Morgunblaðið - 29.06.1994, Blaðsíða 6

6 MIÐVIKUDAGU.R 29. JÚNÍ 1994
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Listasjóður atvinnulífsins var stofnaður í gær
Takmark-
ið að efla
nútíma-
myndlist
STOFNFUNDUR Listasjóðs at-
vinnulífsins var haldinn á Kjarv-
alsstöðum í gær. Takmark sjóðsins
er að efla íslenskan markað fyrir
nútimamyndlist. Það var Gunnar
Dungal, forstjóri Pennans, sem
átti hugmyndina að Listasjóðnum.
Stofnfélagar sjóðsins, 44 að
tölu, skuldbinda sig til að kaupa
listaverk eftir núlifandi íslenska
myndlistarmenn á tveggja ára
fresti. Samkvæmt reglum sjóðsins
tengist nafn hvers og eins sjóðsfé-
laga ákveðnum kaupmánuði.
Sjóðsfélagi kaupir síðan milliliða-
laust af þeim listamanni sem val-
inn er fyrir þann mánuð.
Efling íslensks
myndlistarmarkaðs
Jóhann Óli Guðmundsson,
sljórnarformaður Securitas hf.,
hélt ræðu á stofnfundinum og
sagði m.a.: „Það fer vel á því að
fyrirtæki og einstaklingar í at-
vinnurekstri taki sig saman á 50
ára lýðveldisafmæli þjóðarinnar
og stofni listasjóð sem mun hafa
fjárhagslegt afl til að marka spor
í íslenska listasögu ef vel tekst til.“
Hann benti siðan á að íslenskur
Morgunblaðið/Kristinn
NOKKRIR stofnfélagar Lista-
sjóðs atvinnulifsins á fund-
inum í gær, frá vinstri: Sig-
urður Gísli Pálmason Hag-
kaupum, Kolbeinn Kristins-
son Myllunni, Árni Ól. Lárus-
son Skeljungi og Einar
Sveinsson Sjóvá/Almennum.
Jóhann Óli Guðmundsson Scu-
ritas er í ræðustól.
myndlistarmarkaður væri ungur
og vanþróaður. „Listasmekkur
þjóðarinnar er svolítið bundinn við
gömlu meistarana og finnst annað
oft svolítið óekta. Þetta kemur
verst niður á þeim listamönnum
sem eru yngri og eru að bijóta
sér leið áfram.“ Þetta væri ástand
sem stofnfélagar Listasjóðs at-
vinnulifsins vildu breyta.
í ræðu Jóhanns Óla kom fram
að undirbúningsnefnd sjóðsins
hefði farið þess á leit við Gunnar
Kvaran, forstöðumann Kjarvals-
staða, að hann yrði fyrsti formað-
ur Listaráðs sjóðsins og varð hann
við þeirri ósk. í Listaráði sitja
ásamt Gunnari Halldór Björn Run-
óifsson kennari við Handíða- og
myndlistarskólann, Auður Ólafs-
dóttir kennari við Háskóla ís-
lands, Hrafnhildur Schram for-
stöðumaður Listasafns Einars
Jónssonar og Ólafur Gíslason
blaðamaður og listgagnrýnandi.
5.0001 af olíu í
Húsaví kur höfn
Hreinsun með nýjum mengunarvarn-
arbúnaði gekk fljótt og vel
ALLT að 5.000 lítrar af smur- og svartolíu var dælt upp úr höfninni
á Húsavík nýlega, en olían fór í sjóinn þegar verið var að dæla sjó
úr lest Mælifells, einu flutningaskipa Samskipa. Að sögn Stefáns
Stefánssonar, hafnarvarðar í Húsavíkurhöfn, gekk vel að hreinsa upp
olíuna og þakkar hann það mengunarvarnarbúnaði sem nýlega var
keyptur hingað til lands. Búnaðurinn fyrir Húsavíkurhöfn er staðsett-
ur á Akureyri og var hann fluttur
Stefáni var gert viðvart um
lekann rétt eftir klukkan þijú
aðfaranótt mánudags. Skömmu
síðar óskaði hann eftir að fá
mengunarvarnarbúnaðinn sendan
frá Akureyri og voru gámarnir
tveir komnir til Húsavíkur um sex
leytið. í millitíðinni ræsti Stefán
út nokkra báta til þess að halda
utan um olíubrákina með tóg.
