
Barnabörnin eru sex talsins.
Það var á vegum Einars Sigurðs-
sonar sem Haraldur fluttist til
Keflavíkur, eins og fyrr var frá
greint. Upphaflega átti þar aðeins
að vera um tímabundið starf að
ræða, en það fór á annan veg. Fjöl-
skyldan fluttist til Keflavíkur haust-
ið 1953 og þar átti Haraldur heima
til 1974.
Árið 1963 var hann ráðinn um-
sjónarmaður við nýja gagnfræða-
skólahúsið, sem þá var að rísa við
Sunnubraut í Keflavík. Það starf
rækti hann af áhuga, dugnaði og
árvekni, eins og raunar öll störf sem
hann tók sér fyrir hendur. í nokkur
ár rak hann einnig fatahreinsun í
Keflavík.
Eins og fyrr var frá greint var
Haraldur virkur starfsmaður í hvíta-
sunnusöfnuðinum og á meðan Eric
Ericson lifði var hann hægri hönd
hans. Enginn átti drýgri þátt í því
en Haraldur að kirkjan þeirra í
Keflavík reis svo fljótt sem raun
varð á. Og fyrr en varði var hafið
blómlegt og lifandi starf í Fíladelfíu
í Keflavík. Eftir lát Erics tók Har-
aldur við forystu í safnaðarstarfínu
og leiddi það traustri trúarhendi á
meðan hann dvaldist í Keflavík.
Þegar árin liði og kynnin jukust
fórum við Haraldur smám saman
að meta hvor annan í vaxandi mæli.
Einkum urðum við nánari eftir að
leiðirnar lágu saman í gagnfræða-
skólanum, en þar hafði ég talsverða
kennslu með höndum. Við hófum
samstarf í kristilegu barna- og ungl-
ingastarfi og áttum á þeim vett-
vangi saman margar, minnisstæðar
og blessaðar stundir. Ég fann það
fljótt, að það var ekki aðalatriðið
hjá Haraldi að ná þeim, sem við
störfuðum með inn í sinn söfnuð,
heldur hitt, að laða þá til fylgdar
við Krist og trúar á hann. Það eitt
skipti í hans huga meginmáli.
Þú ert allt, sem þarf ég, Kristur,
þig ef fæ ég, allt ég hlýt.
Þessi orð hefði Haraldur getað
gert að sinni hjartans játningu. Oft
sagði ég það við Harald sjálfan og
segi það einnig nú, að betri, traust-
ari og yndislegri samstarfsmann á
þeim vettvangi, sem var okkar sam-
eiginlega hugðarefni og hjartans
mál, í barna- og unglingastarfinu,
hefi ég hvorki fyrr né síðar fundið.
Hvers vegna er mér erfitt að út-
skýra. En hann var svo einlægur og
hlýr, svo jákvæður og heilsteyptur,
svo traustur, tryggur og trúr, að
slíkir menn. eru áreiðanlega ekki á
hveiju strái. Og eftir að leiðir okkar
skildu var tryggðin hans og vinfest-
in söm við sig. Það fann ég svo oft,
bæði fyrr og síðar og ekki síst þeg-
ar hann heimsótti okkur hjónin á
síðasta ári og gisti hjá okkur. Þá
áttum við með honum ógleymanlega
samverustund.
Haraldur mætti þeirri miklu sorg
að missa konu sína, Pálínu, á besta
aldri. Hún andaðist 7. janúar 1972.
Þeirri þungu reynslu var mætt með
þeim trúarstyrk, sem veitti huggun,
hjálp og blessun. „í sorginni var
Jesús mér allra næstur," sagði Har-
aldur einu sinni við mig á þeim árum.
