Morgunblaðið - 04.01.1994, Blaðsíða 73

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 4. JANUAR 1994
73
I
1
í
I
í
í
í
i
i
i
i
i
Eiga f slendingar að sætta
sig við atvinnuleysið?
Frá Sverri Sveini Sigurðssyni:
JA, HÉRNA.
Þetta flaug mér í hug fyrr á ár-
inu þegar ég rakst á ummæli
tveggja háttskrifaðra spekinga um
atvinnumál og atvinnuleysisvofuna.
Annar þeirra lét hafa það eftir sér
í aprílmánuði sl. að „það væri ekk-
ert sem benti til þess að atvinnu-
leysi ætti (leturbr. mín), að vera
minna hér á landi en í nágranna-
löndum okkar“. Hinn gaf löndum
sínum örlitla innsýn inn í sína há-
timbruðu hugarins höll þegar hann
sló fram snilldarhugmynd, sem var
eitthvað á þá leið að nú væri nauð-
synlegt að fara að halda námskeið
þar sem íslendingum yrði kennd sú
list að vera atvinnulausir.
Satt best að segja var ég hálf
gáttaður á þeirri afstöðu til lífsbar-
áttunnar sem birtist í ummælum
spekinganna tveggja. Og þar sem
ég er alveg jafn gáttaður í dag,
mánuðum seinna, held ég að ég
láti það bara eftir mér að koma hér
fram með smá athugasemd, enda
er þetta málefni ekki síður aðkall-
andi nú en það var í vor. Málið er
að mér finnst þessir ágætu menn
hafa rangt hugarfar. Þeirra hugar-
far held ég að byggist á því að
þeir skoða meðaltalsástandið hér á
landi og í löndunum í kring, setja
þetta svo inn í einhveija hagfræði-
formúlu (og teikna kannski áferðar-
fallegt línurit), og telja sig síðan
geta dregið af þessu þá óhreyfan-
iegu niðurstöðu að nú sé best fyrir
Islendinga að setjast bara og bíða
eftir því að betri tíð með blóm í
huga falli þeim sjálfkrafa í skaut,
svona eins og einhver kosmískur
happdrættisvinningur.
Lítum aðeins nánar á þetta hug-
arfar. Skömmu eftir síðari heims-
styijöldina var efnahagur Þýska-
lands ein ijúkandi rúst. En svo tóku
Þjóðveijar heldur betur á sig rögg
og við tók gífurlegur uppgangur.
Þjóðin varð ein sú ríkasta í heimi
og talað var um „þýska efnahags-
undrið“. Hugsum okkur hins vegar
að einhveijir hagspekingar hefðu
teiknað upp einhver línurit og af
þeim hefðu þeir dregið þá ályktun
„að það væri ekkert sem benti til
þess að efnahags- og atvinnuástand
ætti að vera eitthvað betra en það
var á dögum Weimar-lýðveldisins“,
þegar upplausn, óðaverðbólga og
fjöldaatvinnuleysi voru sá veruleiki
sem þýska þjóðin mátti horfast í
augu við. Hugsum okkur að hlustað
hefði verið á þessa menn og mark
hefði verið tekið á orðum þeirra.
Er þá vist að eitthvað hefði orðið
úr „þýska efnahagsundrinu"? Og
hafi ástandið verið slæmt í Þýska-
landi skömmu eftir stríð var það
örugglega ekki betra í Jápan. Ef
svipað viðhorf hefði verið ríkjandi
þar, væru Japanir þá ríkasta þjóð
heims í dag?
Nú kann einhver að mótmæla
orðum mínum og segja að það hafi
verið Marshall-aðstoðin sem kom
þessum þjóðum upp úr öldudalnum,
en ég get ekki verið aliskostar sam-
mála því. Vissulega voru peningarn-
ir mikilvægir, svona svipað og það
er mikilvægt að fá bensín á bílinn.
En höfuðatriðið var held ég að þess-
ar þjóðir höfðu rétt hugarfar. Þær
höfðu kjark, dug, raunsæi og bar-
áttuvilja, sem er nákvæmlega það
sem við íslendingar mættum til-
einka okkur dálítið meira af á þess-
um tíma, ásamt góðum skammti
af heilbrigðu sjálfstrausti (með
áherslu á orðið ,,heilbrigði“). Að
sjálfsögðu mun hugarfarið eitt og
sér ekki gera nein kraftaverk, en
hitt held ég að sé alveg víst að ef
ætlunin er að láta bölmóð og von-
leysi vera leiðarljós inn í framtíð-
ina, þá er meira en hugsanlegt að
spilið sé fyrirfram tapað. „Hugsun-
in ber þig hálfa leið“ segir gamalt
máltæki. Kannski er eitthvað til í
því?
