Morgunblaðið - 25.05.1994, Page 34

Morgunblaðið - 25.05.1994, Page 34
34 MIÐVIKUDAGUR 25. MAÍ 1994 MORGUNBLAÐIÐ AÐSENDAR GREINAR Að trúa á steinsteypu Þegar er rætt um sparnað í heil- brigðiskerfinu, detta manni í hug orð rómverska ádeiluskáldsins Juv- enalisar, sem uppi var á fyrstu öld eftir -Krist: Difficile satira non escribere (þ.e. erfitt að yrkja ekki háðkvæði). Það er nefnilega bysna erfitt að þegja. Stundum finnst manni nær að tala um sóun en sparnað. Herfilega sóun á verð- mætum, bæði efnislegum - en þó sérstaklega mannlegum verðmæt- um. Verstu mistökin byggjast á furðulegu sambandsleysi milli starfsfólks og ráðamanna heil- brigðismála. Við ætlum að rökstyðja þessar fullyrðingar með nokkrum dæmum. Ráðamenn virðast stundum halda að heilbrigðisstofnun sé fyrst og fremst steinsteypa. Starfsfólkið er aukaatriði. A meðan fjármunum er fleygt - ómarkvisst - í stein- steypu er deildum lokað yfir sumarleyfistímann. Jafnvel deild- um þar sem hundruð sárþjáðara sjúklinga bíða eftir aðgerðum, svo sem hjarta- og bæklunarsjúkling- ar. Væri ekki nær að nýta hús- næðið betur áður en farið er að byggja meira? Undanfarið hefur verið rætt um þörf á bamadeild á Borgarspítalan- um. Þar þarf að vera bamadeild vegna slysadeildar og háls-, nef- og eymaaðgerða. Það þarf einnig að leggja böm inn eftir augnað- gerðir á Landakotsspítala. Böm með krabbamein þurfa að vera í tengslum við krabbameinsbygging- una. Úrræði stjómenda: Að byggja steinsteypubákn - úr tengslum við þessar stofnanir. Huga síðan að tengslum á eftir. Á þeim bama- deildum sem fyrir eru sjást ekki langir biðlistar. Stefnan í bama- lækningum er að meðhöndla bömin án þess að leggja þau inn á sjúkra- Mál sjúklinga SGm nú Líf við kvalræði er lítils virði eru á biðlistum hjarta- og bæklunardeilda hlytu að hafa algjöran for- gang, segja Astríður E. Björnsdóttir, Birna Jónsdóttir og Guðrún Jónsdóttir, ef þeim væri raðað á sama hátt og gert er erlendis. hús. Þeim líður best í umsjá foreldr- anna. Þörfum foreldra bama með langvinna sjúkdóma væri hægt að mæta á annan hátt. Erlendis er verkefnum í þessum málum raðað í forgangsröð. Ef slíkt væri viðhaft hér, hlytu mál þeirra sjúklinga sem nú eru á bið- Íistum hjarta- og bæklunardeilda að hafa algjöran forgang. Þeim gagnar lítt þó byggður sé barnasp- ítali, jafnvel óvíst að bömin séu neinu bættari heldur. Sjúkrarúmin á barnadeildum sem þegar em til, era ekki fullnýtt. Það er einhver sýndarmennska sem veldur því að ráðamenn leggja svona þunga áherslu á veglegar byggingar. Hér þarf að viðhafa raunhæfa forgangsröðun sem styðst við að leysa brýnustu þarfir á hveijum tíma. Það er í rauninni stöðugt verið að forgangsraða með því að ákveða í hvað fjármunirnir fara. Hér er það bara gert af handahófi. Það virðast vera nógir fjármunir til þegar steinsteypan er annars vegar. Helgi Hálfdanarson ÞAÐ SEM LIFIR BEZTU þakkir flyt ég vini mínum Kristjáni Karlssyni fyrir bréf í Morgunblaðinu 20. þ.m. Ég hlýt að fallast á það sem hann segir um orð vinar síns ónefnds, að þau styðji mál hans frekar en mitt. Og hvernig ætti ég að rengja það, að Steinn Steinarr hafí „hugsað oftar um Jón Pálsson en nokkurn annan mann“? Auðvitað sýnir kvæðið, að hann gat hugsað til hans. Og víst mátti hann hugsa bæði oft o g vel til Jóns Pálssonar, sem alltaf var boðinn og búinn að gera honum hvern þann greiða sem honum var unnt. En ef farið væri að elta ólar við það sem Steinn sagði um menn og málefni, hve skemmti- lega hann lék sér að því að gera gys að mönnum með því að hæla þeim og hvernig hann gat vottað þeim fyrirlitningu með snilldar-orðbragði um dá- læti sitt á þeim, þá held ég að umræðan væri komin út á held- ur vafasama braut. Þess skal getið, að yfirleitt var þetta meinlaus íþrótt af hálfu Steins; og skopsögur hans af Jóni Páls- syni gátu varla talizt niðrandi; til þess voru þær of ótrúlegar, enda var þeim fremur ætlað að lýsa ísmeygiiegri skopgáfu Steins sjálfs en ímyndaðri flónsku Jóns. Það sem máli