Hann kvæntist öðru sinni í des-
ember 1973. Síðari kona hans er
Hertha Haag Guðjónsson ljósmóðir,
hin ágætasta kona, ættuð frá Sví-
þjóð. Hún lifir mann sinn. Þau flutt-
ust til Svíþjóðar skömmu eftir að
þau giftu sig og hafa lengst af átt
heima þar síðan, nú síðast í Svane-
sund, sem er ekki langt frá Gauta-
borg. Þau Haraldur og Hertha eign-
uðust engin börn, en synir Herthu
frá fyrra hjónabandi hennar, Stanley
og Moody, tóku miklu ástfóstri við
Harald og reyndist hann þeim fram-
úrskarandi vel. Þeir eru báðir búsett-
ir í Svíþjóð. í Svíþjóð gegndi Harald-
ur ýmsum störfum, sem ekki verða
tíunduð hér. En alls staðar var hann
mikils virtur og vel metinn, hvar sem
hann lagði hönd á plóginn. Og alltaf
var hann virkur og lifandi í kristi-
lega starfinu. Þar átti hann sinn
helga og dýrmæta fjársjóð, og þar
var hjarta hans.
Um síðustu áramót fór Haraldur
að kenna þess sjúkdóms, sem nú
hefur leitt hann til lokadægurs.
Hann kom hingað heim til íslands í
marsmánuði síðastliðnum, þá orðin
helsjúkur. Hér heima ætlaði hann
að lifa síðustu stundirnar og deyja
hér. Hann var lagður inn á Landa-
kotsspítalann og þar gekkst hann
undir mikla skurðaðgerð. Eftir það
brá svo við, að honum fór að batna.
Það fór ekki á milli mála, að krafta-
verk hafði gerst. Allt var lagt í Drott-
ins helgu hendur og fyrir hans náð
veittist heilsa á ný. Að vísu aðeins
um stundar sakir, en dýrmætur og
blessunarríkur náðartími var það
eigi að síður. Hann útskrifaðist af
sjúkrahúsinu í byijun maí og í ágúst-
byrjun héldu þau hjónin til Svíþjóð-
ar. Fyrir skömmu veiktist hann svo
skyndilega á ný og andaðist á
sjúkrahúsi í Svanesund hinn 23.
nóvember síðastiiðinn.
Við útför Pálínu, fyrri konu Har-
alds, flutti ég örstutt ávarp. Þá lagði
ég til grundvallar orðum mínum
þessi orð úr 4. kapítula Filippíbréfs-
ins, sem mig langar einnig til að
kveðja minn kæra vin og bróður í
Kristi, Harald Guðjónsson, með:
„Verið ávallt glaðir, vegna samfé-
lagsins við Drottin, ég segi aftur:
Verið glaðir. Ljúflyndi yðar verði
kunnugt öllum mönnum. Drottinn
er í nánd. Verið ekki hugsjúkir um
neitt, heldur gjörið í öllum hlutum
óskir yðar kunnar Guði með bæn
og beiðni ásamt þakkargjörð. Og
friður Guðs, sem er æðri öllum skiln-
ingi, mun varðveita hjörtu yðar og
hugsanir yðar í samfélaginu við
Krist Jesúm.“ (Fil. 4,4-7. Eldri þýð-
ing.)
Guð signi sporin hans öll hér í
tímans heimi og blessi þá björtu
minningu sem hann eftirlætur okkur
öllum, ástvinum sínum, frændliði,
venslafólki og vinum. Innilegar sam-
úðarkveðjur til þeirra sem næstir
standa.
Björn Jónsson.
Haraldur Guðjónsson frá Skafta-
felli í Vestmannaeyjum andaðist í
Svíþjóð sunnudaginn 23. nóvember
eftir alvarleg veikindi.
Foreldrar Haraldar voru Guðjón
Hafliðason og Halldóra Þórólfsdótt-
ir. Heimilið á Skaftafelli var barn-
margt, systkinin urðu ellefu og var
Haraldur sá fimmti í röðinni. Hann
er annar til að kveðja úr hópnum, á
eftir Rebekku sem dó rétt um tví-
tugt. Eftir lifa Ingólfur, Trausti,
Guðbjörg, Auður, Elísabet, Óskar,
Anna, Ester og Hafliði.
