Morgunblaðið - 05.06.1994, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 5. JÚNÍ 1994 39
BRÉF TIL BLAÐSINS
Mismunandi rök fyrir
og eftir klukkan fimm
Frá Magnúsi H. Skarphéðinssyni:
UNDARLEG eru oft rök rökþrota
manna. Ólafur Karvel Pálsson for-
maður Skotveiðifélags íslands
grætur sáran í fjölmiðlum yfír sam-
þykkt Alþingis á villidýrafrum-
varpinu svokallaða. Hann vill að
skotveiðimenn fái nánast algjört
sjálfdæmi í að meta „veiðiþol“
flestra villtra dýra á íslandi og fái
að haga sér eftir því. - Það eru
einmitt svo miklar líkur á því að
veiðimenn muni sjálfir hafa frum-
kvæði að því að stöðva veiðar á
gæsinni, lundanum og rjúpunni
þegar þessir stofnar minnka eða
hálfklárast vegna síaukinnar
ásóknar þessa dýraníðingalýðs sem
ekkert kvikt virðist mega sjá í
náttúrunni án þess að fyllast óum-
ræðilegri þörf á að drepa það.
Enda sannar sagan það svo vel
(eða hitt þó heldur) eins og lesa
má út úr áliti veiðiformannsins að
veiðimenn hafi alltaf dregið svo
mjög úr veiðum sínum þegar nærri
dýrastofnum hafi verið gengið. Það
sést m.a. best á þeim þremur
hvalastofnum hér við land sem
veiðimönnum á hafi úti tókst að
útrýma. (Allir hvalastofnar sem
eftir eru við ísland nema ef til vill
hrefnan eru í útrýmingarhættu að
mati vísindanefndar alþjóðahval-
veiðiráðsins. Miðað við að stofnar
séu komnir undir 56% af uppruna-
legri stofnstærð svo slík viðmið séu
tekin gild.)
Umdeilanleg rök
En það er fleira á spítunni. Fyrr-
nefndur formaður Skotveiðifélags
íslands, Ólafur Karvel Pálsson,
heldur því fram á kvöldin og í frí-
tímum sínum í tengslum við stytt-
ingu ijúpnaveiðitímabilsins að
óheftar veiðar veiðilýðsins (um-
bjóðenda hans) á rjúpunni hafi
nákvæmlega alls engin áhrif á
stærð rjúpnastofnsins. - Það eru
vægast sagt umdeild rök svo ekki
sé nú meira sagt. Af ummælum
hans má líka draga þá ályktun að
veiðimönnum sé best treystandi til
að setja veiðitímabilinu skorður.
Eins og það sé nú svo líklegt til
að skila réttu aðhaldi á ofveiðina
og annað í þeim efnum.
Á sama tíma á virkum dögum
á milli klukkan níu til fimm heldur
Ólafur Karvel Pálsson fiskifræð-
ingur hjá Hafrannsóknastofnun
því fram að alls ekki megi veiða
fleiri bröndur úr þorskstofninum
góða hér við land en ákveðið hafi
verið, þar sem stofninn þoli alls
ekki meiri minnkun en orðið er!
Þar hefur sem sagt veiði áhrif á
stofnstærð þorsksins. En ekki í
ijúpnastofninum í kvöldrökum
formannsins. — Hvernig á maður
svo að skilja svona málflutning
eiginléga?
Á þá samkvæmt „eftir-klukkan-
fimm“ - rökum fiskifræðingsins
ekki bara að gefa fiskimönnum og
útgerðum sjálfdæmi í að ákvarða
og eða takmarka sókn í þorskstofn-
inn þar sem „þeim sé best treyst-
andi til þ ess sjálfum“ sbr. ijúpna-
veiðirökin? Hér vantar allan botn-
inn í röksemdafærsluna.
Nei, Ólafur. Þessi hringrök þýð-
ir ekki að bjóða hugsandi fólki upp
á. Og það þrátt fyrir að við búum
í veiðimannasamfélagi sem kaupir
nánast alla rökleysuna í kringum
veiði og meiri veiði og ennþá meiri
veiði á öllu sem hér dregur lífsand-
ann á landinu, fyrir utan manninn
sjálfan.