Það er annað smáatriði sem mér
finnst að hljóti að skipta máli þegar
spurt er hvort íslendingar geti rek-
ið atvinnuleysisvofuna af höndum
sér, en það er fjöldi atvinnulausra.
Á Islandi eru u.þ.b. fimm þúsundir
án vinnu, meðan sá fjöldi er eitt-
hvað á bilinu 20-22 milljónir í Evr-
ópubandalaginu öllu. Sagt er að
með tilkomu hins evrópska efna-
hagssvæðis verði múrar ýmiskonar
brotnir niður og möguleikar til at-
vinnuuppbyggingar verði jafnari
milli landa en áður var, og mér
finnst einfaldlega að þrátt fyrir að
það sé nú ekkert áhlaupaverk að
eyða hér atvinnuleysi, þá hljóti að
vera með ýmsum hætti auðveldara
að skapa nokkur þúsund störf á
einum stað innan EES (í þessu til-
felli á íslandi), heldur en að skapa
einhveijar tugmilljónir starfa ein-
hvers staðar annars staðar innan
EES, svona svipað og það hljóti að
vera auðveldara að skipuleggja 5
kílómetra almenningshlaup heldur
en einhverra tugþúsunda kílómetra
almenningshlaup. Að lokum: Er
ekki kominn tími til að þjóðin fari
að rifja upp þennan ba,ráttuvilja,
sem hlýtur að leynast þarna ein-
hvers staðar?
SVERRIR SVEINN
SIGURÐSSON,
Hagaflöt 4,
Garðabæ.
Ráðstefnuferðir, hádegis
fundir og atvinnulausir
Frá Ólöfu S. Eyjólfsdóttur
Viðvíkjandi tíðar ráðstefnuferðir
Seðlabankastjóranna og ýmissa
ráðamanna þjóðarinnar, þá er mun
hagkvæmari lausn fyrir íslensku
þjóðina að senda ráðstefnumenn í
færri en lengri ferðir og að ákveðn-
ir menn skiptust á að dvelja erlend-
is nokkra mánuði í senn. Menn
verða sjúskaðir og strektir á að
þeytast svona heimshorna á milli
allt upp í 13 ferðir á ári til að sitja
nokkra nefndarfundi eða málsverði.
Til að spara enn frekar mætti segja
UPP þeim ræstingakonum, sem eru
víst á forstjóralaunum, eins og einn
fyrrverandi rektor Háskóla íslands
upplýsti í sjónvarpi. Vitaskuld er
ekkert vit í því að borga ræstinga-
konum samkvæmt þessum tíma-
mælda Framsóknartaxta kr. 393,37
á klst. Það er auðséð að hér má
enn spara mikia fjármuni með því
að láta Seðlabankastjórum og öðr-
um fyrirmönnum eftir þessa há-
launuðu ræstitæknivinnu. Þeir
munu efalaust fagna því að geta
staðið upp úr hvíldarstólunum til
að sinna þessu góða trimmi, enda
varasamt að hleypa liði ræstinga-
kvenna inn í hin helgu vé og hafa
þær fægjandi látún og listaverk,
hér þarf sérfræðinga til. Þessar
öskubuskur eru jafnvel skríðandi
undir leðurklæddu hvíldarbekkina á
einkaskrifstofunum svo varla er
vogandi fyrir þessa mætu menn að
„skreppa" riiður í tækjasalinn eða
gufubaðið. Því að hamingjan má
vita hvers þær öskubuskur yrðu
vísari sjái þær hvað leynist þarna
í koppunum. Þær gætu fengið glígju
í augun og ranghugmyndir af allri
dýrðinni. Síðan geta ræstingakon-
urnar leyst þá víðförlu af og setið
þessa hádegisverðarfundi, nagað
blýantana og snyrt neglurnar á
Dagsbrúnartaxta. Finnist ekki nógu
margar ræstingakonur þá er fjöldi
fólks á atvinnuleysisskrá því að hér
á landi hafa ríkt vissir fordómar,
oft þurfa menn að bera flokkslit
og innan margra stofnana hafa
heilir ættarmeiðar skotið rótum.
Þeir atvinnulausu myndu því taka
fegins hendi að sitja þessa fundi
og fá frítt meðlæti og vökva til að
skola góðgætinu niður í þessari bitl-
ingavinnu. Þannig sparast dýrmæt-
ur tími og flugferðir ráðstefnu-
manna, þeir verða ekki eins og út-
spýtt hundskinn en yndu glaðir við
sitt (fá meiri dagpeninga erlendis),
færri ganga atvinnulausir og því
færri heimili sem fara á vonarvöl
undan hamri lánastofnana.