skiptir og hægt er um að ræða, er það sem hann lét frá sér fara á prenti, meira að segja á kirfilega bundnu máli, sem ekki var ætl- að til einnar nætur, heldur birt í ljóðabók. Hver sú túlkun á minningarkvæðinu um hinn „misheppnaða tónsnilling", sem tekur mið af spjalli Steins Stein- ars við Pétur og Pál, er með öllu marklaus. Kvæðinu var ætlað að Iifa eins og það er; og það lifir illu heilli, þulið og sung- ið í þaula, án þess nokkur snjall- yrði Steins á kaffíhúsum verði því til rnálsbóta. fföu) fyrir steinsteypu. A undan timanum i 100 ár. Léttir meðfærilegir viðhaldslitlir. Ávallt fyrirllggjandi. varahlutaþjónusta. w Þ. ÞORGRÍMSSON & CO 29, sími 38640 FYRIRLIG6JANDI; GÚLFSLÍPIVÉLAR - RIPPER ÞJÖPPUR DÆLUR STEYPUSAGIR - HRJERIVÉLAR - SAGARBLÖB - Vönduð Iramleiðsla. Þá mætti spyija: Er ekki fyrst og fremst gamalt fóik á þessum biðlistum? Fólk sem hætt er að vinna og hefur nógan tíma til að bíða? Nei, það er líka ungt fólk á þessum löngu listum. Og þó þar sé líka gamalt fólk á það skilið að líða vel. Slysum fækkar ekki. Ba- kveiki er furðu algeng meðal ungs fólks. íslendingar stæra sig af háum meðalaldri. En hvers virði er líf við kvalræði? Fyrir utan and- legar og líkamlegar þjáningar þurfa þessir sjúklingar líka margs- konar þjónustu, ekki aðeins sjúkra- húspláss, heldur sjúkraþjálfun, verkjalyf og svefnlyf. Þeir era óvinnufærir, verða því að draga fram lífið á sjúkradagpeningum eða örorkubótum. Allt er þetta kostnaður fyrir sameiginlega sjóði landsmanna. Þarna er því þörf aðgerða af hálfu stjórnvalda. Meiri steinsteypa gagnast þessu fólki lítt. Hinsvegar mætti nýta betur það húsnæði sem fyrir er. Hætta að loka deildum yfir sumarið með- an biðlistar verða lengri og lengri. Þetta er hægt ef farið væri að veðja á starfsfólk í stað stein- steypu. Ástríður E. Björnsdóttir Verkfall til góðs Það kann að vera hastarlegt að varpa slíku fram. Þó hefur verk- fall meinatækna haft eitt gott í för með sér. Það hefur beint kast- ljósi að ástandinu á bæklunardeild- um Landspítalans. Það er farið að renna upp fyrir ráðamönnum að biðlistar era líka dýrir. Það er dapurlegt hlutskipti bæði fyrir sjúklinga og hjúkranarfólk að þurfa að horfa á slíka meðferð fjármuna. Vonandi sjá menn á þessu hve dýr spamaður og niður- skurður getur orðið þegar öll kurl koma til grafar. Það er engin tilviljun að við grípum pennann til að láta í ljós Birna Jónsdóttir Guðrún Jónsdóttir reiði okkar. Við höfum í þijú ár fylgst með baráttu 36 ára gamall- ar konu við kerfið. Fyrst bið eftir rannsókn, síðan endalus sjúkra- þjálfun, þó læknirinn játaði að vonlaust væri um lækningu með því móti. Hún er búin að missa vinnuna fyrir löngu, hefur þurft að lifa á sjúkradagpeningum og nú síðast örorkubótum. Síðustu upplýsingar herma að engar líkur séu til að hún komist í aðgerð fyrr en á næsta ári. Þessi kona er fyrirvinna fjölskyldu sinnar. Hennar börn era lítið betur sett þó byggð sé ný barnadeild. Ástríður er sjúkraliði, Bima og Guðrún em hjúkrunarnemar. Að þora að horfa á raunveruleikann Bogi Ágústsson fréttastjóri Sjónvarps- ins snuprar Morgun- blaðið á þriðjudaginn (19. apríl) fyrir „van- þekkingu á vinnu- brögðum á ritstjóm- um“ (þá væntanlega á fréttastofunni sinni) og um „misskilning um eðli og vinnuhætti fréttastofu Sjónvarps- ins“. Fréttastjórinn neit- ar því jafnframt að hann sé „fulltrúi ríkis- valdsins" í frétta- mennskunni, og full- yrðir jafnframt að telji aðilar úti í bæ sig beitta misrétti af fréttastofunni þá geti þeir hinir sömu leitað réttar síns til yfir- manna stofnunarinnar. Það vill svo til að trúlega era allar þessar Ijórar fullyrðingar fréttastjórans rangar, ásamt reynd- ar ýmsu öðra sem hann lætur frá sér fara í skammargrein sinni. Þó era fullyrðingamar misjafnlega mikið rangar eftir umfangi þeirra sem og huglægu mati manna á hvaða atriði séu merkilegri en önn- ur _í fréttamennsku. í fyrsta lagi þá er Bogi fyrst og fremst fulltrúi annars vegar „ákveðins óskráðs meirihluta þjóð- arinnar" á