Skaftafell var dæmigert heimili
útvegsbónda í Vestmannaeyjum á
öndverðri öldinni, lífsbaráttan og
brauðstritið settu mark sitt á dag-
legt líf. Frá Skaftafelli var þó ekki
síður stundað á andans mið en feng-
sælar fiskislóðir við Eyjar. Halldóra
Þórólfsdóttir var einn af frumheijum
hvítasunnustarfsins í Betel og sann-
kölluð trúarhetja. Þrátt fyrir háðs-
glósur misviturra meðborgara lét
hún ekki deigan síga og fetaði trú-
fastlega mjóar götur frá Skaftafelli
upp í Betel, hvenær sem dyrum
guðshússins var lokið upp. Þar átti
Halldóra sitt fasta sæti og þegar
barnaskarinn komst á legg var fjöl-
skipaður bekkurinn þeirra Halldóru
og Guðjóns. Sáning móðurinnar í
barnshjörtun bar þann ávöxt að
börnin frá Skaftafelli og fjölskyldur
þeirra hafa síðan verið burðarásar í
starfi hvítasunnumanna innanlands
og utan.
Bjartan maídag 1942 kvæntist
Haraldur unnustu sinni Pálínu Páls-
dóttur, ættaðri frá Sandfelli í Vest-
mannaeyjum. Börn þeirra eru: Dóra
Lydia, húsmóðir í Reykjavík, gift
Árna Arinbjarnarsyni tónlistar-
manni og eiga þau þijú börn, Arin-
björn, Pálínu og Margréti. Páll,
hnykklæknir, búsettur í Danmörku
og á hann Harald, Thor og Rune
fyrir syni. Haraldur yngri býr einnig
í Danmörku og starfar þar sem flug-
þjónn.,
Haraldur Guðjónsson lærði
snemma að vinna. Hann starfaði við
verslun um tíma en gerðist síðan
verkstjóri við fiskverkun Einars ríka
Sigurðssonar. Veturinn 1952 var
Haraldur sendur til Keflavíkur að
leysa þar af í frystihúsi Einars ríka.
Þau Haraldur og Pálína ákváðu fjót-
lega eftir það að flytja búferlum til
Keflavíkur og stóð heimili þeirra þar
í 20 ár.
Haraldur var engin undantekning
í hópnum frá Skaftafelli hvað varðar
virka þátttöku í starfí hvítasunnu-
manna. Hann tók niðurdýfingarskírn
30. október 1932 og var um margra
ára skeið safnaðaröldungur, það er
stjórnarmaður, og einnig gjaldkeri
Betelsafnaðarins í Vestmannaeyj-
um. Haraldur tók við safnaðarstjórn
í Keflavík árið 1959 og var þar for-
stöðumaður safnaðarins til 1972.
Jafnframt daglegum störfum við
fiskvinnslu og síðar Gagnfræðaskól-
ann í Keflavík stundaði Haraldur
predíkun, biblíufræðslu og barna-
starf. Hann var tónelskur og söngv-
inn, spilaði á gítar, stjórnaði sam-
komum og sá um rekstur og viðhald
hvítasunnukirkjunnar í Keflavík.
Árið 1972 reyndist Haraldi ör-
lagaríkt, Pálína lést langt um aldur
fram af völdum krabbameins, frá
eiginmanni og börnum. Haraldur
yngri var þá einn eftir í föðurhúsum,
enda aðeins á 10. ári. Haraldur flutti
ásamt syni sínum frá Keflavík. Har-
aldur yngri naut skjóls á heimili
Dóru Lydiu systur sinnar og ólst upp
hjá henni og Árna Arinbjarnarsyni
frá_ því.
I desember 1973 kvæntist Harald-
ur Guðjónsson eftirlifandi eiginkonu
sinni, Herthu Haag ljósmóður. Þau
fluttu til Svíþjóðar 1975 og störfuðu
þar við skóla hvítasunnumanna á
Kaggeholm, nálægt Stokkhólmi.
Síðar fluttu þau í nágrenni Gauta-
borgar og lögðu hönd á plóginn í
starfi hvítasunnumanna.
