Morgunblaðið - 25.05.1994, Page 36

36 MIÐVIKUDAGUR 25. MAÍ 1994
MORGUNBLAÐIÐ
lltargtiiiMtKfeffe
STOFNAÐ 1913
ÚTGEFANDI: Árvakur hf., Reykjavík.
FRAMKVÆMDASTJÓRI: Haraldur Sveinsson.
RITSTJÓRAR: Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
MORGUNBLAÐIÐ, Kringlunni 1, 103 Reykjavík. SÍMAR: Skiptiborð: 691100.
Auglýsingar: 691111. Askriftir: 691122. SÍMBRÉF: Ritstjórn 691329, frétt-
ir 691181, íþróttir 691156, sérblöð 691222, auglýsingar 691110, skrif-
stofa 681811, gjaldkeri 691115. Áskriftargjald 1.400 kr. á mánuði innan-
lands. í iausasölu 125 kr. eintakið.
FYRIRHEIT UM
LÆKKUN HITA-
YEITUGJALDA
Sjálfstæðisflokkurinn lýsti því yfir um helgina, að hita-
veitugjöld yrðu lækkuð um 5% frá 1. júní nk. og um
önnur 5% frá næstu áramótum, hljóti flokkurinn endurnýjað
umboð til þess að fara með meirihlutastjórn í Reykjavík.
Þetta er mikilvæg stefnuyfirlýsing, sem vert er að veita
| athygli.
Það er mjög fátítt, ef ekki einsdæmi, að gjaldskrár opin-
berra fyrirtækja lækki. Yfirleitt hafa þessar gjaldskrár hækk-
að verulega umfram aðrar verðhækkanir, að ekki sé talað
um laun. Gjaldskrá Hitaveitu Reykjavíkur er tengd vísitölu
á sama tíma og laun notenda hitaveitunnar eru ekki vísitölu-
tengd og einkafyrirtæki geta ekki hækkað verð á vöru og
þjónustu samkvæmt neinum vísitölum. Aðstöðumunur opin-
berra fyrirtækja, sem hafa í raun einkarétt á sínu starfs-
sviði, og einkafyrirtækja er því mikill.
Hitaveita Reykjavíkur hefur verið rekin með miklum hagn-
aði árum saman, en hefur líka þurft að standa undir mikilli
uppbyggingu á höfuðborgarsvæðinu. Nú er svo komið sam-
kvæmt því, sem fram kemur hjá Árna Sigfússyni, borgar-
stjóra, í Morgunblaðinu í dag, að Hitaveitan greiðir upp
skuldir sínar á þessu ári. Þess vegna er tímabært, að eigend-
ur Hitaveitunnar og notendur njóti góðs af þeirri gífurlegu
uppbyggingu, sem orðið hefur hjá þessu mikla orkufyrirtæki
á undanförnum áratugum.
Áhyggjur af því, að stjórnvöld mundu leggja jöfnunar-
gjald á hitaveituna, hafa hingað til orðið til þess, að borgar-
yfirvöld í Reykjavík hafa ekki beitt sér fyrir lækkun hita-
veitugjalda. Árni Sigfússon telur hins vegar gerlegt að stíga
þetta skref nú. í því felst kjarabót fyrir launþega og fyrir-
tæki, alla viðskiptavini Hitaveitu Reykjavíkur. Hér er ekki
um stórar upphæðir fyrir hvern og einn að ræða, en allar
upphæðir skipta máli, ekki sízt á krepputímum, þegar at-
vinnuleysi og kjaraskerðing veldur margvíslegum vandamál-
um hjá fólki.
Sú stefnubreyting, sem felst í því að lækka gjaldskrá
opinbers fyrirtækis er einnig mikilvæg í þessu sambandi.
Með henni hefur ísinn verið brotinn og full ástæða til þess
að ýta undir það, að önnur opinber fyrirtæki fylgi í kjölfar-
ið, þar sem möguleiki er á því vegna afkomu fyrirtækjanna.
Raunar hefur alltof lítið verið gert af því að herða aðhald
í rekstri opinberra fyrirtækja. A.m.k. hefur það ekki verið
gert í sama mæli og gerzt héfur hjá einkafyrirtækjum á
undanförnum samdráttarárum.