fréttastofunni — alveg án tillits til réttra fréttra eða rangra (það hefur lítil sem engin áhrif á fréttavalið), og hins vegar fulltrúi ríkisvaldsins í allri þess dýrð. Við hvalavinir sem aðrir minnihluta- skoðanahópar höfum ekki farið varhluta af staðreyndaumsnúningi fréttastofunnar hans þegar skoðan- ir meirihlutans eru stundum upp á kant við raunveruleikann. Og ekki er þjónkunin á stofunni minni við framkvæmdavaldið að staðaldri en við meirihluta-skoðana- lögreglukerfið sem Bogi og starfs- stétt hans hefur öðrum fremur byggt upp á Vesturlöndum og við- haldið síðan svo dyggilega (og við reyndar ákveðnar stjórnmálaskoð- anir oftar en ekki einnig). Þjónkun- in við framkvæmdavaldið birtist einkum og sérílagi í einkar „lipurri þjónustu" við stjórnmálamenn og Magnús H. Skarphéðinsson embættismenn, í öllum þeim fábreytileika sem þar annars á bæ er að finna yfirleitt. Með hundraðum dæma væri hægt að rökstyðja það úr fréttum síðustu missera og mánaða ef menn hafa gleymt þessum aðalatriðum. í annan stað þá hef- ur það nákvæmlega ekkert að segja telji menn sig misrétti beitta að „leita réttar síns“ við yfirmenn stofnunarinnar, þ.e. Ríkisútvarpsins. Samtöl og bréfaskrift- ir til fréttastofunnar hafa nákvæm- lega alls engin áhrif þar á bæ fyr- ir flesta sem telja sig misrétti beitta, séu þeir annars vegar í minnihlutahópum, eða skoðanir þeirra falli ekki fréttastjóranum og liði hans í geð. Það skal hér tekið fram til að fyrirbyggja misskilnig að sama lögmál „viðurkenndra skoðana" er einnig í samtrygginga- kerfi fréttastofu hinnar sjónvarps- stöðvarinnar hér á landi þótt heldur skárra sé þar samt, ef eitthvað er. Endalausar bænaskrár til „yfir- manna stofnunarinnar" í munnlegu eða skriflegu formi hafa heldur nákvæmlega alls engin áhrif „telji menn sig misrétti beitta“ eins og fréttastjóranum er svo lagið að orða hlutina. Dragi fréttastjórinn fullyrðingu þessa í efa skal ég nefna honum tugi (og jafnvel hundrað) dæma hafi hann nennu (og þor) í sér að hlusta á slíkar frásagnir um „misrétti" og misjafn- lega litlar eða engar undirtektir stofnunarinnar við allnokkrum slík- um. Bara að biðja um það, kæri Bogi, og ég skal biðja Moggann um að birta þann langhund við fyrsta tækifæri. Að lokum gæti ég örugglega fyllt heilt sunnudagsmorgunblað með dæmum af uppákomum eins og fréttastjórinn nefnir í grein sinni, sem örugglega teldust frétta- efni hjá hlutlausari fréttastofu en fréttastofu Ríkissjónvarpsins er í dag, en ekki töldust fréttaefni hjá Boga og Co. Hvalavinir sem aðrir minnihlutahópar hafa ekki farið varhluta af staðreyndaumsnúning-j fréttastofu RÚV, að mati Magnúsar H. Skarphéðinssonar, sem segir skoðanir meirihlutans stundum á skjön við veruleikann. Fréttastjórinn og kollegar hans afsaka sig síðan alltaf gegn svona umræðu k því „hve okkur er þröng- ur stakkur skorinn í útsendingar- tíma frétta" og svo framvegisrök- semdum. En fréttastjórinn og liðið hans Sveins veit betur. Við val á fréttum er fyrst og fremst farið eftir; a) aðgerðum og túlkunum „ríkisvaldsins" í hveiju máli fyrir sig, b) aðgerðum þungavigtarhags- munaaðila í samfélaginu þann dag- inn, c) hvað fólk vill fá að heyra í fréttum að staðaldri (ekki hvað endilega er rétt og hvað trúlega eða örugglega er rangt), og í síð- ast en ekki síst d) að raska ekki heimsmynd eða „stöðugieika" meirihlutans eða mismunandi valdamikilla stjórnmálaflokka hans eða annara stofnana um of. Ég bendi hér aðeins á til fróð- leiks hvemig lögreglusamþykktin orðar síðasttalda atriðið; „að raska ekki meginreglu eða valda al- mennri blygðan", sem heitir á mannamáli; að verða ekki uppvís að öðravísi hegðun eða með ein- hveijar vafasamar skoðanir minni- hlutahópa sem krumpað gætu heimsmynd hins fáhugsandi meiri- hluta á hveijum tíma um of. Þá varðstöðu stendur fréttastjórinn vel og dyggilega, hvort sem það er meðvitað eða ekki. Höfundur er meðlimur m.a. í Hvalavinafélagi tsiands.

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.