Fyrir tæpu ári kenndi Haraldur
þess meins sem dró hann til dauða.
Hann fékk þann úrskurð í Svíþjóð
að dagar hans væru senn taldir og
hélt til íslands, tiþað kveðja ástvini
og landið sitt. Á íslandi naut hann
þeirrar umönnunar lækna að honum
gáfust endurnýjaðir lífdagar. Um
verslunarmannahelgina voru Har-
aldur og Hertha á móti hvítasunnu-
manna í Kirkjulækjarkoti. Fjölskylda
mín átti þar með þeim indæla kvöld-
stund, ásamt Marianne og Daníel
Glad og Soffíu Vigfúsdóttur. Harald-
ur var glaður og hress í anda, þakk-
látur fyrir sæludaga á íslandi. Á
vörum hans var lofgjörð til Drottins,
sem hann unni af hjarta. Áður en
við skildum sungum við sönginn sem
hvergi hljómar betur en í Kirkjulæk-
jarkoti:
Ævibraut vor endar senn,
er vér hljótum sjá,
allir Drottins munu menn
mætast heima þá.
Ef ei dauðinn undan fer,
ástkær frelsarinn
kemur senn og burt oss ber
beint i himininn.
(Sigríður Halldórsdóttir)
Blessuð sé minning Haraldar
Guðjónssonar.
Guðni Einarsson.
Ég hef augu mín til ijallanna: Hvaðan kem-
ur mér hjálp?
Hjálp mín kemur frá Drottni, skapara him-
ins og jarðar.
Hann mun eigi láta fót þinn skriðna, vörður
þinn blundar ekki.
Nei, hann blundar ekki og sefur ekki, hann,
vörður ísraels.
Drottinn er vörður þinn, Drottinn skýlir þér,
hann er þer til hægri handar.
Um daga mun sólarhitinn eigi vinna þér
mein,
né heldur tunglið um nætur.
Drottinn mun vemda þig fyrir öllu illu, hann
mun vernda sál þína.
Drottinn mun varðveita útgöngu þína og
inngöngu
héðan í frá og að eilífu.
(Sálmur 121)
Látinn er í Svíþjóð, Haraldur Guð-
jónsson fyrrv. forstöðumaður Fílad-
elfíusafnaðarins í Keflavík, tæplega
73ja ára. Þrátt fyrir veikindi Haralds
trúðum við að hann fengi að vera
með okkur enn um sinn, sérstaklega
eftir heimkomu hans fyrr á árinu,
og hvað hann hresstist við það.
Haraldur fæddist í Vestmannaeyj-
um 12. desember 1920. Foreldrar
hans voru Halldóra Þórólfsdóttir og
Guðjón Hafliðason. Ólst hann upp í
foreldrahúsum í stórum systkina-
hópi. Samstaða foreldra og barna
var eftirtektarverð og til fyrirmynd-
ar. Halldóra leiddi börnin sín ung inn
á veg trúarinnar, þar sem þau stóðu
stöðug og lögðu rækt við samfélag-
ið. Veganestið sem Haraldur fékk í
foreldrahúsum reyndist traust, og
hann miðlaði oft minningarbrotum
frá æskuheimili sínu, sem var honum
fjarska dýrmætt.
Haraldur kvæntist Pálínu Páls-
dóttur 1942, en hún lést 7. janúar
1972. Börn þeirra eru Dóra Lydía,
fædd 1. maí 1943, gift Árna Arin-
bjarnarsyni og eiga þau þijú börn,
Arinbjörn, Pálínu og Margréti; Páll,
fæddur 12. desember 1947, hann á
þijá syni, Harald, Thor og Rune.
Yngstur er Haraldur, fæddur 16.
nóvember 1962. Hann ólst upp á
heimili systur sinnar, þar til hann
hleypti heimdraganum, en þeir
bræður Páll og Haraldur búa báðir
og starfa í Danmörku. Það var mik-
ið áfall þegar Pálína féll frá aðeins
53 ára að aldri. Gekk þá Lydía yngri
bróður sínum í móðurstað, en hann
var þá aðeins níu ára. Heimili Árna
og Lydíu var annað heimili þessarar
fjölskyldu eftir það.