Lækkun hitaveitugjalda mun spara viðskiptavinum Hita-
veitunnar um 270 milljónir króna á næsta ári. Það eru tölu-
verðir fjármunir, sem þannig skila sér í þeirra vasa. Ingi-
björg Sólrún Gísladóttir, borgarstjóraefni R-Iistans, er af
einhverjum ástæðum ekki ýkja hrifin af þessu fyrirheiti Sjálf-
stæðisflokksins. í samtali við Morgunblaðið í dag lýsir hún
þeirri skoðun, að frekar sé ástæða til að lækka hitakostnað
fólks með því að draga úr notkun heita vatnsins enda sé
heitt vatn ekki óþijótandi orkulind. Hún telur jafnframt, að
hitaveitugjöld séu varla íþyngjandi fyrir gjaldendur.
Nú er auðvitað full ástæða til, að Hitaveita Reykjavíkur
vinni að því að uppfræða viðskiptavini sína um leiðir til
þess að takmarka notkun heits vatns og draga þar með úr
hitaveitukostnaði enda hefur Hitaveitan unnið að slíku
fræðslustarfi. En það getur ekki komið í staðinn fyrir þá
stefnumörkun, sem felst í yfirlýsingu sjálfstæðismanna að
snúa af þeirri braut, að gjaldskrár opinberra fyrirtækja
hækki stöðugt á sama tíma og annað verðlag stendur í stað
eða lækkar.
Hér er komið að grundvallarmun í viðhorfi sjálfstæðis-
manna og vinstri manria, þótt Sjálfstæðisflokkurinn hefði
vissulega mátt vera dugmeiri við að fylgja fram stefnu sinni
í þessum efnum. Yfirlýsing frambjóðenda Sjálfstæðisflokks-
ins um lækkun hitaveitugjalda lofar góðu. Hún er vísbending
um viðhorf og afstöðu, sem væntanlega kemur til fram-
kvæmda á fleiri sviðum opinbers rekstrar, hljóti Sjálfstæðis-
flokkurinn meirihluta í borgarstjórn Reykjavíkur næsta kjör-
tímabil.
HAFNARFJÖRÐUR
Jóhanna Engil-
bertsdóttir
Ingvar
Yiktorsson
Bryndís Guð- Magnús
mundsdóttir Gunnarsson
Magnús
Jón Ámason
af
INNLENDUM
VETTVANGI
Heldur hefur hitnað í
kolunum í kosningabar-
áttunni í Hafnarfirði.
Áslaug Ásgeirsdóttir
lítur á helstu málefnin
Hart deilt
um skuldir
bæjarins
sem brenna á frambjóð-
endunum
Aukin harka hefur færst í
kosningabaráttuna í Hafn-
arfirði undanfarna daga og
er mál málanna þar í bæ
skuldastaða bæjarsjóðs og hvernig
beri að draga úr skuldasöfnuninni.
Alþýðuflokksmenn sem fara með völd-
in í þessu tæplega 17 þúsund manna
bæjarfélagi eru sakaðir um að hafa
safnað of miklum skuldum, en mikil
uppbygging hefur verið í bæjarfélag-
inu. Vilja andstæðingar núverandi
meirihluta taka á fjármálunum og
gera raunhæfari fjárhagsáætlanir í
framtíðinni. Atvinnumálin tengjast
fjárhagsmálunum, en stefna meiri-
hlutans hefur verið að halda uppi at-
vinnu með miklum framkvæmdum.
Ekki hefur verið ágreiningur um
skóla- .og leikskólamál, en næsta mál
á dagskrá er að undirbúa viðtöku
sveitarfélagsins á rekstri skólanna.
Einnig þurfi að stefna að einsetnum
skóla.
Alls eru rúmlega 11 þúsund manns
á kjörskrá í Hafnarfirði. í síðustu
kosningum hlutu Alþýðuflokksmenn
hreinan meirihluta, fengu sex menn
í bæjarstjórn. Sjálfstæðisflokkurinn
fékk fjóra menn en Alþýðubandalag
einn. Framsóknarflokkurinn náði
engum manni inn. I ár býður Kvenna-
listinn einnig fram. Hann bauð síðast
fram árið 1986, en náði ekki að koma
manni að.