„Það bjargaði miklu," segir hann.
Lítill skaði á fuglalífi
Byijað var að dæla upp brák-
inni um klukkan átta á mánu-
dagsmorgun og var dælt til klukk-
an 2.30. Þegar fjaraði út var olían
sprautuð af bryggjunni og henni
dælt upp. Búið var að hreinsa upp
úr flotgirðingunni um kl. 19.00
um kvöldið. segir Stefán.
Hann segir að fuglalíf hafi ekki
borið mikinn skaða af atvikinu,
einhyer brák sé eftir hér og þar
í snarhasti til Húsavíkur.
í höfninni og eflaust eigi æðar-
ugngar eftir að lenda henni.
Olían rann úr kjalsoginu
Stefán segir að nánast engin
ummerki séu eftir lekann í höfn-
inni og sé það að þakka nýja meng-
unarvarnarbúnaðinum. „Eg hefði
ekki boðið í þetta ef hann hefði
ekki verið til staðar,“ segir Stefán.
Viðbrögðin á Akureyri hafi verið
skjót og einnig hafi verðið verið
hreinsunarmönnum hliðhollt.
Olían rann úr kjalsogi Mæli-
fells, sem er undir aðalvél skips-
ins. Stefán segir að margir lokar
séu á rásinni sem dælt er um.
Eigi þeir að hindra að til dæmis
olíu sé dælt af skipinu þegar vatni
og sjó er dælt úr því, en Stefán
segir að svo virðist sem plast-
spenna hafi fest í lokanum þannig
að hann virkaði ekki sem skyldi.
ASÍ telur hækkun launavísitölu hafa keðjuverkandi áhrif
Séu útreikningar ASÍ
réttir hefur launavísi-
tala hækkað meira en
laun þorra launþega
og skrúfað upp láns-
kjaravísitölu, skuldir,
vexti og ýmsan annan
kostnað en í athugun
Omars Friðrikssonar
kemur fram að margir
vöruðu við tengingu
launa við lánskjör á
sínum tíma.
HAGSTOFA Íslands ætlar að
birta greinargerð um samsetn-
ingu og breytingar launavísi-
tölunnar öðru hvoru megin við
næstu helgi en talsmenn stofn-
unarinnar fást ekki til að blanda
sér í þær umræður og deilur sem
staðið hafa yfir undanfarna daga
milli forystumanna Alþýðusam-
bands íslands og ríkisins um
launaþróun undanfarin misseri
áður en þær niðurstöður liggja
fyrir.
Kjarninn í málflutningi for-
ystumanna ASÍ er sá að á síðast-
Iiðnum 4 árum hafí launavísital-
an hækkað um 16,7% eða
1,8% umfram laun á
vinnumarkaðinum. At-
huganir kjararann-
sóknarnefndar leiði í
ljós að launahækkanir
á almenna vinnumark-
aðinum hafi að meðal-
tali verið um 14,5%.
vísitölunnar umfram það sem
almennir
2-3 milljarða
hærri lán og
greiðslubyrði
um
almenna
Greinargerð
Hagstofu birt
á næstunni
Hækkun
það
kjarasamningar gefi
tilefni til hljóti að stafa af launa-
skriði hjá opinberum starfs-
mönnum og eða bankamönnum.
Hagstofan reiknar og birtir
launavísitöluna mánaðarlega og
skv. lögum á hún að sýna svo
sem unnt er breytingar heildar-
launa allra launþega fyrir fastan
vinnutíma og er þá átt við breyt-
ingar greiddra launa fyrir dag-
vinnu, eftirvinnu og
næturvinnu að með-
töldum starfs- eða
launatengdum álögum
_________ og kaupaukum. Er hún
fundin út mánaðarlega
með könnununum sem Hagstofan
gerir meðal fyrirtækja, banka,
ríkis og sveitarfélaga. Ekki liggja
fyrir upplýsingar um bakgrunn
vísitölunnar með sama hætti og
um samsetningu byggingar- og
framfærsluvísitölunnar.