Haraldur Guðjónsson kemur til
Keflavíkur árið 1952 sem verkstjóri
Hraðfrystistöðvarinnar. Síðan flyst
fjölskyidan til hans um áramótin
1952-1953.
Um þetta leyti var Eric Ericson
að hefja starf á vegum Hvítasunnu-
hreyfíngarinnar í Keflavík. Haraldur
aðstoðaði hann í þessari uppbygg-
ingu og tók síðan við þegar Éricson
féll frá.
Haraldur vann alltaf fulla vinnu
ásamt því þróttmikla safnaðarstarfi
sem hvíldi á hans herðum. Árum
saman sem verkstjóri, síðan sem
húsvörður í Gagnfræðaskóla Kefla-
víkur.
Að minnast Haralds er að minn-
ast Pálínu um leið. Hún var honum
ómetanlegur styrkur í starfi hans.
Hjónaband þeirra var skemmtileg
blanda af gagnkvæmri aðdáun og
samstarfi. Hún var gædd þeim hæfi-
leika að laða fram það besta hjá
samferðafólki sínu, ein af þeim sem
með tilveru sinni gerði lífíð bjartara
og fegurra. Samfélagshópurinn í
Fíladelfíu naut gestrisni þeirra í rík-
um mæli, það var mikið öryggi að
eiga slíka vini, sem alltaf voru reiðu-
búnir að rétta hjálparhönd. Það voru
hátíðarstundir þegar vinirnir söfnuð-
ust saman á heimili Pálínu og Har-
alds. Þar var aldrei þröngt, þar voru
aldrei of margir, málin voru rædd,
nýir vinir velkomnir, gítarinn tekinn
fram og sungið fram eftir öllu.
Krists í hendi kransinn ljómar
kórónan mér geymd þar er.
Mun í henni gimsteinn glóa,
Guði unnin sál af mér.
Þetta er kór úr sálmi, sem Har-
aldi þótti vænt um og hann söng
stundum með bróður sínum Hafliða.
Allan þann tíma sem Haraldur
veitti forstöðu söfnuðinum í Keflavík
hélt hann uppi öflugu barna- og
unglingastarfí. í sunnudagaskól-
anum var oft þétt setinn bekkurinn
á neðstu hæðinni í Fíladelfíu. Hann
náði líka vel til unglinganna með
föndurkvöld í miðri viku, þá var oft
mikið fjör, sungið og hlegið. Hann
hafði gott lag á að koma fagnaðar-
erindinu til unga fólksins, svo að það
býr að því enn í dag.
Sterk einkenni Haralds voru hin
yfírvegaða og glaðværa framkoma,
bros hans var ljómandi og létti lífs-
göngu þeirra er hann deildi daglega
önn með. Hann prédikaði Guðs orð
þannig að allir skildu. Hann kenndi
okkur að nærast á orði Guðs. Hann
brýndi fyrir okkur mikilvægi lof-
gjörðarinnar.
Eftir fráfall eiginkonu undi Har-
aldur ekki lengur hag sínum í Kefla-
vík og fluttist til Reykjavíkur. Þó
að samfundirnir yrðu stijálli var vin-
áttan söm, hún var óháð fjarlægðum.
Gömlu vinirnir hittust ætíð fagnandi.
Haraldur kvæntist eftirlifandi eig-
inkonu sinni, Herthu Haag ljósmóð-
ur frá Svíþjóð og hófu þau búskap
í Reykjavík, en fluttust fljótlega
búferlum til Svíþjóðar, þar sem þau
áttu mörg góð ár saman. Synir Hert-
hu eru þeir Moody og Stanley, báðir
búsettir í Svíþjóð, og voru þeir kær-
ir vinir Haralds.
Mætur maður er genginn. Minn-
ingin um góðan dreng lifir í hjörtum
okkar og við kveðjum hann með virð-
ingu og þökk.
Gamli vinahópurinn í Keflavík.