Rök veiðisinna eru að verða slá-
andi lík og jafn mótsagnakennd
og rök þrælahaldins í Suðurríkjum
Bandaríkjanna um miðja síðustu
öld gegn rökum norðanmanna sem
heimtuðu samkvæmni í málflutn-
ingi sunnanmanna, og meiri mann-
úð í garð þessa litaða fólks sem
deilt var um.
Því segjum við núna við veiðilýð-
inn allan eins og hann leggur sig:
Það þýðir ekkert að halda svona
rökleysu fram og reyna að varpa
skikkju vísindalegrar gagnrýni yfir
hana. Því sá keisari er ekki í neinu.
Meiri mannúð í garð dýra og
náttúrunnar er það sem verður að
koma, eigum við að geta lifað hér
áfram um ókomin ár.
MAGNÚS H. SKARPHÉÐINSSON,
Grettisgötu 40b,
Reykjavík.
Athugasemd við ádrepu um
málfar í fréttum Utvarps
Frá Ara Páli Kristinssyni:
ÞEIR ERU sem betur fer mjög
margir sem bera hag íslenskrar
tungu fyrir bijósti og leggja m.a.
á sig að skrifa greinar og ádrepur
í blöð til að brýna samferðamenn
sína til dáða í málfarsefnum. Fyrir
kemur að starfsmenn Ríkisút-
varpsins fá ábendingar frá hlust-
endum sínum hér á síðum Morgun-
blaðsins. Þá aðstoð við starf mitt
ætla ég síst af öllu að. vanþakka
enda sé réttilega bent á misfellur
- og ég veit manna best að starfs-
menn Ríkisútvarpsins taka leið-
réttingum vel og eru þakklátir fyr-
ir leiðbeiningar. Ég fer víst ekki í
grafgötur um að starfsmönnum
Ríkisútvarpsins getur skotist þótt
skýrir séu. En það getur hent fleiri.
í ádrepu frá Jóni Einarssyni,
Saurbæ, í Mbl. 28. maí sl., „Þágu-
1 fallssýki og aðrar ambögur", er
I því haldið fram að sagt hafi verið
( „þeim langar" í frétt Útvarps um
margæsir. Hið rétta er að í pistli
um margæsir, sem lesinn var í
hádegisfréttum 21. maí sl., stóð
þetta: „Og þeim sem langar til að
kynnast margæsum af eigin raun
skal bent á að Fuglaverndarfélag
íslands verður með vettvangs-
I
I
(
(
(
(
Gagnasafn
Morgunblaðsins
Allt efni sem birtist í Morgun-
blaðinu og Lesbók verður fram-
vegis varðveitt i upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskil-
ur sér rétt til að ráðstafa efninu
þaðan, hvort sem er með endur-
birtingu eða á annan hátt. Þeir
sem afhenda blaðinu efni til
birtingar teljast samþykkja
þetta, ef ekki fylgir fyrirvari
hér að lútandi.
fræðslu...". Hér er að sjálfsögðu
ekkert athugavert við beygingar;
í gömlu skólamálfræðinni hefði
verið sagt að tilvísunarfornafnið
„sem“ stæði í þolfalli (=„hveija“)
en „þeim“ stendur vitaskuld með
„skal bent á“.
Jón Einarsson víkur réttilega að
því í ádrepu sinni að Ríkisútvarpið
hafi stuðlað að málvöndun og
málhreinsun. Þá leggur hann til
að tilteknir fréttamenn verði tekn-
ir á námskeið í málvöndun og
meðferð móðurmálsins. Ég er sam-
mála því að rétt er að herða enn
róðurinn í þessum efnum. En Jóni
Einarssyni og „öðrum sem langar“
að fréttamenn Ríkisútvarpsins fái
tiltal og leiðbeiningar um málfar
má þó benda á að reynt er að sinna
málvöndun eftir föngum á báðum
fréttastofum Ríkisútvarpsins með
leiðréttingum fyrir útsendingu, at-
hugasemdum og leiðbeiningum
eftir á og á vikulegum starfs-
mannafundum um málfar.