ÓLÖF S. EYJÓLFSDÓTTIR,
húsmóðir,
Reykjavík.
Pennavinir
GHANASTÚLKA 21 árs með
áhuga á blaki, tónlist og bréfa-
skriftum:
Joyce Okpati,
c/o Mr. Samuel Okpati,
Tema Thread Company,
P.O. Box 628,
Tema,
Ghana.
SLÓVAKI, 21 árs árs háskólastúd-
ent, með áhuga á íþróttum, ferða
lögum og tungumálum:
Mirek Kotek,
Raby 94,
53352 St. Hradiste,
Slovakia.
SAUTJÁN ára finnsk stúlka með
áhuga á ferðalögum, íþróttum, tón-
list og safnar frímerkjum og póst-
kortum:
Hanna Granqvist,
Box 7-3,
68550 Öja,
Finland.
TÓLF ára japönsk stúlka með
áhuga á. bréfaskriftum, kvikmynd-
um o.fl.:
Akiko Fujimoto,
6-6-1 Yoshimi,
Moriyama Shiga,
524 Japan.
VELVAKANDI
TAPAÐ/FUNDIÐ
Týndur eyrnalokkur
SILFUREYRNALOKKUR sem
er plata, u.þ.b. 3 sm á lengd,
tapaðist líklega í Kringlunni, á
Laugaveginum eða í Kolaport-
inu fyrir jól. Finnandi vinsam-
lega hringi í síma 75791 á
morgnana og kvöldin.
GÆLUDYR
Kettlingar
EINN sex mánaða og þrír sex
vikna gamlir kassavanir
kettlingar óska eftir heimili.
Upplýsingar í síma 42384.
Cflla
b r é f a b i n d i
2Mkr
Þið hringið - við sendum
Múlalundur
Vinnustofa SÍBS • Hátún 10c
Síman 688476 og 688459 • Fax: 28819

Vinningstolur laugardaginn 30. des. 1993

( 6 )( 12)
% vV
VINNINGAR FJÖLDI VINNINGSHAFA UPPHÆÐ A HVERN VINNINGSHAFA
[ 1. 5af5 0 2.226.551
2. W 2 193.456
: 3. 4af5 78 8.556
4. 3af5 2.920 —533"
Heildarvinningsupphæð þessa viku: 4.837.191 kr.
upplýsingarsimsvari91 -681511 lukkul(na991002
ÆÐISKAST
IKOLAPORHNU
Janúarer frábærmánuður í Kolaportínuþvínú
tökum við sannkallað æðiskast og Éekkum verðið
ennþámeira..!!
Til að hjálpa seljendum að halda
, verðunum aíveg íbotni veitumvið
25%afsiátt
áölliimbásum!!
lyrir þá seljendur sem eru bæöi laugardaga og sunnudaga.
■I Smábásar ■ Litlir sölubásar ■ Stórir sölubásar
(2,5 x 1,2 metrar) (2,5 x 2,5 metrar) (2,5 x 5 metrar)
kosta bá 1.875 kr. kosta bá 2.625 kr. kosta þá 3.375 kr
(venjulega 2.500 kr) (venjulega 3.500 kr) (venjulega 4.500 kr)
Á ofangreind verö leggst viitiisaukaskattur ftrir þð aölla sem geta notaö hann til fiédráttar S VSKskýrslu.
Sértilboð fyrir
aUa heimilislist!!
Seljendur sem búa til hluti heima hjá sér til aö selja
í Kolaportinu geta fengið minni og ódýrari pláss
og kostar þá borðmetrinn ekki nema 1.245.- kr.
irtilboð íyrir
böm og unghnga!!
Börn og unglingar yngri en 16 ára
geta fengiö minni og ódýrari
sölupláss til að selja hvað
sem er og kostar þá borðmetrinn
ekki nema 1.245.- kr.
Þetta tilboö er háö því skilyrði að foreldrar panti
fyrir börn sín eöa gefi þeim skriflegt leyfi til þátttöku.
NAMSKEIÐAKYNNING
í KOLAPORTINU
Skólar, líkamsræktarstöövar og aörir sem |
standa aö námskeiðum og
tómstundastarfi kynna starfsemi sína
þessa helgi.
Plássið er takmarkað -
svo hringið strax og pantið pláss
ísíma 625030.
KOLAPORTIÐ
MARKAÐSTORG
spennandi fyriraila!!