Launavísitalan hefur vegið
þriðjung í breytingum á lán-
skjaravísitölunni frá því í byijun
árs 1989. Var sú tenging launa-
þróunar við grunn lánskjaravísi-
tölunnar mjög umdeild á þeim
tíma. Forystumenn
verkalýðshreyfingar-
innar voru andvígir því
að tengja laun láns-
kjörum með þessum
hætti. Haft var eftir
Ásmundi Stefánssyni, þáverandi
forseta ASÍ, í Morgunblaðinu að
launavísitalan gæti komið mjög
mismunandi út fyrir ólíka laun-
þegahópa. Launafólk myndi
horfa til þess með angist að
launahækkun skrúfaði upp láns-
Gæti orðið
geðþótta-
ákvörðun
kjaravísitöluna og atvinnurek-
endur myndu bregðast harka-
lega við þegar þeir sæju fram á
að launahækkun ylli jafnfram
snöggri hækkun á fjármagns-
kostnaði. Taldi hann allar við-
miðanir ótraustar og lægju að-
eins fyrir hvað varðaði takmark-
aðan hluta vinnumarkaðarins og
mögulegt væri „að launavísitala
geti hreinlega orðið geðþótta-
ákvörðun hagstofustjóra".
Talsmenn Seðlabanka og við-
skiptabanka vöruðu við breyting-
unni og töldu að með henni væri
farið inn á varasama braut. Hall-
grímur Snorrason hagstofustjóri
sagði í Morgunblaðinu á þessum
tíma að það væri mjög erfitt að
reikna út launavísitöluna og
hana verði í reynd að áætla að
talsverðu leyti. Því væri spurning
hvort setja ætti hana inn í grunn
lánskj aravísitölunnar.
Ef launavísitalan hefur hækk-
að um 1,8% umfram það sem
kjarasamningar hafa kveðið á
um, vegna launaskriðs hjá opin-
berum starfsmönnum, eins og
forysta ASÍ heldur fram, hefur
sú hækkun leitt til 0,6% hækkun-
ar lánskjaravísitölunnar. Gylfi
Arnbjörnsson, hagfræðingur
ASI, segir að auk þess sé láns-
kjaravísitalan grundvöllur að
ákvörðunum lánastofnana um
nafnvexti. Allar verðtryggðar
skuldir í lánakerfinu nemi nú
rúmlega 400 milljörðum króna,
þannig að 0,6% hækkun lán-
skjaravísitölunnar hafí leitt til
þess að skuldir og greiðslubyrði
landsmanna hafi aukist um tals-
--------- vert á þriðja milljarð
króna. Auk þessa mið-
ast margar gjaldskrár
og bótagreiðslur úr
_________ ríkissjóði við láns-
kjaravísitöluna. Þá er
launavísitalan sjálf notuð við út-
reikning greiðslumarks fast-
eignaveðlána og fylgir leiga
íbúðar- og atvinnuhúsnæðis
einnig breytingum meðallauna
skv. þessari vísitölu.
De Grasse
Frönsk
herskip til
Reykjavíkur
TVÖ frönsk herskip, freigátan De
Grasse og eldsneytisskipið Durance
koma til hafnar til Reykjavíkur í
dag en hingað eru þau komin til
að minnast orrustunnar um Atl-
antshafið í síðari heimsstyijöldinni.
Æðstu yfirmenn skipanna munu
í dag meðal annars heimsækja Ingi-
björgu Sólrúnu Gísladóttur borgar-
stjóra, Jón Baldvin Hannibalsson
utanríkisráðherra og Hafstein Haf-
steinsson, forstjóra Landhelgis-
gæslunnar.
Þá má geta þess að á morgun
klukkan 19 munu lið úr áhöfn skip-
anna og „öldungalið“ Vals leika
knattspyrnuleik á Valsvellinum.
Á laugardag og sunnudag verður
almenningi boðið að skoða skipin
milli klukkan 14 og 16.30 en þau
verða við bryggju að Sundabakka
422 í Sundahöfn.
Frönsku herskipin halda frá
Reykjavík á mánudagsmorgun.
♦ ♦ ♦
Nýr forstöðu-
maður
Árnasafns
STEFÁN Karlsson, mag. art., hefur
verið skipaður forstöðumaður
Stofnunar Árna Magnússonar á ís-
landi.
Skipunin er frá 1. júlí. Stefán
verður forstöðumaður í stað Jónas-
ar Kristjánssonar, sem lætur af
störfum fyrir aldurs sakir.