ARIPÁLL KRISTINSSON,
málfarsráðunautur
Ríkisútvarpsins.
Kvenréttindi
Frá Þóru Hjartar Blöndal:
KOMIÐ hefur fram hjá kvenna-
listakonum að sú öra þátttöku-
aukning kvenna í stjórnmálum í
kjölfar framboðs þeirra 1982 hafi
nú eitthvað hægt á sér. Spurt er
hvers vegna? Getur verið að stjórn-
málaflokkarnir hafi ákveðið að
reyna að slá á þessa bólgu sem
kvennalistinn var með því einfald-
lega að setja konur á lista sína til
þess eingöngu að sýna fram á að
konur ættu þar líka sæti. Það er
mín skoðun. Með þeirri skoðun er
ég ekki að setja niður hæfar konur
sem hafa raunverulegt erindi í
stjórnmál.
Ég vil hins vegar vekja á því
athygli að konur eiga ekki rétt á
sætum á framboðslistum stjórn-
málaflokka vegna kynferðis frekar
en karlar. Það hlýtur að vera mark-
miðið að framboðslistar stjórnmála-
flokka tefli fram hæfu fólki, ein-
staklingum en ekki kynverum.
Kvennalistinn er í dag miklu
meira en bólga, meira en þau gras-
rótarsamtök sem þeirra upphaflega
hugsjón virðist hafa verið. Með
sj(ófpup pvennalistans var leyst úr
læðingi stjórnmálalegt afl. Afl sem
ef til vill stjórnar ferð kvennanna
í stað kvennanna að stjórna ferð
þess. Þetta afl hefur á allan hátt
ýtt undir kvenréttindi og í skjóli
þess ýtt undir forréttindabaráttu
sem gengur þvert á allar hugmynd-
ir um jafnan rétt kynjanna.
Mín skoðun ér sú að okkar
samfélag eigi að þroska einstakl-
inginn til þess að verða hæfur sam-
félagsþegn.
Einstaklingnum á að vera gert
kleift að sýna hæfni sína burt séð
frá kynferði. Nú í dag stöndum við
ef til vill á tímamótum. Vissulega
er búið að vinna ákveðið brautryðj-
endastarf en við megum ekki leyfa
okkur að halda áfram á þeirri braut
kvenforréttinda sem mörkuð hefur
verið heldur styrkja möguleika ein-
staklingsins til þess að taka þátt í
stjórnmálum. Það er einstaklingur-
inn sem er undirstaða samfélags-
isns. Án einstaklinganna er ekkert
samfélag.
ÞÓRA HJARTAR BLÖNDAL,
Bauganesi 38,
Reykjavík.
n i8T 1
Spennandi
nám
fyrir
framsýnt
fólk
# Ferðamálaskóli íslands,
Menntaskólanum í Kópavogi.
Skólinn er skipulagður á þann hátt að nemendur sækja
sjálfstæð námskeið þar sem farið er yfir afmarkaða hluta
ferðafræðinnar eða taka tvær heildstæðar annir.
Nemendur geta því sjálfir ráðið fjölda námskeiða sem
þeir vilja sækja og hversu hratt námið sækist
Fjölbreytni námsins hefur aukist ár frá ári og á næsta
námsári verða enn nýir áfangar í boði. Ferðamálaskóli
Islands mun standa fyrir I 7 fjölbreyttum og sþennandi
áföngum á sviði ferðaþjónustu.
Hikið ekki við að hringja í síma 643033 og fá nánari
uþplýsingar. Skrifstofa skólans er opin frá kl. 9:00-14:00
virka daga. Sumarleyfi verða frá 15. júní til 2. ágúst
# Leiðsöguskóli íslands
Námið er tveggja anna nám á háskólastigi. Inntökuskil-
yrði eru stúdentspróf eða sambærileg menntun auk hald-
góðrar málakunnáttu. Kennsla hefst í september. Tekið
verður við umsóknum í ágúst Upplýsingasími 643033.
# Endurmenntun
Endurmenntun fyrir starfandi leiðsögumenn hefst í lok
september. Skróning stendur yfir í síma 74309.
fiI9#CBKHntSINU