Skoðanakannanir sem birtar hafa
verið undanfarið sýna að líkur eru á
að enginn flokkur hljóti hreinan
meirihluta. Baráttan virðist standa á
milli Sjálfstæðisflokks og Alþýðu-
flokks og stefnir Alþýðubandalagið
að því að vera í oddaaðstöðu varð-
andi myndun nýs meirihluta í bænum
eftir kosningar. Kvennalistanum hef-
ur einnig verið spáð einum manni
og að lítið vanti upp á að Framsókn
nái einum inn og Álþýðubandalagið
öðrum manni.
Magnús Jón Ámason, oddviti G-
listans, segir að G-listamenn séu
opnir fyrir öllum möguleikum í sam-
starfi, málefnin verði látin ráða. Ing-
var Viktorsson, bæjarstjóri og efsti
maður A-lista, segir að sögulega séð
þá hafi Alþýðuflokkurinn alltaf unnið
með Alþýðubandalaginu en Magnús
Gunnarsson, efsti maður D-lista seg-
ir að sjálfstæðismenn séu opnir fyrir
öllu. Ef Kvennalisti og Framsókn
kæmu að manni hafa báðir þessir
flokkar áhuga á meirihlutasamstarfi
ef samstaða næðist um málefni. Jó-
hanna Engilbertsdóttir, oddviti
Framsóknarflokksins, segist vona að
tveir flokkar stjórni bænum að lokn-
um kosningum, það sé slæmur kost-
ur að einn flokkur sitji við stjómvöl-
inn og ráði pólitískan bæjarstjóra.
Miklar framkvæmdir
Það eru fjármál bæjarins sem eru
helsta deilumálið í kosningunum.
Samkvæmt bráðabirgðauppgjöri á
rekstri bæjarsjóðs eru skuldir bæjar-
ins um 2,2 milljarðar króna. Sjálf-
stæðismenn segja að einnig beri að
telja þær 200 milljónir sem holræsa-
og leiguíbuðasjóður skulda hvor um
sig og þá nema skuldir bæjarins um
2,6 milljörðum króna.
Ingvar Viktorsson bæjarstjóri seg-
ir að Hafnarfjörður sé ríkt sveitarfé-
lag og því þurfi ekki að óttast þessa
skuldasöfnun. Mikið hafi verið fram-
kvæmt á kjörtímabilinu, það hafi
verið stefna bæjaryfirvalda að halda
uppi atvinnu með framkvæmdum og
reyna þannig að vinna gegn þeim
doða sem ríkir í atvinnulífi lands-
manna. „Á meðan ástandið í landinu
er svona, þá eiga sveitarfélögin að
reyna það sem þau geta,“ segir hann.
En hinir flokkamir fjórir hafa
meiri áhyggjur af skuldasöfnuninni.
Magnús Gunnarsson, efsti maður
D-listans og bæjarstjóraefni flokks-
ins segir mikilvægt að vinna mark-
vissar fjárhagsáætlanir. „Það er úti-
lokað að stöðva framkvæmdir," segir
hann. „Við verður að vinna okkur
út úr þessum erfiðleikum á lengri
tíma. Framkvæmdir þurfa að haldast
í hendur við tekjur bæjarsjóðs."
Kvennalistinn, Alþýðubandalagið
og Framsóknarflokkurinn vilja að
ráðist sé í skuldbreytingar óhag-
stæðra lána og að fjárhagsáætlunin
verði nothæft stjómtæki. Framsókn
Kvennalistinn og Sjálfstæðisflokkur-
inn telja unnt að hagræða í rekstri
bæjarins og Bryndís Guðmundsdóttir,
oddviti Kvennalistans, segir að end-
urskoða þurfí fjárhagsáætlunina allt
að tvisvar á ári.
Magnús Jón Ámason, efsti maður
G-listans, segir að búa verði til vit-
ræna fjárhagsáætlun og hún verði
að standast. Hann segir að miðað við
núverandi atvinnuástand sé útilokað
að stíga á bremsuna, því þurfi að
vinna betur að áætlunargerð.
Atvinnumálin eru einnig ofarlega